1 Jakob e rung’ag ni be yog fapi pagel ni fak Laban ni yad be ga’ar, “I Jakob e kefek urngin tin nib mil suwon ko chitamangidad. Kefel’ rogon ko tirok e chitamangidad.” 2 Ma ke guy ni cha’anem i Laban e gathi rikabgol ngak ni bod ko som’on. 3 Ma aram me ga’ar SOMOL ngak, “Mu sul ko binaw rok e pi chitmam nge pi girdi’em. Ma bay gu’un ngom.”

4 Me’ere pi’ Jakob e thin nge yan ngak Rachel nge Leah ni ngar mada’gad ngalan fagi flang ni bay e yu ran’ i gamanman rok riy. 5 Me ga’ar ngorow, “Kug guy ni chitamangimew e gathi kargon nib gol ngog ni bod ko som’on; machane Got rok e chitamag e bay ni be un ngog. 6 Gimew mnang ni gu ma maruwel ko chitamangimew ni kri musmus chirogog. 7 Ma yug aram rogon ma ke sasalap ngog ke thilthilyeg puluwog ni ragag yay. Machane de pag Got ni nge buch ban’en rog. 8 Ngiyal i n’en nma yog Laban ngog nma ga’ar, ‘Kaming nib wupwupnun’ e nge mang puluwom,’ ma urngin yu ran’ i gamanman e yad ra gargel mab wupwupnun’. Ma nap’an nra ga’ar, ‘Pi kaming nib myoyol e aram puluwom,’ ma urngin e yu ran’ i gamanman e ra gargel ma ba myoyol. 9 Got e kefek e yu ran’ i gamanman u pa’ e chitamangimew ke pi’rad ngog.

10 “Ngil’an e gamanman nma cheg nge diyen mug tay ba lik’ay, ni gguy e tin pumo’on e kaming nib bay e myoyol u downgirad ma boch i yad e ba wupwupnun’ nge ku boch nib ga’ e wech u downgirad. 11 Ma aram me non ba engel rok Got ngog u malk’ay ni ga’ar, ‘Jakob!’ mug fulweg, ‘Gu ba’aray.’ 12 Me ga’ar, ‘Amchangar, urngin e kaming ni pumo’on ni yad be cheag ko tin ni ppin e yad ba myolyol, nge wupwupnun’, ma bochiyad e ba gagang’ e wech u downgin. I gag e kug yodroynag ya kug guy urngin e tin be rin’ Laban ngom. 13 I gag fare Got ni gu m’ug ngom u Bethel, ko gin ni mu yiblay fare malang riy nib puguran ngam pi’ ngog ma ga pu’og e gapgap nga daken ni nge mang m’ag ko tha’ rodow. Are chiney e ngam ngongliy rogom ngam sul ko fare nam nni gargaleg nem riy.’ ”

14 Me fulweg Rachel nge Leah ngak Jakob ni yow be ga’ar, “Dariy ban’en nike magay rok e chitamangimow nra mang gayog romow. 15 Rogon e ngongol rok ngomow e gowa gamow l’agruw ni’ u bang. Ke pi’ mow ni chuway’, ma chiney e ke wereg gubin e salpiy nni pi’ ngak ni puluwmow. 16 Urngin e machaf nike fek Got u pa’ e chitamangimow e bmil fan ngodad nge pifakdad. Ere ngan rin’ e tin keyog Got ngom ni demturug ko mang.

17 Ma aram me af Jakob nge fa gali ppin ni le’engin nge bitir rorad nga daken bogi kamel ngar chuwgad 18 ni ngar sulod ko binaw rok Isak ni chitamngin u Kanaan. Ma ke fek Jakob e gamanman rok nge urngin e tin ni yag ngak u Mesopotamia. 19 U m’on ni chuw Rachel u nap’an ndemo’ Laban u tabnaw rok ya ke yan ni nge thethab buni’en e saf rok, me iring Rachel fapi liyos ni thothupen e tabnaw rok Laban. 20 I Jakob e bannag Laban ya de tamilangnag ngak ni nge chuw. 21 I fek urngin ban’en nib milfan ngak nge chuw u rom ni gurgur. Nge yan nge thab’ fare lul’ nu Eufrates nge sor i yan ko binaw nu Gilead nib m’ak burey.

22 I yan dalip e rran me taw e thin ngak Laban nike mil Jakob. 23 Me fek e tirok e girdi’ nge lol’oeg Jakob u lan medlip e rran me pir’eg u bangi ban’en u Gilead ni go’ burey. 24 Mra nep’ nem me yib i m’ug Got ngak Laban u malik’ay me ga’ar ngak, “Mguy rogon ni dab mu k’aring e murus ngak Jakob u ban’en.” 25 I Jakob e ke n’uf e tent rok u daken reb e burey, me Laban nge girdi’ rok e ra n’ufed e tent rorad u Gilead ni go’ burey.

26 Me ga’ar Laban ngak Jakob, “Mangfan ni kam ban nigeg kam fek fakag ni ppin ni wod e ppin ni kan iring u tan e mael? 27 Mangfan ni kam ban nigeg kam lu’ur kam mil rog ndamog nem ngog? Ya fa’an mang e mognem ngog, ma gu ra pagem ngam man u wo’em ni gab felfelan’ ma ga be tang ma ga be musik ko tambourines nge harps. 28 Mus ni nggu pi’ e falen’ ngak gal fakag nge pifakrow mug fingichiyrad u m’on ni ngam marod ma dam pageg nggu rin. Ran’nir ni ka mu rin’ e rib kireb! 29 Bay gelngig nrayag ni nggu li’em, machane fowngan e Got rok e chitamam e yog ngog ni dab gu rin’ ban’en nra k’aring e marus ngom. 30 Kug nang ni kam chuw ni bochan e karmum’ ni bochan ni ngam sul nga tafnam, ma mangfan ni kam iring e pi liyos ni thothupen e tabnaw rog?”

31 Me fulweg Jakob, “Kug rus ni bochan e richey mag fek e gali ppin ni fakamney rog. 32 Ma fa’an gara pir’eg be’ uroy ni bay e liyos ni thothupen e tabnaw rom rok, ma thingar ni li’ ngem’. Mu sapnag e tin nib milfan ngom, ngam fek e tirom, uroy u mit e girdi’ rodow ni yad e mich riy.” Jakob e de nang nike iring Rachael e pi liyos ni thothupen Laban.

33 Me yan Laban ngi i sapnag u lan e tent rok Jakob; nge mu’ me yan ngalan e tent rok Leah nge ngalan e tent rok la’ruw i sib ni ppin, ma de pir’eg fapi liyos ni got rok. Ma aram meyan ngalan e tent rom Rachel. 34 Ma kefek Rachel fapi liyos ni thothupen e tabnaw rok Laban ke tay ngalan e tutuw ko kamel ke par nga daken. Me’ere i gaweg Laban u gubin yang u lan fare tent ma de pir’eg. 35 Me ga’ar Rachel ngak e chitmangin, “Chitmag, dab mu puwan’ ngog ya dabi bung rogog ning gu sakiy u p’eowchem; ya gub pal.” Miki gaweg Laban fapi liyos ni thothupen e tabnaw rok made pir’eg.

36 Mada ki kadan’ Jakob ya ke damumuw me fith ni ga’ar, “Ba mang oloboch e kug rin’? Mang motochiyel e kug th’ab nike pi’ mat’awmed ni ngam tulfedgag? 37 Chine’ ni kammarod u fithik’ urngin e chugom rog, mang ban’en nib milfan ko tabnaw rom ni kam pat ngay? Mu tay aray ko gin ra guy e girdi’ rom nge girdi’ rog riy, nge mang yad e ra turguyed ko mini’ rodow e bfel’ e rok. 38 Kug par rom nike gaman ril’iw e duw; ma saf nge pi kaming rom e detal ko diyen, ma ku da gu languy reb e saf ni pumo’on u fithik’ e pi gamanman rom nem. 39 Gubin ngiyal nra li’ e gamanman ni malboch reb e saf rom, ma gag e ma aw ni nggu pi’ puluwon. Dagur ma fek i yib ngom, nggu dag ni gathi gag e kireb rog. Ma gabe gelnag lungum ni nggu pi’ puluwon e tin ni yibe iring nnep’ nge rran. 40 Ba gel ba gafgow ni ug tay ni rran ko gowal nge ulum nnep’. Ni mus ko mol mada i yag. 41 Aram rogon ni ug par rom u lan rliw’ e duw. Ragag nge aningeg e duw e gu maruwel rom ni nge yag fa gal ppin ni fakam ngog, ma nel’ e duw ni ug gafaliy e gamanman rom. Ni yug aram rogon e tin ug rin’ ni fan ngom, ma mus nga puluwog ma ragag yay nim thilyeg. 42 Fa’an manga da imoy Got rog, ni fare Got rok pi ga’ rog ni kakrom ni aram Abraham nge Isak, ma rib mich ni chiney e ga ra pageg nggu wan ndariy ban’en u pa’ag. Ma Got e be guy e tin be buch rog nge maruwel ni ku ug tay nib gel, me fowngan me ginangngem rog.”

43 Me fulweg Laban ngak Jakob ni ga’ar, “Gali ppin ney e fakag; ma bitir rorow e bmilfan ngog nge pi gamanman rorow. Bin riyul’, e urngin e tin gabe guy uroy e bmilfan ngog. Ma irera’ ni dakriy ban’en nrayag ni nggu rin’ ngay miki par rog gal fakag nge pifak row. 44 Ere ke m’ag u wun’ug ni nge sum ba tha’ nga thildow. Are ngad ulungyew bu’ulung i malang ngi i pugworan ngodow ere tha’ rodow ney.

45 Me suweg Jakob reb e malang ngalang nib puguran. 46 Me yog ko tirok e girdi’ ni ngar kunyed boch e malang ngar ubunguyed ngalang. Ma aram miyad abich u to’oben fa ulung i malang. 47 Me tunguy Laban fithingan fare ulung i malang ni Jegar Sahadutha,* JEGAR SAHADUTHA: Re ngachal ney ni Aramaic e fan e “bu’ulung i n’en nib puguran ngodad.” machane Jakob e tunguy fithingan ni Galeed.† GALEED: Fan e re ngachal ney ni Hebrew e “bu’ulung i n’en nib puguran ngodad.” 48 Me non Laban ngak Jakob, “Ulung i malang ney e ir e ngi i par nib puguran ngodow ko re tha’ ney.” Arfan ni re gin’em e Galeed fithingan. 49 Miki ga’ar Laban, “I SOMOL e ngi i guydow ko ngiyal’ ni kad wear gow nra bagdow ma gin bay riy.” Ere ku reb i fithingan e regi binaw ney e Mizpah.‡ MIZPAH: Re ngachal ney ni Hebrew e gowa fare bugithin ni “fare gin’en ni ngu’un yaliy.” 50 Miki ul ul ngay ni ga’ar, “Fa’anra dab um t’ufeg e gali ppin ni fakag ney, fa mu le’engiy yug boch e ppin, ni yug aram rogon ni da’an gu nang ban’en riy, ma dab i m’ay u wun’um’ ni be guy dow Got. 51 Ba’aray fapi malang ni kug ubung ngalang u thildow, ma ba’aray fare malang ni pugoran. 52 Re ulung i malang ney, nge fare war e nge par ni ngi i puguran fare tha’ u thildow. Dab guthum’ nga barba’ ni nggu cham ngom, ma dab mu th’um nga barba’ riy ni ngam cham ngog. 53 Fare Got rok Abraham nge Got rok Nahor§ ABRAHAM . . . NAHOR: Abraham e tutuw rok Jakob ma Nahor e tutuw rok Laban. e bayi pufthin nagdow.” Ere u daken fithingan fare Got ni i liyor Isak ni chitamngin ngak, me michmicheg Jakob ni nge tay u gil e tin ke ognag. 54 I li’ ba gamanman, ni ir e mang maligach rok u daken e burey, me pininge girdi’ rok ko abich, ma nap’an ramu’gad ko abich, miyad par e re nep’ i n’em u rom u daken fare burey. 55 Me reb e rran riy nri kakadbul me pi’ Laban e felan’ ngak fa gali ppin ni fak nge pifak row me fal’eg wa’athrad, ma aram me pagrad nge sul nga tabinaw rok.