Toluⱪ ayǝtning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Əmma ǝgǝr birsi ɵzining tǝnⱨaliⱪiƣa ⱪarap namuwapiⱪ yürgǝn bolsa, yaxliⱪ baⱨaridin ɵtüp kǝtkǝn bolsa, ɵzini tutiwalalmisa, u haliƣiniqǝ ⱪilsun, u gunaⱨ ⱪilƣan bolmaydu; ular nikaⱨ ⱪilsun» yǝnǝ baxⱪa tǝrjimilirimu bar; «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. 37 Biraⱪ, birsi ɵz kɵnglidǝ muⱪim turup, ⱨeqⱪandaⱪ ixⱪ besimi astida bolmay, bǝlki ɵz iradisini baxⱪurup, kɵnglidǝ niyǝt ⱪilƣan ⱪizini ǝmrigǝ almasliⱪni ⱪarar ⱪilƣan bolsa, yahxi ⱪilƣan bolidu. 38 Ⱪisⱪisi, ɵylǝngǝnning ɵylǝnginimu yahxi ix, ɵylǝnmigǝnning ɵylǝnmiginimu tehimu yahxi ix.
□7:1 «Ər ayal zatining tenigǝ tǝgmisǝ yahxidur» — «ǝr ayal zatining tenigǝ tǝgmisǝ (jinsiy munasiwǝttǝ birgǝ bolux, yaki toy ⱪilixni kɵrsitidu) yahxi ixtur» degǝn sɵzlǝr toƣruluⱪ: — Əⱨwalƣa ⱪariƣanda Korintliⱪlar arisida: «Toy ⱪilmay, pǝⱪǝt Rǝbning hizmitidǝ bolux yahxi» yaki «Ər-ayalliⱪ jinsiy munasiwiti yahxi ǝmǝs, jinsiy munasiwǝt ɵtküzülmisun, kɵprǝk dua-tilawǝtkǝ berilisun» degǝndǝk gǝplǝr tarⱪalƣan boluxi mumkin. Pawlus bu yǝrdǝ muxu mǝsililǝr toƣruluⱪ sɵzlimǝkqi.
□7:3 «ǝr ayaliƣa nisbǝtǝn ǝrlik mǝjburiyitini ada ⱪilsun, ayalmu erigǝ nisbǝtǝn ayalliⱪ mǝjburiyitini ada ⱪilsun» — «ǝrlik mǝjburiyiti», «ayalliⱪ mǝjburiyiti» jinsiy ⱨǝⱪliⱪni ɵz iqigǝ alidu, ǝlwǝttǝ.
□7:6 «Əmma mundaⱪ deyixim buyruⱪ yolida ǝmǝs» — bu ayǝttiki «deyixim»ni bǝzi alimlar «waⱪitliⱪ ayrilip turux toƣrisidiki bir tǝklip, buyruⱪ ǝmǝs» dǝp qüxinidu, «Əmma mundaⱪ deginim buyruⱪ yolida ǝmǝs, bǝlki mǝsliⱨǝt yolididur» dǝp tǝrjimǝ ⱪilidu. Yǝnǝ bǝzilǝr bizning tǝrjimimizdǝk «deginim»ni Pawlusning ǝr-ayalliⱪ oƣruluⱪ ⱨazir eytⱪan barliⱪ sɵzliri dǝp ⱪarap, «Bu deginim buyruⱪ yolida ǝmǝs, bǝlki ruhsǝt yolida...» dǝp tǝrjimǝ ⱪilidu (7-ayǝtni kɵrüng).
□7:7 «bu ixta Hudaning ⱨǝmmǝ adǝmgǝ bǝrgǝn ɵz iltpati bar» — yǝni, bala-qaⱪiliⱪ bolux, yaki tǝnⱨa bolux. Pawlus ɵzi tǝnⱨa bolup, pütün ɵmridǝ ailisiz ⱨalda Hudaning hizmitidǝ bolƣan.
■7:7 Mat. 19:12; Ros. 26:29; 1Kor. 12:11.
□7:8 «Əmma mǝn jorisiz tǝnⱨa yaxiƣanlar wǝ tullarƣa xuni eytimǝnki...» — muxu ayǝttiki «jorisiz tǝnⱨa yaxiƣanlar» degǝn sɵz grek tilida ɵz jorisidin (mǝyli ǝrdin, mǝyli ayaldin, ɵlüm tǝripidin yaki ⱪanun tǝripidin) ajrixip kǝtkǝnlǝrni kɵrsitidu, wǝ xundaⱪla toy ⱪilmiƣanlarnimu ɵz iqigǝ alidu.
□7:10 «Əmma nikaⱨlanƣanlarƣa kǝlsǝk, ularƣa mǝn xuni tapilaymǝnki, — (bu ǝmǝliyǝttǝ mening tapiliƣinim ǝmǝs, yǝnila Rǝbningki)...» — Pawlus ɵz tǝlimini Rǝb Əysaning yǝr yüzidǝ turƣan waⱪtidiki tǝlimidin ayriwetidu. Bu ix toƣruluⱪ wǝ omumǝn bu bab üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.
■7:10 Mal. 2:14; Mat. 5:32; 19:9; Mar. 10:11; Luⱪa 16:18.
□7:12 «Ⱪalƣanliringlarƣa kǝlsǝk, mǝn xuni eytimǝnki (bu Rǝbning eytⱪini ǝmǝs), ...» — Rǝb Əysa yǝr yüzidǝ bolƣinida bu ixlar toƣruluⱪ tǝlim bǝrmigǝnidi.
□7:14 «Qünki etiⱪadsiz ǝr bolsa etiⱪad ⱪilƣan ayalda pak dǝp ⱨesablinidu; etiⱪadsiz ayal bolsa etiⱪad ⱪilƣan ⱪerindaxta pak dǝp ⱨesablinidu; bolmisa, pǝrzǝntliringlar ⱨaramdin bolƣan bolatti; ǝmma ular ǝmdi pak boldi» — bu ayǝtkǝ ⱪariƣanda, Korinttiki bǝzilǝr «etiⱪadqi ǝr yaki ayalning jorisi Əysa Mǝsiⱨkǝ etiⱪad ⱪilmiƣan bolsa undaⱪta ularning nikaⱨi bulƣanƣan bolidu, xunga ular ajrixixi kerǝk, xundaⱪla baliliri «ⱨaram»din bolƣan bolidu» dǝp ⱪaraydu. Bundaⱪ kɵzⱪarax hata.
□7:15 «lekin etiⱪadsiz bolƣan tǝrǝpning kǝtküsi bolsa, u ajrixip kǝtsun; bundaⱪ ǝⱨwallarda ⱪerindax ... nikaⱨ mǝjburiyitigǝ baƣlinip ⱪalƣan bolmaydu; ⱪandaⱪla bolmisun Huda bizni inaⱪ-hatirjǝmliktǝ yaxaxⱪa qaⱪirƣandur» — bu muⱨim ayǝt toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.
□7:16 «Əy etiⱪadqi ayal, eringni etiⱪad ⱪildurup ⱪutulduralaydiƣanliⱪingni nǝdin bilisǝn? Əy etiⱪadqi ǝr, hotunungni etiⱪad ⱪildurup ⱪutulduralaydiƣanliⱪingni nǝdin bilisǝn?» — bizningqǝ Pawlus muxu yǝrdǝ, ixǝnmigǝn jora nikaⱨtin ajraxmaⱪqi bolƣan bolsa, uni etiⱪad ⱪildurup ⱪutⱪuzux pǝⱪǝt Hudaningla ⱪilidiƣan ixidur, biz ajiz bǝndilǝrning ⱪilidiƣan ixi ǝmǝs, xunga (jorisining kǝtküsi bolsa) uni ǝrkinlikkǝ ⱪoyuwǝrgin, demǝkqi. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizni yǝnǝ kɵrüng.
□7:18 «Birsi sünnǝtlik ⱨalǝttǝ qaⱪirildimu? U ⱪayta sünnǝtsiz ⱪilinmisun» — bǝzi Yǝⱨudiylar mǝlum sǝwǝblǝrdin sünnitidin hijil bolup, «yat ǝllǝrdǝk bolay» dǝp, ɵzini «sünnǝtsiz» kɵrsǝtmǝkqi bolup birhil operatsiyǝni ⱪilduratti.
□7:20 «Ⱨǝrkim ⱪaysi ⱨalǝttǝ qaⱪirilƣan bolsa, xu ⱨalǝttǝ ⱪalsun» — «ⱪaysi ⱨalǝttǝ qaⱪirilƣan bolsa...» grek tilida «ⱪandaⱪ qaⱪirilƣanliⱪi bolsa...» deyilidu. Demǝk, Huda ⱨǝrbirimizni Mǝsiⱨgǝ qaⱪirƣinida, ǝⱨwal-ⱨalitimizni bilip, u ⱨalitimizni Uning yolida ixlǝtmǝkqi bolidu.
■7:20 Əf. 4:1; Fil. 1:27; Kol. 1:10; 1Tes. 2:12.
■7:23 1Kor. 6:20; Ibr. 9:12; 1Pet. 1:18.
□7:25 «... nikaⱨlanmiƣanlar toƣruluⱪ Rǝbdin buyruⱪ tapxuruwalmidim...» — muxu yǝrdǝ «nikaⱨlanmiƣanlar» bolsa ⱨeqⱪaqan jinsiy munasiwǝt ɵtküzüp baⱪmiƣan pak yigit yaki pak ⱪizlarni kɵrsitidu, dǝp ⱪaraymiz. Bǝzi alimlar bu sɵz pǝⱪǝt ⱪizlarni kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Əmdi 36-ayǝtkǝ ⱪaraydiƣan bolsaⱪ, bu ayǝt ⱨǝm yigitlǝrnimu ⱨǝm ⱪizlarnimu kɵrsitidiƣanliⱪini bayⱪaymiz.
□7:26 «ǝmdi ⱨazirⱪi ⱪiyinqiliⱪⱪa ⱪariƣanda,...» — Pawlus muxu hǝtni yazƣan waⱪitta Rim imperiyǝsi boyiqǝ kɵp sandiki ixǝngüqilǝr zor ziyankǝxlikkǝ uqrawatatti.
□7:28 «Əmma xundaⱪ ⱪilsa ular jismaniy jǝⱨǝttǝ japaƣa uqraydu» — Pawlusning bu sɵzi, ⱨǝrbir ǝr-ayalliⱪtiki normal munasiwǝttǝ bolƣan muxǝⱪⱪǝt-japalar, egiz-pǝsliklǝr toƣruluⱪ eytilidu, dǝp ⱪaraymiz. Uning üstigǝ axu dǝwrdiki ziyankǝxlik astidimu ǝr-ayallarning bir-birigǝ bolƣan muⱨǝbbiti üqün, bir-birini eƣirqiliⱪtin ayax üqün tartⱪan dǝrd-ǝlǝmliri tehimu eƣir boluxi mumkin idi.
□7:29 «waⱪit ⱪisⱪidur. Xunga ayalliⱪ bolƣanlar ayalsizlardǝk bolsun...» — 31-ayǝttiki izaⱨatni kɵrüng.
□7:31 «... bu dunyadiki bayliⱪlardin bǝⱨrimǝn bolƣanlar dunyani ɵzining tǝǝlluⱪati dǝp bilmisun; qünki bu dunyadiki ⱨazirⱪi ⱨalǝt ɵtüp ketidu» — «waⱪit ⱪisⱪidur» 29-31-ayǝtlǝrdǝ Pawlus ularƣa barliⱪ waⱪitni, Hudaning hizmiridǝ bolux pursǝtlirini ⱪǝdirlǝxni dǝwǝt ⱪilidu. Uning asasiy mǝnisi, muxu dunyadiki bǝht-bayliⱪlar bizdǝ bolsa ulardin ⱨuzurlansaⱪ bolidu, lekin muxu alǝm «bǝx künlük» bolƣaqⱪa, Hudaning hizmitidǝ, mǝnggülük paydiliⱪ bolƣan ixlarƣa ⱪarap mengiximizƣa toƣra kelidu, demǝkqi.
■7:31 Yǝx. 40:6; Yaⱪ. 1:10; 4:14; 1Pet. 1:24; 1Yuⱨa. 2:17.
□7:36 «Əgǝr birsi niyǝt ⱪilƣan ⱪizƣa nisbǝtǝn muamilǝmning durus bolmiƣan yeri bar dǝp ⱪarisa...» — «niyǝt ⱪilinƣan ⱪizi» degǝnning baxⱪa bir qüxǝnqisi «wǝdilǝxkǝn ⱪizi». Ixⱪilip, bu ayǝt boyiqǝ, toy ⱪilmiƣan ǝr kixi kɵnglidǝ bir ⱪizni oylaydu. Ⱪizƣa «muamilǝmning durus bolmiƣan yeri bar» degǝnliki bǝlkim: (1) ⱪizƣa bolƣan ixⱪini sɵz yaki ⱨǝrikǝt bilǝn bildürüxtin ɵzini tutuwalalmasliⱪ, lekin uningƣa tehi eniⱪ wǝdǝ ⱪilmasliⱪ, xundaⱪla ⱪizni ⱪiynax; yaki (2) ⱪizƣa wǝdǝ bǝrgǝndin keyin yǝnǝ ikkilinip waⱪitni kǝynigǝ sürüx, xundaⱪla ⱪizni ⱪiynax; yaki (3) toyning waⱪtini bekitkǝn bolsimu, ular toy waⱪtini kütüxkǝ ɵzlirini tutuwalalmisa, toyni baldurraⱪ ⱪilsa bolidu. Ⱪisⱪisi, oƣul balilarning ⱪizlarning sɵygüsi yaki ⱨessiyatliri bilǝn oynixixiƣa ⱨǝrgiz bolmaydu. Toluⱪ ayǝtning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Əmma ǝgǝr birsi ɵzining tǝnⱨaliⱪiƣa ⱪarap namuwapiⱪ yürgǝn bolsa, yaxliⱪ baⱨaridin ɵtüp kǝtkǝn bolsa, ɵzini tutiwalalmisa, u haliƣiniqǝ ⱪilsun, u gunaⱨ ⱪilƣan bolmaydu; ular nikaⱨ ⱪilsun» yǝnǝ baxⱪa tǝrjimilirimu bar; «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.
□7:39 «Eri ɵlümdǝ uhliƣan bolsa» — muxu sɵz, ɵlüp kǝtkǝnlikni kɵrsitidu. Tǝwrat-Injil boyiqǝ etiⱪadqilarƣa nisbǝtǝn ɵlüx pǝⱪǝt waⱪitliⱪ uhlax, halas. «u haliƣan kixigǝ (pǝⱪǝt Rǝbdǝ, ǝlwǝttǝ) nikaⱨlinixⱪa ǝrkin bolidu» — «pǝⱪǝt Rǝbdǝ (nikaⱨlansun)» — (1) pǝⱪǝt etiⱪadqiƣa nikaⱨlansun; (2) Rǝbning xǝhsiy yolyoruⱪi bilǝn nikaⱨlansun, degǝn ikki mǝnini ɵz iqigǝ elixi mumkin.
□7:40 «mǝndimu Hudaning Roⱨi bar, dǝp ixinimǝn!» — bu kinayilik sɵz. Korint xǝⱨiridiki jamaǝttiki bǝzi adǝmlǝr ɵzlirini «pǝyƣǝmbǝr» ⱨesablap, Pawlusning sɵzlirini ⱪobil ⱪilmaytti (14:36, 37ni kɵrüng).