21
Padishahning köngli ériqlardiki sudek Perwerdigarning qolididur;
Perwerdigar qeyerge toghrilisa, shu terepke mangidu.
Insan özining hemme qilghan ishini toghra dep biler;
Lékin Perwerdigar qelbdiki niyetlerni tarazigha sélip tartip körer. «Qelbdiki niyetler» — ibraniy tilida «qelbler» déyilidu.   Pend. 16:2
Perwerdigarning neziride,
Heqqaniyliq bilen adalet yürgüzüsh qurbanliq qilishtin ewzeldur. 1Sam. 15:22; Zeb. 50:8-14; Yesh. 1:11, 16; Hosh. 6:6
Tekebbur közler, meghrur qelb, yamanlarning chirighi — hemmisi gunahtur. «yamanlarning chirighi» — mushu yerde «chiragh» belkim ademning rohini, yeni ademning eng chongqur yérini körsitidu (20:27-ayetni körüng). Bashqa birxil terjimisi «yamanlarning hosuli».
Estayidil kishilerning oyliri ularni peqet bayashatliqqa yétekler;
Chéchilangghularning oyliri bolsa, ularni peqet yoqsuzluqqila yétekler. Pend. 10:4; 13:4
Yaghlima til bilen érishken bayliqlar,
Ölümni izdep yürgenler qoghlap yürgen bir tütünla, xalas. Pend. 10:2, 4; 13:11
Yamanlarning zalimliqi özlirini chirmiwalar;
Chünki ular adalet yolida méngishni ret qilghan.
Jinayetkar mangidighan yol nahayiti egridur;
Sap dil ademning herikiti tüptüzdur.
Soqushqaq xotun bilen azade öyde bille turghandin köre,
Ögzining bir bulungida yalghuz yétip qopqan yaxshi. «Soqushqaq xotun bilen azade öyde bille turghandin köre,...» — yaki «Soqushqaq xotun bilen azade öyde olturghandin köre,...».   Pend. 21:19; 25:24; 27:15
10 Yaman kishining köngli yamanliqqila hérismendur;
U yéqinighimu shapaet körsetmes.
11 Hakawurning jazagha tartilishi, bilimsizge ibret bolar;
Dana kishi qobul qilghan nesihetlerdin téximu köp bilim alar. «Hakawurning...» — yaki «Mesxire qilghuchining...».   Pend. 19:25
12 Heqqaniy Bolghuchi yamanning öyini közler;
U haman yamanlarni yamanliqqa qoyup yiqitar. «Heqqaniy bolghuchi» — démisekmu «Heqqaniy Bolghuchi» Xuda Özidur.
13 Miskinlerning nalisigha quliqini yoputup kari bolmighuchi,
Axiri özi peryad kötürer,
Biraq héchkim perwa qilmas.
14 Yoshurun sowghat ghezepni basar;
Yeng ichide bérilgen para qehr-ghezepni peseyter. «yeng ichide» — ibraniy tilida «baghir ichide». «Yoshurun sowghat ghezepni basar... qehr-ghezepni peseyter» — démisekmu, bu xil pend-nesihet bundaq ishlarni teriplimeydu, peqet omumiy ehwalni teswirleydu, xalas.   Pend. 17:8; 18:16
15 Adaletni beja keltürüsh heqqaniylarning xushalliqidur,
Biraq yamanliq qilghuchilargha wehimidur.
16 Hékmet yolidin ézip ketken kishi,
Erwahlarning jamaiti ichidikilerdin bolup qalar. «Erwahlar» — ölüklerning rohlirini körsitidu.
17 Tamashagha bérilgen kishi namrat qalar;
Yagh chaynashqa, sharab ichishke amraq béyimas.
18 Yaman adem heqqaniy adem üchün görü pulining ornida qalar;
Ézilgen duruslarning ornigha iplaslar qalar. Pend. 11:8
19 Soqushqaq we térikkek ayal bilen ortaq turghandin,
Chöl-bayawanda yalghuz yashighan yaxshidur. Pend. 21:9; 25:24
20 Aqilanining öyide bayliq bar, zeytun may bar;
Biraq exmeqler tapqinini utturluq buzup-chachar.
21 Heqqaniyet, méhribanliqni izdigüchi adem,
Hayat, heqqaniyet we izzet-hörmetke érisher.
22 Dana kishi küchlükler shehirining sépiligha yamishar,
Ularning tayanchi bolghan qorghinini ghulitar.
23 Öz tiligha, aghzigha ige bolghan kishi,
Jénini awarichiliklerdin saqlap qalar. Pend. 18:21
24 Chongchiliq qilghanlar,
«Hakawur», «hali chong», «mazaqchi» atilar.
25 Hurun kishi öz nepsidin halak bolar,
Chünki uning qoli ishqa barmas;
26 Nepsi yaman bolup u kün boyi teme qilip yürer;
Biraq heqqaniy adem héchnémini ayimay sediqe qilar. Zeb. 37:26
27 Yaman ademning qurbanliqi Perwerdigargha yirginchliktur;
Rezil gherezde epkélin’gen bolsa téximu shundaqtur! Pend. 15:8; Yesh. 1:13; Yer. 6:20; Am. 5:21
28 Yalghan guwahliq qilghuchi halak bolar;
Eyni ehwalni anglap sözligen kishining sözi ebedgiche aqar. Pend. 19:5, 9
29 Yaman adem yüzini qélin qilar;
Durus kishi yolini oylap puxta basar.
30 Perwerdigargha qarshi turalaydighan héchqandaq danaliq, eqil-paraset yaki tedbir yoqtur.
31 Atlar jeng küni üchün teyyar qilin’ghan bolsimu,
Biraq ghelibe-nijat peqet Perwerdigardindur. Zeb. 20:7: 33:16-17
 
 

21:2 «Qelbdiki niyetler» — ibraniy tilida «qelbler» déyilidu.

21:2 Pend. 16:2

21:3 1Sam. 15:22; Zeb. 50:8-14; Yesh. 1:11, 16; Hosh. 6:6

21:4 «yamanlarning chirighi» — mushu yerde «chiragh» belkim ademning rohini, yeni ademning eng chongqur yérini körsitidu (20:27-ayetni körüng). Bashqa birxil terjimisi «yamanlarning hosuli».

21:5 Pend. 10:4; 13:4

21:6 Pend. 10:2, 4; 13:11

21:9 «Soqushqaq xotun bilen azade öyde bille turghandin köre,...» — yaki «Soqushqaq xotun bilen azade öyde olturghandin köre,...».

21:9 Pend. 21:19; 25:24; 27:15

21:11 «Hakawurning...» — yaki «Mesxire qilghuchining...».

21:11 Pend. 19:25

21:12 «Heqqaniy bolghuchi» — démisekmu «Heqqaniy Bolghuchi» Xuda Özidur.

21:14 «yeng ichide» — ibraniy tilida «baghir ichide». «Yoshurun sowghat ghezepni basar... qehr-ghezepni peseyter» — démisekmu, bu xil pend-nesihet bundaq ishlarni teriplimeydu, peqet omumiy ehwalni teswirleydu, xalas.

21:14 Pend. 17:8; 18:16

21:16 «Erwahlar» — ölüklerning rohlirini körsitidu.

21:18 Pend. 11:8

21:19 Pend. 21:9; 25:24

21:23 Pend. 18:21

21:26 Zeb. 37:26

21:27 Pend. 15:8; Yesh. 1:13; Yer. 6:20; Am. 5:21

21:28 Pend. 19:5, 9

21:31 Zeb. 20:7: 33:16-17