1 Eruk notnaye, Manbiŋam Täga täwetpäŋ täwoŋäreŋkuro u äneŋi yäŋkodak taŋpäŋ täwetat. Manbiŋam u nadäŋpäŋ iŋitkuŋ, ba uterak nadäkinikjin yeŋgämä pek täkaŋ. 2 Näkä Manbiŋam Täga yäŋahäŋpäŋ täwetkuro u iŋit-inik täkaŋ u täŋpäwä wakiken nanik täga wädäŋ tädotpäŋ api tepmaŋpek. Täŋ, nadäk kubä yäpmäŋ kuŋatnayäŋ täŋo uwä nadäkinikjin u jopigän api täŋpek.

3  * Ais 53:8-9 Manbiŋam doni nikek näka namani ugänpäŋ inta tamiŋpäŋ ŋode täwetkut; Kristo uwä wakininta kowata kumbuk, man kudän terak yäwani udegän. 4  * Mat 12:40; Apos 2:24-32 Kumbänpäŋ äneŋkuŋ. Täŋpäkaŋ man kudän terak yäŋ imani udegän, kepma yaräkubä täreŋirän awaŋ gänaŋ naniktä kodak taŋpäŋ akuŋkuk. 5  * Luk 24:34; Mat 28:16-17 Akuŋpäŋ intäjukun Kefas wäpi kubä Pita u ahäŋ imiŋkuk. Täŋkaŋ äma 12 yäŋ yäwerani* Äma 12 yäŋ yäwerani yäyak u Jesu täŋo iwaräntäkiye 12 unita yäyak u ahäŋ yämikgän täŋkuk. 6 Täŋkaŋ nadäŋ imikinik täŋpani 500 ude bumik äbot kubä-kengän irirä kwawak ahäŋ yämiŋirän kaŋ moreŋkuŋ. Uken nanik ätu kumbuŋopäŋ mäyap pen kodak itkaŋ. 7  * Luk 24:50 Nadäŋ imikinik täŋpani u ahäŋ yämiŋpäŋä Jems ahäŋ imikgän täŋkuk. Jems ahäŋ imiŋpäŋä aposoro kuduptagän ahäŋ yämiŋkuk.

8  * Apos 9:3-6; 1Ko 9:1 Eruk päke u ahäŋ yämiŋtäŋ äbätäŋgän mäden-inik kädet inigän kubä terak näk ahäŋ namiŋkuk, aposoro ätu ahäŋ yämiŋkuko udegän nämo. 9  * Efe 3:8; 1Ti 1:15 Näk aposoro äpanitä äpani-inik. Näk Anutu täŋo äbot däpmäŋ yäwat kirek täŋkuro unita aposoro wäp nämo yäpnaŋi. 10  * Apos 8:3; 2Ko 6:1; 2Ko 11:5,23 Upäŋkaŋä apiŋo aposoro it täyat uwä Anutu täŋo orakorak näkä terak patkuko unitä nepmaŋpän ude itat. Ekäni täŋo orakorak näkken patkuko u bureni nämowä nämo täŋkuk. Näkä piä täŋkuro u täŋ dämikinik täŋkut, ätu täŋo yärepmitak. Upäŋkaŋ imata näkŋa wäpna jop yäpmäŋ ärowet? Nämo, Anutu täŋo orakorak näkken pätak unitä kehäromi namiŋirän piä u täŋkut. 11 Unita näk ba aposoro ätu uwä piä mebäri kubägän täk täkamäŋ. Nin kuduptagän manbiŋam mebäri kubägän yäŋahäk täkamäŋ. Yäŋahäŋitna nadäŋpäŋ nadäkinik täŋkuŋo u.

12 Kristo uwä kumbani-ken naniktä akuŋkuk, manbiŋam ude yäŋpäŋ täweritna imata inken nanik ätutäwä kumbani-ken naniktä akukakuk täŋo käderi nämo pätak yäŋ yäk täkaŋ? 13 Kumbani-ken akukakuk nämo pätak u täŋpäwä, eruk Kristo imaka, kumbani-ken naniktä nämo akuŋkuk yäŋ nadäneŋ. 14 Täŋkaŋ Kristo nämo akuŋkuk yäwänä mani biŋam yäk täkamäŋ u bureni nämo täŋpän, ba nadäkinikjin u udegän, jopi täŋpän. 15  * Apos 1:22, 4:33; Apos 5:32 Ba ugän nämo. Nin Anututa ŋode yäŋkumäŋ; U Kristo kumbani-ken nanikpäŋ yäpmäŋ akuŋkuk. Täŋpäkaŋ kumbani-ken naniktä akukakuk nämo parän yäwänäku Anututä jide täŋpäŋ Kristo yäpmäŋ akwän? Unita man yäŋkumäŋo u Anutu meni yäpurärätpäŋ jop manman yäwani ude tänam. 16 Unita äma kumbani-ken naniktä nämo api akuneŋ yäŋ yäŋpäŋä Kristota udegän kumbani-ken naniktä nämo akuŋkuk yäŋ yäk täkot. 17 Täŋ, Kristotä kumbani-ken naniktä nämo akuŋkuk yäwänäku nadäkinikjin bureni nämo, jopigän täyek. Ba momijin pen pat tamitek. 18 Ba Kristo nadäŋ imiŋpäŋ kumbuŋo u imaka, kumäŋpäŋ paot-inik täŋpäm. 19 Täŋkaŋ udegän, Kristotä nin kome terak ŋogän täŋkentäŋ nimän yäwänäku butewaki äbot bureni-inik yäŋ niwet täkäneŋ.

20  * Kol 1:18 Upäŋkaŋ ude nämo! Kristo u bureni-inik kumbani-ken naniktä äma kumbanita intäjukun täŋpäŋ akuŋkuko itak! Ude unita äma kumäŋpeŋ kwani imaka, kumbani-ken naniktä bureni-inik api akuneŋ. Jesu täŋo akukakukitä ude täŋkehärom taŋkuk. 21  * Rom 5:12,18 U ŋode; Äma kubätä kumäŋ-kumäŋ pewän ahäŋkuŋo udegän äma kubä-tägän kumbani-ken naniktä akukakuk pewän ahäŋ nimiŋkuk. 22 Adamtä äbotken nanik kuduptagän kumäk täkamäŋ udegän Kristotä äbotken yäpurärärani u kuduptagäntä kumbani-ken naniktä api akuneŋ. 23  * 1Te 4:16; Rev 20:5 Täŋpäŋ kumbani-ken naniktä akukakuk tawaŋ ŋode täŋpani; Intäjukun-inik Jesu. U mädeni-ken äbäkäbäk kadänini-ken unitäŋo äboriyetä api akuneŋ. 24 Äboriyetä akuŋirä eruk tärek-tärek kadäni bureni api ahäwek. Kadäni uken Kristotä imaka imaka waki kehäromi nikek ba wäpi biŋam ärowani nikek u kuduptagän täŋo kehäromi yäpmäŋ äpäkinik api täŋpek. Ude täŋkaŋ kome ba imaka päke yabäŋ yäwatpäŋ intäjukun it täyak u Anutu Nanta api iniŋ kirewek. 25  * Mat 22:44 U imata, Kristotä intäjukun-inik itpäŋ kaŋiwat piä täkta yäŋ imani. Intäjukun-inik irirän Anututä iwan kuduptagän täŋo kehäromi yäpmäŋ äpäŋpäŋ Kristo gämori-ken yepmaŋpänkaŋ eruk, piäni u api täŋpän täreneŋ. 26  * Rev 20:14, 21:4 Täŋpäŋ iwan ätu däpmäŋpäŋ iwan pähap, kumäŋ-kumäŋ unitäŋo kehäromi utpewän paot-inik api täŋpek. 27  * Sam 8:6 Unita Anutu täŋo man kubä ŋode kudän täwani; Anututä imaka kuduptagän Kristo gämori-kengän api yepmaŋ morewek. Täŋkaŋ man “imaka kuduptagän” uwä Anutu inita bok nämo yäyak. Anututä Jesu gämori-ken nämo api irek. Nämo, Anutu unitä imaka päke u Kristo gämori-kengän yepmaŋpani. 28 Eruk, imaka kuduptagän u Kristo gämori-ken yepmaŋpän irirä, Kristo ini-tägän ini Anutu gämori-ken api tewek. Ude täŋirän Anutu, imaka imaka nanaki gämori-ken pewani unitä imaka kuduptagänta intäjukun-inik api irek.

29 Eruk, kumbanitä kumbani-ken naniktä nämo api akuneŋo u täŋpäwä imata äma ätu noriye kumbanita kome yäpmäŋpäŋ ume yäpmäk täkaŋ? Anututä äma kumbani nämoinik api yäwän kikŋutneŋo u täŋpäwä imata noriye kumbani komeni yäpmäŋpäŋ ume ärut täkaŋ? Unitäŋo bureni jide api ahäwek? 30  * Rom 8:36 Ba ninä jide? Äma mäyaptä Kristota yäŋpäŋ kokwawak nadäŋ nimik täkaŋ. Unita kumbani-ken naniktä akukakuk nämo pätak u täŋpäwä imata komi u gänaŋ jop nadäŋ wari kuŋatne? 31 Unita notnaye, bureni-inik täwetat; Kumäŋ-kumäŋ kepmani kepmani kaŋ-ahäwayäŋ täk täyat. Upäŋkaŋ komi piä u imaka bureni pewän ahäk täkaŋ. Injinta nadäwut; Ekäninin Kristo Jesuta biŋam tepmaŋkuro unita oretoret pähap nadäk täyat. 32  * 2Ko 4:10-11; Luk 12:19-20 Näk näkŋaken gärip iwatpäŋ piä ŋo täk täyat u täŋpäwä imatäken yäpmäkta nadäŋpäŋ Efesus yotpärare-ken tom ägwäri, meni komi komi-kät ämik täŋkumäŋ? Ude jop nadäŋ täŋpet? Nämoinik, kumbani-ken naniktä akukakuk nämo pätak u täŋpäwä nininken gärip terak kuŋat täkäna! Ba man ŋode yäwani täga iwatne;

33 Unita notnaye, in äma ätu yabäŋ äwaräkuk täŋirä jop manman nämo yäŋ-täkŋatneŋ. In man ŋode yäwani u nadäkaŋ? Äma wakikät not täŋpäŋ itnayäŋ tämäŋo uwä nintäŋo täktäknin täga u api yäpä waneŋ. 34  * Rom 13:11; Apos 26:8; 1Ko 6:5 Unita in nadäk-nadäkjin äneŋi nadäwä tumbäpäŋ momi täktäk kädet pewut. Inken nanik ätutä Anututa täŋguŋtak täkaŋ unita nadäŋpäŋ mäyäk tawut yäŋ yäŋpäŋ täwetat.

35  * Jon 12:24 Eruk äma kubätä ŋode käwep näwet yabäwek; Äma kumbani jide täŋpäŋ äneŋi api akuneŋ? Ba akunayäŋ täkaŋ uwä gupi jidewanitä api akuneŋ? 36 Wära! Man udewani guŋ täŋo man! Unita ŋode nadäwut; Yänat mujipi kome gänaŋ äpmoŋpäŋ gupi nämo paraweko uwä jide täŋpäŋ imätpäŋ kodaki abek? 37 Imaka mujipi pik täkaŋ uwä burenitä ahäkta gäripi nadäŋpäŋ pik täkaŋ udewani nämo. U mujipi-gänpäŋ pik täkaŋ. 38  * Stt 1:11 Täŋpäkaŋ Anututä nadäwän tärewäpäŋ gupi täŋo wärani yäŋ imiŋkuko udegän ahäŋirän yabäk täkamäŋ. Mujipi uwä mebäri inigän inigän ahäk täkaŋ. 39 Gup täŋo mebäri udegän, kubägän nämo. Äma nintäŋo gupnin u inigän. Tom täŋo inigän, barak täŋo inigän, gwägu tom täŋo inigän. 40 Täŋpäkaŋ kunum ba kome udegän. Kunum gänaŋ ba kome terak imaka imaka itkaŋ. Täŋkaŋ kunum gänaŋ itkaŋ unitäŋo epmäget inigän. Ba kome terak itkaŋ unitäŋo epmäget u inigän. 41 Täŋkaŋ edap täŋo peŋyäŋeki inigän. Komepak täŋo peŋyäŋeki inigän. Guk täŋo peŋyäŋeki inigän. Täŋpäkaŋ guk täŋo peŋyäŋeki kubägän nämo, inigän inigän.

42 Eruk, kumbani-ken naniktä akukakuk unitäŋo mebäri udegän pätak. Komegup änek täkamäŋ uwä parakta yäwani. Täŋ, kumbani-ken nanik akunayäŋ tämäŋo uwä gupnin kodaki u inigän, nämo api parawek. 43  * Plp 3:20-21 Äneŋpani uwä kaŋoreri nämo. Täŋ, akukta yäwani uwä kaŋoret ikek. Äneŋpani uwä kwini, akukta yäwani uwä kehäromi nikek. 44 Äneŋpanitä komegup ikek, akukta yäwanitä kunum täŋo gup ikek. Kome täŋo gup itak udegän kunum täŋo gup itak.

45  * Stt 2:7; Jon 6:63; 2Ko 3:6,17 Unitawä ŋode kudän täwani; Äma bian ahäwani Adam uwä iritgän yäpuk. Täŋ, Adam mäden nanik uwä Munapik ikek irit kehäromi unitäŋo mähemi täŋkuk. 46 Täŋpäkaŋ Munapik ikek irittä intäjukun nämo ahäŋkuk. Nämo, u mäden ahäŋkuk. Komegup ikek irittä intäjukun ahäŋirän Munapik ikek mädengän iwatkuk. 47  * Stt 2:7 Täŋpäŋ Adam biani komepäŋ täŋpani unita komen äma täŋkuk. Täŋ, Adam mäden nanik uwä kunum gänaŋ nanik. 48 Komen äma täŋkuko udegän kome terak nanik äboriye täkamäŋ. Täŋ, äma kunum terak nanik udegän kunum terak nanik äboriye ude api itne. 49 Täŋpäkaŋ äma kome terak nanik täŋo gup wädäna äroŋkuŋo uwä, udegän äma kunum gänaŋ nanik täŋo gup api wädäna äroneŋ.

50  * 1Ko 6:13 Notnaye, ŋodeta yäyat; Komegup ikektä Anutu täŋo kaŋiwat yewa gänaŋ täga nämo api ärone. Ba imaka parakta yäwanitä irit kehäromi, nämo parak täyak u täga nämo api korewek.

51  * 1Te 4:15-17 Eruk, juku peŋirä man käbop nanik kubä täwerayäŋ; Nin kuduptagän nämo api kumnero upäŋkaŋ äyäŋutpäŋ gup kubä wädäna äronayäŋ täkaŋ u kuduptagän api täne. 52  * Mat 24:31 Womat mämä yäŋirän u pit kubägän api täne. Womat mämä u yäŋirän kumbanitä akuŋpäŋ parak-paraki nämo api itne. Ba parawanitä itnayäŋ täkaŋ upäŋkaŋ äyäŋutpäŋ gup mebäri kubä kehäromi nikek u api wädäna äroneŋ. 53  * 2Ko 5:4 Bureni-inik! Gup ŋo parakta yäwani unitäkaŋ irit kehäromi täŋo tek ude mät wädäna äroneŋ. Ba kumäŋ-kumäŋta yäwani unitäkaŋ irit kehäromi mät korewek. 54  * Ais 25:8 Täŋpäkaŋ imaka parakta yäwanitä irit kehäromi täŋo tek wädäwä ärowäkaŋ, ba kumäŋ-kumäŋta yäwanitä irit kehäromi korewäkaŋ eruk man ŋode kudän täwanitä api kehärom täwek;

56  * Rom 6:14, 7:13 Unita nadäkaŋ? Momitä kumäŋ-kumäŋ täŋo kärip ude täyak. Ba baga manta yäŋpäŋ momitä kehäromi nikek täyak. 57 Upäŋkaŋ Anutu uwä Ekäninin Jesu Kristo iniŋ kireŋpewän iwaniye unitäŋo kehäromi yäpmäŋ äpuko unita Anututa bänep täga pähap nadäk täkäna!

58  * 2Sto 15:7; Rev 14:13 Eruk notnaye tägagämän, mebäri unita nadäkinikjin nämo pewä putäreneŋ. Nämo, kehärom taŋpäŋ Ekäni täŋo piä kadäni kadäni gwäk pimiŋpäŋ täk täkot. Ekänita yäŋpäŋ piä täŋirä bureni nämowä nämo api ahäwek yäŋ nadäŋpäŋ täk täkot.