Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Matta 11

Yǝⱨya pǝyƣǝmbǝrning gumaniy soali

Luⱪa 7:18-35

1 Əysa on ikki muhlisiƣa bu ixlarni tapilap bolƣandin keyin, ɵzimu xu yǝrdiki ⱨǝrⱪaysi xǝⱨǝrlǝrdǝ tǝlim berix wǝ Hudaning kalamini jakarlax üqün u yǝrdin kǝtti.□

2 Zindanƣa solanƣan Yǝⱨya pǝyƣǝmbǝr Mǝsiⱨning ⱪilƣan ǝmǝllirini anglap, muhlislirini ǝwǝtip, ular arⱪiliⱪ Əysadin:■ 3 «Kelixi muⱪǝrrǝr zat ɵzüngmu, yaki baxⱪa birsini kütüximiz kerǝkmu?» — dǝp soridi.□

4 Əysa ularƣa jawab berip mundaⱪ dedi:

— Yǝⱨyaning yeniƣa ⱪaytip berip, ɵz anglawatⱪanliringlarni wǝ kɵrüwatⱪanliringlarni bayan ⱪilip — 5 Korlar kɵrǝlǝydiƣan wǝ tokurlar mangalaydiƣan boldi, mahaw kesili bolƣanlar saⱪaytildi, gaslar angliyalaydiƣan boldi, ɵlgǝnlǝrmu tirildürüldi wǝ kǝmbǝƣǝllǝrgǝ hux hǝwǝr jakarlandi» — dǝp eytinglar■ 6 wǝ uningƣa yǝnǝ: «Mǝndin gumanlanmay putlixip kǝtmigǝn kixi bolsa bǝhtliktur!» dǝp ⱪoyunglar, — dedi.□

7 Ular kǝtkǝndǝ, Əysa top-top adǝmlǝrgǝ Yǝⱨya toƣruluⱪ sɵzlǝxkǝ baxlidi:

— «Silǝr ǝsli Yǝⱨyani izdǝp qɵlgǝ barƣininglarda, zadi nemini kɵrgili bardinglar? Xamalda yǝlpünüp turƣan ⱪomuxnimu?■ 8 Yaki esil kiyingǝn bir ǝrbabnimu? Mana, esil kiyimlǝrni kiygǝnlǝr han ordiliridin tepiliduƣu! 9 Əmdi silǝr nemǝ kɵrgili bardinglar? Bir pǝyƣǝmbǝrnimu? Durus, ǝmma mǝn xuni silǝrgǝ eytip ⱪoyayki, bu bolsa pǝyƣǝmbǝrdinmu üstün bir bolƣuqidur. 10 Qünki muⱪǝddǝs yazmilardiki: —

«Mana, yüz aldingƣa ǝlqimni ǝwǝtimǝn;

U sening aldingda yolungni tǝyyarlaydu»

— dǝp pütülgǝn sɵz dǝl uning toƣrisida pütülgǝndur. □ ■ 11 Mǝn silǝrgǝ xuni bǝrⱨǝⱪ eytip ⱪoyayki, ayallardin tuƣulƣanlar arisida qɵmüldürgüqi Yǝⱨyadinmu uluƣi turƣuzulƣini yoⱪ; ǝmma ǝrx padixaⱨliⱪidiki ǝng kiqik bolƣinimu uningdin uluƣ turidu. 12 Əmma qɵmüldürgüqi Yǝⱨya otturiƣa qiⱪⱪan künlǝrdin bügünki küngiqǝ, ǝrx padixaⱨliⱪiƣa kirix yoli xiddǝt bilǝn eqildi wǝ kixilǝr uni xiddǝt bilǝn tutuwalidu. □ ■ 13 Qünki barliⱪ pǝyƣǝmbǝrlǝrning bexarǝt berix hizmiti, xundaⱪla Tǝwrattiki yazmilar arⱪiliⱪ bexarǝt yǝtküzülüx hizmiti Yǝⱨya bilǝn ahirlixidu. 14 Wǝ ǝgǝr xu sɵzni ⱪobul ⱪilalisanglar, «ⱪaytip kelixi muⱪǝrrǝr bolƣan Ilyas pǝyƣǝmbǝr» bolsa, Yǝⱨyaning ɵzidur. □ ■ 15 Angliƣudǝk ⱪuliⱪi barlar buni anglisun!

16 Lekin bu dǝwrdiki kixilǝrni zadi kimlǝrgǝ ohxitay? Ular huddi rǝstǝ-bazarlarda olturwelip, bir-birigǝ: ■ 17 «Biz silǝrgǝ sunay qelip bǝrsǝkmu, ussul oynimidinglar», «Matǝm pǝdisigǝ qelip bǝrsǝkmu, yiƣa-zar ⱪilmidinglar» dǝp ⱪaⱪxaydiƣan tuturuⱪsiz balilarƣa ohxaydu. 18 Qünki Yǝⱨya kelip ziyapǝttǝ olturmaytti, xarab iqmǝytti. Xuning bilǝn, ular: «Uningƣa jin qaplixiptu» deyixidu. □ ■ 19 Insan’oƣli bolsa kelip ⱨǝm yǝydu ⱨǝm iqidu wǝ mana, ular: «Taza bir toymas wǝ bir mǝyhor ikǝn. U bajgirlar wǝ gunaⱨkarlarning dosti» deyixidu. Lekin danaliⱪ bolsa ɵz pǝrzǝntliri arⱪiliⱪ durus dǝp tonulidu».□

Əysani qǝtkǝ ⱪaⱪⱪan xǝⱨǝrlǝr

Luⱪa 10:13-15

20 Andin u ɵzi kɵp mɵjizilǝrni kɵrsǝtkǝn xǝⱨǝrlǝrdǝ turuwatⱪanlarni towa ⱪilmiƣanliⱪi üqün ǝyiblǝp, mundaⱪ dedi: —■

21 Ⱨalinglarƣa way, ǝy Ⱪorazinliⱪlar! Ⱨalinglarƣa way, ǝy Bǝyt-Saidaliⱪlar! Qünki silǝrdǝ kɵrsitilgǝn mɵjizilǝr Tur wǝ Zidon xǝⱨǝrliridǝ kɵrsitilgǝn bolsa, u yǝrlǝrdikilǝr heli burunla bɵz kiyimigǝ yɵginip, külgǝ milinip towa ⱪilƣan bolatti. □ ■ 22 Mǝn silǝrgǝ xuni eytip ⱪoyayki, ⱪiyamǝt künidǝ Tur wǝ Zidondikilǝrning kɵridiƣini silǝrningkidin yenik bolidu. ■ 23 Əy ǝrxkǝ kɵtürülgǝn Kǝpǝrnaⱨumluⱪlar! Silǝr tǝⱨtisaraƣa qüxürülisilǝr. Qünki aranglarda yaritilƣan mɵjizilǝr Sodomda yaritilƣan bolsa, u xǝⱨǝr bügüngiqǝ ⱨalak bolmiƣan bolatti. □ 24 Əmma mǝn silǝrgǝ xuni eytip ⱪoyayki, ⱪiyamǝt künidǝ Sodom zeminidikilǝrning kɵridiƣini silǝrningkidinmu yenik bolidu.■

Əysaning huxalliⱪi

Luⱪa 10:21-22

25 Xu waⱪitlarda, Əysa bu ixlarƣa ⱪarap mundaⱪ dedi:

— Asman-zemin Igisi i Ata! Sǝn bu ⱨǝⱪiⱪǝtlǝrni danixmǝn wǝ ǝⱪilliⱪlardin yoxurup, sǝbiy balilarƣa axkariliƣanliⱪing üqün Sanga mǝdⱨiyilǝr oⱪuymǝn! ■ 26 Bǝrⱨǝⱪ, i Ata, nǝziringdǝ bundaⱪ ⱪilix rawa idi.

27 Ⱨǝmmǝ manga Atamdin tǝⱪdim ⱪilindi; Oƣulni Atidin baxⱪa ⱨeqkim tonumaydu, wǝ Atinimu Oƣul wǝ Oƣul axkarilaxni layiⱪ kɵrgǝn kixilǝrdin baxⱪa ⱨeqkim tonumaydu.■

28 Əy japakǝxlǝr wǝ eƣir yük yüklǝngǝn ⱨǝmminglar! Mening yenimƣa kelinglar, mǝn silǝrgǝ aramliⱪ berǝy. 29 Mening boyunturuⱪumni kiyip, mǝndin ɵgininglar; qünki mǝn mɵmin wǝ kǝmtǝrmǝn; xundaⱪ ⱪilƣanda, kɵnglünglar aram tapidu. ■ 30 Qünki mening boyunturuⱪumda bolux asan, mening artidiƣan yüküm yeniktur.■

Matta
<
11
>

□11:1 «ɵzimu xu yǝrdiki ⱨǝrⱪaysi xǝⱨǝrlǝrdǝ tǝlim berix ... üqün u yǝrdin kǝtti» — «xu yǝr» Galiliyǝni demǝkqi.

■11:2 Luⱪa 7:18.

□11:3 «Kelixi muⱪǝrrǝr zat ɵzüngmu, yaki baxⱪa birsini kütüximiz kerǝkmu?» — «Kelixi muⱪǝrrǝr zat» bolsa Huda wǝdǝ ⱪilƣan Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨ, ǝlwǝttǝ. Yǝⱨya ɵzi Mǝsiⱨning yolini tǝyyarlax üqün uning aldida ǝwǝtilgǝn; xuning bilǝn u: — «Sǝn biz kütkǝn kiximusǝn» dǝp gumanlinip soraydu.

■11:5 Yǝx. 29:18; 35:5; 61:1; Luⱪa 4:18.

□11:6 «wǝ (uningƣa yǝnǝ): «Mǝndin gumanlanmay putlixip kǝtmigǝn kixi bolsa bǝhtliktur!» dǝp ⱪoyunglar» — Yǝⱨya pǝyƣǝmbǝr zindanda yetip: «Əysa Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨ bolsa nemixⱪa meni zindandin ⱪutⱪuzmiƣan?» — dǝp gumanlanƣan bolsa kerǝk idi. Yǝⱨyaning bu soali toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.

■11:7 Luⱪa 7:24.

□11:10 «Mana, yüz aldingƣa ǝlqimni ǝwǝtimǝn; u sening aldingda yolungni tǝyyarlaydu» — Tǝwrat, «Mal.» 3:1, «Yǝx.» 40:3.

■11:10 Mis. 23:20; Mal. 3:1; Mar. 1:2; Luⱪa 7:27.

□11:12 «Ərx padixaⱨliⱪiƣa kirix yoli xiddǝt bilǝn eqildi wǝ kixilǝr uni xiddǝt bilǝn tutuwalidu» — baxⱪa bir tǝrjimisi: «Ərx padixaⱨliⱪi zorawanliⱪⱪa uqrimaⱪta. Zorawanlar uningƣa ⱨujum ⱪilmaⱪta». Biraⱪ bizningqǝ bu ayǝtning mǝnisi asasǝn «Hudaning padixaⱨliⱪiƣa kirix asan ǝmǝs; qünki uningƣa ⱨǝrhil ⱨujumlar ⱪilinidu; lekin ⱨujumƣa bǝrdaxliⱪ berixkǝ tǝyyar, iradisi ⱪǝt’iy adǝmlǝr uningƣa igǝ bolidu». Yǝnǝ «Luⱪa» 16:16ni kɵrüng. Bizningqǝ yǝnǝ, 12-14-ayǝtlǝr «Mik.» 2:12-13 bilǝn munasiwǝtliktur. «Mikaⱨ»diki «ⱪoxumqǝ sɵz»nimu kɵrüng.

■11:12 Luⱪa 16:16.

□11:14 «Wǝ ǝgǝr xu sɵzni ⱪobul ⱪilalisanglar, «ⱪaytip kelixi muⱪǝrrǝr bolƣan Ilyas pǝyƣǝmbǝr» bolsa, Yǝⱨyaning ɵzidur» — Tǝwratta, yǝni «Mal.» 4:5-6dǝ, Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨning mǝydanƣa qiⱪixidin awwal Ilyas pǝyƣǝmbǝr Mǝsiⱨning yolini tǝyyarlax üqün ⱪaytip kelidiƣanliⱪi kɵrsitilidu. Yǝⱨudiylar Mǝsiⱨning kelixini kütkǝqkǝ, bu bexarǝtkǝ asasǝn Iliyasning awwal kelixini kütüwatⱪanidi. Yǝⱨya pǝyƣǝmbǝr Ilyas pǝyƣǝmbǝrdǝk küq-ⱪudrǝt bilǝn kǝlgǝn («Luⱪa» 1:13-17ni kɵrüng). Xunga Mǝsiⱨ Əysa bu bexarǝt uning arⱪiliⱪ ǝmǝlgǝ axⱪan, dǝp eytidu. Uning üstigǝ, (Yǝⱨudiy hǝlⱪi «awwalⱪi Ilyas» bolƣan Yǝⱨyaning hǝwirini rǝt ⱪilƣan bolƣaqⱪa) Mǝsiⱨning ⱪiyamǝt künidǝ dunyaƣa ⱪaytip kelixidin awwalmu Ilyas pǝyƣǝmbǝr ɵzi ⱪaytidin pǝyda bolidu dǝp ixǝnqimiz bar (yǝnǝ «Mal.» 4:5-6ni wǝ «Mar.» 9:11-13nimu kɵrüng).

■11:14 Mal. 3:23; Luⱪa 1:17.

■11:16 Luⱪa 7:31.

□11:18 «Yǝⱨya kelip ziyapǝttǝ olturmaytti, xarab iqmǝytti» — grek tilida «Yǝⱨya kelip, nǝ yemǝydu nǝ iqmǝydu». Oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, Yǝⱨya pǝyƣǝmbǝr intayin ƣorigil ozuⱪlinatti, pat-pat roza tutatti. «Mat.» 3:4ni kɵrüng.

■11:18 Mat. 3:4; Mar. 1:6.

□11:19 «Lekin danaliⱪ bolsa ɵz pǝrzǝntliri arⱪiliⱪ durus dǝp tonulidu» — yaki «Danaliⱪ bolsa ɵz ix-mewiliri arⱪiliⱪ durus dǝp tonulidu». Bu ⱪisⱪa ayǝt üstidǝ wǝ uningdiki kɵp muⱨim prinsiplar toƣrisida «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ tohtilimiz.

■11:20 Luⱪa 10:13.

□11:21 «Silǝrdǝ kɵrsitilgǝn mɵjizilǝr Tur wǝ Zidon xǝⱨǝrliridǝ kɵrsitilgǝn bolsa...» — Tur wǝ Zidon ǝsli butpǝrǝs «yat ǝllǝr»ning xǝⱨǝrliri idi. Mǝsilǝn, «Əzakiyal» 26-29-babni kɵrüng — ikki xǝⱨǝr bu bablarda gunaⱨliri tüpǝylidin ǝyiblinidu. «Zidon» grek tilida «Sidon» deyilidu. «U yǝrlǝrdikilǝr heli burunla bɵz kiyimigǝ yɵginip, külgǝ milinip towa ⱪilƣan bolatti» — «bɵzgǝ (mataƣa) yɵginip, külgǝ milinix» — kona zamanlarda ⱪattiⱪ puxayman ⱪilix, gunaⱨlarƣa towa ⱪilixning bir ipadisi idi.

■11:21 2Sam. 13:19; 2Pad. 6:30; 19:1.

■11:22 Mat. 10:15.

□11:23 «Əy ǝrxkǝ kɵtürülgǝn Kǝpǝrnaⱨumluⱪlar!» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Əy silǝr Kǝpǝrnaⱨumluⱪlar! Asmanƣa qiⱪmaⱪqimidinglar?». Lekin bizningqǝ «asmanƣa kɵtürülgǝn» degini toƣra bolup, bu sɵz Əysa ularning arisida bolƣanliⱪtin ularƣa kɵrsitilgǝn zor imtiyaz-iltipatni kɵrsitidu. «Sodom xǝⱨiri» — 10:15ni, «Yar.» 18:16-19:29ni kɵrüng.

■11:24 Mat. 10:15.

■11:25 Ayup 5:12; Yǝx. 29:14; Luⱪa 10:21; 1Kor. 1:19; 2:7, 8.

■11:27 Mat. 28:18; Luⱪa 10:22; Yⱨ. 1:18; 3:35; 6:46.

■11:29 Zǝb. 45:4; Yǝr. 6:16; Zǝk. 9:9

■11:30 1Yuⱨa. 5:3.