4
Boazning Rutni nikaⱨiƣa elixi, ⱨǝmjǝmǝt-nijatkarliⱪ burqini ada ⱪilixi
1 Boaz xǝⱨǝr dǝrwazisiƣa qiⱪip, xu yǝrdǝ olturdi. Mana, u waⱪitta Boaz eytⱪan ⱨeliⱪi ⱨǝmjǝmǝtlik ⱨoⱪuⱪiƣa igǝ kixi keliwatatti. Boaz uningƣa: — Əy buradǝr, kelip bu yǝrdǝ olturƣin, dewidi, u kelip olturdi. □ «Əy buradǝr!» - ibraniy tilida «Əy, palanqi-pokunqi!» deyilidu. Bu adǝm bǝlkim Rut wǝ Naomiƣa ⱪarita ⱨǝmjǝmǝtlik burqini ɵz üstigǝ elixni rǝt ⱪilƣaqⱪa, u bu bayanda namsiz ⱪalƣan bolsa kerǝk.
2 Andin Boaz xǝⱨǝrning aⱪsaⱪalliridin on adǝmni qaⱪirip, ularƣimu: — Bu yǝrdǝ olturunglar, dedi. Ular olturƣanda 3 u ⱨǝmjǝmǝtlik ⱨoⱪuⱪiƣa igǝ kixigǝ: — Moabning sǝⱨrasidin yenip kǝlgǝn Naomi ⱪerindiximiz Əlimǝlǝkkǝ tǝwǝ xu zeminni satmaⱪqi boluwatidu. 4 Xunga mǝn muxu ixni sanga hǝwǝrlǝndürmǝkqi idim, xundaⱪla muxu yǝrdǝ olturƣanlarning aldida wǝ hǝlⱪimning aⱪsaⱪallirining aldida «Buni setiwalƣin» demǝkqimǝn. Sǝn ǝgǝr ⱨǝmjǝmǝtlik ⱨoⱪuⱪiƣa asasǝn alay desǝng, alƣin; ⱨǝmjǝmǝtlik ⱪilmay, almaymǝn desǝng, manga eytⱪin, mǝn buni bilǝy; qünki sǝndin awwal baxⱪisining ⱨǝmjǝmǝtlik ⱨoⱪuⱪi bolmaydu; andin sǝndin keyin mening ⱨoⱪuⱪum bar, dedi.
U kixi: — Ⱨǝmjǝmǝtlik ⱪilip uni alimǝn, dedi.
5 Boaz uningƣa: — Undaⱪta yǝrni Naomining ⱪolidin alƣan künidǝ mǝrⱨumning mirasiƣa uning nami bilǝn atalƣan birǝr ǝwladi ⱪalduruluxi üqün mǝrⱨumning ayali, Moab ⱪizi Rutnimu elixing kerǝk, — dedi.□ «Moab ⱪizi Rutnimu elixing kerǝk» — «Law.» 25:25-34 wǝ 47-55gǝ, wǝ «Ⱪan.» 25:5-10ƣa ⱪarang. «Rut» 4:6-12-ayǝttiki ixlarƣa ⱪariƣanda, Bǝyt-Lǝⱨǝmdǝ «pǝrzǝntsiz ⱪalƣan ⱪerindixining tul hotunini elix» toƣrisidiki bǝlgilimǝ bǝja kǝltürülüwatⱪanda, ⱪoxumqǝ maddilar ⱪoxulƣan bolsa kerǝk (ǝslidiki ⱪanun bǝlgilimisi boyiqǝ, birsi pǝrzǝntsiz ɵlgǝn bolsa, uning akisi yaki ukisi uning mirasiƣa mirashor ⱪaldurux üqün tul hotunini elix kerǝk idi; Bǝyt-Lǝⱨǝmdikilǝr muxu bǝlgilimigǝ aka-ukisidin baxⱪa barliⱪ uruⱪ-tuƣⱪanlirinimu ɵz iqigǝ alidu, dǝp ⱪoxⱪan ohxaydu). «Yar.» 38:8-10nimu kɵrüng.
6  Ⱨǝmjǝmǝt kixi: — Undaⱪ bolsa ⱨǝmjǝmǝtlik ⱨoⱪuⱪumni ixlitip etizni alsam bolmiƣudǝk; alsam ɵz mirasimƣa ziyan yǝtküzgüdǝkmǝn. Ⱨǝmjǝmǝtlik ⱨoⱪuⱪini sǝn ɵzüng ixlitip, yǝrni setiwalƣin; mǝn ixlitǝlmǝymǝn, dedi.□ «mǝn xu ⱨoⱪuⱪni ixlitǝlmǝymǝn» - bu kixi bǝlkim: «Əgǝr Ruttin pǝrzǝnt kɵrsǝm, ular mening balilirim ⱨesablanmaydu; ⱨalbuki, ular baxⱪa ayalimdin bolƣan pǝrzǝntlirim bilǝn tǝng mening mirasimƣa waris boluxi mumkin, xuning bilǝn ɵz pǝrzǝntlirim erixidiƣan mirasining ülüxi ǝslidikidin azlap ketidu» dǝp oylisa kerǝk; xunga u «almaymǝn» degǝn ⱪararƣa kǝlgǝn.
7 Ⱪǝdimki waⱪitlarda Israilda ⱨǝmjǝmǝtlik ⱨoⱪuⱪiƣa yaki almaxturux-tegixix ixiƣa munasiwǝtlik mundaⱪ bir rǝsim-ⱪaidǝ bar idi: — ixni kǝsmǝk üqün bir tǝrǝp ɵz kǝxini selip, ikkinqi tǝrǝpkǝ berǝtti. Israilda soda-setiⱪni bekitixtǝ mana muxundaⱪ bir usul bar idi.■ Ⱪan. 25:7 8 Xunga ⱨǝmjǝmǝt ⱨoⱪuⱪiƣa igǝ kixi Boazƣa: — Sǝn uni alƣin, dǝp, ɵz kǝxini seliwǝtti.□ «Ɵz kexini seliwǝtti» - bu kǝxni Boaz elip ketidu. U mǝzkur soda-setiⱪⱪa ispat bolidu. Kǝx bǝlkim bir parqǝ yǝrning tǝwǝlikigǝ simwol boluxi mumkin idi («Ⱪan.» 11:24 wǝ 25:7-10ni kɵrüng). 9 Boaz aⱪsaⱪallarƣa wǝ kɵpqilikkǝ: — Silǝr bügün mening Əlimǝlǝk kǝ tǝwǝ bolƣan ⱨǝmmini, xundaⱪla Kilyon bilǝn Maⱨlonƣa tǝwǝ bolƣan ⱨǝmmini Naomining ⱪolidin alƣinimƣa guwaⱨtursilǝr. 10 Uning üstigǝ mǝrⱨumning nami ⱪerindaxliri arisidin wǝ xǝⱨirining dǝrwazisidin ɵqürülmǝsliki üqün mǝrⱨumning mirasiƣa uning nami bolƣan birǝr ǝwladi ⱪaldurulsun üqün Maⱨlonning ayali, Moab ⱪizi Rutni hotunluⱪⱪa aldim. Silǝr bügün buningƣa guwaⱨtursilǝr, dedi. □ «Xǝⱨǝrning dǝrwazisi» - oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, «xǝⱨǝrning dǝrwazisi» ⱪǝdimki zamanlarda aⱪsaⱪallar wǝ mɵtiwǝrlǝr olturidiƣan jay idi.  


 Boaz Rutni ɵz ǝmrigǝ ilixi arⱪiliⱪ yǝrni ⱪayturup setiwalidu
11 Dǝrwazida turƣan ⱨǝmmǝ hǝlⱪ bilǝn aⱪsaⱪallar: — Biz guwaⱨturmiz. Pǝrwǝrdigar sening ɵyünggǝ kirgǝn ayalni Israilning jǝmǝtini bǝrpa ⱪilƣan Raⱨilǝ bilǝn Leyaⱨ ikkisidǝk ⱪilƣay; sǝn ɵzüng Əfrataⱨ jǝmǝti iqidǝ bayaxat bolup, Bǝyt-Lǝⱨǝmdǝ nam-izziting ziyadǝ bolƣay; □ «Raⱨilǝ wǝ Leyaⱨ» - Yaⱪupning ikki ayali bolup, kɵp pǝrzǝnt kɵrgǝn.  ■ Yar. 29:32-35; 30:1-25; 35:17, 18 12 Pǝrwǝrdigar sanga bu yax qokandin tapⱪuzidiƣan nǝsling tüpǝylidin sening jǝmǝting Tamar Yǝⱨudaƣa tuƣup bǝrgǝn Pǝrǝzning jǝmǝtidǝk bolƣay! — dedi.■ Yar. 38:29; 1Tar. 2:4; Mat. 1:3
 
Padixaⱨ Dawut Boaz bilǝn Rutning ǝwladidur
13 Andin Boaz Rutni ǝmrigǝ elip, uningƣa yeⱪinliⱪ ⱪildi. Pǝrwǝrdigar uningƣa xapaǝt ⱪilip, u ⱨamilidar bolup bir oƣul tuƣdi. 14 Ⱪiz-ayallar Naomiƣa: — Israilning arisida sanga ⱨǝmjǝmǝt-nijatkar nǝslini üzüp ⱪoymiƣan Pǝrwǝrdigarƣa tǝxǝkkür-mǝdⱨiyǝ ⱪayturulsun! Xu nǝslingning nami Israilda izzǝt-abruyluⱪ bolƣay! □ «ⱨǝmjǝmǝt-nijatkar» - xu «ⱨǝmjǝmǝt-nijatkar» bolsa tuƣulƣan bala ɵzidur. 15-ayǝtni kɵrüng. 15  U sanga jeningni yengiliƣuqi ⱨǝm ⱪeriƣiningda seni ǝzizliƣuqi bolidu; qünki seni sɵyidiƣan, sanga yǝttǝ oƣuldin ǝwzǝl bolƣan kelining uni tuƣdi, — dedi. 16  Naomi balini elip, baƣriƣa basti wǝ uningƣa baⱪⱪuqi ana boldi. □ «baⱪⱪuqi ana» — bǝlkim ⱪanun jǝⱨǝttin balining ataⱪ anisi bolƣanliⱪini kɵrsitixi mumkin. 17 Uningƣa ⱪoxna bolƣan ayallar «Naomiƣa bir bala tuƣuldi» dǝp, uningƣa isim ⱪoydi. Ular uningƣa «Obǝd» dǝp at ⱪoydi. U Yǝssǝning atisi boldi, Yǝssǝ Dawutning atisi boldi.□ «Obǝd» — «ⱪul», «hizmǝtkar» degǝn mǝnidǝ. «Dawut» — Dawut padixaⱨ, Dawut pǝyƣǝmbǝr.
 
Dawut padixaⱨ, yǝni Dawut pǝyƣǝmbǝrning nǝsǝbnamisi
18 Pǝrǝzning nǝsǝbnamisi tɵwǝndikidǝktur: — Pǝrǝzdin Ⱨǝzron tɵrǝldi, ■ 1Tar. 2:5; Mat. 1:3 19 Ⱨǝzrondin Ram tɵrǝldi, Ramdin Amminadab tɵrǝldi, 20 Amminadabtin Naⱨxon tɵrǝldi, Naⱨxondin Salmon tɵrǝldi, 21 Salmondin Boaz tɵrǝldi, Boazdin Obǝd tɵrǝldi, 22 Obǝdtin Yǝssǝ tɵrǝldi wǝ Yǝssǝdin Dawut tɵrǝldi.

□4:1 «Əy buradǝr!» - ibraniy tilida «Əy, palanqi-pokunqi!» deyilidu. Bu adǝm bǝlkim Rut wǝ Naomiƣa ⱪarita ⱨǝmjǝmǝtlik burqini ɵz üstigǝ elixni rǝt ⱪilƣaqⱪa, u bu bayanda namsiz ⱪalƣan bolsa kerǝk.

□4:5 «Moab ⱪizi Rutnimu elixing kerǝk» — «Law.» 25:25-34 wǝ 47-55gǝ, wǝ «Ⱪan.» 25:5-10ƣa ⱪarang. «Rut» 4:6-12-ayǝttiki ixlarƣa ⱪariƣanda, Bǝyt-Lǝⱨǝmdǝ «pǝrzǝntsiz ⱪalƣan ⱪerindixining tul hotunini elix» toƣrisidiki bǝlgilimǝ bǝja kǝltürülüwatⱪanda, ⱪoxumqǝ maddilar ⱪoxulƣan bolsa kerǝk (ǝslidiki ⱪanun bǝlgilimisi boyiqǝ, birsi pǝrzǝntsiz ɵlgǝn bolsa, uning akisi yaki ukisi uning mirasiƣa mirashor ⱪaldurux üqün tul hotunini elix kerǝk idi; Bǝyt-Lǝⱨǝmdikilǝr muxu bǝlgilimigǝ aka-ukisidin baxⱪa barliⱪ uruⱪ-tuƣⱪanlirinimu ɵz iqigǝ alidu, dǝp ⱪoxⱪan ohxaydu). «Yar.» 38:8-10nimu kɵrüng.

□4:6 «mǝn xu ⱨoⱪuⱪni ixlitǝlmǝymǝn» - bu kixi bǝlkim: «Əgǝr Ruttin pǝrzǝnt kɵrsǝm, ular mening balilirim ⱨesablanmaydu; ⱨalbuki, ular baxⱪa ayalimdin bolƣan pǝrzǝntlirim bilǝn tǝng mening mirasimƣa waris boluxi mumkin, xuning bilǝn ɵz pǝrzǝntlirim erixidiƣan mirasining ülüxi ǝslidikidin azlap ketidu» dǝp oylisa kerǝk; xunga u «almaymǝn» degǝn ⱪararƣa kǝlgǝn.

■4:7 Ⱪan. 25:7

□4:8 «Ɵz kexini seliwǝtti» - bu kǝxni Boaz elip ketidu. U mǝzkur soda-setiⱪⱪa ispat bolidu. Kǝx bǝlkim bir parqǝ yǝrning tǝwǝlikigǝ simwol boluxi mumkin idi («Ⱪan.» 11:24 wǝ 25:7-10ni kɵrüng).

□4:10 «Xǝⱨǝrning dǝrwazisi» - oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, «xǝⱨǝrning dǝrwazisi» ⱪǝdimki zamanlarda aⱪsaⱪallar wǝ mɵtiwǝrlǝr olturidiƣan jay idi.

□4:11 «Raⱨilǝ wǝ Leyaⱨ» - Yaⱪupning ikki ayali bolup, kɵp pǝrzǝnt kɵrgǝn.

■4:11 Yar. 29:32-35; 30:1-25; 35:17, 18

■4:12 Yar. 38:29; 1Tar. 2:4; Mat. 1:3

□4:14 «ⱨǝmjǝmǝt-nijatkar» - xu «ⱨǝmjǝmǝt-nijatkar» bolsa tuƣulƣan bala ɵzidur. 15-ayǝtni kɵrüng.

□4:16 «baⱪⱪuqi ana» — bǝlkim ⱪanun jǝⱨǝttin balining ataⱪ anisi bolƣanliⱪini kɵrsitixi mumkin.

□4:17 «Obǝd» — «ⱪul», «hizmǝtkar» degǝn mǝnidǝ. «Dawut» — Dawut padixaⱨ, Dawut pǝyƣǝmbǝr.

■4:18 1Tar. 2:5; Mat. 1:3

© 2010 Mukeddes Kalam - Uyghur Bible Translation Committee