28
1 Yamanlar ⱨeqkim ⱪoƣlimisimu ⱪaqar;
Biraⱪ ⱨǝⱪⱪaniylar xir yürǝk batur kelǝr.■ Law. 26:36; Ⱪan. 28:28; Yǝx. 57:21
2 Yurtta gunaⱨlar kɵpǝysǝ, uning ǝmirliri kɵp almixar,
Lekin uni soriƣuqi yorutulƣan wǝ bilimlik bolsa, yurt aman-muⱪim uzun turar.
3 Miskinlǝrgǝ zulum seliwatⱪan bir kǝmbǝƣǝl,
Huddi ziraǝtlǝrni yatⱪuzup denini ⱪoymaydiƣan ⱪara yamƣurƣa ohxaydu.
4 Tǝwrat ⱪanunidin waz kǝqkǝnlǝr yamanlarni yahxi dǝp mahtar;
Biraⱪ ⱪanunni tutⱪuqilar ularƣa ⱪarxi kürǝx ⱪilar.
5 Rǝzillǝr adalǝtni qüxǝnmǝs;
Biraⱪ Pǝrwǝrdigarni izdigüqilǝr ⱨǝmmǝ ixni qüxinǝr.
6 Pǝzilǝtlik yolda mangƣan miskin kixi,
Sahta, ikki yüzlimǝ bay adǝmdin yahxidur.■ Pǝnd. 19:1
7 Tǝwrat-ⱪanuniƣa itaǝt ⱪilƣan yigit ǝⱪilliⱪ oƣuldur;
Biraⱪ nan ⱪepilarƣa ⱨǝmraⱨ bolƣuqi atisini nomusⱪa ⱪaldurar.■ Pǝnd. 29:3
8 Jazanihorluⱪ ⱪilip yuⱪiri ɵsüm arⱪiliⱪ bayliⱪlar tapⱪan kixi,
Ahirida bularni miskinlǝrgǝ hǝyrihaⱨliⱪ ⱪilƣuqining ⱪoliƣa ɵtküzüx üqün topliƣandur.■ Law. 25:35-37
9 Kimki Tǝwrat-ⱪanunini anglimaymǝn dǝp ⱪuliⱪini yopursa,
Ⱨǝtta dualirimu lǝniti bolup ⱪalar.
10 Kimki duruslarni yaman yolƣa azdursa,
Ɵzi koliƣan orisiƣa ɵzi qüxǝr;
Biraⱪ pak-diyanǝtlik adǝm yahxiliⱪⱪa mirashor bolar.■ Pǝnd. 26:27
11 Bay dǝrwǝⱪǝ ɵzini dana sanar;
Biraⱪ yorutulƣan miskin uni ⱨaman kɵrüp yetǝr.
12 Ⱨǝⱪⱪaniylar ƣalibiyǝtlik bolsa,
Jaⱨanni tǝntǝnǝ ⱪaplar;
Biraⱪ yamanlar mǝrtiwigǝ qiⱪsa, halayiⱪ ɵzlirini ⱪaqurar.■ Pǝnd. 11:10,11
13 Ɵz gunaⱨlirini yoxurƣan kixi ronaⱪ tapmas;
Biraⱪ ularni tonup iⱪrar ⱪilip, ulardin waz kǝqkǝn kixi rǝⱨim-xǝpⱪǝtkǝ erixǝr.■ Zǝb. 32:3, 5; 1Yuⱨa. 1:9, 10
14 Pǝrwǝrdigardin ⱨǝrdaim ⱪorⱪup yürgǝn kixi xunqǝ bǝhtliktur!
Biraⱪ kɵnglini tax ⱪilƣan balayi’apǝtkǝ ⱪalar.□ «Pǝrwǝrdigardin ⱨǝrdaim ⱪorⱪup yürgǝn kixi xunqǝ bǝhtliktur» — ǝyni tekisttǝ «Pǝrwǝrdigar» degǝn sɵz tepilmaydu. Xunga baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Gunaⱨ ⱪilixtin ⱨǝrdaim ⱪorⱪup yürgǝn kixi».
15 Ⱨɵrkirǝp turƣan xir,
Yaki owni izdǝp keziwatⱪan eyiⱪ ⱪandaⱪ bolsa,
Yoⱪsul puⱪralarning üstidiki rǝzil ⱨakimmu xundaⱪtur.
16 Yorutulmiƣan ǝmir ⱨaman zor bir zalim bolup qiⱪar,
Biraⱪ ⱨaram bayliⱪlarƣa nǝprǝtlǝnsǝ, tǝhtidǝ uzun olturar.
17 Ⱪan tɵkkǝn kixi ⱪǝrz bilǝn ⱨangƣa ⱪarap yügürǝr;
18 Sǝmimiy, diyanǝtlik yolda mangƣan ⱪutular;
Ikki yolda mangƣan sahta kixi ularning biridǝ ⱨaman yiⱪilip qüxǝr.
19 Ɵz yerigǝ tirixip ixligǝn deⱨⱪanning neni yetip axar;
Biraⱪ bikar yürüp ham hiyallarni ⱪoƣliƣan kixining yoⱪsulluⱪi mol bolar!
20 Rastqil kixining bǝhti kɵpiyǝr;
Biraⱪ bay boluxⱪa aldiriƣan kixi jazadin ⱪeqip ⱪutulalmas.■ Pǝnd. 13:11; 20:21; 23:4
21 Birigǝ yan besix ⱪǝt’iy bolmas;
Qünki bǝzilǝr ⱨǝtta bir burda nan üqünmu gunaⱨ ɵtküzǝr.□ «ⱪǝt’iy bolmas» — ibraniy tilida «yahxi ǝmǝs». ■ Pǝnd. 18:5; 24:23
22 Nǝpsi toymas kixi bayliⱪlarni kɵzlǝp aldiraydu,
U namratliⱪning ɵz bexiƣa qüxidiƣinidin bihǝwǝrdur.□ «Nǝpsi toymas kixi» — ibraniy tilida «kɵzi yaman kixi».
23 Baxⱪilarning hataliⱪini oquⱪ ǝyibligǝn kixi,
Ⱨaman huxamǝt ⱪilƣuqiƣa ⱪariƣanda kɵprǝk iltipat tapar.
24 Ata-anisining tǝǝlluⱪatini oƣrilap, «Bu ⱨeqⱪandaⱪ gunaⱨ ǝmǝs» degǝn kixi,
Ⱨalak ⱪilƣuqining xerikidur.
25 Nǝpsi toymiƣur kixi jedǝl-majira teriydu;
Biraⱪ Pǝrwǝrdigarƣa tayanƣan kixi ǝtlinǝr.□ «Nǝpsi toymiƣur kixi» — yaki «ⱨali qong kixi». ■ Pǝnd. 13:10; 15:18; 29:22
26 Ɵzining kɵngligǝ ixǝngǝn kixi ǝhmǝⱪtur;
Biraⱪ danaliⱪ bilǝn mangƣan nijat tapar.
27 Namratlarƣa hǝyrhaⱨliⱪ ⱪilidiƣan kixi moⱨtajliⱪ tartmas;
Lekin ⱨajǝtmǝnni kɵrsimu kɵrmǝskǝ salƣan kixi kɵpligǝn ⱪarƣixⱪa uqrar.■ Ⱪan. 15:7,8,10; Pǝnd. 19:17; 22:9
28 Yamanlar mǝrtiwigǝ qiⱪsa, halayiⱪ ɵzlirini ⱪaqurar;
Lekin ular zawal tapsa, ⱨǝⱪⱪaniylar rawaj tapar.■ Pǝnd. 28:12
■28:1 Law. 26:36; Ⱪan. 28:28; Yǝx. 57:21
■28:13 Zǝb. 32:3, 5; 1Yuⱨa. 1:9, 10
□28:14 «Pǝrwǝrdigardin ⱨǝrdaim ⱪorⱪup yürgǝn kixi xunqǝ bǝhtliktur» — ǝyni tekisttǝ «Pǝrwǝrdigar» degǝn sɵz tepilmaydu. Xunga baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Gunaⱨ ⱪilixtin ⱨǝrdaim ⱪorⱪup yürgǝn kixi».
□28:17 «Uni ⱨeqkim tosmisun!» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Ⱨeqkim uningƣa ⱨimayǝ bolmisun!». Tǝwrat ⱪanuni boyiqǝ adǝmni tasadipiy ɵltürgǝn kixi «panaⱨliⱪ xǝⱨǝr»lǝrgǝ ⱪaqsa bolatti. Əmma gunaⱨi bar kixilǝr ⱨaman xu xǝⱨǝrlǝrdin ⱨimayǝ alalmaytti («Qɵl.» 6:34-35ni kɵrüng).
■28:20 Pǝnd. 13:11; 20:21; 23:4
□28:21 «ⱪǝt’iy bolmas» — ibraniy tilida «yahxi ǝmǝs».
□28:22 «Nǝpsi toymas kixi» — ibraniy tilida «kɵzi yaman kixi».
□28:25 «Nǝpsi toymiƣur kixi» — yaki «ⱨali qong kixi».
■28:25 Pǝnd. 13:10; 15:18; 29:22
■28:27 Ⱪan. 15:7,8,10; Pǝnd. 19:17; 22:9