2
Iesu Ya Tupua
(Mateu 1:18-25)
1 Ka Ioni yana tuta tevana wayahina, me Rom ai tau veimea ananina ana wava SisaV Augusitusi. Ka tauna ya veimea boui, e meagai aitamoata aitamoata a tomotau ai wava iginumi, e ina‑iaiavi. Iuna sisa‑nana ya nuanua ya pai veimea Rom a tomotau ai yau nꞌ‑anamanei, ka kadu ya nuanua yoko‑naia aitamoata aitamoata yai takesiV ivituei tunuhina deina. 2 (Iaiava taina vivane iaiava naona tutana Kuiriniusi papani Siria veimeyei.) 3 Wayahina, tomotau habuhabui nau‑wawani imavimavine amamai yai meagai wayahia, e tenoke ai wava iginumi.
4 Wayahina, Iosepa meagai Nasareta papani Galili nihenina ni‑tawanei, ka omo meagai Betelehem wayahina papani Iudea nihenina. Tauna nau‑wawani dewei deina, iuna meagai Betelehem Davida ya meagai, ka Iosepa yana dede vivane Davida yana dede. 5 Ka tauna Mari ainua iomo, e ai wava iginumi, iuna Mari tauna a vi‑awa‑kanakanapi, ka Mari avaha amwanainahe. 6 Ka tutana Betelehem nihenina imamaei, avaha a wahava vaniahei vi‑natuna. 7 Ka Mari natuna mai‑tupuina vi‑natunei, ka tevanina kwama wayahina umei, ka vahitau yai pai am nihenina boui, iuna tomotau manua bwanibwani inau‑vi‑anai, ka eha kadu aitam pai maꞌ ta‑mamae wayahi.
SipiV Ai Tau Dune‑vi‑avina
8 Ka papani‑nana nihenina atu‑oyaoyana sipiV ai tau dune‑vi‑avina yai sipiV idune‑vivini ioyomana wayahina. 9 Ka Kauvea yanꞌ anelose aitam ya vinꞌ‑omana vi‑au‑novoi, ka Kauvea didigana tunu‑mahemahei, e sipiV ai tau dune‑vi‑avina‑naia habuhabui imatamatauta ananina. 10 Ka anelose‑nana vonei, ivona,
“Eha umatauta, kate udewa‑haiawa! Iuna vane ahiahina aomanei wayahimia. Ka vane taina tomotau habuhabumi yami pai dewa‑haiawa. 11 Ka ioyoma taina Davida ya meagai nihenina, yami Tau Ito‑yavuha avaha tupua, tauna yami Kauvea. 12 Ka iaiaya wayahimi taina. Tevanina na iumana kwama wayahina, ka vahitau yai pai am nihenina daudauva. Avi tuta tevanina uvaniahei, udueyei deinake.”
13 Ka vo‑kwayavonina anelose habuhabui iomo ka Yaubada iawa‑davedavei, ivonavona,
14 “Yaubada wahuma hetana awa‑davedavei!
Ka tau maꞌ tanopi ahaeyemi,
tauna ya nuanua apa‑vidovidohemi,
ka kadu ami pata nua gomagomanina
uvaniahei tauna wayahina!”✡ Luk 19:38.
15 Ka avaha anelose‑naia imavi‑havine wahuma, sipiV ai tau dune‑vi‑avina‑naia matataui ivonavona, “Kana‑nei Betelehem, e dewa tanoi Kauvea haeyeka kadueyei.”
16 Wayahina, ivisina, ine, e Mari ka Iosepa ivaniahai, kadu tevanina vahitau yai pai am nihenina daudauva idueyei. 17 Ka avaha tevanina idueyei, ivi‑putu anelose‑nana ya vonana tevanina wayahina imataedai mani tomotau wayahia. 18 Ka avi tomotau vaneana inononi, akanai habuhabui nuai vi‑tupatupa sipiV ai tau dune‑vi‑avina‑naia yai vonaia wayahina. 19 Ka Mari yai vonaia habuhabuna nua‑vi‑avini, ka nuanua ananina wayahi.✡ Luk 2:51. 20 Ka sipiV ai tau dune‑vi‑avina‑naia ini‑tawanei, imavina yai sipiV wayahia, ka tutana etawana ivenavenau Yaubada iawa‑davedavei. Iuna dewaia idueyei kadu dewaia inononi habuhabui anelose‑nana ya vonana aitamoata. Wayahina, idewa‑haiawa.
21 Ka tevanina ya tupua munia, auyewa ai yau 7 iakwa, e wagana idabei, e ivi‑wahani Iesu. Nonova anelose‑nana wavana tomani Mari wayahia tutana eha itꞌ‑amwanainahe.✡ Luk 1:31.
Simeoni Kauvea Awa‑davedavei
22 Ka tuta tupwana munia, aitam auyewa omo, ka Iosepa Mari ainua ai veimea ainua mamaei. Veimea ainua Mosese ya veimea nihenina mamaei. Aitam veimea vonei dewa pai vidoha idewei Mari wayahi. Ka kadu aitam veimea vonei tevanina iam‑veneneyei Kauvea matana. Wayahina, taui tevanina ihuni, ivane Ierusalem wayahina, ka Yaubada iam‑veneneyei Mosese ya veimea veimeyei aitamoata deina.✡ Lev 12:1-8. 23 Ka Kauvea ya veimea taina Iginuma nihenina mamaei, ivona,
“Nau‑wawanimi yaheyahe imai‑tupua
aitamoata aitamoata ubou‑keyei Kauvea wayahina.”✡ NiT 13:2, 12.
24 Ka taui ine, e yai pai vi‑nomu Yaubada wayahina ivenei. Iuna Yaubada ya veimea nihenina ivona,
“Yami vi‑nomu vivane bunebune ainua,
o kadi gabu‑tutuna ainua.”✡ Lev 12:8.
25 Ka tuta‑nana wayahina Ierusalem nihenina aitam onoto ana wava Simeoni mamaei. Tauna onoto ahiahina, ka yawaina tunutunuhina, ka tuta habuhabuna wayahina tauna Kauvea vi‑ateteyei. Tauna toha‑vi‑anai, ka me Isiraeli yai Tau Ito‑yavuha potepotei. Ka Nuana Ahihinata omo wayahina, e nau‑vi‑anai. 26 Ka tuta nonova Nuana Ahihinata apa‑taputapuei ka avaha nua‑uya si‑vinꞌ‑omanei vivane eha ana pata na‑nusi a itoava tauna Tau Ito‑yavuha Kauvea wayahina na‑dueyei matana wayahina. 27 Ka auyewana wayahina Nuana Ahihinata eta‑naoei, na‑omo Manua Vito‑pota a pai ni‑awana wayahina, e inui ka nihenina mamaei. Ka Iesu ayo‑amana tauna iomanei, e veimea ivi‑ateteyei. 28 Ka tutana Simeoni dueyei, tevanina epei nimana, e Yaubada nau‑kaiwei kadu awa‑davei, ivona,
29 “Kauvea, wamke am heta‑ohota eveimeyeai.
Kaiwa ananina!
Yam vona‑dabadaba nonova wayahiua
ataina avaha avaniahei.
Wayahina, eawaeheu
yau nua gomagomanina nui
anꞌ‑aniga akanai.
30 Iuna taina mata‑hoiua
avaha Tau Ito‑yavuha
wayahima adueyei.✡ Isa 52:10; Luk 3:6; Tit 2:11.
31 Nonova yam vi‑nua‑hauhau
tomotau habuhabui ena‑ito‑yavuhi,
ka avaha tauna evi‑tunei adueyei.
32 Wayahina, tauna vivane maheta
taui eha me Isiraeli wayahi,
ka kadu tauna yam nuanua
na‑si‑vinꞌ‑omanei inꞌ‑anamanei.
Ka kadu tauna yam tomotau,
itoai me Isiraeli, tauai didigai.”✡ Isa 42:6; 49:6; 52:10.
33 Ka ayo‑amana nuai vi‑tupatupa Simeoni ya vonana wayahina. 34 Ka Simeoni taui aitonu nau‑iaiavei. Ka kadu ayona Mari vonei, ivona,
“Yaubada avaha tevana taina
vi‑nua‑dadanei, e apaina
tauna me Isiraeli habuhabui na‑ito‑yavuhi,
kate me Isiraeli habuhabui ivihahaiei, ina‑peu.
Ka munia, tauna aitam iaiaya
Yaubada wayahina,
kate tupwai tomotau iaiayana
inꞌ‑apa‑goyogoyoei.✡ Isa 8:14; Mat 21:42; 1Pi 2:8.
35 Ka taui yai ipupu wayahina
yai nuanua maimaiovina isi‑vinꞌ‑omanei.
Kadu wamike, Mari,
apaina yami nua‑vita nuami na‑tonei
apia manimaninina deina.”
Ana Tevana Iesu Wayahina Ipuipupu
36 Ka aitam tau apa‑taputapu vavinena ana wava Ana mamaei. Tauna Panuela natuna kadu yana dede vivane Asera. Ka vavinena avaha vi‑nainai. 37 Nonova tavine, ka ponimana ai yau 7 iakwa awana inusi, ka vavinena avaha wadae mamaei a itoava a ponimana ai yau 84 vaniahei wayahina. Ka tuta tuta Manua Vito‑pota nihenina mamaei, eha ta‑ni‑tawane. Auyewa kadu ioyoma wayahia vavinena Yaubada vi‑ateteyei ya viama wayahia, kadu dewa‑didiguna am navovo wayahina. 38 Ka babau‑nana wayahina vavine‑nana omo Manua Vito‑pota a pai ni‑awana wayahina, ka avaha tevana vaniahei, Yaubada nau‑kaiwei. Ka me Isiraeli tupwai yai nuanua ananina vivane Ierusalem a Tau Ito‑yavuha na‑omo idueyei, wayahina ipotepotei. Ka auyewana wayahina vavinena vi‑putu tomotau habuhabui mataedai yai Tau Ito‑yavuha avaha omoi, vivane Iesu.
Imavina Meagai Nasareta Wayahina
39 Ka Iesu ayo‑amana avaha Yaubada ya veimea ana dewa habuhabuna inau‑yehai meagai Ierusalem nihenina, akanai taui papani Iudea ini‑tawanei, imavina papani Galili wayahina, ka iomo taui yai meagai ana wava Nasareta wayahina, ka imamaei.✡ Mat 2:23. 40 Ka tevana nata ka ininina bagibagina, ka kadu nua‑uya nau‑vi‑anai. Ka Yaubada tevanina nau‑iaiavei.
Iesu Tupunaina Manua Vito‑pota Nihenina
41 Ka ponimana aitamoata aitamoata nihenina Iesu ayo‑amana ivanevane Ierusalem wayahina, e Itouvuha Toneina idedewei.✡ NiT 12:24-27; 23:14-17; V.V 16:1-8. 42 Ka tutana Iesu a ponimana 12 vaniahei, nui ivane toneina wayahina. 43 Ka avaha toneina iakwa, tomotau habuhabui imavimavina yai megeia, ka tevanina Ierusalem nihenina mamaei, kate ayo‑amana eha itꞌ‑anamane. 44 Taui eha ita‑dueye, kate inuanua tauna yoko ananina nui imavimavina yai megeia. Ka avaha ioyoma naona iakwa, e taui iomo yai dede wayahia, kadu iomo yaiai wayahia inaunau‑nenei kadu ivi‑tanatanaiei. 45 Kate eha aitam koiaka wayahia ta‑dueye, e taui inau‑nene‑wayohe. Wayahina, ayo‑amana imagigino imavi Ierusalem wayahina, e tenoke inaunau‑nenei. 46 Ka avaha auyewa vꞌ‑itonuna iakwa, ivaniahei Manua Vito‑pota a pai nau‑hohona nihenina. Ka tauna me Iudea yai tau viwavenena nui imamaei, e tauna yai vona wayahia vanevaneneha ka kadu vi‑tanatanaiei. 47 Ka taui habuhabui avaha ya nua‑uya inononi, nuai vi‑tupatupa ananina, iuna ya vona‑nau‑pata tunutunuhina, ka kadu yanꞌ anamana ito‑niuna. 48 Ka tutana ayo‑amana ivaniahei idueyei, nuai imwage. Ka ayona yapoi, ka vonei, ivona, “Ia! Natuai, aviani wayahina edeweyeai deinake? Amam ama inua yama nua‑vita ananina nui anaunau‑nene‑wayohem.”
49 Ka Iesu vi‑tanaiei, ivona, “Kaiwadi, aviani wayahina uneneu? Eha utꞌ‑anamane vivane yauke nau‑wawaniu Amau ya manua nihenina amamaei? Nau‑wawanimi unꞌ‑anamane deina.” 50 Ka ayo‑amana nuai eha tꞌ‑am‑hau tauna ya vonana wayahina.
51 Akanai ka, Iesu nui imavina Nasareta wayahina, ka tauna yai vona habuhabuna vi‑ateteyei. Kate ayona dewaia habuhabui inuanuani.✡ Luk 2:19. 52 Ka Iesu ya nua‑uya nata, ka kadu ininina bagibagina, ka Yaubada kadu tomotau idewa‑haiawa ya dewaia wayahina.✡ 1Sa 2:26; V.T 3:4.