35
Elihuning üqinqi bayani — «Huda keqidǝ at ⱪilƣan nahxilar»
Elihu yǝnila jawab berip mundaⱪ dedi: —
«Sǝn muxu gepingni, yǝni «Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪim Tǝngriningkidin üstündur» deginingni toƣra dǝp ⱪaramsǝn? «Sǝn (Ayup) muxu gepingni, yǝni «Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪim Tǝngriningkidin üstündur» deginingni toƣra dǝp ⱪaramsǝn?» — bu sɵzmu bǝk ⱪattiⱪ eytilƣan. Ayup ǝslidǝ «Mǝn ⱨǝⱪⱪaniy» degini ⱨǝm Hudaning adalitidin bǝzi gumanliⱪ gǝplǝrni ⱪilƣini bilǝn, ǝmǝliyǝttǝ ⱪap yürǝklik ⱪilip «Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪim Tǝngriningkidin üstün» degǝn gǝpni ⱪilip baⱪmiƣan. Oⱪurmǝnlǝr ɵziliri birnemǝ desun.
Xundaⱪ bolƣanliⱪi üqün sǝn: «Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning manga nemǝ paydisi bolsun?
Gunaⱨ ⱪilmiƣinimning gunaⱨ ⱪilƣinimƣa ⱪariƣanda artuⱪqiliⱪi nǝdǝ?» dǝp soriding . «...sǝn (Ayup): «Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning manga nemǝ paydisi bolsun? Gunaⱨ ⱪilmiƣinimning gunaⱨ ⱪilƣinimƣa ⱪariƣanda artuⱪqiliⱪi nǝdǝ?» dǝp soriding» — Elihu yuⱪirida Ayupni ǝyiblǝp: «Sǝn «Adǝm Hudadin sɵyünsǝ, buning uningƣa ⱨeqⱪandaⱪ paydisi bolmaydu» degǝnsǝn» (9:34) deginini ⱨazir tǝkrarlaydu.   Ayup 34:9
Ɵzüm sɵzlǝr bilǝn sanga jawab berǝy,
Sanga ⱨǝm sǝn bilǝn billǝ bolƣan ülpǝtliringgǝ jawab berǝy; «Sanga ⱨǝm sǝn bilǝn billǝ bolƣan ülpǝtliringgǝ jawab berǝy» — «ülpǝtliring» degǝn sɵz bǝlkim Ayupning üq dostini ǝmǝs, bǝlki uning bilǝn ohxax kɵzⱪaraxta bolƣanlarni (ⱨazirmu Ayupning yenida olturƣanlarni?) kɵrisitixi mumkin.
Asmanlarƣa ⱪarap baⱪⱪin;
Pǝlǝktiki bulutlarƣa sǝpsalƣin;
Ular sǝndin yuⱪiridur.
Əgǝr gunaⱨ ⱪilƣan bolsang, undaⱪta Tǝngrigǝ ⱪaysi ziyankǝxlikni ⱪilalaytting?
Jinayǝtliring kɵpǝysimu, undaⱪta uningƣa ⱪandaⱪ ziyanlarni salalar iding?
Sǝn ⱨǝⱪⱪaniy bolƣan tǝⱪdirdimu, Uningƣa nemǝ berǝlǝytting?
U sening ⱪolungdin nemimu alar-ⱨǝ? «Sǝn ⱨǝⱪⱪaniy bolƣan tǝⱪdirdimu, Uningƣa nemǝ berǝlǝytting? U sening ⱪolungdin nemimu alar-ⱨǝ?» — Elihuning bu kɵzⱪarixi Elifazningkigǝ (22:3-ayǝttiki) ohxaydu. Biz yǝnila awwalⱪi ayǝttiki izaⱨatni tǝkrarlaymiz: — «1:8-ayǝttǝ, Hudaning Ɵzidǝ Ayuptin alƣan raziliⱪi, hursǝnliki naⱨayiti gǝwdilinip turidu. Xuning bilǝn bir waⱪitta biz Tǝwrattiki «Yaritilix» degǝn ⱪisimda Hudaning insanning tüpǝylidin bolƣan azabliridin hǝwǝrdar bolimiz. Huda gǝrqǝ uluƣluⱪ igisi bolsimu, U yǝnila bizdin hursǝnlik izdǝydu yaki bizdin rǝnjiydu ⱨǝm azablinidu. Xuning üqün Elihuning 5-8-ayǝttiki bu sɵzliri intayin hata eytilƣan sɵzlǝrdur».   Ayup 22:2; Zǝb. 16:2; Rim. 11:35
Sening ǝskilikliring pǝⱪǝt sǝndǝk bir insanƣila,
Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪing bolsa pǝⱪǝt insan baliliriƣila tǝsir ⱪilidu, halas.
Adǝmlǝr zulum kɵpiyip kǝtkǝnlikidin yalwuridu;
Küqlüklǝrning besimi tüpǝylidin ular nalǝ-pǝryad kɵtüridu. «Küqlüklǝrning besimi tüpǝylidin...» — ibraniy tilida «Küqlüklǝrning biliki tüpǝylidin...».
10  Biraⱪ ⱨeqkim: «Keqilǝrdǝ insanlarƣa nahxa ata ⱪilƣuqi yaratⱪuqum Tǝngrini nǝdin izdixim kerǝk?» demǝydu.
11  Uning bizgǝ ɵgitidiƣini yǝr-zemindiki ⱨaywanlarƣa ɵgitidiƣinidin kɵp,
Ⱨǝm asmandiki uqar-ⱪanatlarƣa ɵgitidiƣinidin artuⱪ ǝmǝsmu?
12  Ular nalǝ-pǝryad kɵtüridu, biraⱪ rǝzil adǝmlǝrning ⱨakawurluⱪining tǝsiri tüpǝylidin,
Uni Huda ijabǝt ⱪilmaydu. «Ular (ezilgǝnlǝr) nalǝ-pǝryad kɵtüridu, biraⱪ rǝzil adǝmlǝrning ⱨakawurluⱪining tǝsiri tüpǝylidin, uni Huda ijabǝt ⱪilmaydu» — Elihu bǝlkim jǝmiyǝt arisidiki yamanlarning ⱨakawurluⱪi mǝlum bir dǝrijidin exip kǝtkǝn bolsa, jǝmiyǝtning ularni qǝklimigǝn sǝwǝnlikmu bar boluxi mumkin, demǝkqi. Undaⱪta pütkül jǝmiyǝt, jümlidin bǝzi bigunaⱨ kixilǝrmu ularning wǝjidin Hudaning tǝrbiyǝ-jazalixiƣa uqrimay ⱪalmaydu, demǝkqi. Uning gepining orunluⱪ yeri boluxi mumkin. Biraⱪ Ayup (mǝyli uning ⱨakawur yeri bolsun) bu «rǝzillǝr»ning ⱪatariƣa kirmǝydu.   Ayup 27:9; Pǝnd. 1:28; 15:29; Yǝx. 1:15; Yǝr. 11:11; Yⱨ. 9:31
13  Bǝrⱨǝⱪ, Tǝngri ⱪuruⱪ duaƣa ⱪulaⱪ salmiƣan yǝrdǝ,
Ⱨǝmmigǝ Ⱪadir muxularƣa ǝⱨmiyǝt bǝrmigǝn yǝrdǝ,
14  Sǝn: «Mǝn Uni kɵrǝlmǝymǝn» desǝng, U ⱪandaⱪ ⱪulaⱪ salsun?
Dǝwaying tehi Uning aldida turidu,
Xunga Uni kütüp turƣin. «Dǝwaying tehi Uning aldida turidu, xunga Uni kütüp turƣin» — 23:8-10ni kɵrüng. Elihu aldida eytⱪan sɵzliri bilǝn Ayupni asassiz ǝyibligǝn bolsimu, «Dǝwaying tehi Uning aldida turidu, xunga Uni kütüp turƣin» degǝn bu sɵz, xübⱨisizki, Ayupⱪa dǝl jayida ⱪilinƣan sɵzdur. Elihu ⱨeq bolmiƣanda, Ayupning ⱨǝⱪiⱪǝtǝn bir «dǝwasi» barliⱪini etirap ⱪilidu.
Ayǝtning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Ⱨǝmmigǝ Ⱪadir muxularƣa ǝⱨmiyǝt bǝrmigǝn yǝrdǝ (13-ayǝt), sening: «Mǝn Uni kɵrǝlmǝymǝn; dǝwayim Uning aldida turidu, mǝn Uni kütüwatimǝn» deginingdin keyin ⱪandaⱪ bolar?».
15  Biraⱪ U ⱨazir towa ⱪilix pursiti berip, Ɵz ƣǝzipini tehi tɵkmigǝn ǝⱨwalda,
Ayup ɵzining tǝkǝbburluⱪini bilmǝmdiƣandu? «Biraⱪ U ... Ɵz ƣǝzipini tehi tɵkmigǝn ǝⱨwalda, Ayup ɵzining tǝkǝbburluⱪini bilmǝmdiƣandu?» — bu sɵzmu bǝk ⱪattiⱪ eytilƣan sɵz bolup, Ayupni intayin tǝkǝbbur adǝm dǝp jǝzmlǝxtüridu. Biraⱪ Ayup gǝrqǝ Hudaƣa ⱪarita bǝzi aqqiⱪ, azabliⱪ gǝplǝrni ⱪilƣan bolsimu, u yǝnila Hudadin ǝyminidiƣan kixi idi.
Baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Yǝnǝ kelip, sǝn tehi: «Uning ƣǝzipi ⱨeq jaza bǝrmǝydu, U asiyliⱪni ⱨeq nǝzǝrigǝ almaydu» dǝysǝn!»
   Ayup 11:6
16  Qünki Ayup ⱪuruⱪ gǝp üqün aƣzini aqⱪan,
U tuturuⱪsiz sɵzlǝrni kɵpǝytkǝn».
 
 

35:2 «Sǝn (Ayup) muxu gepingni, yǝni «Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪim Tǝngriningkidin üstündur» deginingni toƣra dǝp ⱪaramsǝn?» — bu sɵzmu bǝk ⱪattiⱪ eytilƣan. Ayup ǝslidǝ «Mǝn ⱨǝⱪⱪaniy» degini ⱨǝm Hudaning adalitidin bǝzi gumanliⱪ gǝplǝrni ⱪilƣini bilǝn, ǝmǝliyǝttǝ ⱪap yürǝklik ⱪilip «Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪim Tǝngriningkidin üstün» degǝn gǝpni ⱪilip baⱪmiƣan. Oⱪurmǝnlǝr ɵziliri birnemǝ desun.

35:3 «...sǝn (Ayup): «Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning manga nemǝ paydisi bolsun? Gunaⱨ ⱪilmiƣinimning gunaⱨ ⱪilƣinimƣa ⱪariƣanda artuⱪqiliⱪi nǝdǝ?» dǝp soriding» — Elihu yuⱪirida Ayupni ǝyiblǝp: «Sǝn «Adǝm Hudadin sɵyünsǝ, buning uningƣa ⱨeqⱪandaⱪ paydisi bolmaydu» degǝnsǝn» (9:34) deginini ⱨazir tǝkrarlaydu.

35:3 Ayup 34:9

35:4 «Sanga ⱨǝm sǝn bilǝn billǝ bolƣan ülpǝtliringgǝ jawab berǝy» — «ülpǝtliring» degǝn sɵz bǝlkim Ayupning üq dostini ǝmǝs, bǝlki uning bilǝn ohxax kɵzⱪaraxta bolƣanlarni (ⱨazirmu Ayupning yenida olturƣanlarni?) kɵrisitixi mumkin.

35:7 «Sǝn ⱨǝⱪⱪaniy bolƣan tǝⱪdirdimu, Uningƣa nemǝ berǝlǝytting? U sening ⱪolungdin nemimu alar-ⱨǝ?» — Elihuning bu kɵzⱪarixi Elifazningkigǝ (22:3-ayǝttiki) ohxaydu. Biz yǝnila awwalⱪi ayǝttiki izaⱨatni tǝkrarlaymiz: — «1:8-ayǝttǝ, Hudaning Ɵzidǝ Ayuptin alƣan raziliⱪi, hursǝnliki naⱨayiti gǝwdilinip turidu. Xuning bilǝn bir waⱪitta biz Tǝwrattiki «Yaritilix» degǝn ⱪisimda Hudaning insanning tüpǝylidin bolƣan azabliridin hǝwǝrdar bolimiz. Huda gǝrqǝ uluƣluⱪ igisi bolsimu, U yǝnila bizdin hursǝnlik izdǝydu yaki bizdin rǝnjiydu ⱨǝm azablinidu. Xuning üqün Elihuning 5-8-ayǝttiki bu sɵzliri intayin hata eytilƣan sɵzlǝrdur».

35:7 Ayup 22:2; Zǝb. 16:2; Rim. 11:35

35:9 «Küqlüklǝrning besimi tüpǝylidin...» — ibraniy tilida «Küqlüklǝrning biliki tüpǝylidin...».

35:12 «Ular (ezilgǝnlǝr) nalǝ-pǝryad kɵtüridu, biraⱪ rǝzil adǝmlǝrning ⱨakawurluⱪining tǝsiri tüpǝylidin, uni Huda ijabǝt ⱪilmaydu» — Elihu bǝlkim jǝmiyǝt arisidiki yamanlarning ⱨakawurluⱪi mǝlum bir dǝrijidin exip kǝtkǝn bolsa, jǝmiyǝtning ularni qǝklimigǝn sǝwǝnlikmu bar boluxi mumkin, demǝkqi. Undaⱪta pütkül jǝmiyǝt, jümlidin bǝzi bigunaⱨ kixilǝrmu ularning wǝjidin Hudaning tǝrbiyǝ-jazalixiƣa uqrimay ⱪalmaydu, demǝkqi. Uning gepining orunluⱪ yeri boluxi mumkin. Biraⱪ Ayup (mǝyli uning ⱨakawur yeri bolsun) bu «rǝzillǝr»ning ⱪatariƣa kirmǝydu.

35:12 Ayup 27:9; Pǝnd. 1:28; 15:29; Yǝx. 1:15; Yǝr. 11:11; Yⱨ. 9:31

35:14 «Dǝwaying tehi Uning aldida turidu, xunga Uni kütüp turƣin» — 23:8-10ni kɵrüng. Elihu aldida eytⱪan sɵzliri bilǝn Ayupni asassiz ǝyibligǝn bolsimu, «Dǝwaying tehi Uning aldida turidu, xunga Uni kütüp turƣin» degǝn bu sɵz, xübⱨisizki, Ayupⱪa dǝl jayida ⱪilinƣan sɵzdur. Elihu ⱨeq bolmiƣanda, Ayupning ⱨǝⱪiⱪǝtǝn bir «dǝwasi» barliⱪini etirap ⱪilidu. Ayǝtning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Ⱨǝmmigǝ Ⱪadir muxularƣa ǝⱨmiyǝt bǝrmigǝn yǝrdǝ (13-ayǝt), sening: «Mǝn Uni kɵrǝlmǝymǝn; dǝwayim Uning aldida turidu, mǝn Uni kütüwatimǝn» deginingdin keyin ⱪandaⱪ bolar?».

35:15 «Biraⱪ U ... Ɵz ƣǝzipini tehi tɵkmigǝn ǝⱨwalda, Ayup ɵzining tǝkǝbburluⱪini bilmǝmdiƣandu?» — bu sɵzmu bǝk ⱪattiⱪ eytilƣan sɵz bolup, Ayupni intayin tǝkǝbbur adǝm dǝp jǝzmlǝxtüridu. Biraⱪ Ayup gǝrqǝ Hudaƣa ⱪarita bǝzi aqqiⱪ, azabliⱪ gǝplǝrni ⱪilƣan bolsimu, u yǝnila Hudadin ǝyminidiƣan kixi idi. Baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Yǝnǝ kelip, sǝn tehi: «Uning ƣǝzipi ⱨeq jaza bǝrmǝydu, U asiyliⱪni ⱨeq nǝzǝrigǝ almaydu» dǝysǝn!»

35:15 Ayup 11:6