38
Yǝⱨuda bilǝn Tamar
1 U waⱪitlarda xundaⱪ boldiki, Yǝⱨuda aka-ukilirining ⱪexidin ketip, Ⱨiraⱨ isimlik Adullamliⱪ bir kixiningkigǝ qüxti. 2 Xu yǝrdǝ Yǝⱨuda Xua isimlik bir Ⱪanaaniyning ⱪizini kɵrdi; u uni hotunluⱪⱪa elip ⱪexiƣa kirip yatti.□ «bir Ⱪanaaniyning ⱪizi» — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, Ⱪanaaniylar imansiz wǝ ǝhlaⱪsiz bir hǝlⱪ idi.  ■ 1Tar. 2:3. 3 U ⱨamilidar bolup bir oƣul tuƣdi; Yǝⱨuda uningƣa «Ər» dǝp at ⱪoydi. 4 U yǝnǝ ⱨamilidar bolup, bir oƣul tuƣdi wǝ uningƣa Onan dǝp at ⱪoydi. 5 Andin yǝnǝ ⱨamilidar bolup bir oƣul tuƣdi wǝ uningƣa Xǝlaⱨ dǝp at ⱪoydi. U tuƣulƣanda Yǝⱨuda Kezibda idi.■ Qɵl. 26:20.
6 Yǝⱨuda tunji oƣli Ərgǝ Tamar isimlik bir ⱪizni elip bǝrdi. 7 Lekin Yǝⱨudaning tunji oƣli Ər Pǝrwǝrdigarning nǝziridǝ rǝzil bolƣaqⱪa, Pǝrwǝrdigar uni ɵltürdi.
8 Bu qaƣda Yǝⱨuda Onanƣa: — Akangning ayalining ⱪexiƣa kirip, uni hotunluⱪⱪa elip ⱪerindaxliⱪ burqini Ada ⱪilip, akang üqün nǝsil ⱪaldurƣin, dedi.□ «ⱪerindaxliⱪ burqi» — ⱪǝdimki zamanlarning ɵrp-adǝtliri boyiqǝ, birsi ɵz mal-mülkigǝ warisliⱪ ⱪilidiƣan pǝrzǝnti bolmay ɵlüp kǝtsǝ, undaⱪta ɵlgüqining aka yaki ukisi uningƣa bir waris pǝrzǝnt ⱪaldurux üqün ayalini hotunluⱪⱪa elixi kerǝk idi. Bu ayaldin pǝrzǝnt tuƣulsa, undaⱪta u ɵziningki ǝmǝs, bǝlki ɵlgǝn ⱪerindixining ⱨesablinatti. Keyin bu ixni Musa pǝyƣǝmbǝr yǝⱨudiylarƣa ⱪanun dǝp bekitkǝn («Ⱪan.» 25:5-10).
9 Əmma Onan bu nǝsilning ɵzigǝ tǝwǝ bolmaydiƣanliⱪini bilip, akisiƣa nǝsil ⱪaldurmasliⱪ üqün ⱨǝr ⱪetim akisining ayali bilǝn billǝ bolƣanda mǝniysini yǝrgǝ aⱪturuwetǝtti. 10 Uning bu ⱪilmixi Pǝrwǝrdigarning nǝziridǝ rǝzil kɵrüngǝqkǝ, unimu ɵltürüwǝtti.
11 Yǝⱨuda ǝmdi kelini Tamarƣa: — Oƣlum Xǝlaⱨ qong bolƣuqǝ atangning ɵyidǝ tul olturup turƣin, dedi. Qünki u iqidǝ: — Bumu akiliriƣa ohxax ɵlüp ketǝrmikin, dǝp ⱪorⱪti. Xuning bilǝn Tamar berip atisining ɵyidǝ turup ⱪaldi. 12 Əmdi kɵp künlǝr ɵtüp, Xuaning ⱪizi, Yǝⱨudaƣa tǝgkǝn ayal ɵldi. Yǝⱨuda tǝsǝlli tapⱪandin keyin adullamliⱪ dosti Ⱨiraⱨ bilǝn billǝ ɵzining ⱪoy ⱪirⱪiƣuqilirining ǝⱨwalini bilixkǝ Timnaⱨⱪa qiⱪti.
13 Tamarƣa: — Ⱪeynatang ⱪoylirini ⱪirⱪiƣili Timnaⱨⱪa yol aldi, degǝn hǝwǝr yǝtti. 14 Xuning bilǝn Tamar Xǝlaⱨ qong bolƣan bolsimu, mǝn uningƣa hotunluⱪⱪa elip berilmidim, dǝp ⱪarap, tulluⱪ kiyimini seliwetip, qümbǝl tartip bǝdinini orap, Timnaⱨ yolining üstidǝ Ənaimƣa kirix eƣiziƣa berip olturdi.
15 Əmdi Yǝⱨuda uni yüzi yepiⱪliⱪ ⱨalda kɵrgǝndǝ: — Bu bir paⱨixǝ ayal ohxaydu, dǝp oylidi.□ «bu bir paⱨixǝ ayal ohxaydu» — xu waⱪitlarda paⱨixǝ ayalar yüzini etiwalatti; toy ⱪilƣan ayallar wǝ ⱪizlar adǝttǝ qümbǝlsiz yürǝtti. Pǝⱪǝt toy ⱪilidiƣan layiⱪi aldidila ⱪizlar yüzini yepiwalatti (24:65ni kɵrüng). 16 U yoldin burulup uning yeniƣa berip, ɵz kelini ikǝnlikini bilmǝy: — Kǝl, mǝn sǝn bilǝn billǝ bolay, dedi. U jawab berip: — Mǝn bilǝn billǝ bolsang, manga nemǝ berisǝn? dǝp soridi.
17 U uningƣa: — Padamning iqidin bir oƣlaⱪni sanga ǝwǝtip berǝy, dedi. Ayal: — Sǝn uni ǝkelip bǝrgüqǝ, manga rǝnigǝ birǝr nǝrsǝ berǝmsǝn? dǝp soriwidi, 18 U: — Sanga nemini rǝnigǝ berǝy? — dedi.
U: — Ɵz mɵⱨürüng bilǝn uning xoynisini wǝ ⱪolungdiki ⱨasangni rǝnigǝ bǝrgin, dewidi, u bularni berip, uning bilǝn birgǝ boldi. Xuning bilǝn u uningdin ⱨamilidar bolup ⱪaldi.
19 Andin Tamar ornidin turup mangdi; u pǝrǝnjini seliwetip, tulluⱪ kiyimini kiyiwaldi.
20 Yǝⱨuda: — U hotunning ⱪolidiki rǝnini yandurup kǝlsun dǝp adullamliⱪ dostining ⱪoli arⱪiliⱪ oƣlaⱪni ǝwǝtti, ǝmma u uni tapalmidi. 21 U xu jaydiki adǝmlǝrdin: — Ənaimdiki yolning boyida olturƣan butpǝrǝs paⱨixǝ ⱪeni, dǝp sorisa, ular: — Bu yǝrdǝ ⱨeqbir butpǝrǝs paⱨixǝ bolƣan ǝmǝs, dǝp jawab bǝrdi.□ «butpǝrǝs paⱨixǝ» — Ⱪanaaniylar arisida butpǝrǝslikning paⱨixiwazliⱪ bilǝn ziq munasiwiti bar idi. «Kim bundaⱪ «butpǝrǝs paⱨixǝ» bilǝn billǝ bolsa, uningƣa buttin bir bǝht-bǝrikǝt kelidu» dǝp ⱪarilatti.
22 Buning bilǝn u Yǝⱨudaning ⱪexiƣa yenip berip: — Mǝn uni tapalmidim; üning üstigǝ u jaydiki adǝmlǝrmu: «Bu yǝrdǝ ⱨeqbir butpǝrǝs paⱨixǝ ayal bolƣan ǝmǝs» deyixti, dedi.
23 Yǝⱨuda: — Boptu, u nǝrsilǝrni u elip kǝtsǝ kǝtsun; bolmisa, baxⱪilarning mǝshirisigǝ ⱪalimiz. Nemila bolmisun, mǝn uningƣa oƣlaⱪ ǝwǝttim, lekin sǝn u hotunni tapalmiding, dedi.
24 Üq ayqǝ ɵtkǝndin keyin birsi Yǝⱨudaƣa: — Sening kelining Tamar buzuⱪqiliⱪ ⱪildi, uning üstigǝ zinadin ⱨamilidar bolup ⱪaldi, degǝn hǝwǝrni yǝtküzdi. Yǝⱨuda jawabǝn: — Uni elip qiⱪinglar, kɵydürüwetilsun! — dedi.
25 Lekin u elip qiⱪilƣanda ⱪeynatisiƣa hǝwǝr ǝwǝtip: — Bu nǝrsilǝrning igisi bolƣan adǝmdin ⱨamilidar boldum! Əmdi sǝn kɵrüp baⱪ, bu mɵⱨür, xoynisi wǝ ⱨasining kimning ikǝnlikini etirap ⱪilƣin, dedi.
26 Yǝⱨuda bu nǝrsilǝrni etirap ⱪilip: — U manga nisbǝtǝn ⱨǝⱪliⱪtur; dǝrwǝⱪǝ mǝn uni oƣlum Xǝlaⱨⱪa elip bǝrmidim, dedi. Bu ixtin keyin Yǝⱨuda uningƣa yǝnǝ yeⱪinqiliⱪ ⱪilmidi.□ «U manga nisbǝtǝn ⱨǝⱪliⱪtur» — Tamarning bu ixlarda bolux mǝⱪsiti kɵngül huxi üqün ǝmǝs, bǝlki pǝrzǝnt kɵrüx üqün idi.
Yǝⱨuda ǝslidǝ «Mǝn uningdin tehimu gunaⱨkarmǝn» deyixkǝ toƣra kelǝtti, ǝlwǝttǝ.
27 Uning tuƣut waⱪti yeⱪinlaxti, mana ⱪorsiⱪida ⱪoxkezǝk bar idi.■ 1Tar. 2:4. 28 U tuƣⱪan waⱪtida balilardin birsi ⱪolini qiⱪiriwidi, tuƣut anisi dǝrⱨal bir ⱪizil yipni elip: «Bu awwal qiⱪti» dǝp uning ⱪoliƣa qigip ⱪoydi.
29 Lekin u ⱪolini yǝnǝ iqigǝ tiⱪiwaldi, mana uning inisi qiⱪti. Xuning bilǝn tuƣut anisi: «Sǝn ⱪandaⱪ ⱪilip bɵsüp qiⱪting!» dedi; xuning bilǝn uningƣa «Pǝrǝz» degǝn at ⱪoyuldi.□ «Sǝn ⱪandaⱪ ⱪilip bɵsüp qiⱪting!» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Sǝn ⱪandaⱪ ⱪilip bɵsüp qiⱪting? Bundaⱪ ix bexingƣa yǝnǝ kelidu!» (ǝyni sɵz «bɵsüp qiⱪix» bexingƣa yǝnǝ kelidu!»). «Pǝrǝz» — «bɵsülgǝn jay» yaki «bɵsküqi» degǝn mǝnidǝ.  ■ Mat. 1:3. 30 Andin ⱪoliƣa ⱪizil yip qigilgǝn akisi tuƣuldi. Uning ismi Zǝraⱨ dǝp ataldi.□ «Zǝraⱨ» — Babil yaki aramiy tilida «ⱪipⱪizil» degǝn mǝnidǝ. Ibraniy tilida «parⱪiraⱪ» degǝn mǝnidǝ.
Bu babning tarihiy ǝⱨmiyiti toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.
 
 

□38:2 «bir Ⱪanaaniyning ⱪizi» — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, Ⱪanaaniylar imansiz wǝ ǝhlaⱪsiz bir hǝlⱪ idi.

■38:2 1Tar. 2:3.

■38:5 Qɵl. 26:20.

□38:8 «ⱪerindaxliⱪ burqi» — ⱪǝdimki zamanlarning ɵrp-adǝtliri boyiqǝ, birsi ɵz mal-mülkigǝ warisliⱪ ⱪilidiƣan pǝrzǝnti bolmay ɵlüp kǝtsǝ, undaⱪta ɵlgüqining aka yaki ukisi uningƣa bir waris pǝrzǝnt ⱪaldurux üqün ayalini hotunluⱪⱪa elixi kerǝk idi. Bu ayaldin pǝrzǝnt tuƣulsa, undaⱪta u ɵziningki ǝmǝs, bǝlki ɵlgǝn ⱪerindixining ⱨesablinatti. Keyin bu ixni Musa pǝyƣǝmbǝr yǝⱨudiylarƣa ⱪanun dǝp bekitkǝn («Ⱪan.» 25:5-10).

□38:15 «bu bir paⱨixǝ ayal ohxaydu» — xu waⱪitlarda paⱨixǝ ayalar yüzini etiwalatti; toy ⱪilƣan ayallar wǝ ⱪizlar adǝttǝ qümbǝlsiz yürǝtti. Pǝⱪǝt toy ⱪilidiƣan layiⱪi aldidila ⱪizlar yüzini yepiwalatti (24:65ni kɵrüng).

□38:21 «butpǝrǝs paⱨixǝ» — Ⱪanaaniylar arisida butpǝrǝslikning paⱨixiwazliⱪ bilǝn ziq munasiwiti bar idi. «Kim bundaⱪ «butpǝrǝs paⱨixǝ» bilǝn billǝ bolsa, uningƣa buttin bir bǝht-bǝrikǝt kelidu» dǝp ⱪarilatti.

□38:26 «U manga nisbǝtǝn ⱨǝⱪliⱪtur» — Tamarning bu ixlarda bolux mǝⱪsiti kɵngül huxi üqün ǝmǝs, bǝlki pǝrzǝnt kɵrüx üqün idi. Yǝⱨuda ǝslidǝ «Mǝn uningdin tehimu gunaⱨkarmǝn» deyixkǝ toƣra kelǝtti, ǝlwǝttǝ.

■38:27 1Tar. 2:4.

□38:29 «Sǝn ⱪandaⱪ ⱪilip bɵsüp qiⱪting!» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Sǝn ⱪandaⱪ ⱪilip bɵsüp qiⱪting? Bundaⱪ ix bexingƣa yǝnǝ kelidu!» (ǝyni sɵz «bɵsüp qiⱪix» bexingƣa yǝnǝ kelidu!»). «Pǝrǝz» — «bɵsülgǝn jay» yaki «bɵsküqi» degǝn mǝnidǝ.

■38:29 Mat. 1:3.

□38:30 «Zǝraⱨ» — Babil yaki aramiy tilida «ⱪipⱪizil» degǝn mǝnidǝ. Ibraniy tilida «parⱪiraⱪ» degǝn mǝnidǝ. Bu babning tarihiy ǝⱨmiyiti toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.

© 2010 Mukeddes Kalam - Uyghur Bible Translation Committee