8
Saulning étiqadchilargha ziyankeshlik qilishi
Istipanning öltürülüshini Saulmu qollaytti. Shu kündin bashlap, Yérusalémdiki jamaetke qaritilghan dehshetlik ziyankeshlik qozghaldi. Rosullardin bashqa barliq jamaettikiler Yehudiye we Samariyening herqaysi yurtlirigha tarqilip kétishti. Ros. 11:19; 22:20. Bezi ixlasmen kishiler Istipanni depne qilip, uninggha qattiq yigha-zarlarni kötürüshti. Yar. 23:2; 50:10; 2Sam. 3:31 Lékin Saul jamaetke weyranchiliq sélip, öymu-öy axturup, er-ayalgha qarimay ularni sörep chiqip zindan’gha tashlidi. Ros. 9:1; 22:4; 26:9; 1Kor. 15:9; Gal. 1:13; 1Tim. 1:13.
 
Xush xewerning Samariye ölkisige yétip bérishi
Emdi tarqilip ketkenler tarqalghan yurtlarda kézip söz-kalamning xush xewirini jakarlidi. Mat. 10:23; Ros. 11:19. Ularning ichidin Filip bolsa Samariyening melum bir shehirige bérip, yerlik kishilerge Mesihni jakarlidi. Top-top kishiler uni anglap hemde u körsetken möjizilik alametlerni körüp, bir jan bir dili bilen uning sözlirige qulaq saldi. Chünki napak rohlar bolsa, chaplishiwalghan kishilerdin qattiq warqirighiniche chiqip ketti. Nurghun palech, tokurlarmu saqaytildi; Mar. 16:17; Ros. 5:16; 16:18; 19:11. zor shad-xuramliq shu sheherni qaplidi.
U sheherde esli jaduger-séhirgerlik bilen shughulliniwatqan Simon isimlik bir adem bar idi; u shu yol bilen pütkül Samariyedikilerni hang-tang qaldurup, özini qaltis zat körsetmekchi bolup kelgenidi. Ros. 13:6. 10 Péqirdin tartip ambalghiche ularning hemmisi uninggha ixlas qilip qaraytti we «Xudaning ulugh küch-qudriti mana shu!» déyishetti. 11 Xalayiq uninggha shundaq ixlas qilishi uning uzundin béri jaduger-séhirgerliki bilen ularni hang-tang qaldurup kelgenliki tüpeylidin idi. 12 Lékin emdi Filip Xudaning padishahliqi we Eysa Mesihning nami toghrisidiki xush xewerni jakarlighinida ular uning sözlirige ishendi we erler bolsun, ayallar bolsun chömüldürüshni qobul qildi. 13 Simon özimu ishendi. U chömüldürülgen bolup, hemishe Filipning yénida yürdi hemde Filip körsitiwatqan möjizilik alametler we qudretlik ishlargha qarap, intayin heyran boldi.
14 Yérusalémdiki rosullar Samariyeliklerning Xudaning sözini qobul qilghanliqini anglap, Pétrus bilen Yuhannani ulargha ewetti; 15 ikkiylen u yerge chüshüshi bilenla, ularni Muqeddes Rohning ata qilin’ghuchisi bolsun dep dua qildi. 16 Chünki Muqeddes Roh téxi ularning héchqaysisigha chüshmigenidi; ular peqet Reb Eysaning nami bilen chömüldürülgenidi. 17 Pétrus bilen Yuhanna ularning üstige qolini tegküzüshi bilen, Muqeddes Roh ulargha ata qilindi. «Pétrus bilen Yuhanna ularning üstige qolini tegküzüshi bilen, Muqeddes Roh ulargha ata qilindi» — bu chong ish idi. Eslide Yehudiylar we Samariyelikler bir-birige bek öch idi, héchqandaq bardi-keldi qilmaytti. Samariyelikler Muqeddes Rohni qobul qilishi üchün Filip («yérim grék»)ning qolini emes, belki sap ikki Yehudiyning qolini ulargha tegküzüshini kemterlik bilen qobul qilishi kérek idi. Sap ikki Yehudiymu hazir özini töwen tutup, qollirini «napak Samariyelikler»ning béshigha qoyushi kérek. «Yuhanna» 4-bab, «Matta»ning «qoshumche söz»idiki 16:19 toghruluq izahatimizni we «Gal.» 3:28ni körüng.   Ros. 6:6; 13:3; 19:6; 1Tim. 4:14; 5:22; 2Tim. 1:6. 18 Lékin Simon Muqeddes Rohning rosullarning qolini tegküzüp qoyushi bilen ata qilin’ghanliqini körüp, ulargha pul tenglep:
19 — Bu küch-qudrettin mangimu béringlarki, menmu herkimning üstige qollirimni tegküzsem, uninggha Muqeddes Roh ata qilinsun, — dédi.
20 Lékin Pétrus uninggha mundaq jawab berdi:
— Xudaning bu iltipatini pulgha sétiwalghili bolidu, dep oylighining üchün, pulung sen bilen teng halaketke barsun! Mat. 10:8. 21 Séning bu ishta héch hesseng yaki nésiweng yoqtur! Chünki séning niyiting Xuda aldida durus emes! 22 Shunga, bu rezillikingdin towa qilip, Rebtin, mumkin bolsa könglümdiki bu niyitim kechürüm qilin’ghay, dep ötün! 23 Chünki séning achchiq hesetke tolup, heqqaniysizliqning asaritida ikenliking manga melum.
24 Simon ulargha:
— Men üchün Rebdin ötününglarki, siler éytqan ishlardin héchbiri béshimgha kelmigey! — dédi. «Simon ulargha: — Men üchün Rebdin ötününglarki, siler éytqan ishlardin héchbiri béshimgha kelmigey! — dédi» — bezi qedimki tarixiy xatiriler boyiche, Simon kéyin xush xewerge esheddiy düshmen bolup chiqqan.
25 Pétrus bilen Yuhanna yene shu yerde agah-guwahliq bérip Rebning söz-kalamini yetküzgendin kéyin, Samariyening nurghun yéza-kentlirige bérip xush xewer yetküzgech, Yérusalémgha qaytip ketti.
 
Filip we Éfiopiyilik emeldar
26 Shu waqitta, Xudaning bir perishtisi Filipqa:
— Ornungdin turup jenubqa qarap Yérusalémdin Gaza shehirige mangidighan yol bilen mang! — dédi (shu yol chöldiki yoldur). 27-28 Shunga Filip ornidin turup yolgha chiqti. We mana, yolda Éfiopiye ayal padishahi Kandasning bir emeldari, pütkül xezinige mes’ul Éfiopiyelik aghwat wezir turatti. U Yérusalémgha Xudagha ibadet qilghili barghanidi; hazir qaytish yolida özining jeng harwisida olturup, Yeshaya peyghemberning yazmisini oquwatatti. 29 Roh Filipqa:
— Bu harwining yénigha bérip uninggha yéqinlashqin, — dédi. «Roh Filipqa: ... — dédi» — «Roh» — Muqeddes Roh, elwette. «Bu harwining yénigha bérip uninggha yéqinlashqin» — grék tilida «Bérip özüngni bu harwigha qoshqin».
30 Filip yügürüp bérip, wezirning Yeshaya peyghemberning yazmisidin oquwatqanlirini anglap, uningdin:
— Oquwatqiningizni chüshiniwatamsiz? — dep soridi.
31 Wezir uninggha:
— Biri manga chüshendürüp bermise, men qandaqmu chüshineleymen?! — dep, Filipni harwisigha chiqip yénida olturushqa ötündi.
32 U oquwatqan yazma qismi bolsa:
 
«U goya boghuzlashqa yétilep méngilghan qoydek boghuzlashqa élip méngildi,
Qirqighuchi aldida ün-tinsiz yatqan qozidek, u zadila éghiz achmidi. 33 U xorlinidu, u heq soraqtin mehrum boldi,
Emdi uning ewladini kimmu bayan qilalisun?!
Chünki hayati yer yüzidin élip kétildi». «.... U xorlinidu, u heq soraqtin mehrum boldi, emdi uning ewladini kimmu bayan qilalisun?! Chünki hayati yer yüzidin élip kétildi» — «Yesh.» 53:7-8.   Yesh. 53:7, 8.
 
34 Aghwat Filiptin:
— Dep bersingiz, peyghemberning bu sözi kimge qaritip éytilghan? Özigimu yaki bashqa birsigimu? — dep soridi.
35 Filip aghzini échip shu yazmining shu qismidin bashlap, uninggha Eysa toghrisidiki xush xewerni jakarlap berdi. «uninggha Eysa toghrisidiki xush xewerni jakarlap berdi» — grék tilida: «U uninggha Eysani xush xewer dep jakarlap berdi».   Luqa 24:45. 36-37 Ular yolda kétiwétip, su bar bir yerge kelgende, aghwat:
— Mana bu yerde su bar iken. Mushu yerdila chömüldürülüshümge qandaq tosalghu bar? — dédi. Ros. 10:47.
38 U harwini toxtitishni buyrudi. Filip we aghwat ikkisi bille sugha chüshüp, uni chömüldürdi. 39 Ular sudin chiqqanda, Rebning Rohi Filipni kötürüp élip ketti. Aghwat uni qayta körmidi, emma u shadlinip yolini dawamlashturdi. 40 Filip bolsa Ashdod shehiride peyda boldi; u shu yurtni kézip, shu yerdin Qeyseriye shehirige kelgüche bolghan hemme sheherlerde xush xewer jakarlidi. «Filip bolsa Ashdod shehiride peyda boldi» — «Ashdod shehiri» grék tilida «Azotus shehiri».
 
 

8:1 Ros. 11:19; 22:20.

8:2 Yar. 23:2; 50:10; 2Sam. 3:31

8:3 Ros. 9:1; 22:4; 26:9; 1Kor. 15:9; Gal. 1:13; 1Tim. 1:13.

8:4 Mat. 10:23; Ros. 11:19.

8:7 Mar. 16:17; Ros. 5:16; 16:18; 19:11.

8:9 Ros. 13:6.

8:17 «Pétrus bilen Yuhanna ularning üstige qolini tegküzüshi bilen, Muqeddes Roh ulargha ata qilindi» — bu chong ish idi. Eslide Yehudiylar we Samariyelikler bir-birige bek öch idi, héchqandaq bardi-keldi qilmaytti. Samariyelikler Muqeddes Rohni qobul qilishi üchün Filip («yérim grék»)ning qolini emes, belki sap ikki Yehudiyning qolini ulargha tegküzüshini kemterlik bilen qobul qilishi kérek idi. Sap ikki Yehudiymu hazir özini töwen tutup, qollirini «napak Samariyelikler»ning béshigha qoyushi kérek. «Yuhanna» 4-bab, «Matta»ning «qoshumche söz»idiki 16:19 toghruluq izahatimizni we «Gal.» 3:28ni körüng.

8:17 Ros. 6:6; 13:3; 19:6; 1Tim. 4:14; 5:22; 2Tim. 1:6.

8:20 Mat. 10:8.

8:24 «Simon ulargha: — Men üchün Rebdin ötününglarki, siler éytqan ishlardin héchbiri béshimgha kelmigey! — dédi» — bezi qedimki tarixiy xatiriler boyiche, Simon kéyin xush xewerge esheddiy düshmen bolup chiqqan.

8:29 «Roh Filipqa: ... — dédi» — «Roh» — Muqeddes Roh, elwette. «Bu harwining yénigha bérip uninggha yéqinlashqin» — grék tilida «Bérip özüngni bu harwigha qoshqin».

8:33 «.... U xorlinidu, u heq soraqtin mehrum boldi, emdi uning ewladini kimmu bayan qilalisun?! Chünki hayati yer yüzidin élip kétildi» — «Yesh.» 53:7-8.

8:33 Yesh. 53:7, 8.

8:35 «uninggha Eysa toghrisidiki xush xewerni jakarlap berdi» — grék tilida: «U uninggha Eysani xush xewer dep jakarlap berdi».

8:35 Luqa 24:45.

8:36-37 Ros. 10:47.

8:40 «Filip bolsa Ashdod shehiride peyda boldi» — «Ashdod shehiri» grék tilida «Azotus shehiri».