6
Yesu “Na Yura ari iron kakom kiapam yai moiye,” dume
Mt 12:1-8; Mk 2:23-28
Ena Yura ari iron kakom ta Yesu te gama yokamai gere tai woi neingi suna tei wan fingoro ena gama yokamai kui witi nowainga feiro okonomdi a kuwai kairo neingoro* Diu 23:25 te Feresi ari suwo koropane “Aiye! No Yura ari iron kakom tai feiro nowainga di guwo dupunie. Ena ne yokamai kui witi feiro neinga i faikeme,” dingoro* Eks 20:10; Yo 5:10 Yesu ka mokom bairo “Ne yokamai Dawiri koma tai bengua kam kerero fikeimo? Yaromi te ariyoma gere meran goiro * 1 Sam 21:1-6 ena yaromi fu Yai Gumam ikom ikai fungoro ena fi mun ei teinga yaromi moire kaime dori Yai Gumam gumamdi einga ire tongoro ena Dawiri nere ariyoma erongoro ama neime. Neimba Yai Gumam ka di guwo dungua ‘Fi mun ei teinga ari towane kaime dori irai nowaime. Nenta nowangua faikeme,’ epe dume.* Lew 24:5-9 Ena na ari gaunom wam Yura ari iron kakom kiapanom moika ‘Ari mapunom epe benaime,’ dungua na mapunomom i na moiki tei dume,” epe dume.
Yura ari iron moinga kakom tei Yesu bei moiro yai ta okom niki dongua bei nokapu de tome
Mt 12:9-14; Mk 3:1-6
Ena okome Yura ari iron kakom ta Yesu fu Yura ari ka nuwi si ereinga ikom ikai tei furo ari yai opai ka nuwi si eromie. Te yai ta ama moimie. Yaromi okom womdi gerai dome. Te Mose ka di guwo dungua nuwi si ereinga ari yokamai te Feresi ari yokamai moiro Yesu kanime. “Epena iron kakom yaromi yai ta nupi faingua bei nokapu de towambo de tekenambo kanapune. Bei nokapu de towangua ena no ka kori di towapune,” diro kanere ka kori di towainga konom i mari dowaime.* Lk 14:1-6 Te Yesu yokamai nomanenomdi kanere ena yai okom gerai dongua yaromi “Ne ure suna tei arere moro!” di tongoro ena uro suna tei moingoro* Lk 5:22; 9:47 ena Yesu ari yokamai kan moinga “Na ka mina wako erowaro beiye. No Yura ari ka di guwo dupunga i tora dume? Nonon iron kakom kokonan nokapu benapunbo kokonan niki dongua benapune? Te nonon yai ta akire di towapunbo si goi towapunbo?” di erere* Yo 7:23 10 ena ari moinga muruwo toren ekanere ena yai okom gerai dongua yaromi “Ne okonum sino to!” di tongoro sino tongoro okom tokoi nokapu fungoro 11 te ari yokamai niki ori wom de fire ena ka di ipo ka dere “Nonon Yesu tora bei towapune?” dime.* Lk 11:53-54
Yesu ewi dongua finga yokamai kanom
Mt 10:1-4; Mk 3:13-19
12 Ena kakom tei Yesu “Ka make enaiye,” diro kopu tei fume. Ena yaromi Yai Gumam ka make ei te moingua kamun kama siro kamun takomie. 13 Ena aro moko ungoro yaromi gama yokamai u boi erongua wingoro ena ari okonom koro koro muruwo kaunom suwo gunom boi erero ena “Ne yokamai na ewi deka finga yokamai moimie,” di erome.* Yo 6:70 14 Ena gunom boi erongua ari kanom i epe: Saimon. Te Yesu kam ta “Pitaye” diro eme. Te Saimon emerom Enduru. Te Yemesi. Te Yoane. Te Firipi. Te Bataromu. 15 Te Matiyu. Te Tomasi. Te Afiasi wam Yemesi dom. Te Saimon dom. Yaromi bai taki sungua yaromi moime. 16 Te Yemesi dom wam Yurasi. Te Yurasi Isakarioti. Yaromi okome Yesu kiama i mari de erowame.
Yesu ari yai opai munmane bei nokapu de erome
Mt 4:23-25
17 Ena Yesu te ewi dongua finga ari gere kopu tei ma dere ime furo man kuwam surei tei furo arere moimie. Ena yaromi gama ari yokamai munmane moingoro te ari munmane wom Yuria ikinom akainom ma dere te Yerusarem ma dere te fui nuwi bunamdi teina tei Taiya te Sairon dingi tei ma dere “Yesu ka dungua firapune. Te no nupi mapunom mapunom faipunga bei nokapu de norowame,” diro ama uro moime. 18 Ena Yesu ari yokamai murom niki deinga munmane denom minom ikai koi moinga yokamai bei nokapu de erome. 19 Yaromi yoporam boingua fure ari yai opai muruwo bei nokapu de erongua ena yokamai “No okonomdi yaromi gam akonapunga nokapu morapune,” diro akonaro beimie.* Lk 8:46
Yesu yaromi ari mun firainga kam di mari de erome
Mt 5:1-12
20 Ena Yesu mouwomdi finga yokamai ekanero ka epe dume: “Ne tai kan fai erekengua yokamai mun fiyo! Yai Gumam ne yokamai kiapanom moime. 21 Te ne epena meran goinga yokamai mun fiyo! Okome ne yokamai kopuna nere maranom mokonamie. Te ne epena kai meinga yokamai mun fiyo! Okome ne yokamai wia goraime.* Sam 126:5-6; Ais 61:3; Rew 7:16-17 22-23 Te ne yokamai na ari gaunom wam moika fi ki si nareinga ne yokamai fiyo! Ari yokamai ure ne yokamai niki ori wom de fi erere te ne yokamai kanom ka sire ‘Ne yokamai kanom niki wom dome,’ duwainga ne yokamai mun fiyo! Koma yokamai awanoma ka mapunom ari bei niki de ereinga ena ari epe ne yokamai bei ereinga ne yokamai nomanenom mun ori wom fiyo! Ena ka fiyo! Ne yokamai meinanom kamundi tei dungua i ori wom inaimie.* Yo 15:19; 16:2; 1 Pi 4:14 24 Dumba ne guwai gai ako ne moinga yokamao, Yai Gumam bei niki de erowamie. Ne yokamai mun fi erongua tarom mora imie.* Yem 5:1-6 25 Te ne epena kopuna nere maranom mokongua yokamao, Yai Gumam bei niki de erowangoro okome ne yokamai meran goraimie. Te ne epena wia goinga yokamao, Yai Gumam bei niki de erowangoro okome ne yokamai kai ori wom meinaime. 26 Te ne na ganoma yokamao, ari yokamai muruwo uro ‘Ne yokamai ari nokapu moimie,’ duwainga kakom tei Yai Gumam ne yokamai bei niki de erowamie. Koma yokamai awanom fure ka mapunom ari kasu beinga yokamai kanom akire dinga iran no mora fipunga yokama ka mapunom ari kawom beinga yokama kanom akire dikeime,” Yesu epe di erome.
Yesu “Ne yokamai kianoma yokamai mun fi erere nomane teiyo!” dume
Mt 5:38-48
27 Ena Yesu akai nere ka ta di erome. “Na ne yokamai na kanam dikai finga i epe di erowaiye: ‘Ne yokamai denom minom kianoma yokamai mun fi ereiyo! Te ari yokamai ne yokama niki de fi ereingai ne yokamai bei nokapu de ereiyo! 28 Te ari yokamai ne yokamai kanom ka singa i ne yokamai bei moiro yokamai kanom akire di ereiyo! Te ari yokamai ure ne yokama bei niki de erowainga ne yokamai ka make eire “Yai Gumamyo, yokamai akire di ero!” diro ka make ei teiyo!* 1 Pi 3:9 29 Te nenta ne fananumdi einangua ena awa tero koro tengere tokoi einangua i faname. Te nenta ne gainum suna boromdi firanga inangua ena ne gainum suna gawo ikai finga i ama to! 30 Te nenta ne tai yana di erowangua tarom i to! Te nenta ne tainum iro nangua ne yoporam boire “I naro!” di tekeyo! 31 Ena ne yokama bei moiro “Ari yokamai tai mapunom epe bei norowaime,” diro di firainga ena koma ne yokamai furo mapunom epe ari bei ereiyo!’ epe di ereiye.* Mt 7:12 32 Ena ari yai opai muruwo te ari bianom faingua yokamai bei moiro ari mun fi ereinga yokamai ama mun fi ereinga ena ne yokamai ari ne mun fi ereinga yokamai i ama epe wom mun fi erowainga Yai Gumam ne yokamai meinanom erekename. 33 Ari yai opai muruwo te ari bianom faingua yokamai ama bei moiro ari bei nokapu de ereinga yokamai ama bei nokapu de ereinga ena ne yokamai ari ne yokamai bei nokapu de ereinga yokamai ama epe wom bei nokapu de erowainga ne yokamai tora meina inaimie? Yai Gumam meina ne yokamai erekename. 34 Ari yokamai muruwo te ari bianom faingua yokamai ama tai ari bianom faingua yokamai ama erere ‘Yokamai tokoi tai towanewom mokom bai narowaime,’ diro ereinga ena ne yokamai ‘Yokamai tokoi mokom bai narowaime’ di fire tai erowainga ne yokamai tora meina inaimie? Yai Gumam meina ne yokamai erekename.* Lk 14:12-14 35 Ari epe beimba na ka ta epe di erowaiye: ‘Yai Gumam teme iwa moingua yaromi ari “Mun fi eropune,” dikeinga yokamai te “No tanom ari erekenapune,” dinga yokamai bei nokapu de erongua ena ne yokamai ari kianom mun fi erere bei nokapu de ereiyo! Te ne yokamai ari tai erere “Yokamai tokoi mokom bai narowaime,” di fikeiyo! Ena ne yokamai epe beinga okome meina ori iro te Yai Gumam wam apom moraimie,’ epe di ereiye. 36 Ena iran i ne yokamai kamundi nenom ari kanom fi eronguamere epe ne yokamai ari kanom fi ereiyo!” Yesu epe di erome.* Ef 4:32
Yesu “Ne yokamai arinom ta moi fai benangua mapunom ipu si tekeiyo!” di erome
Mt 7:1-5
37 Ena Yesu akai nere ka ta di erome. “Ne yokama ari mapunom niki dongua beinga opom di erowainga ena Yai Gumam ne yokamai mapunom niki dongua beinga opom di erowame. Te ne yokamai ari ‘Ne yokamai bianom faingua ari moimie,’ ama di erekenainga ena Yai Gumam ‘Ne bianom faingua ari moimie,’ ama di erekename. Te ne yokamai bei moiro ari bei niki de ereinga yokamai kore de erowainga ena Yai Gumam ne yokamai bianom faingua kore de erowame.* Mt 6:14; Yem 2:13 38 Ena ne yokamai tai ari erowainga ena Yai Gumam tai ne yokamai erowame. Ari yokamai gai ori ire tai gai gire a sin boi ime dere ginga ako suwaro benguamere epe Yai Gumam ne yokamai erowame. Te ne yokama tai ari erowaingamere epe wom Yai Gumam tai ne yokama erowamie,” Yesu epe di erome.* Mk 4:24
39 Ena yaromi ka ta eke dere ama di erome: “Yai ta okom murom gi dungua yaromi bei moiro yai ta okom murom ama gi dungua kon mori opom di towamo? Ma deiyo! Surai aminari guwom bararo beipire.* Mt 15:14 40 Te skul dungua gan moiro ka nuwi si tongua yai bire de tekemba okome gan ka fi gounangua ka nuwi si tongua yai moinguamere epe morame.* Mt 10:24-25; Yo 13:16 41 Te tora bengoro ne emenum okom murom tai moro gawo dungua kanenba ne eri duwarom ori okonum muromdi dungua kankenie? I faikeme. 42 Te eri duwarom ori ne okonum muromdi dungua ipo kankenga tora bengoro ne emenum ‘Emenamyo, ne okon muromdi tai moro gawo dungua ipo bei dowaiye,’ di tenie? Ne ka kasu dinga yai moinie. Koma ne okon muromdi eri duwarom ori dungua ipo bei dere te okome nokapu kanere ena emenum okom muromdi tai moro gawo dungua bei dowanie,” Yesu epe di erome.
Yesu ari mapunom beingamere eri di boiro dume
Mt 7:17-20; 12:33-35
43 Ena Yesu akai nere ka ta di erome: “Eri nokapu dunguai mukom niki dongua koikemie. Te epe wom eri niki dongua mukom nokapu koikemie. 44 Te ari yokamai ‘Eri mapunom firapune,’ diro koma eri mukom kanere mapunom firaime. Kawom, ari furo eri kemeikeiwan dungui tei kaime sungua woikenaimie Te ari fu kan kiraikoma dungui tei furo kopa ikeimie. 45 Ena yai nokapu moingua yaromi nomanemdi nokapu fai tongua ena iran yaromi tai nokapu bemie. Te yai niki dongua yaromi nomanem niki dongua fai tongua ena iran yaromi tai niki dongua bemie. Kawom, ari nomanenom fai tonguamere epe yokamai giranomdi di mena deimie,” Yesu epe di erome.* Mt 12:35; Yem 3:10-12
Yesu iki mapunom suwo beire kenainga kam di boiro dume
Mt 7:24-27
46 Ena Yesu akai nere ka ta di erome. “Ena tora bengoro ne yokamai ‘Yai Oriyo, yai Oriyo,’ di nareimba na giranamdi gore dikeimie?* Mt 7:21 47 Ena ari muruwo u na moiki tei ure na kanam dikai firo te na giranamdi gore duwainga yokamai moraingamere epe opom di erowaikoro ne yokamai kanaime.* Yem 1:22-25 48 Yokamai moingamere epe yai ta moingua ‘Iki kenaiye,’ diro man bai fakai furo kongo ori ori dungua foi mangi dero ena iki boromdi tei keme. Ena okome nimi sungoro nuwi ori ungoro iki nokapu kengua koka tekere gura boikenamie. 49 Dumba ari na kanam dikai firo na giranamdi gore dikenainga yokamai moraingamere epe yai ta moingua ‘Iki kenaiye,’ diro mansinomdi tei yo kowiri siro keme. Yaromi kongo boromdi keikeme. Ena okome nimi sungoro nuwi ori ungoro iki kene kene eire gura boiro niki ori wom dowamie,” Yesu epe di eromie.

*6:1: Diu 23:25

*6:2: Eks 20:10; Yo 5:10

*6:3: 1 Sam 21:1-6

*6:4: Lew 24:5-9

*6:7: Lk 14:1-6

*6:8: Lk 5:22; 9:47

*6:9: Yo 7:23

*6:11: Lk 11:53-54

*6:13: Yo 6:70

*6:19: Lk 8:46

*6:21: Sam 126:5-6; Ais 61:3; Rew 7:16-17

*6:22-23: Yo 15:19; 16:2; 1 Pi 4:14

*6:24: Yem 5:1-6

*6:28: 1 Pi 3:9

*6:31: Mt 7:12

*6:34: Lk 14:12-14

*6:36: Ef 4:32

*6:37: Mt 6:14; Yem 2:13

*6:38: Mk 4:24

*6:39: Mt 15:14

*6:40: Mt 10:24-25; Yo 13:16

*6:45: Mt 12:35; Yem 3:10-12

*6:46: Mt 7:21

*6:47: Yem 1:22-25