4
Ibraⱨimning etiⱪad bilǝn ⱨǝⱪⱪaniy dǝp ⱨesablinixi, bizgǝ bir ülgidur
Undaⱪta, biz Yǝⱨudiylarning jismaniy jǝⱨǝttiki atimiz Ibraⱨimning erixkini toƣrisida nemǝ dǝymiz? «atimiz Ibraⱨimning erixkini..» — yaki «atimiz Ibraⱨimning ɵgǝngini..», «atimiz Ibraⱨimning bilgini..».   Yǝx. 51:2. Əgǝr Ibraⱨim ǝmǝlliri bilǝn ⱨǝⱪⱪaniy dǝp jakarlanƣan bolsa, uningda mahtanƣudǝk ix bolatti (bǝribir Hudaning aldida uning mahtinix ⱨǝⱪⱪi yoⱪ idi). Qünki muⱪǝddǝs yazmilarda nemǝ deyilgǝn? —
«Ibraⱨim Hudaƣa etiⱪad ⱪildi;
Bu uning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi ⱨesablandi» deyilidu. «Ibraⱨim Hudaƣa etiⱪad ⱪildi; bu uning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi ⱨesablandi» — «Yar.» 15:6.   Yar. 15:6; Gal. 3:6; Yaⱪ. 2:23.
Ixligüqigǝ berilidiƣan ⱨǝⱪ «meⱨir-xǝpⱪǝt» ⱨesablanmaydu, bǝlki birhil «ⱪǝrz ⱪayturux» ⱨesablinidu. Biraⱪ, ⱨeq ix-ǝmǝl ⱪilmay, pǝⱪǝt nomussiz gunaⱨkarlarni ⱨǝⱪⱪaniy ⱪilƣuqi Hudaƣa etiⱪad ⱪilidiƣan kixining bolsa, uning etiⱪadi ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ dǝp ⱨesablinidu! «Biraⱪ, ⱨeq ix-ǝmǝl ⱪilmay, pǝⱪǝt nomussiz gunaⱨkarlarni ⱨǝⱪⱪaniy ⱪilƣuqi Hudaƣa etiⱪad ⱪilidiƣan kixining bolsa, uning etiⱪadi ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ dǝp ⱨesablinidu!» — «ⱨeq ǝmǝl ⱪilmay» degini, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa erixix üqün tirixix jǝⱨǝtidin eytilidu, «adǝmlǝr jan beⱪix üqün ixlixi kerǝk ǝmǝs» degǝnlik ǝmǝs, ǝlwǝttǝ. Huda ⱪilƣan ǝmǝllirigǝ ⱪarimay, ⱨǝⱪⱪaniy dǝp ⱨesabliƣan kixining bǝhti toƣruluⱪ Dawut pǝyƣǝmbǝrmu mundaⱪ degǝn: —
«Itaǝtsizlikliri kǝqürüm ⱪilinƣan,
Gunaⱨliri yepilƣan kixi nemidegǝn bǝhtliktur! Zǝb. 32:1
Pǝrwǝrdigar gunaⱨliri bilǝn ⱨeq ⱨesablaxmaydiƣanlar nemidegǝn bǝhtliktur!». «Itaǝtsizlikliri kǝqürüm ⱪilinƣan, gunaⱨliri yepilƣan kixi nemidegǝn bǝhtliktur! Pǝrwǝrdigar gunaⱨliri bilǝn ⱨeq ⱨesablaxmaydiƣanlar nemidegǝn bǝhtliktur!» — (7-8-ayǝt) «Zǝb.» 32:1-2.   Zǝb. 32:1, 2
Əmdi bǝht yalƣuz hǝtnǝ ⱪilinƣanlarƣila mǝnsup bolamdu, yaki hǝtnǝ ⱪilinmiƣanlarƣimu mǝnsup bolamdu? Qünki: «Ibraⱨimning etiⱪadi uning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi dǝp ⱨesablandi» dǝwatimiz. «Ibraⱨimning etiⱪadi uning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi dǝp ⱨesablandi» — «Yar.» 15:6.   Yar. 15:6
10 Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ ⱪandaⱪ ǝⱨwalda uningƣa ⱨesablandi? Hǝtnǝ ⱪilinixtin ilgirimu yaki hǝtnǝ ⱪilinixtin keyinmu? U hǝtnǝ ⱪilinƣan ⱨalda ǝmǝs, bǝlki hǝtnǝ ⱪilinmiƣan ⱨalda ⱨesablandi! 11 Uning hǝtnini ⱪobul ⱪilƣini bolsa, uni hǝtnǝ ⱪilinixtin burunla etiⱪadi arⱪiliⱪ igǝ bolƣan ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa mɵⱨür bǝlgisi süpitidǝ bolƣanidi. Demǝk, u hǝtnisiz turup Hudaƣa etiⱪad ⱪilƣuqilarning ⱨǝmmisining atisi boldi — ularmu etiⱪadi bilǝn ⱨǝⱪⱪaniy ⱨesablinidu! Yar. 17:11.
12 U yǝnǝ hǝtnǝ ⱪilinƣanlarningmu atisidur; demǝk, hǝtnǝ ⱪilinƣan boluxi bilǝn tǝngla hǝtnǝ ⱪilinmiƣan waⱪtidimu etiⱪadliⱪ yol mangƣan atimiz Ibraⱨimning izlirini besip mangƣanlarningmu atisi bolƣandur.
13 Qünki Hudaning Ibraⱨimƣa wǝ nǝsligǝ dunyaƣa mirashor bolux toƣrisidiki wǝdǝ berixi Ibraⱨimning Tǝwrat ⱪanuniƣa ǝmǝl ⱪilixⱪa intilginidin ǝmǝs, bǝlki etiⱪadtin bolƣan ⱨǝⱪⱪaniyliⱪtin kǝlgǝn. 14 Qünki ǝgǝr ⱪanunƣa intilidiƣanlar mirashor bolidiƣan bolsa etiⱪad bikar nǝrsǝ bolup ⱪalatti, Hudaning wǝdisimu yoⱪⱪa qiⱪirilƣan bolatti. Gal. 3:18. 15 Qünki Tǝwrat ⱪanuni Hudaning ƣǝzipini elip kelidu; qünki ⱪanun bolmisa, itaǝtsizlik degǝn ixmu bolmaydu. «Tǝwrat ⱪanuni Hudaning ƣǝzipini elip kelidu» — adǝm Hudaning ǝmr-pǝrmanliriƣa ǝmǝl ⱪilalmiƣaqⱪa, ⱪanun uning gunaⱨini namayan ⱪilidu; namayan ⱪilinixi bilǝn Hudaning ƣǝzipi uning gunaⱨi üstigǝ qüxidu.   Yⱨ. 15:22; Rim. 5:20; 7:8; Gal. 3:19.
16-17 Xuning üqün, Hudaning wǝdisining pǝⱪǝt Ɵz meⱨir-xǝpⱪiti arⱪiliⱪ ǝmǝlgǝ axuruluxi üqün, u etiⱪadⱪila asaslinidu. Buning bilǝn u wǝdǝ Ibraⱨimning barliⱪ ǝwladliriƣa, pǝⱪǝt Tǝwrat ⱪanuni astida turidiƣanlarƣila ǝmǝs, bǝlki Ibraⱨimqǝ etiⱪad ⱪilƣuqilarning ⱨǝmmisigimu kapalǝtlik ⱪilinƣan. Qünki muⱪǝddǝs yazmilarda: «Seni nurƣun ⱪowmning atisi ⱪildim» dǝp yezilƣinidǝk, Ibraⱨim ⱨǝmmimizning atisidur. Dǝrⱨǝⱪiⱪǝt, u ɵlüklǝrni tirildüridiƣan, mǝwjut bolmiƣanni bar dǝp mǝwjut ⱪilidiƣan, ɵzi etiƣad baƣliƣan Huda aldida ⱨǝmmimizning atisi boldi. «Tǝwrat ⱪanuni astida turidiƣanlar» — Yǝⱨudiy hǝlⱪ. «Seni nurƣun ⱪowmning atisi ⱪildim» — («Yar.» 17:5). Hudaning Ibraⱨimƣa eytⱪan bu sɵzi «ɵtkǝn zaman» xǝklidǝ («ⱪildim») bolup, ⱨeq pǝrzǝntsiz bolƣan waⱪtida uningƣa eytilƣan. Bu keyinki ayǝtlǝr bilǝn ziq baƣliⱪtur.   Yǝx. 51:2; Yar. 17:5. 18 Ⱨeqⱪandaⱪ ümid ⱪalmisimu u yǝnila ümidtǝ etiⱪad ⱪildi wǝ xuning bilǝn uningƣa: «Sening nǝsling san-sanaⱪsiz bolidu» dǝp aldin eytilƣandǝk nurƣun ⱪowmning atisi boldi. «Sening nǝsling san-sanaⱪsiz bolidu» — «Yar.» 15:5.   Yar. 15:5; Ibr. 11:12. 19 U yüz yaxⱪa yeⱪinlap, tenini ɵlgǝn ⱨesablisimu, xundaⱪla ayali Saraⱨningmu baliyatⱪusini ɵldi dǝp ⱪarisimu, yǝnila etiⱪadta ajizlaxmidi; «U yüz yaxⱪa yeⱪinlap, tenini ɵlgǝn ⱨesablisimu, xundaⱪla ayali Saraⱨningmu baliyatⱪusini ɵldi dǝp ⱪarisimu...» — demǝk, u ɵz tenining ɵlüktǝk bolƣan ǝⱨwaliƣa wǝ Saraⱨning ⱪǝt’iy tuƣmasliⱪiƣa tolimu realliⱪ wǝ eƣirbesiⱪliⱪ bilǝn ⱪaraytti, biraⱪ bu ixlar uning etiⱪadiƣa ⱨeq tǝsir yǝtküzmidi. 20 Hudaning wǝdisigǝ nisbǝtǝn etiⱪadsizliⱪ ⱪilip ⱨeq ikkilǝnmidi, ǝksiqǝ u etiⱪadi arⱪiliⱪ küqǝytildi wǝ Hudani uluƣlidi, Yⱨ. 8:56; Ibr. 11:11, 18. 21 «U nemini wǝdǝ ⱪilƣan bolsa xuni ǝmǝlgǝ axurux ⱪudritigǝ Igidur» dǝp toluⱪ ixǝndürüldi. Zǝb. 115:3 22 Xuning bilǝn bu «uning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi ⱨesablandi». Yar. 15:6. 23-25 Bu, «Uning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi ⱨesablandi» degǝn sɵz yalƣuz uning üqünla ǝmǝs, bǝlki Rǝbbimiz Əysani ɵlümdin tirildürgǝn Hudaƣa etiⱪad ⱪiliximiz bilǝn ⱨǝⱪⱪaniy ⱨesablinidiƣan bizlǝr üqünmu yezilƣan; Mǝsiⱨ bolsa itaǝtsizliklirimiz üqün pida yoliƣa tapxuruldi wǝ ⱨǝⱪⱪaniy ⱪiliniximiz üqün tirildürüldi. «Mǝsiⱨ bolsa itaǝtsizliklirimiz üqün pida yoliƣa tapxuruldi wǝ ⱨǝⱪⱪaniy ⱪiliniximiz üqün tirildürüldi» — «pida yoliƣa tapxuruldi» degǝn ibarǝ bolsa, u rǝzil adǝmlǝrning ⱪoli bilǝn ɵlümgǝ tapxuruldi, lekin bularning ⱨǝmmisi insaniyǝtni ⱪutⱪuzux üqün Hudaning uluƣ pilani idi, dǝp kɵrsitidu.   Rim. 15:4.
 
 

4:1 «atimiz Ibraⱨimning erixkini..» — yaki «atimiz Ibraⱨimning ɵgǝngini..», «atimiz Ibraⱨimning bilgini..».

4:1 Yǝx. 51:2.

4:3 «Ibraⱨim Hudaƣa etiⱪad ⱪildi; bu uning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi ⱨesablandi» — «Yar.» 15:6.

4:3 Yar. 15:6; Gal. 3:6; Yaⱪ. 2:23.

4:5 «Biraⱪ, ⱨeq ix-ǝmǝl ⱪilmay, pǝⱪǝt nomussiz gunaⱨkarlarni ⱨǝⱪⱪaniy ⱪilƣuqi Hudaƣa etiⱪad ⱪilidiƣan kixining bolsa, uning etiⱪadi ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ dǝp ⱨesablinidu!» — «ⱨeq ǝmǝl ⱪilmay» degini, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa erixix üqün tirixix jǝⱨǝtidin eytilidu, «adǝmlǝr jan beⱪix üqün ixlixi kerǝk ǝmǝs» degǝnlik ǝmǝs, ǝlwǝttǝ.

4:7 Zǝb. 32:1

4:8 «Itaǝtsizlikliri kǝqürüm ⱪilinƣan, gunaⱨliri yepilƣan kixi nemidegǝn bǝhtliktur! Pǝrwǝrdigar gunaⱨliri bilǝn ⱨeq ⱨesablaxmaydiƣanlar nemidegǝn bǝhtliktur!» — (7-8-ayǝt) «Zǝb.» 32:1-2.

4:8 Zǝb. 32:1, 2

4:9 «Ibraⱨimning etiⱪadi uning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi dǝp ⱨesablandi» — «Yar.» 15:6.

4:9 Yar. 15:6

4:11 Yar. 17:11.

4:14 Gal. 3:18.

4:15 «Tǝwrat ⱪanuni Hudaning ƣǝzipini elip kelidu» — adǝm Hudaning ǝmr-pǝrmanliriƣa ǝmǝl ⱪilalmiƣaqⱪa, ⱪanun uning gunaⱨini namayan ⱪilidu; namayan ⱪilinixi bilǝn Hudaning ƣǝzipi uning gunaⱨi üstigǝ qüxidu.

4:15 Yⱨ. 15:22; Rim. 5:20; 7:8; Gal. 3:19.

4:16-17 «Tǝwrat ⱪanuni astida turidiƣanlar» — Yǝⱨudiy hǝlⱪ. «Seni nurƣun ⱪowmning atisi ⱪildim» — («Yar.» 17:5). Hudaning Ibraⱨimƣa eytⱪan bu sɵzi «ɵtkǝn zaman» xǝklidǝ («ⱪildim») bolup, ⱨeq pǝrzǝntsiz bolƣan waⱪtida uningƣa eytilƣan. Bu keyinki ayǝtlǝr bilǝn ziq baƣliⱪtur.

4:16-17 Yǝx. 51:2; Yar. 17:5.

4:18 «Sening nǝsling san-sanaⱪsiz bolidu» — «Yar.» 15:5.

4:18 Yar. 15:5; Ibr. 11:12.

4:19 «U yüz yaxⱪa yeⱪinlap, tenini ɵlgǝn ⱨesablisimu, xundaⱪla ayali Saraⱨningmu baliyatⱪusini ɵldi dǝp ⱪarisimu...» — demǝk, u ɵz tenining ɵlüktǝk bolƣan ǝⱨwaliƣa wǝ Saraⱨning ⱪǝt’iy tuƣmasliⱪiƣa tolimu realliⱪ wǝ eƣirbesiⱪliⱪ bilǝn ⱪaraytti, biraⱪ bu ixlar uning etiⱪadiƣa ⱨeq tǝsir yǝtküzmidi.

4:20 Yⱨ. 8:56; Ibr. 11:11, 18.

4:21 Zǝb. 115:3

4:22 Yar. 15:6.

4:23-25 «Mǝsiⱨ bolsa itaǝtsizliklirimiz üqün pida yoliƣa tapxuruldi wǝ ⱨǝⱪⱪaniy ⱪiliniximiz üqün tirildürüldi» — «pida yoliƣa tapxuruldi» degǝn ibarǝ bolsa, u rǝzil adǝmlǝrning ⱪoli bilǝn ɵlümgǝ tapxuruldi, lekin bularning ⱨǝmmisi insaniyǝtni ⱪutⱪuzux üqün Hudaning uluƣ pilani idi, dǝp kɵrsitidu.

4:23-25 Rim. 15:4.