15
Türlük qurbanliqlar toghrisidiki qaide-nizam
1 Perwerdigar Musagha söz qilip mundaq dédi: —
2 Sen Israillargha mundaq dégin: — Siler makanlishishinglar üchün silerge teqdim qilip béridighan zémin’gha kirgen chéghinglarda, 3 eger Perwerdigargha atap otta sunulidighan, uninggha xushbuy bolsun dep birer hediye-qurbanliq qilmaqchi bolsanglar, qurbanliq kala yaki qoy-öchke padisidin bolsun. U köydürme qurbanliq bolsun, qesemni ada qilish qurbanliqi bolsun, ixtiyariy qurbanliq yaki silerge békitilgen héytlardiki zörür qurbanliq bolsun,□ «birer hediye-qurbanliq qilmaqchi bolsanglar» — bu ayette közde tutulghan qurbanliqlarning hemmisi «köydürme qurbanliq» yaki «inaqliq qurbanliqi»dur (5-ayetni körüng). 4-5 qurbanliq sun’ghuchi kishi Perwerdigargha atighinigha bir ashliq hediyesini qoshup keltürsun. Köydürme qurbanliq yaki bashqa qurbanliq qoza bolsa, undaqta ashliq hediyesi zeytun méyidin bir hinning töttin biri ileshtürülgen ésil undin efahning ondin biri bolsun; uninggha yene sharab hediyesi süpitide töttin bir hin sharabni qushup sunsun.□ «bir efah» — texminen 2 küre yaki 22 litr idi. Bir hin texminen 3.6 litr idi. ■ Law. 2:1; 6:14
6 Qurbanliqing qochqar bolsa, sen uninggha ashliq hediyesi süpitide üchtin bir hin zeytun méyi ileshtürülgen ésil undin efahning ondin ikkisi bolsun 7 we sharab hediyesi süpitide töttin bir hin sharabni qushup sunsun; bular Perwerdigargha xushbuy chiqarsun dep sunulsun. 8 Eger sen Perwerdigargha köydürme qurbanliq, yaki qesem ada qilish qurbanliqi yaki inaqliq qurbanliqi süpitide torpaq atighan bolsang, 9 undaqta torpaqqa ashliq hediye süpitide yérim hin zeytun méyi ileshtürülgen ésil undin efahning ondin üchini, 10 sharab hediye süpitide yérim hin sharabni qoshup sun’ghin; bular Perwerdigargha atilip otta sunulup, xushbuy chiqarsun dep keltürülsun.
11 Herbir sunulghan torpaq, qochqar, qoza yaki oghlaqqa nisbeten mushundaq qilinsun. 12 Siler sunidighininglarning sani boyiche, herxil qurbanliqning sanigha qarap shundaq qilisiler.
13 Shu zéminda tughulghanlarning hemmisi Perwerdigargha xushbuy chiqarsun dep, otta sunulidighan qurbanliq qilmaqchi bolsa ene shundaq qilsun. 14 Shuningdek siler bilen bille turuwatqan musapir yaki ewladmu-ewlad siler bilen bille turuwatqanlar bolsa, xushbuy chiqarsun dep otta sunulidighan qurbanliq qilmaqchi bolsa, siler qandaq qilghan bolsanglar, ularmu shundaq qilsun. 15 Pütkül jamaetke, meyli siler bolunglar yaki siler bilen bille turuwatqan musapir bolsun, hemminglar üchün oxshash bir belgilime bolidu; siler üchün dewrmu-dewr ebediy bir belgilime bolidu; Perwerdigar aldida siler qandaq bolsanglar, musapirlarmu shundaqtur.■ Mis. 12:49; Chöl. 9:14 16 Silergimu, aranglarda turuwatqan musapirlarghimu oxshash bir qanun-belgilime, oxshash bir höküm bolsun.
17 Perwerdigar Musagha söz qilip mundaq dédi: —
18 Sen Israillargha söz qilip ulargha mundaq dégin: — «Siler Men silerni ekiridighan zémin’gha yétip barghanda, 19 shu yerdin chiqqan ashliqni yeydighan chéghinglarda, Perwerdigargha bir «kötürme hediye» teqdim qilinglar. 20 Siler herbir yéngi xémirdin pishqan nanlardin birini «kötürme hediye» qilip teqdim qilinglar; siler uni teqdim qilghanda xuddi xamanning «kötürme hediye»sige oxshash bolsun.□ «Siler herbir yéngi xémirdin pishqan nanalardin birini «kötürme hediye» qilip teqdim qilinglar» — bashqa birxil terjimisi: «Siler deslepki hosuldin chiqqan xémirdin bir nan pishurup uni «kötürme hediye» qilip teqdim qilinglar» (biraq terjimimiz «Ez.» 44:30din qarighanda toghriraq bolushi mumkin). «xamanning «kötürme hediye»sige oxshash bolsun» — oqurmenlerge melumki, Israillar yéngi pishqan hosulning tunji qismini xamandin ayrip, Xudagha atishi kérek («Mis.» 23:19, 34:22 we 26ni körüng.) 21 Dewrdin-dewrge siler deslepki hosuldin chiqqan xémirdin bir nanni «kötürme hediye» süpitide Perwerdigargha sununglar.
Bilmey qilghan gunahi üchün kafaret keltürüsh
22 Eger siler özünglar bilmey ézip gunah qilip, Perwerdigarning Musagha buyrughan bu barliq emirlirige emel qilmighan bolsanglar,□ «emel qilmighan bolsanglar» — bu ayetlerde közde tutulghan gunah Xudaning emrlirige emel qilmasliqtin ibaret; «Law.» 4-babta tilgha élin’ghan qurbanliqlar Xudaning emrlirige xilapliq qilghan ishlargha kafaret keltüridighan qurbanliqlardin ibaret. 23 yeni Perwerdigar buyrughan kündin étibaren barliq ewladliringlarghiche Perwerdigarning Musaning wastisi bilen silerge buyrughan barliq ishlirigha emel qilmighan bolsanglar, 24 jamaet shundaq birer gunahning bilmey ötküzülgenlikidin xewersiz bolsa, undaqta pütkül jamaet Perwerdigargha xushbuy chiqarsun dep yash bir torpaqni köydürme qurbanliq süpitide sunsun hemde qaide-nizam boyiche uninggha munasiwetlik ashliq hediye bilen sharab hediyeni qoshup sunsun, we uning üstige bir tékini gunah qurbanliqi süpitide sunsun. 25 Shu yol bilen kahin pütkül Israil jamaiti üchün kafaret keltürüp, bu gunah ulardin kechürüm qilinidu; chünki bu bilmey ötküzüp qoyghan gunah we ular özlirining bilmey ötküzüp qoyghan gunahi üchün qurbanliq, yeni Perwerdigargha atap otta sunulidighan qurbanliq we gunah qurbanliqini birlikte Perwerdigar aldigha sun’ghan. 26 Bu gunah pütkül Israil jamaiti bilen ularning arisida turuwatqan musapirlarning hemmisidin kechürüm qilinidu, chünki bu pütkül xelq bilmey turup ötküzüp qoyghan gunahtur.
27 Eger bir kishi bilmestin gunah qilip qoyghan bolsa, u bir yashliq bir chishi oghlaqni gunah qurbanliqi süpitide sunsun.■ Law. 4:27 28 Kahin shu yol bilen bilmey gunah qilip qoyghan adem üchün kafaret keltüridu; uning üchün kafaret keltürse uning Perwerdigar aldida bilmey ötküzgen gunahi uningdin kechürüm qilinidu. 29 Bilmey birer sewenlik ötküzüp qoyghan barliq kishilerge, meyli shu zéminda tughulghan Israillar bolsun yaki ularning arisida turuwatqan musapirlargha bolsun, — silerning hemminglargha oxshash bir qanun-belgilime tetbiqlinidu.
Bilip turup qilghan gunahlar toghruluq
30 Lékin yürikini qaptek qilip ish körgen kishi, meyli u zéminda tughulghan bolsun yaki musapir bolsun, Perwerdigargha haqaret keltürgen bolidu; u haman öz xelqidin üzüp tashlinidu. 31 U Perwerdigarning sözini mensitmigeniken, Perwerdigarning emrige xilapliq qilghaniken; shuning üchün u choqum üzüp tashlinidu; gunahi özining béshigha chüshidu.
Shabat künige xilapliq qilghuchilargha bérilidighan jaza
32 Israillar chöl-jeziridiki waqitlirida, bir kishining shabat künide otun tergenliki bayqaldi.□ «bir kishining shabat künide otun tergenliki bayqaldi» — shübhisizki, bu weqe yuqiriqi 30-31-ayettiki prinsipqa misal keltürülüsh üchün bayan qilinidu. 33 Otun tériwatqanliqini bayqap qalghanlar uni Musa, Harun we pütkül jamaetning aldigha élip keldi. 34 Uni qandaq bir terep qilish kérekliki téxi körsitilmigechke, ular uni qamap qoydi.■ Law. 24:12 35 Perwerdigar Musagha: — U adem öltürülmise bolmaydu; pütün jamaet uni bargahning téshigha epchiqip chalma-kések qilip öltürsun, — dédi. 36 Andin pütün jamaet u ademni bargah sirtigha epchiqip, xuddi Perwerdigar Musagha buyrughandek, chalma-kések qilip öltürdi.
Kiyim-kécheklerge chucha tutush nizami
37 Perwerdigar Musagha söz qilip mundaq dédi: —
38 Sen Israillargha mundaq dégin, ular ewladmu-ewlad kiyim-kécheklirining chörisige chuchilarni tutsun hem burjikidiki chuchilirining herbirige kök shoyna tikip qoysun;■ Qan. 22:12; Mat. 23:5 39 bu xil chuchilar silerning uni tikip turushunglar üchün bolidu; uni körgende Perwerdigarning barliq emrlirini ésinglarda tutup, ulargha emel qilishinglar üchün bu silerge bir esletme bolidu; shuningdek silerning hazirqidek özünglarning könglünglar we közünglarning keynige kirip, qatirap buzuqluq qilip ketmeslikinglar,□ «buzuqluq» — Tewrattiki köp qisimlarda körsitilgen bu «buzuqluq»ning hem jismaniy jeheti (eysh-ishret) hem rohiy jeheti (butpereslik qilip Xudagha wapasizliq qilish) bardur. 40 Méning barliq emrlirimni este tutushunglar hem uninggha emel qilip, Xudayinglargha atap pak-muqeddes bolushunglar üchün bolsun. 41 Men Xudayinglar bolush üchün silerni Misir zéminidin élip chiqqan Perwerdigardurmen; Men Perwerdigar Xudayinglardurmen.
□15:3 «birer hediye-qurbanliq qilmaqchi bolsanglar» — bu ayette közde tutulghan qurbanliqlarning hemmisi «köydürme qurbanliq» yaki «inaqliq qurbanliqi»dur (5-ayetni körüng).
□15:4-5 «bir efah» — texminen 2 küre yaki 22 litr idi. Bir hin texminen 3.6 litr idi.
□15:20 «Siler herbir yéngi xémirdin pishqan nanalardin birini «kötürme hediye» qilip teqdim qilinglar» — bashqa birxil terjimisi: «Siler deslepki hosuldin chiqqan xémirdin bir nan pishurup uni «kötürme hediye» qilip teqdim qilinglar» (biraq terjimimiz «Ez.» 44:30din qarighanda toghriraq bolushi mumkin). «xamanning «kötürme hediye»sige oxshash bolsun» — oqurmenlerge melumki, Israillar yéngi pishqan hosulning tunji qismini xamandin ayrip, Xudagha atishi kérek («Mis.» 23:19, 34:22 we 26ni körüng.)
□15:22 «emel qilmighan bolsanglar» — bu ayetlerde közde tutulghan gunah Xudaning emrlirige emel qilmasliqtin ibaret; «Law.» 4-babta tilgha élin’ghan qurbanliqlar Xudaning emrlirige xilapliq qilghan ishlargha kafaret keltüridighan qurbanliqlardin ibaret.
□15:32 «bir kishining shabat künide otun tergenliki bayqaldi» — shübhisizki, bu weqe yuqiriqi 30-31-ayettiki prinsipqa misal keltürülüsh üchün bayan qilinidu.
□15:39 «buzuqluq» — Tewrattiki köp qisimlarda körsitilgen bu «buzuqluq»ning hem jismaniy jeheti (eysh-ishret) hem rohiy jeheti (butpereslik qilip Xudagha wapasizliq qilish) bardur.