8
Qochqar bilen téke heqqide ghayibane körünüsh
Padishah Belshazar textke olturup üchinchi yili, menki Daniyal ikkinchi bir ghayibane alametni kördüm. «Padishah Belshazar textke olturup üchinchi yili...» — 8-bab, 1-ayettin bashlap kitabning qalghan qismining hemmisi aramiy tilida emes, ibraniy tilida yézilghan. Ghayibane körünüshte, özümni Élam ölkisidiki Shushan qel’eside kördüm. Körünüshte men Ulay chong östingi boyida idim.
Béshimni kötürüp qarisam, ikki münggüzi bar bir qochqarning chong östeng aldida turghanliqini kördüm. Uning münggüzi égiz bolup, bir münggüz yene biridin égiz idi; égizrek bolghan münggüz yene birsidin kéyinrek ösüp chiqqanidi. Men qochqarning gherb, shimal we jenub tereplerge üsüwatqinini kördüm. Héchqandaq haywan uninggha teng kélelmeytti we héchkim héchkimni uning changgilidin qutquzalmaytti. U néme qilishni xalisa, shuni qilatti, barghanséri heywetlik bolup kétiwatatti.
Men bu toghruluq oylawatattim, mana, gherb tereptin bir téke putliri yerge tegmigen halda pütün jahanni kézip yügürüp keldi. Uning ikki közi arisigha körünerlik chong bir münggüz ösüp chiqqanidi. U men deslep körgen héliqi östeng boyida turghan ikki münggüzlük qochqargha qarap qehri bilen shiddetlik étildi. Men uning qochqargha yéqin kélip, ghezep bilen qochqarni üsüp ikki münggüzini sunduriwetkenlikini kördüm. Qochqarning qarshiliq körsetküdek madari qalmighanidi, téke uni yerge yiqitip, dessep-cheylidi, tékining changgilidin uni qutquziwalidighan adem chiqmidi.
Téke barghanséri heywetlik bolup ketti; lékin u xéli küchiyip bolghanda, chong münggüzi sunup chüshüp, eslidiki jayidin asmandiki töt shamalgha qarap turidighan, közge körünerlik töt münggüz ösüp chiqti.
Bu töt münggüzning ichidiki biridin yene bir münggüz ösüp chiqti. U kichik münggüz ösüp intayin heywetlik boldi, jenub, sherq tereplerge we «güzel zémin»gha qarap tesir küchini kéngeytti. «güzel zémin» — Qanaan zémini (Pelestin). Ibraniy tilida «güzellikning zémini» déyilidu. 10 U intayin heywetlik bolup, hetta samawiy qoshundikilerge hujum qilghudek derijige yetti, samawiy qoshundikilerdin we yultuzlardin birmunchisini yerge tashlap, ularning üstige dessidi 11 (u tolimu meghrurlinip, hetta samawiy qoshunning Serdari bilen teng bolmaqchi bolup, ibadetxanida Serdargha atap kündilik qurbanliq sunushni emeldin qaldurdi, hemde Serdarning ibadetxanisidiki «muqeddes jay»ni weyran qiliwetti. «Kündilik qurbanliq» — Xudaning Musa peyghember arqiliq chüxurgen emri bilen ibadethanida her küni etigende we keqte bir qoza «köydürme qurbanliq» qilinixi kérek. Bu qurbanliqni bolsa Israil üqün eng asasliq qurbanliq dégili bolidu.
«Serdarning ibadethanisi» — bu Perwerdigarning Yérusalémdiki ibadethanisini körsitidu, elwette. Muxu ibaridin «Samawiy qoxunning Serdari»ning «Perwerdigarning Perixtisi» ikenlikini körgili bolidu. «Perwerdigarning Perixtisi» Mesihning dunyagha kélixidin burunqi bir salahitidur. «Perwerdigarning Perixtisi» toghruluq baxqa izahatlirimizni körüng.
12 Asiyliq tüpeylidin Xudaning xelqi we kündilik qurbanliq chong münggüzge tapshurulidu). U heqiqetni ayagh asti qilidu; uning barliq ishliri nahayiti ongushluq boldi. «Asiyliq» — bizningchǝ «Asiyliq» mushu yerde belkim «kichik münggüz» (yeni dejjal)ning asiyliqini körsetse kérek (13-ayetni körüng). Bu söz yene Xudaning Öz xǝlqining asiyliqinimu körsitixi mumkin.
«Xudaning helⱪi» — ibraniy tilida «qoshun».
13 Keynidin, bir muqeddes perishtining söz qilghanliqini anglidim, shuning bilen yene bir muqeddes perishte söz qilghan perishtidin:
— Ghayibane alamette körün’gen bu weqeler, yeni «weyran qilghuchi» asiyliq, kündilik qurbanliqning emeldin qaldurulushi, hemde muqeddes ibadetxanidiki «muqeddes jay»ning hem Xudaning xelqining ayagh asti qilinishi qanchilik waqit dawamlishidu? — dep sorighanliqini anglidim. «Ghayibane alamette körün’gen bu weqeler, yeni «weyran qilghuchi» asiyliq, kündilik qurbanliqning emeldin qaldurulushi» — bu ««weyran qilghuchi» asiyliq» bolsa del «Serdargha atap kündilik qoza qurbanliq sunushni emeldin qaldurush» (11-ayet) hemde uning ornigha intayin yirginchlik birxil but sélish. 9-bab, 26-27-ayet, 11bab -36-39-ayetnimu körüng). 14 Héliqi perishte manga jawaben:
— Bu ishlar ikki ming üch yüz kéche-kündüz dawamlishidu. Bu mezgildin kéyin muqeddes ibadetxanidiki «muqeddes jay» pakizlinip eslige keltürülidu, — dédi. «pakizlinip eslige keltürülidu» — ibraniy tilida «toghra qilinidu» yaki «heqqaniy qilinidu» dégen söz bilen ipadilinidu.
 
Perishte Jebrailning ghayibane alametni chüshendürüshi
15 Bu ghayibane körünüshni körgendin kéyin, menki Daniyal uning menisini oylawatqinimda, mana, aldimda ademning qiyapitide birsi peyda bolup öre turdi. 16 Ulay östingining otturisidin:
— Ey Jebrail, bu ademge ghayibane alametni chüshendürüp ber, — dégen bir ademning küchlük awazini anglidim. Dan. 9:21; Luqa 1:26
17  Jebrail yénimgha keldi. Kelgende, men nahayiti qorqup kétip yerge yiqilip düm chüshtüm. U manga:
— Ey insan oghli, sen shuni chüshinishing kérekki, bu ghayibane alamet axir zaman toghrisididur, — dédi.
18 U gep qiliwatqanda men bihosh halda yerde düm yatattim. Lékin u manga shundaq bir yénik tégipla méni turghuzdi we manga mundaq dédi: —
19 «Men hazir sanga Xudaning ghezipi kelgen mezgilde kéyinki ishlarning qandaq bolidighanliqini körsitip bérey. Chünki bu ghayibane alamet zamanlarning békitilgen axirqi nuqtisi toghrisididur. 20 Sen körgen ikki münggüzlük qochqar Média bilen Pars padishahlirini körsitidu. 21 Yawa téke bolsa Grétsiye padishahliqi bolup, közining otturisidki közge körünerlik münggüz bolsa, uning birinchi padishahidur. «Yawa téke bolsa Grétsiye padishahliqi bolup, ...» — ibraniy tilida «Yawa téke bolsa Grétsiye padishahi bolup, ...».
22 U münggüz sunup ketkendin kéyin ornidin ösüp chiqqan héliqi töt münggüz bu elning töt padishahliqqa bölünidighanliqini körsitidu. Biraq ularning küchi birinchi padishahliqqa yetmeydu. 23 Bu padishahliqlarning axirqi mezgilide, asiyliq qilghuchilarning gunahi toshushi bilen tolimu nomussiz, chigish mesililerni bir terep qilalaydighan bir padishah meydan’gha chiqidu. «chigish mesililerni bir terep qilalaydighan bir padishah...» — bashqa birxil terjimisi: «xéli süyqestchi bir padishah ...». 24 Uning küchi xéli zor bolidu, lékin emeliyette bu küch özlükidin chiqmaydu; u misli körülmigen weyranchiliqni keltürüp chiqiridu. Uning ishliri jezmen ongushluq bolup, némini xalisa shuni qilalaydu. U küchlüklerni we Xudaning muqeddes mömin xelqini yoqitidu. 25 Öz ustatliqi bilen uning nazariti astida herqandaq hiyle-mikirlik xéli ronaq tapidu. U könglide tekebburliship özini chong tutidu; bashqilarning özlirini bixeter hés qilghan waqtidin paydilinip tuyuqsiz zerb qilip nurghun kishilerni halak qilidu; u hetta ochuqtin ochuq «Emirlerning Emiri»ge qarshi chiqidu. Lékin u axirda insanlarning qolisiz halak qilinidu.
26 Sanga ayan qilin’ghan, axshamdin etigen’giche dawamlashqan bu ghayibane alamet emelge ashmay qalmaydu. Lékin sen uni waqtinche mexpiy tut. Chünki u köp künler kéyinki kelgüsi heqqididur».
27 Menki Daniyal maghdurumdin qélip, birnechche kün aghrip yétip qaldim. Kéyin ornumdin turup yenila padishahning ishlirida boldum. Lékin bu ghayibane alamet könglümni parakende qiliwetkenidi. Uning menisini yésheleydighan adem yoq idi. «Uning (ghayibane alametning) menisini yésheleydighan adem yoq idi» — 8-babtiki bésharetler toghrisida «qoshumche söz»imizni körüng.
 
 

8:1 «Padishah Belshazar textke olturup üchinchi yili...» — 8-bab, 1-ayettin bashlap kitabning qalghan qismining hemmisi aramiy tilida emes, ibraniy tilida yézilghan.

8:9 «güzel zémin» — Qanaan zémini (Pelestin). Ibraniy tilida «güzellikning zémini» déyilidu.

8:11 «Kündilik qurbanliq» — Xudaning Musa peyghember arqiliq chüxurgen emri bilen ibadethanida her küni etigende we keqte bir qoza «köydürme qurbanliq» qilinixi kérek. Bu qurbanliqni bolsa Israil üqün eng asasliq qurbanliq dégili bolidu. «Serdarning ibadethanisi» — bu Perwerdigarning Yérusalémdiki ibadethanisini körsitidu, elwette. Muxu ibaridin «Samawiy qoxunning Serdari»ning «Perwerdigarning Perixtisi» ikenlikini körgili bolidu. «Perwerdigarning Perixtisi» Mesihning dunyagha kélixidin burunqi bir salahitidur. «Perwerdigarning Perixtisi» toghruluq baxqa izahatlirimizni körüng.

8:12 «Asiyliq» — bizningchǝ «Asiyliq» mushu yerde belkim «kichik münggüz» (yeni dejjal)ning asiyliqini körsetse kérek (13-ayetni körüng). Bu söz yene Xudaning Öz xǝlqining asiyliqinimu körsitixi mumkin. «Xudaning helⱪi» — ibraniy tilida «qoshun».

8:13 «Ghayibane alamette körün’gen bu weqeler, yeni «weyran qilghuchi» asiyliq, kündilik qurbanliqning emeldin qaldurulushi» — bu ««weyran qilghuchi» asiyliq» bolsa del «Serdargha atap kündilik qoza qurbanliq sunushni emeldin qaldurush» (11-ayet) hemde uning ornigha intayin yirginchlik birxil but sélish. 9-bab, 26-27-ayet, 11bab -36-39-ayetnimu körüng).

8:14 «pakizlinip eslige keltürülidu» — ibraniy tilida «toghra qilinidu» yaki «heqqaniy qilinidu» dégen söz bilen ipadilinidu.

8:16 Dan. 9:21; Luqa 1:26

8:21 «Yawa téke bolsa Grétsiye padishahliqi bolup, ...» — ibraniy tilida «Yawa téke bolsa Grétsiye padishahi bolup, ...».

8:23 «chigish mesililerni bir terep qilalaydighan bir padishah...» — bashqa birxil terjimisi: «xéli süyqestchi bir padishah ...».

8:27 «Uning (ghayibane alametning) menisini yésheleydighan adem yoq idi» — 8-babtiki bésharetler toghrisida «qoshumche söz»imizni körüng.