16
1 Mưu sự tại nhân,
thành sự tại thiên.
2 Các đường lối loài người đều trong sạch theo mắt họ,
nhưng Chúa nhìn thấy động lực trong lòng.
3 Hãy nhờ cậy Chúa trong mọi điều con làm,
thì các kế hoạch con sẽ thành công.
4 Mọi việc CHÚA làm ra đều có mục đích.
Ngài cũng đã dành kẻ ác cho ngày tai họa.
5 Chúa ghét kẻ kiêu căng.
Trước sau chúng cũng bị phạt.
6 Tình yêu và lòng trung thành gỡ được tội lỗi* Tình yêu … tội lỗi Hay “chuộc tội.” Tiếng Hê-bơ-rơ chỗ nầy có nghĩa là “che dấu,” hay “xóa bỏ” tội lỗi..
Kính sợ Chúa tức tránh khỏi điều ác.
7 Đời sống ai đẹp lòng Chúa,
thì cho đến kẻ thù cũng sống hoà bình với người ấy.
8 Thà nghèo khó mà thanh liêm,
còn hơn giàu có mà bất lương.
9 Con người hoạch định đường lối mình,
nhưng Chúa chỉ dẫn các bước của người.
10 Những quyết định khôn ngoan do vua mà đến,
cho nên các phán quyết của vua đều công bằng.
11 Chúa muốn cái cân đúng;
trái cân là công việc Ngài.
12 Vua ghét những kẻ làm quấy† Vua ghét … làm quấy Hay “Khi vua làm quấy là điều đáng ghét.”,
quyền cai trị của vua được thiết lập do sự công chính.
13 Vua thích lời nói chân chính;
và chuộng kẻ nói chân thật.
14 Cơn giận của vua có thể khiến người dân mất mạng,
nhưng người khôn có thể làm vua nguôi giận.
15 Nụ cười của vua là nguồn sống;
sự nhân từ của vua rải xuống như mưa xuân.
16 Thà được khôn ngoan hơn vàng vòng,
thà chuộng hiểu biết hơn bạc quí!
17 Đường người công chính giúp họ tránh điều ác.
Nhờ trông chừng các bước mình mạng sống họ được bảo toàn.
18 Sự kiêu căng đi trước sự bại hoại;
thái độ tự phụ dẫn đến thất bại.
19 Thà khiêm nhường mà sống với người nghèo khổ,
còn hơn chia của cắp với kẻ kiêu căng.
20 Ai nghe điều khuyên dạy sẽ thành công,
ai tin cậy Chúa sẽ vui mừng.
21 Người khôn được kẻ khác nhận ra.
Lời lẽ đắn đo của họ giúp thuyết phục kẻ khác.
22 Sự hiểu biết là nguồn sống cho ai uống nó,
nhưng sự ngu xuẩn mang trừng phạt đến cho kẻ dại dột.
23 Đầu óc người khôn dạy họ biết cách ăn nói,
và giúp họ dạy dỗ kẻ khác.
24 Lời nói khôn khéo dịu ngọt cho lưỡi,
và là sức khoẻ cho thân thể.
25 Có người tưởng mình làm điều phải,
nhưng cuối cùng lại dẫn đến nẻo chết.
26 Bụng đói khiến người ta ra sức làm việc,
bao tử trống giục người ta cố gắng.
27 Kẻ ác âm mưu ác,
lời nói của nó như lửa đốt.
28 Kẻ lươn lẹo gây tranh chấp,
cố phá tan tình bằng hữu.
29 Kẻ hung ác lường gạt người láng giềng,
và xúi giục họ làm bậy.
30 Kẻ nháy mắt làm hiệu âm mưu điều lường gạt,
Kẻ bĩu môi manh tâm điều ác.
31 Tóc bạc là vinh dự,
đạt được do nếp sống công chính.
32 Lòng kiên nhẫn tốt hơn sức mạnh.
Biết tự chế tốt hơn chiếm được thành trì.
33 Người ta bắt thăm để quyết định,
nhưng kết quả do Chúa mà đến.