35
Élixuning üchinchi bayani — «Xuda kéchide at qilghan naxshilar»
Élixu yenila jawab bérip mundaq dédi: —
«Sen mushu gépingni, yeni «Heqqaniyliqim Tengriningkidin üstündur» déginingni toghra dep qaramsen? «Sen (Ayup) mushu gépingni, yeni «Heqqaniyliqim Tengriningkidin üstündur» déginingni toghra dep qaramsen?» — bu sözmu bek qattiq éytilghan. Ayup eslide «Men heqqaniy» dégini hem Xudaning adalitidin bezi gumanliq geplerni qilghini bilen, emeliyette qap yüreklik qilip «Heqqaniyliqim Tengriningkidin üstün» dégen gepni qilip baqmighan. Oqurmenler öziliri birnéme désun.
Shundaq bolghanliqi üchün sen: «Heqqaniyliqning manga néme paydisi bolsun?
Gunah qilmighinimning gunah qilghinimgha qarighanda artuqchiliqi nede?» dep soriding . «...sen (Ayup): «Heqqaniyliqning manga néme paydisi bolsun? Gunah qilmighinimning gunah qilghinimgha qarighanda artuqchiliqi nede?» dep soriding» — Élixu yuqirida Ayupni eyiblep: «Sen «Adem Xudadin söyünse, buning uninggha héchqandaq paydisi bolmaydu» dégensen» (9:34) déginini hazir tekrarlaydu.   Ayup 34:9
Özüm sözler bilen sanga jawab bérey,
Sanga hem sen bilen bille bolghan ülpetliringge jawab bérey; «Sanga hem sen bilen bille bolghan ülpetliringge jawab bérey» — «ülpetliring» dégen söz belkim Ayupning üch dostini emes, belki uning bilen oxshash közqarashta bolghanlarni (hazirmu Ayupning yénida olturghanlarni?) körisitishi mumkin.
Asmanlargha qarap baqqin;
Pelektiki bulutlargha sepsalghin;
Ular sendin yuqiridur.
Eger gunah qilghan bolsang, undaqta Tengrige qaysi ziyankeshlikni qilalaytting?
Jinayetliring köpeysimu, undaqta uninggha qandaq ziyanlarni salalar iding?
Sen heqqaniy bolghan teqdirdimu, Uninggha néme béreleytting?
U séning qolungdin némimu alar-he? «Sen heqqaniy bolghan teqdirdimu, Uninggha néme béreleytting? U séning qolungdin némimu alar-he?» — Élixuning bu közqarishi Élifazningkige (22:3-ayettiki) oxshaydu. Biz yenila awwalqi ayettiki izahatni tekrarlaymiz: — «1:8-ayette, Xudaning Özide Ayuptin alghan raziliqi, xursenliki nahayiti gewdilinip turidu. Shuning bilen bir waqitta biz Tewrattiki «Yaritilish» dégen qisimda Xudaning insanning tüpeylidin bolghan azabliridin xewerdar bolimiz. Xuda gerche ulughluq igisi bolsimu, U yenila bizdin xursenlik izdeydu yaki bizdin renjiydu hem azablinidu. Shuning üchün Élixuning 5-8-ayettiki bu sözliri intayin xata éytilghan sözlerdur».   Ayup 22:2; Zeb. 16:2; Rim. 11:35
Séning eskilikliring peqet sendek bir insan’ghila,
Heqqaniyliqing bolsa peqet insan balilirighila tesir qilidu, xalas.
Ademler zulum köpiyip ketkenlikidin yalwuridu;
Küchlüklerning bésimi tüpeylidin ular nale-peryad kötüridu. «Küchlüklerning bésimi tüpeylidin...» — ibraniy tilida «Küchlüklerning biliki tüpeylidin...».
10  Biraq héchkim: «Kéchilerde insanlargha naxsha ata qilghuchi yaratquchum Tengrini nedin izdishim kérek?» démeydu.
11  Uning bizge ögitidighini yer-zémindiki haywanlargha ögitidighinidin köp,
Hem asmandiki uchar-qanatlargha ögitidighinidin artuq emesmu?
12  Ular nale-peryad kötüridu, biraq rezil ademlerning hakawurluqining tesiri tüpeylidin,
Uni Xuda ijabet qilmaydu. «Ular (ézilgenler) nale-peryad kötüridu, biraq rezil ademlerning hakawurluqining tesiri tüpeylidin, uni Xuda ijabet qilmaydu» — Élixu belkim jemiyet arisidiki yamanlarning hakawurluqi melum bir derijidin éship ketken bolsa, jemiyetning ularni cheklimigen sewenlikmu bar bolushi mumkin, démekchi. Undaqta pütkül jemiyet, jümlidin bezi bigunah kishilermu ularning wejidin Xudaning terbiye-jazalishigha uchrimay qalmaydu, démekchi. Uning gépining orunluq yéri bolushi mumkin. Biraq Ayup (meyli uning hakawur yéri bolsun) bu «reziller»ning qatarigha kirmeydu.   Ayup 27:9; Pend. 1:28; 15:29; Yesh. 1:15; Yer. 11:11; Yuh. 9:31
13  Berheq, Tengri quruq duagha qulaq salmighan yerde,
Hemmige Qadir mushulargha ehmiyet bermigen yerde,
14  Sen: «Men Uni körelmeymen» déseng, U qandaq qulaq salsun?
Dewaying téxi Uning aldida turidu,
Shunga Uni kütüp turghin. «Dewaying téxi Uning aldida turidu, shunga Uni kütüp turghin» — 23:8-10ni körüng. Élixu aldida éytqan sözliri bilen Ayupni asassiz eyibligen bolsimu, «Dewaying téxi Uning aldida turidu, shunga Uni kütüp turghin» dégen bu söz, shübhisizki, Ayupqa del jayida qilin’ghan sözdur. Élixu héch bolmighanda, Ayupning heqiqeten bir «dewasi» barliqini étirap qilidu.
Ayetning bashqa birxil terjimisi: «Hemmige Qadir mushulargha ehmiyet bermigen yerde (13-ayet), séning: «Men Uni körelmeymen; dewayim Uning aldida turidu, men Uni kütüwatimen» déginingdin kéyin qandaq bolar?».
15  Biraq U hazir towa qilish pursiti bérip, Öz ghezipini téxi tökmigen ehwalda,
Ayup özining tekebburluqini bilmemdighandu? «Biraq U ... Öz ghezipini téxi tökmigen ehwalda, Ayup özining tekebburluqini bilmemdighandu?» — bu sözmu bek qattiq éytilghan söz bolup, Ayupni intayin tekebbur adem dep jezmleshtüridu. Biraq Ayup gerche Xudagha qarita bezi achchiq, azabliq geplerni qilghan bolsimu, u yenila Xudadin eyminidighan kishi idi.
Bashqa birxil terjimisi: «Yene kélip, sen téxi: «Uning ghezipi héch jaza bermeydu, U asiyliqni héch nezerige almaydu» deysen!»
   Ayup 11:6
16  Chünki Ayup quruq gep üchün aghzini achqan,
U tuturuqsiz sözlerni köpeytken».
 
 

35:2 «Sen (Ayup) mushu gépingni, yeni «Heqqaniyliqim Tengriningkidin üstündur» déginingni toghra dep qaramsen?» — bu sözmu bek qattiq éytilghan. Ayup eslide «Men heqqaniy» dégini hem Xudaning adalitidin bezi gumanliq geplerni qilghini bilen, emeliyette qap yüreklik qilip «Heqqaniyliqim Tengriningkidin üstün» dégen gepni qilip baqmighan. Oqurmenler öziliri birnéme désun.

35:3 «...sen (Ayup): «Heqqaniyliqning manga néme paydisi bolsun? Gunah qilmighinimning gunah qilghinimgha qarighanda artuqchiliqi nede?» dep soriding» — Élixu yuqirida Ayupni eyiblep: «Sen «Adem Xudadin söyünse, buning uninggha héchqandaq paydisi bolmaydu» dégensen» (9:34) déginini hazir tekrarlaydu.

35:3 Ayup 34:9

35:4 «Sanga hem sen bilen bille bolghan ülpetliringge jawab bérey» — «ülpetliring» dégen söz belkim Ayupning üch dostini emes, belki uning bilen oxshash közqarashta bolghanlarni (hazirmu Ayupning yénida olturghanlarni?) körisitishi mumkin.

35:7 «Sen heqqaniy bolghan teqdirdimu, Uninggha néme béreleytting? U séning qolungdin némimu alar-he?» — Élixuning bu közqarishi Élifazningkige (22:3-ayettiki) oxshaydu. Biz yenila awwalqi ayettiki izahatni tekrarlaymiz: — «1:8-ayette, Xudaning Özide Ayuptin alghan raziliqi, xursenliki nahayiti gewdilinip turidu. Shuning bilen bir waqitta biz Tewrattiki «Yaritilish» dégen qisimda Xudaning insanning tüpeylidin bolghan azabliridin xewerdar bolimiz. Xuda gerche ulughluq igisi bolsimu, U yenila bizdin xursenlik izdeydu yaki bizdin renjiydu hem azablinidu. Shuning üchün Élixuning 5-8-ayettiki bu sözliri intayin xata éytilghan sözlerdur».

35:7 Ayup 22:2; Zeb. 16:2; Rim. 11:35

35:9 «Küchlüklerning bésimi tüpeylidin...» — ibraniy tilida «Küchlüklerning biliki tüpeylidin...».

35:12 «Ular (ézilgenler) nale-peryad kötüridu, biraq rezil ademlerning hakawurluqining tesiri tüpeylidin, uni Xuda ijabet qilmaydu» — Élixu belkim jemiyet arisidiki yamanlarning hakawurluqi melum bir derijidin éship ketken bolsa, jemiyetning ularni cheklimigen sewenlikmu bar bolushi mumkin, démekchi. Undaqta pütkül jemiyet, jümlidin bezi bigunah kishilermu ularning wejidin Xudaning terbiye-jazalishigha uchrimay qalmaydu, démekchi. Uning gépining orunluq yéri bolushi mumkin. Biraq Ayup (meyli uning hakawur yéri bolsun) bu «reziller»ning qatarigha kirmeydu.

35:12 Ayup 27:9; Pend. 1:28; 15:29; Yesh. 1:15; Yer. 11:11; Yuh. 9:31

35:14 «Dewaying téxi Uning aldida turidu, shunga Uni kütüp turghin» — 23:8-10ni körüng. Élixu aldida éytqan sözliri bilen Ayupni asassiz eyibligen bolsimu, «Dewaying téxi Uning aldida turidu, shunga Uni kütüp turghin» dégen bu söz, shübhisizki, Ayupqa del jayida qilin’ghan sözdur. Élixu héch bolmighanda, Ayupning heqiqeten bir «dewasi» barliqini étirap qilidu. Ayetning bashqa birxil terjimisi: «Hemmige Qadir mushulargha ehmiyet bermigen yerde (13-ayet), séning: «Men Uni körelmeymen; dewayim Uning aldida turidu, men Uni kütüwatimen» déginingdin kéyin qandaq bolar?».

35:15 «Biraq U ... Öz ghezipini téxi tökmigen ehwalda, Ayup özining tekebburluqini bilmemdighandu?» — bu sözmu bek qattiq éytilghan söz bolup, Ayupni intayin tekebbur adem dep jezmleshtüridu. Biraq Ayup gerche Xudagha qarita bezi achchiq, azabliq geplerni qilghan bolsimu, u yenila Xudadin eyminidighan kishi idi. Bashqa birxil terjimisi: «Yene kélip, sen téxi: «Uning ghezipi héch jaza bermeydu, U asiyliqni héch nezerige almaydu» deysen!»

35:15 Ayup 11:6