28
Əysaning tirilixi
Mar. 16:1-8; Luⱪa 24:1-12; Yⱨ. 20:1-10
Xabat küni ɵtüp, ⱨǝptining birinqi küni tang atay degǝndǝ, Magdalliⱪ Mǝryǝm bilǝn yǝnǝ bir Mǝryǝm ⱪǝbrini kɵrüxkǝ kǝldi. Mar. 16:1; Luⱪa 24:1; Yⱨ. 20:1. Wǝ mana, yǝrlǝr tuyuⱪsiz ⱪattiⱪ tǝwrǝp kǝtti; qünki Pǝrwǝrdigarning bir pǝrixtisi asmandin qüxüp, ⱪǝbrigǝ berip, taxni bir qǝtkǝ domilitip, üstidǝ olturƣanidi. Pǝrixtining ⱪiyapiti qaⱪmaⱪtǝk, kiyimliri ⱪardǝk ap’aⱪ idi. Dan. 7:9; Ros. 1:10. Kɵzǝtqilǝr uningdin xunqǝ ⱪorⱪuxtiki, titrixip, ɵlüktǝk ⱪetipla ⱪaldi.
Pǝrixtǝ ayallarƣa ⱪarap:
— Ⱪorⱪmanglar! Silǝrning krestlǝngǝn Əysani izdǝwatⱪininglarni bilimǝn. Mar. 16:6; Luⱪa 24:4. U bu yǝrdǝ ǝmǝs; u ɵzi eytⱪandǝk tirildürüldi. Kelinglar, Rǝb yatⱪan jayni kɵrünglar; Mat. 16:21; 17:23; 20:19; Mar. 8:31; 9:31; 10:34; Luⱪa 9:22; 18:33; 24:6. andin dǝrⱨal berip uning muhlisliriƣa: «U ɵlümdin tiriliptu. Wǝ mana, u silǝrdin awwal Galiliyǝgǝ baridikǝn, uni xu yǝrdǝ kɵridikǝnsilǝr» dǝnglar. Mana mǝn bularni silǝrgǝ eytip bǝrdim, — dedi. «U ɵlümdin tiriliptu. Wǝ mana, u silǝrdin awwal Galiliyǝgǝ baridikǝn, uni xu yǝrdǝ kɵridikǝnsilǝr» dǝnglar. Mana mǝn bularni silǝrgǝ eytip bǝrdim» — pǝrixtǝ: «Galiliyǝgǝ beringlar» degǝn bolsimu, muhlisliri uningƣa ixǝnmǝy ⱨeqyǝrgǝ barmay Yerusalemda turiwǝrdi. Rǝb ɵzi ularƣa xundaⱪ ǝmrni alliⱪaqan bǝrgǝnidi («Mat.» 26:23, «Mar.» 14:28ni kɵrüng).   Mat. 26:32; Mar. 16:7.
Xunga ayallar ⱨǝm ⱪorⱪunq ⱨǝm zor huxalliⱪ iqidǝ ⱪǝbridin dǝrⱨal ayrilip, uning muhlisliriƣa hǝwǝr berixkǝ yügürüxti. Mar. 16:8; Yⱨ. 20:18. Ular muhlislirini hǝwǝrlǝndürüxkǝ mangƣanda, mana Əysa ularning aldiƣa qiⱪip:
— Salam silǝrgǝ! — dedi. Ularmu aldiƣa berip, uning putiƣa esilip, uningƣa sǝjdǝ ⱪildi. «Salam silǝrgǝ!» — ibraniy tilida «Xalom ǝlǝykum» deyilidu.   Mar. 16:9; Yⱨ. 20:14. 10 Andin Əysa ularƣa:
— Ⱪorⱪmanglar! Berip ⱪerindaxlirimƣa: Galiliyǝgǝ beringlar, dǝp uⱪturunglar, ular meni xu yǝrdǝ kɵridu, — dedi. «Berip ⱪerindaxlirimƣa: Galiliyǝgǝ beringlar, dǝp uⱪturunglar, ular meni xu yǝrdǝ kɵridu» — 7-ayǝttiki izaⱨatni kɵrüng. Mǝsiⱨning ɵzi ⱪaytidin ularƣa xundaⱪ hǝwǝr yǝtküzgini bilǝn, ular yǝnila bir mǝzgil Yerusalemdin qiⱪmay, Galiliyǝgǝ barmaydu («Mat.» 26:23, 28:16, «Markus» 16-bab, «Luⱪa» 24-bab, «Yuⱨ.» 20-21-bablarni kɵrüng).   Ros. 1:3; 13:31; 1Kor. 15:5.
 
Kɵzǝtqilǝrning bayani
11 Ayallar tehi yolda ketiwatⱪanda, mana kɵzǝtqilǝrning bǝziliri xǝⱨǝrgǝ kirip, bolƣan wǝⱪǝlǝrning ⱨǝmmisi toƣrisida bax kaⱨinlarƣa hǝwǝr ⱪildi. 12  Bax kaⱨinlar aⱪsaⱪallar bilǝn bir yǝrgǝ yiƣilip mǝsliⱨǝtlǝxkǝndin keyin, lǝxkǝrlǝrgǝ bǝk kɵp pul berip:
13 — Silǝr: «Uning muhlisliri keqisi kelip, biz uhlawatⱪanda uning jǝsitini oƣrilap ǝketiptu» — dǝnglar. 14 Əgǝr bu hǝwǝr waliyning ⱪuliⱪiƣa yetip ⱪalsa, biz uni ⱪayil ⱪilip silǝrni awariqiliktin saⱪlaymiz — dedi. «Əgǝr bu hǝwǝr waliyning ⱪuliⱪiƣa yetip ⱪalsa, biz uni ⱪayil ⱪilip silǝrni awariqiliktin saⱪlaymiz» — rimliⱪ muⱨapizǝtqilǝr kɵzǝttǝ turuwetip uhlisa, dǝrⱨal ɵlüm jazasiƣa mǝⱨkum bolatti. 15 Xundaⱪ ⱪilip, lǝxkǝrlǝr pulni aldi wǝ ɵzlirigǝ tapilanƣandǝk ⱪildi. Xuning bilǝn bu gǝp bügüngiqǝ Yǝⱨudiylar arisida tarⱪilip kǝlmǝktǝ.
 
Əysaning muhlisliriƣa kɵrünüxi
Mar. 16:14-18; Luⱪa 24:36-49; Yⱨ. 20:19-23; Mis. 1:6-8
16 On bir muhlis Galiliyǝgǝ berip, Əysa ularƣa beⱪitkǝn taƣⱪa qiⱪixti. Mat. 26:32; Mar. 14:28. 17 Ular uni kɵrginidǝ uningƣa sǝjdǝ ⱪilixti; lekin bǝziliri gumanlinip ⱪaldi. 18 Əysa ularning yeniƣa kelip, mundaⱪ dedi:
— Ərxtǝ wǝ yǝr yüzidǝ barliⱪ ⱨoⱪuⱪ manga berildi. Zǝb. 8:5-6; Mat. 11:27; Luⱪa 10:22; Yⱨ. 3:35; 17:2; 1Kor. 15:27; Əf. 1:22; Ibr. 2:8. 19 Xuning üqün, berip pütkül ǝllǝrni ɵzümgǝ muhlis ⱪilip yetixtürünglar, xundaⱪla ularni Ata, Oƣul wǝ Muⱪǝddǝs Roⱨning namiƣa tǝwǝ ⱪilip qɵmüldürüp, «ularni Ata, Oƣul wǝ Muⱪǝddǝs Roⱨning namiƣa tǝwǝ ⱪilip qɵmüldürüp...» — grek tilida: «ularni Ata, Oƣul wǝ Muⱪǝddǝs Roⱨning namiƣa kirgüzüp qɵmüldürüp,...». Buning mǝnisi xübⱨisizki, pǝⱪǝt «Ata, Oƣul wǝ Muⱪǝddǝs Roⱨning nami bilǝn»la ǝmǝs, bǝlki suƣa qɵmüldürülüx arⱪiliⱪ qɵmüldürülgüqining Ata, Oƣul wǝ Muⱪǝddǝs Roⱨning ziq munasiwitigimu (kirip) qɵmülüxni kɵrsitidu.   Mar. 16:15; Yⱨ. 15:16. 20 ularƣa mǝn silǝrgǝ tapiliƣan barliⱪ ǝmrlǝrgǝ ǝmǝl ⱪilixni ɵgitinglar. Wǝ mana, mǝn zaman ahiriƣiqǝ ⱨǝr küni silǝr bilǝn billǝ bolimǝn. Yⱨ. 14:18.

28:1 Mar. 16:1; Luⱪa 24:1; Yⱨ. 20:1.

28:3 Dan. 7:9; Ros. 1:10.

28:5 Mar. 16:6; Luⱪa 24:4.

28:6 Mat. 16:21; 17:23; 20:19; Mar. 8:31; 9:31; 10:34; Luⱪa 9:22; 18:33; 24:6.

28:7 «U ɵlümdin tiriliptu. Wǝ mana, u silǝrdin awwal Galiliyǝgǝ baridikǝn, uni xu yǝrdǝ kɵridikǝnsilǝr» dǝnglar. Mana mǝn bularni silǝrgǝ eytip bǝrdim» — pǝrixtǝ: «Galiliyǝgǝ beringlar» degǝn bolsimu, muhlisliri uningƣa ixǝnmǝy ⱨeqyǝrgǝ barmay Yerusalemda turiwǝrdi. Rǝb ɵzi ularƣa xundaⱪ ǝmrni alliⱪaqan bǝrgǝnidi («Mat.» 26:23, «Mar.» 14:28ni kɵrüng).

28:7 Mat. 26:32; Mar. 16:7.

28:8 Mar. 16:8; Yⱨ. 20:18.

28:9 «Salam silǝrgǝ!» — ibraniy tilida «Xalom ǝlǝykum» deyilidu.

28:9 Mar. 16:9; Yⱨ. 20:14.

28:10 «Berip ⱪerindaxlirimƣa: Galiliyǝgǝ beringlar, dǝp uⱪturunglar, ular meni xu yǝrdǝ kɵridu» — 7-ayǝttiki izaⱨatni kɵrüng. Mǝsiⱨning ɵzi ⱪaytidin ularƣa xundaⱪ hǝwǝr yǝtküzgini bilǝn, ular yǝnila bir mǝzgil Yerusalemdin qiⱪmay, Galiliyǝgǝ barmaydu («Mat.» 26:23, 28:16, «Markus» 16-bab, «Luⱪa» 24-bab, «Yuⱨ.» 20-21-bablarni kɵrüng).

28:10 Ros. 1:3; 13:31; 1Kor. 15:5.

28:14 «Əgǝr bu hǝwǝr waliyning ⱪuliⱪiƣa yetip ⱪalsa, biz uni ⱪayil ⱪilip silǝrni awariqiliktin saⱪlaymiz» — rimliⱪ muⱨapizǝtqilǝr kɵzǝttǝ turuwetip uhlisa, dǝrⱨal ɵlüm jazasiƣa mǝⱨkum bolatti.

28:16 Mat. 26:32; Mar. 14:28.

28:18 Zǝb. 8:5-6; Mat. 11:27; Luⱪa 10:22; Yⱨ. 3:35; 17:2; 1Kor. 15:27; Əf. 1:22; Ibr. 2:8.

28:19 «ularni Ata, Oƣul wǝ Muⱪǝddǝs Roⱨning namiƣa tǝwǝ ⱪilip qɵmüldürüp...» — grek tilida: «ularni Ata, Oƣul wǝ Muⱪǝddǝs Roⱨning namiƣa kirgüzüp qɵmüldürüp,...». Buning mǝnisi xübⱨisizki, pǝⱪǝt «Ata, Oƣul wǝ Muⱪǝddǝs Roⱨning nami bilǝn»la ǝmǝs, bǝlki suƣa qɵmüldürülüx arⱪiliⱪ qɵmüldürülgüqining Ata, Oƣul wǝ Muⱪǝddǝs Roⱨning ziq munasiwitigimu (kirip) qɵmülüxni kɵrsitidu.

28:19 Mar. 16:15; Yⱨ. 15:16.

28:20 Yⱨ. 14:18.