Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Zǝbur 22

22-küy •••• Əng eƣir azab-oⱪubǝttǝ ⱪilƣan dua •••• Bexarǝtlik küy •••• 1-ayǝttiki izaⱨatni kɵrüng

1 Nǝƣmiqilǝrning bexiƣa tapxurulup, «Ayjǝlǝt-haxxaⱨar» (tang sǝⱨǝrdǝ kǝlgǝn mǝdǝt) degǝn aⱨangda oⱪulsun dǝp, Dawut yazƣan küy: —

«Aⱨ Ilaⱨim, Ilaⱨim, nemixⱪa mǝndin waz kǝqting?

Sǝn nemixⱪa meni ⱪutⱪuzuxtin xunqǝ yiraⱪsǝn?

Nemixⱪa ⱪattiⱪ pǝryadlirimdin xunqǝ yiraⱪ turisǝn,□ ■

2 Hudayim, kündüzdǝ nida ⱪildim, lekin Sǝn ⱨeq jawab ⱪilmaysǝn;

Keqidimu mǝn xundaⱪ pǝryad ⱪilixtin aram alalmaymǝn.□ ■

3 Biraⱪ i Israilning mǝdⱨiyilirini ɵz makaning ⱪilƣuqi,

Sǝn degǝn pak-muⱪǝddǝstursǝn!

4 Ata-bowilirimiz seni tayanqi ⱪilƣan,

Ular sanga tayanƣan, sǝn ularni ⱪutⱪuzƣan.

5 Ular Sanga nida ⱪilixliri bilǝn ⱪutulƣan;

Sanga tayinix bilǝn ularning ümidi ⱨeq yǝrdǝ ⱪalƣan ǝmǝs.■

6 Biraⱪ mǝn bolsam adǝm ǝmǝs, bir ⱪurtmǝn,

Insan tǝripidin tɵⱨmǝt bilǝn rǝswayialǝm ⱪilinƣanmǝn,

Halayiⱪ tǝripidin kǝmsitilgǝnmǝn.□ ■

7 Meni kɵrgǝnlǝrning ⱨǝmmisi mazaⱪ ⱪilip külidu,

Baxlirini silkixip aƣzilirini pürüxtürüp: ■

8 «U Pǝrwǝrdigarƣa ɵzini tapxurƣan ǝmǝsmu?!

Əmdi Pǝrwǝrdigar uni ⱪutⱪuzsun!

Pǝrwǝrdigar uningdin hursǝn bolsa ǝgǝr,

Uni ⱪutuldursun!» — deyixidu.■

9 Biraⱪ meni apamning ⱪorsiⱪidin qiⱪarƣuqi ɵzüngdursǝn;

Ⱨǝtta ǝmqǝktiki waⱪtimdimu meni ɵzünggǝ tayandurƣansǝn;

10 Tuƣulƣinimdin tartipla, mǝn ɵzümni ⱪoynungƣa taxliƣanmǝn;

Anamning baliyatⱪusidiki waⱪtimdila, Sǝn mening Tǝngrim bolup kǝlgǝnsǝn.■

11 Mǝndin yiraⱪlaxma;

Qünki riyazǝt meni ⱪistap kǝldi;

Manga yardǝmdǝ bolƣuqi yoⱪtur.

12 Nurƣun buⱪilar meni ⱪorxiwaldi;

Baxanning küqlük buⱪiliri meni oriwaldi;□

13 Ular adǝmni titma ⱪilƣuqi ⱨɵrkirǝwatⱪan xirdǝk,

Aƣzilirni qong eqip manga tikilip turidu.

14 Mǝn tɵkülgǝn sudǝk boldum,

Ⱨǝmmǝ sɵngǝklirim izidin qiⱪip kǝtti;

Yürikim momdǝk erip kǝtti,

Iq-baƣrimda zǝiplixip erip kǝtti.

15 Ⱪaƣjirap kǝtkǝn sapal parqisidǝk maƣdurum ⱪalmidi,

Tilim tangliyimƣa qaplixip kǝtti,

Sǝn Pǝrwǝrdigar meni ɵlümning topa-qangliriƣa ⱪoyƣansǝn.■

16 Ƣaljir itlar manga olaxti,

Bir top rǝzillǝr meni ⱪistap kelip,

Mening ⱪolum wǝ putumni sanjip tǝxti.■

17 Sɵngǝklirimning ⱨǝmmisini saniyalaymǝn,

Ustihanlirim manga tikilip ⱪarap turƣandǝk ⱪilidu.

18 Ular kiyimlirimni ɵz arisida ülǝxtürüwatidu,

Kɵnglikimgǝ erixix üqün qǝk taxlixiwatidu.□ ■

19 Biraⱪ, i Pǝrwǝrdigar, mǝndin yiraⱪlaxma!

I Küq-Ⱪudritim bolƣuqim, yardǝmgǝ tez kǝlgǝysǝn!

20 Jenimni ⱪiliqtin ⱪutⱪuzƣin,

Mening yalƣuz jenimni itning qanggilidin ⱪutuldurƣin.□

21 Meni xirning aƣzidin ⱪutⱪuzƣin;

Xundaⱪ, Sǝn iltijalirimni ijabǝt ⱪilip yawa kalilarning münggüzliridin ⱪutⱪuzƣansǝn!□

22 Mǝn Sening namingni ⱪerindaxlirimƣa elan ⱪilimǝn;

Qong jamaǝt iqidǝ turup Sanga bolƣan mǝdⱨiyilirimni jakarlaymǝn;■

23 Pǝrwǝrdigardin ǝymǝngüqilǝr, Uni mǝdⱨiyilǝnglar!

Yaⱪupning barliⱪ nǝsilliri, Uningƣa xan-xǝrǝp kǝltürünglar!

Israilning pütün ǝwladliri, Uningdin ǝymininglar.□

24 Qünki U ezilgüqining axu harlinixlirini nǝziridin saⱪit ⱪilƣan ǝmǝs,

Yaki Uningdin ⱨeq yirgǝngǝn ǝmǝs;

Uningdin Ɵz wisalini ⱨeq yoxurƣan ǝmǝs;

Bǝlki U iltija ⱪilip awazini kɵtürginidǝ,

Uningƣa ⱪulaⱪ selip angliƣan.

25 Qong jamaǝt iqidǝ manga oⱪulƣan mǝdⱨiyilǝr Ɵzüngdindur,

Hudadin ǝymǝngüqilǝrning aldida iqkǝn ⱪǝsǝmlirimni ixⱪa axurimǝn;□ ■

26 Ajiz mɵminlǝr ⱪorsiⱪi toyƣuqǝ tamaⱪlinidu;

Pǝrwǝrdigarni izdigǝnlǝr Uni mǝdⱨiyǝlǝydu;

Silǝrning ⱪǝlbinglar mǝnggü yaxnaydu!□ ■

27 Zeminning ǝng qetidikilǝrmu bu ixni ⱪǝlbidǝ tutup , towa ⱪilip Pǝrwǝrdigarning aldiƣa kelidu;

Əl-millǝtlǝrning barliⱪ jǝmǝtliri aldingda ibadǝt ⱪilidu;■

28 Qünki padixaⱨliⱪ Pǝrwǝrdigarƣila tǝwǝdur;

U ǝl-millǝtlǝr arisida ⱨɵküm sürgüqidur.

29 Jaⱨandiki baylarmu Uning aldidin yǝp-iqip, ibadǝt ⱪilidu;

Tupraⱪⱪa kirǝy dǝp ⱪalƣanlarmu, ⱨǝtta ɵz jenini saⱪliyalmaydiƣanlarmu Uningƣa sǝjdǝ ⱪilidu;□

30 Kǝlgüsidiki bir ǝwlad Uning hizmitidǝ bolidu;

Bu ǝwlad Rǝb üqün Ɵz pǝrzǝntliri ⱨesablinidu.■

31 Keyin ular kelip, xu qaƣda tuƣulidiƣan bir ⱪowmƣa Uning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪini jakarlap xuni elan ⱪiliduki,

«U buni ǝmǝlgǝ axurdi!»■

□22:1 «Izaⱨat» — Dawut pǝyƣǝmbǝr ⱨayatida nurƣun azab-oⱪubǝtlǝrni tartⱪan bolsimu, lekin u bu küydǝ eytilƣan xunqiwala eƣir azab-oⱪubǝtlǝrni tartⱪan ǝmǝs. Xunga xübⱨisizki, Dawut ɵzidin keyinki birsining tartidiƣan azablirini kɵrsǝtkǝn bolsa kerǝk. Oⱪurmǝnlǝr bu azablarning kimgǝ ⱪaritilƣanliⱪi toƣruluⱪ ɵzliri hulasigǝ kǝlsun. ««ayjǝlǝt-haxxaⱨar» (tang sǝⱨǝrdǝ kǝlgǝn mǝdǝt)» — bǝzi alimlar: «Tang sǝⱨǝrdiki qixi jǝrǝn» dǝp tǝrjimǝ ⱪilidu. Bu bǝlkim küyning temisining ⱨǝm uning aⱨangining nami bolsa kerǝk.

■22:1 Mat. 27:46; Mar. 15:34

□22:2 «Keqidimu mǝn xundaⱪ pǝryad ⱪilixtin aram alalmaymǝn» — yaki «keqidimu mǝn pǝryad ⱪilsam, biraⱪ aram tapmaymǝn»

■22:2 Mat. 27:45

■22:5 Zǝb. 25:2-3; 31:1; Yǝx. 49:23; Rim. 9:33

□22:6 «mǝn bolsam adǝm ǝmǝs, bir ⱪurtmǝn» — ibraniy tilida «ⱪurt» «kokkus ilikus» (ⱪizil ⱪurt) degǝn ⱪurtni kɵrsitidu. Bu hil ⱪurtning qixisi tuhumliƣanda ɵzini dǝrǝhkǝ qaplaxturup, salƣan tuhumlirini ɵz bǝdini bilǝn ⱪoƣdaydu. Xundaⱪ ⱪilip u ɵlgüqǝ qaplaxⱪan yǝrdin midirlimay turidu. Ɵlüxi bilǝn uningdin ⱪipⱪizil bir suyuⱪluⱪ qiⱪip, ⱨǝmmǝ ǝtrapini ⱪizil ⱪilidu. Adǝmlǝr bu ⱪizil suyuⱪluⱪni boyaⱪ üqün ixlitidu. Bu ixlar Mǝsiⱨ Əysaning krestkǝ mihlinixiƣa bexarǝt bolmamdu?

■22:6 Yǝx. 41:14

■22:7 Mat. 27:39

■22:8 Mat. 27:43

■22:10 Yǝx. 49:1

□22:12 «Baxanning küqlük buⱪiliri meni oriwaldi» — Pǝlǝstinning Baxan rayonidiki buⱪilar yoƣan, küqlük idi. Bu yǝrdǝ yaman adǝmlǝr ⱨǝm ularning kǝynidǝ turƣan yaman jin-roⱨlarni kɵrsǝtsǝ kerǝk.

■22:15 Yⱨ. 19:28

■22:16 Mat. 27:35; Mar. 15:24; Luⱪa 23:33; Yⱨ. 19:23,37; 20:25

□22:18 «Kɵnglikimgǝ erixix üqün qǝk taxlixiwatidu» — yaki «Qapinimƣa erixix üqün qǝk taxlixiwatidu».

■22:18 Luⱪa 23:34; Yⱨ. 19:24

□22:20 «Mening yalƣuz jenim» — yaki «Mening kiqik jenim» yaki «Mening ⱪimmǝtlik jenim». Sɵzligüqi eƣir yalƣuzluⱪ ⱨes ⱪiliwatⱪan bolsa kerǝk.

□22:21 «...iltijalirimni ijabǝt ⱪilip yawa kalilarning münggüzliridin ⱪutⱪuzƣansǝn!» — «yawa kala» ⱨazir nǝsli ⱪuruƣan. Ular ǝsli intayin küqlük, adǝttiki kalidin ikki ⱨǝssǝ qong idi. Muxu yǝrdǝ «yawa kalilar» ǝxǝddiy rǝzil adǝmlǝrgǝ yaki jin-xǝytanlarƣa simwol bolidu.

■22:22 Ibr. 2:12

□22:23 «Yaⱪupning barliⱪ nǝsilliri» — Israil hǝlⱪi, ǝlwǝttǝ. «Israilning ǝwladliri» — Huda Yaⱪupning ismini «Israil»ƣa ɵzgǝrtkǝn, xuning bilǝn u «Israil ⱪowmining ǝjdadi» bolƣan.

□22:25 «Qong jamaǝt iqidǝ manga oⱪulƣan mǝdⱨiyilǝr Ɵzüngdindur» — baxⱪa ikki hil tǝrjimisi «Qong jamaǝttǝ mening mǝdⱨiyilirimning temisi Sǝndin qiⱪⱪandur...» yaki «Qong jamaǝttǝ mening Sanga mǝdⱨiyilǝrni oⱪuxⱪa muyǝssǝr bolƣanliⱪim Sǝndin qiⱪⱪandur...».

■22:25 Zǝb. 18:49; 35:18; 52:9; 111:1

□22:26 «Ajiz mɵminlǝr ⱪorsiⱪi toyƣuqǝ tamaⱪlinidu» — «tamaⱪlinidu» degǝn bu sɵz muxu yǝrdǝ ⱨeyt ⱪurbanliⱪliridin yaki «tǝxǝkkür ⱪurbanliⱪliri» («rǝⱨmǝt ⱪurbaliⱪliri»)din tamaⱪlinixni kɵrsitixi mumkin.

■22:26 Ⱪan. 4:29; Zǝb. 69:32; 149:4; Yǝx. 25:6; Zǝf. 2:2; Yⱨ. 11:26

■22:27 Zǝb. 2:8; 72:10-11; 86:9

□22:29 «Jaⱨandiki baylarmu ...» — ibraniy tilida «Jaⱨandiki semizlǝrmu...» — kɵqmǝ mǝnisi «baylar» boluxi mumkin. «tupraⱪⱪa kirǝy dǝp ⱪalƣanlarmu, ⱨǝtta ɵz jenini saⱪliyalmaydiƣanlarmu Uningƣa sǝjdǝ ⱪilidu» — demǝk, ⱨǝm baylar ⱨǝm miskinlǝr (küydǝ bexarǝt berilgǝn ixlar tüpǝylidin) Hudaƣa ibadǝt ⱪilidu.

■22:30 Yǝx. 53:8, 10; Yǝx. 8:18: Zǝb.89:29; Mat. 1:1; Yⱨ 12:24; Rim. 5:18, 19; 1Pet. 2:9

■22:31 Zǝb. 52:9; 102:18; Luⱪa 24:46, 47; Rim. 3:22-25