Yunus
1
Yunus peyghemberning Perwerdigar bergen wezipidin qéchishi
Perwerdigarning sözi Amittayning oghli Yunusqa yétip kélip mundaq déyildi: — «Ornungdin tur, derhal Ninewe dégen ashu büyük sheherge bérip, awazingni kötürüp u yerdikilerni agahlandurghin; chünki ularning rezillikliri Méning közümge qadilip turidu». Yar. 10:11,12; Yun. 3:3
Biraq Yunus ornidin turup Perwerdigarning yüzidin özini qachurush üchün Tarshish dégen yurtqa ketmekchi boldi. Shunga u Yoppa shehirige bérip, Tarshishqa baridighan kéme tépip, kirasini tölep uninggha chüshti we kémichiler bilen birlikte Tarshishqa bérip, Perwerdigarning yüzidin özini qachurmaqchi boldi. «Tarshish» - qedimki zamanlarda «Tarshish» deydighan üch yurt bar idi. Birinchisi, shimaliy Afriqida (hazirqi Marakesh etrapida); ikkinchisi Ispaniye, üchinchisi En’gliye bolushi mumkin idi. Mushu yerde qaysi Tarshish ikenlikini biz bilmeymiz. Biraq ularning hemmisi Pelestindin intayin yiraq, Ninewege baridighan yolning eksi yönilishide bolup birnechche ming kilométr yiraqliqta idi. «Yoppa» - «Yoppa»ning hazirqi ismi «Xayfa» yaki «Jaffa», Israiliyening eng muhim portidur.
Perwerdigar bolsa zor bir boranni déngizgha tashlidi; shunga déngizda dehshetlik qara boran chiqip, kéme parchilinip ketkili tas qaldi. Kémichiler bolsa bek qorqup kétip, herqaysisi öz ilahlirigha xitab qilip dua qilishti; ular kémini yéniklisun dep uningdiki yük-taqlarni déngizgha tashliwetti. Biraq Yunus bolsa, kémining asti qewitige chüshüwélip, shu yerde ölüktek uxlawatqanidi.
Kéme bashliqi uning yénigha kélip uninggha: «Ey, uxlawatqan kishi, bu qandaq qilighining? Ornungdin tur, ilahingni séghinip nida qil! Kim bilidu, ilahingning neziri chüshüp bizni halakettin qutquzup qalamdu téxi?» — dédi. Ular bir-birige: — Kélinglar, bu külpetning kimning wejidin béshimizgha chüshkenlikini békitish üchün chek tashlayli, — déyishti. Shundaq qilip ular chek tashlashti; axirda chekte Yunus chiqip qaldi.
Ular uningdin: — Qéni, éyt, béshimizgha chüshken bu külpet kimning sewebidin boluwatidu? Séning tirikchiliking néme? Nedin kelding? Qaysi el, qaysi millettin sen? — dep soridi.
U ulargha: — Men bolsam ibraniy millitidin, ershlerdiki Xudadin, yeni déngizni, yer-zéminni yaratqan Perwerdigardin qorqquchimen, dédi. «Ibraniy millitidin» — yeni yehudiy millitidin.
10 Bu söz ularni intayin qorqutiwetti. Ular: «Sen zadi néme ish qilghan?» — dep soridi chünki ular uning Perwerdigarning yüzidin qachqanliqini bilgenidi, chünki ular buni uning öz aghzidin anglighanidi.
11  Ular uningdin: — Emdi biz séni qandaq qilsaq déngiz biz üchün tinchlinidu? — dep soridi; chünki déngiz dolquni barghanséri ewj élip kétiwatatti.
12  U ulargha: — Méni kötürüp déngizgha tashliwétinglar, shu chaghda déngiz siler üchün tinchlinidu; chünki bilimenki, bu zor boran méning sewebimdin silerge chüshti, — dédi.
13 Biraq bu ademler küchep palaq urup qirghaqqa yétishke tirishti; emma yételmidi, chünki déngiz qérishqandek téximu dolqunlap kétiwatatti. 14 Ular Perwerdigargha iltija qilip peryad kötürüp: — Ah Perwerdigar, Sendin ötünimiz, bu ademning jénini alghanliqimizni bizdin körmigeysen! Bigunah bir ademning qénini töküshning gunahini üstimizge qoymighaysen! Chünki Sen Perwerdigar Özüngning xalighiningni qilding! — dep nida qildi.
15 Shuning bilen ular Yunusni kötürüp élip déngizgha tashliwetti; déngiz dolqunlinishtin shuan toxtidi. 16 Shuning bilen bu ademler Perwerdigardin qattiq qorqti; ular Perwerdigargha atap qurbanliq qilip qesem ichishti.
17 Biraq Perwerdigar Yunusni yutuwélishqa yoghan bir béliqni ewetkenidi. Yunus bolsa bu béliqning qarnida üch kéche-kündüz turdi. «Yoghan bir béliq» - «yunus béliqi» belkim bu ishtin qoyulghan namdur. Biraq «yunus béliqi» (insanlargha amraq bolghini bilen) ademni yutqudek chongluqta yoq.   Mat. 12:40; 16:4; Luqa 11:30
 
 

1:2 Yar. 10:11,12; Yun. 3:3

1:3 «Tarshish» - qedimki zamanlarda «Tarshish» deydighan üch yurt bar idi. Birinchisi, shimaliy Afriqida (hazirqi Marakesh etrapida); ikkinchisi Ispaniye, üchinchisi En’gliye bolushi mumkin idi. Mushu yerde qaysi Tarshish ikenlikini biz bilmeymiz. Biraq ularning hemmisi Pelestindin intayin yiraq, Ninewege baridighan yolning eksi yönilishide bolup birnechche ming kilométr yiraqliqta idi. «Yoppa» - «Yoppa»ning hazirqi ismi «Xayfa» yaki «Jaffa», Israiliyening eng muhim portidur.

1:9 «Ibraniy millitidin» — yeni yehudiy millitidin.

1:17 «Yoghan bir béliq» - «yunus béliqi» belkim bu ishtin qoyulghan namdur. Biraq «yunus béliqi» (insanlargha amraq bolghini bilen) ademni yutqudek chongluqta yoq.

1:17 Mat. 12:40; 16:4; Luqa 11:30