25
Sulaymanning pǝnd-nǝsiⱨǝtlirining dawami
Tɵwǝndǝ bayan ⱪilinidiƣanlirimu Sulaymanning pǝnd-nǝsiⱨǝtliri; bularni Yǝⱨudaning padixaⱨi Ⱨǝzǝkiyaning ordisidikilǝr kɵqürüp hatiriligǝn: —
 
Pǝrwǝrdigarning uluƣluⱪi — Ɵzining ⱪilƣan ixini axkarilimiƣinida;
Padixaⱨlarning uluƣluⱪi — bir ixning sirini yexǝliginidǝ. Rim. 11:33
Ərxning egizlikini,
Zeminning qongⱪurluⱪini,
Wǝ padixaⱨlarning kɵnglidikini mɵlqǝrlǝp bilgili bolmas.
Awwal kümüxning poⱪi ayrilip tawlansa,
Andin zǝrgǝr nǝpis bir ⱪaqa yasap qiⱪar.
Awwal padixaⱨning aldidiki rǝzil hizmǝtkarliri ⱪoƣliwetilsǝ,
Andin uning tǝhti adalǝt üstigǝ ⱪurular. Pǝnd. 20:8, 28
Padixaⱨning aldida ɵzüngni ⱨǝmmining aldi ⱪilip kɵrsǝtmǝ,
Uning aldidiki ǝrbablarning ornida turuwalma;
Ornungni ɵzüngdin yuⱪiri janabⱪa berip, uning aldida pǝgaⱨⱪa qüxürülginingdin kɵrǝ,
Ɵzgilǝrning seni tɵrgǝ tǝklip ⱪilƣini yahxidur. «Ornungni ɵzüngdin yuⱪiri janabⱪa...» — ibraniy tilida «Ɵz kɵzüng kɵrgǝn janabⱪa...».   Luⱪa 14:7-11
 
Aldirap dǝwaƣa barmiƣin,
Mubada berip, yeⱪining üstün qiⱪip seni lǝt ⱪilsa, ⱪandaⱪ ⱪilisǝn? Pǝnd. 18:17
Yeⱪining bilǝn munazirilǝxsǝng,
Baxⱪilarning sirini aqma.
10 Bolmisa, buni bilgüqilǝr seni ǝyiblǝydu,
Sesiⱪ namdin ⱪutulalmaysǝn.
 
11 Waⱪti-jayida ⱪilinƣan sɵz,
Kümüx ramkilarƣa tizilƣan altun almilardur.
12  Ⱪulaⱪⱪa altun ⱨalⱪa, nǝpis altundin yasalƣan zinnǝt buyumi yaraxⱪandǝk,
Aⱪilanining agaⱨlanduruxi kɵngül ⱪoyƣanning ⱪuliⱪiƣa yarixar.
 
13 Huddi orma waⱪtidiki tomuzda iqkǝn ⱪar süyidǝk,
Ixǝnqlik ǝlqi ɵzini ǝwǝtküqilǝrgǝ xundaⱪ bolar;
U hojayinlirining kɵksi-ⱪarnini yaxartar. «Huddi orma waⱪtidiki tomuzda iqkǝn ⱪar süyidǝk» — ibraniy tilida: «Huddi orma waⱪtidiki ⱪarning salⱪinidǝk» deyilidu.   Pǝnd. 13:17
 
14 Yamƣuri yoⱪ bulut-xamal,
Yalƣan sowƣatni wǝdǝ ⱪilip mahtanƣuqiƣa ohxaxtur.
 
15 Uzunƣiqǝ sǝwr-taⱪǝt ⱪilinsa, ⱨɵkümdarmu ⱪayil ⱪilinar,
Yumxaⱪ til sɵngǝklǝrdinmu ɵtǝr. Pǝnd. 15:1; 16:14
 
16 Sǝn ⱨǝsǝl tepiwaldingmu?
Uni pǝⱪǝt toyƣuqila yǝ,
Kɵp yesǝng yanduruwetisǝn.
 
17 Ⱪoxnangning bosuƣisiƣa az dǝssǝ,
Ular sǝndin toyup, ɵq bolup ⱪalmisun.
 
18 Yalƣan guwaⱨliⱪ bilǝn yeⱪiniƣa ⱪara qapliƣuqi,
Huddi gürzǝ, ⱪiliq wǝ ɵtkür oⱪⱪa ohxaxtur. Zǝb. 11:2; 57:4; 59:7; 120:3-4; Pǝnd. 12:18
19 Sunuⱪ qix bilǝn qaynax,
Tokur put bilǝn mengix,
Külpǝt künidǝ wapasiz kixigǝ ümid baƣliƣandǝktur.
 
20 Ⱪix künidǝ kixilǝrning kiyimini salduruwetix,
Yaki suda üstigǝ aqqiⱪ su ⱪuyux,
Ⱪayƣuluⱪ kixining aldida nahxa eytⱪandǝktur. «(ham) suda üstigǝ aqqiⱪ su ⱪuyux» — suda üstigǝ aqqiⱪ su ⱪuyulsa, intayin aqqiⱪ bir ⱨid qiⱪidu, xunga mǝnisi: — «yariƣa tuz sǝpkǝndǝk» degǝndǝk.   Rim. 12:15
 
21 Düxminingning ⱪorsiⱪi aq bolsa,
Nan bǝr;
Ussiƣan bolsa su bǝr; «Düxmining...» — ibraniy tilida «Sanga ɵq bolƣanning...».   Mis. 23:4, 5; Rim. 12:20
22 Xundaⱪ ⱪilsang, bexiƣa kɵmür qoƣini toplap salƣan bolisǝn,
Wǝ Pǝrwǝrdigar bu ixni sanga yanduridu. «(düxmǝnning) bexiƣa kɵmür qoƣini toplap salƣan bolisǝn» — buning mǝnisi: «uni ⱪattiⱪ uyaldurisǝn». Bu ibarǝ Misirdiki kona bir adǝtni kɵrsitidu. Kixilǝr towa ⱪilƣanliⱪini bildürüx üqün bexida bir siwǝt qoƣni kɵtürüp mangidu. Xunga «Uning bexiƣa kɵmür qoƣini toplap salisǝn» degini, uning towa ⱪilixiƣa yardǝm berǝlǝysǝn» «wijdanini oyƣitisǝn» degǝnliktur.
 
23 Ximal tǝrǝptin qiⱪⱪan xamal ⱪattiⱪ yamƣur elip kǝlgǝndǝk,
Qeⱪimqi xum qirayni kǝltürǝr.
24 Soⱪuxⱪaⱪ hotun bilǝn azadǝ ɵydǝ billǝ turƣandin kɵrǝ,
Ɵgzining bir bulungida yalƣuz yetip-ⱪopⱪan yahxi. «Soⱪuxⱪaⱪ hotun bilǝn azadǝ ɵydǝ billǝ turƣandin kɵrǝ,...» — yaki «Soⱪuxⱪaⱪ hotun bilǝn azadǝ ɵydǝ olturƣandin kɵrǝ,...».   Pǝnd. 21:9,19
25 Ussap kǝtkǝn kixigǝ muzdǝk su berilgǝndǝk,
Yiraⱪ yurttin kǝlgǝn hux hǝwǝrmu ǝnǝ xundaⱪ bolar.
26 Petiⱪdilip süyi leyip kǝtkǝn bulaⱪ,
Süyi bulƣiwetilgǝn ⱪuduⱪ,
Rǝzillǝrgǝ yol ⱪoyƣan ⱨǝⱪⱪaniy adǝmgǝ ohxaxtur.
27 Ⱨǝsǝlni ⱨǝddidin ziyadǝ yeyix yahxi bolmas;
Biraⱪ uluƣluⱪni izdǝxning ɵzi uluƣ ixtur. «Biraⱪ uluƣluⱪni izdǝxning ɵzi uluƣ ixtur» — bizningqǝ bu ayǝttiki «uluƣluⱪ» Hudaning uluƣluⱪini kɵrsitidu.
Ibraniy tilida «uluƣ» bilǝn «eƣir» bir sɵz bolƣaqⱪa, bu ayǝtning baxⱪa birhil tǝrjimisi bar: «Eƣir ixlarni oylinip sürüxtürüxning ɵzi eƣir ixtur». Yǝnǝ baxⱪa birnǝqqǝ hil tǝrjimiliri bar, jümlidin «Ɵz uluƣluⱪini izdǝx uluƣ ix ǝmǝs».
28 Ɵzini tutalmaydiƣan kixi,
Wǝyran bolƣan, sepilsiz ⱪalƣan xǝⱨǝrgǝ ohxaydu. «Ɵzini tutalmaydiƣan kixi» — «ɵzini tutalmaydiƣan» degǝn sɵz ibraniy tilida «ɵz roⱨini idarǝ ⱪilalmaydiƣan» dǝp ipadilinidu.   Pǝnd. 16:32
 
 

25:2 Rim. 11:33

25:5 Pǝnd. 20:8, 28

25:7 «Ornungni ɵzüngdin yuⱪiri janabⱪa...» — ibraniy tilida «Ɵz kɵzüng kɵrgǝn janabⱪa...».

25:7 Luⱪa 14:7-11

25:8 Pǝnd. 18:17

25:13 «Huddi orma waⱪtidiki tomuzda iqkǝn ⱪar süyidǝk» — ibraniy tilida: «Huddi orma waⱪtidiki ⱪarning salⱪinidǝk» deyilidu.

25:13 Pǝnd. 13:17

25:15 Pǝnd. 15:1; 16:14

25:18 Zǝb. 11:2; 57:4; 59:7; 120:3-4; Pǝnd. 12:18

25:20 «(ham) suda üstigǝ aqqiⱪ su ⱪuyux» — suda üstigǝ aqqiⱪ su ⱪuyulsa, intayin aqqiⱪ bir ⱨid qiⱪidu, xunga mǝnisi: — «yariƣa tuz sǝpkǝndǝk» degǝndǝk.

25:20 Rim. 12:15

25:21 «Düxmining...» — ibraniy tilida «Sanga ɵq bolƣanning...».

25:21 Mis. 23:4, 5; Rim. 12:20

25:22 «(düxmǝnning) bexiƣa kɵmür qoƣini toplap salƣan bolisǝn» — buning mǝnisi: «uni ⱪattiⱪ uyaldurisǝn». Bu ibarǝ Misirdiki kona bir adǝtni kɵrsitidu. Kixilǝr towa ⱪilƣanliⱪini bildürüx üqün bexida bir siwǝt qoƣni kɵtürüp mangidu. Xunga «Uning bexiƣa kɵmür qoƣini toplap salisǝn» degini, uning towa ⱪilixiƣa yardǝm berǝlǝysǝn» «wijdanini oyƣitisǝn» degǝnliktur.

25:24 «Soⱪuxⱪaⱪ hotun bilǝn azadǝ ɵydǝ billǝ turƣandin kɵrǝ,...» — yaki «Soⱪuxⱪaⱪ hotun bilǝn azadǝ ɵydǝ olturƣandin kɵrǝ,...».

25:24 Pǝnd. 21:9,19

25:27 «Biraⱪ uluƣluⱪni izdǝxning ɵzi uluƣ ixtur» — bizningqǝ bu ayǝttiki «uluƣluⱪ» Hudaning uluƣluⱪini kɵrsitidu. Ibraniy tilida «uluƣ» bilǝn «eƣir» bir sɵz bolƣaqⱪa, bu ayǝtning baxⱪa birhil tǝrjimisi bar: «Eƣir ixlarni oylinip sürüxtürüxning ɵzi eƣir ixtur». Yǝnǝ baxⱪa birnǝqqǝ hil tǝrjimiliri bar, jümlidin «Ɵz uluƣluⱪini izdǝx uluƣ ix ǝmǝs».

25:28 «Ɵzini tutalmaydiƣan kixi» — «ɵzini tutalmaydiƣan» degǝn sɵz ibraniy tilida «ɵz roⱨini idarǝ ⱪilalmaydiƣan» dǝp ipadilinidu.

25:28 Pǝnd. 16:32