LUPWILILI LWANDIKIGWE NA MTUMIGWA WA KILISTO PAULO HA
TITO
ULONGOZI
Kitabu cha Tito kicho kitabu kili mmwanza wa mhwilili nne zilawa ha Paulo ziyamwandikile munhu imweimwe na sio ha dale jose da wanhu wamtogole Kilisto. Mhwilili ziyagwe ndatu zayandike Paulo ha munhu imweimwe zizo 1Timoteo, 2Timoteo, na Filimoni. Paulo kakala yamwandikile Tito ila vivija kandika kamba vija lupwilili luja lukala lulondigwa kusomigwa haulongozi wa wanhu bwando. Togatanga gano kwavija kalongelela mbuli zimtenda heyo yalumbe kuwa mtumigwa wa Kilisto, kinhu Tito kiyakalile yeshile kukimanya. Siku Paulo kandika lupwilili luno hagatigati ya milao ya 63-65 songela kuvumbuka kwa Kilisto.
Paulo kamulagiza Tito yawalongoze wanhu wamtogole Kilisto wakalile kukisiwa cha Kilete. Paulo kandika lupwilili luno giladi yamulagize Tito vija vondayawasagule na kuwafundiza vilangizi wa wanhu wamtogole Kilisto. Kamgwelela malagizo galingane na gaja gayalongile mulupwilili lwa Timoteo. Lupwilili lwake lolonga vija kilangizi wa wanhu wamtogole Kilisto vondawakale ukazi unogile na kuwa ningo ha wanhu wayagwe. Wanhu wamtogole Kilisto na vilangizi wao lelo wolondigwa kuzilola mbuli zino mwa awo wali muulongozi.
Gali Mgati ya Ikitabu
1. Paulo komulagiza Tito kusagula vilangizi wali na moyo wa kumdumba Mulungu (1:1-16).
2. Abaho, vivija komulagiza Tito kuwafundiza wanhu wakale ukazi wa kumdumba Mulungu (2:1—3:11).
3. Hakimambukizo, Paulo kokwishilizila mkulava ngelegeza zikalile mmoyo wake na kulava ndamsa (3:12-15).
1
1 Lupwilili luno lolawa ha Paulo, nyakadala wa Mulungu na mtumigwa wa Yesu Kilisto.
Nitumigwa giladi niigangamize nhamanila ya awo wasaguligwe na Mulungu na kuwafundiza kuitanga ikweli yondaiwatende wakale ukazi wa kumnogeza Mulungu. 2 Kweli ino iwatenda wawe na tamanilo da kuwa na ugima wa digunge, ugima awo Mulungu yalibule uvwizi uyekile kilagano nao songela ulumwengu haunalumbigwa. 3 Na mkipigiti kitogoligwe kaigubula mbuli yake kubitila Usenga Unogile unigweleligwe nie, Usenga uniupeta mkushulutizwa na Mulungu Mkombola wetu.
4 Nokwandikila gweye, Tito, mwanangu wa ikweli mnhamanila ituisangila.
Ngekewa na tindiwalo kulawa ha Mulungu Tata na kulawa ha Yesu Kilisto Mkombola wetu viwe hamoja nagwe.
Sang'hano ya Tito ako Kilete
5 Nikuleka kuna ikisiwa cha Kilete giladi ukamambukize sang'hano yetu haja, na uwasagule wavyele wa wanhu wamtogole Kilisto m'viwambo vose vili na madale ga wanhu wamtogole Kilisto kamba vinikulongele. 6 M'vyele kolondigwa sambiyatagusigwe mbuli na munhu yoyose, yawe na mtwanzi imwe, munhu mwene wana wamtogole Kilisto, sambiwawe watundu, wawe wanhu wa kuizuila mmbuli zihile. 7 Kwavija m'vyele iyo mkulu muisang'hano ya Mulungu, avo kolondigwa sambiyawe na mbuli na munhu, sambiyawe na matopa, sambiyone lusango himahima, sambiyakoligwe, sambiyawe mkali, na sambiyaipatile vinhu mnzila ya uzenzeleganye, 8 ila kolondigwa kuwa mgomela wahenza, yonogelwa na ganogile, yawe na ng'hungwe, yawe bule uzenzeleganye, yang'alile, na mwene kuizuila sambiyatende gehile. 9 Kolondigwa kuugoga ng'hani Usenga Unogile utogoligwa uyafundizwe, giladi yadahe kuwagangamiza wayage mkuwapetela mafundo gali na mhiko, na kuwalagusila awo wogabela haja hawahonyele.
10 Kwavija kuna wanhu bwando wabezi awo wolonga mbuli za kibozi na kuwavwizila wayao, hasa waja wowagong'ondeza wanhu wengile kumbi kileka mana wakomboligwe. 11 Wolondigwa wavudalizwe, kwavija sama ya mafundizo gao ga uvwizi wowagiza mulango wose. Wotenda gano sama ya kupata hela tu. 12 Hata imwe wa wanhu zao wenyego, ayo womkema muhokozi kulawa kisiwa cha Kilete, kawalonga hewo yolonga, “Wanhu kulawa Kilete wose wavwizi, wang'onyo wene ukaini, wakoka, na wabukanyaji.” 13 Na usindila uno una kweli mgati yake. Avo wakomhokele wanhu wamtogole Kilisto mkuwakalikila giladi wawe na nhamanila igangamale. 14 Sambiwagendelele kutegeleza usheha wa Wayahudi ama malagizo gatendigwe na wanhu ga awo wailemile ikweli. 15 Ha awo wang'alile, kila kinhu king'ala. Ila ha awo wanyolodoke na walekile kutogola, haduhu kinhu king'alile kumwao, kwavija nzewele zao na udaho wao wa kusambula gehile na ganogile zibanangika. 16 Wolonga wamtanga Mulungu, ila sang'hano zao zobela. Hawanogelwa na wamema udulu, hawalumbile kutenda kinhu chochose kinogile.