16
Timotius ana Paulus bot Silas oleve iamulung
1 Seng angmuse Paulus bot Silas oleve lamal milalut ila bendar Derbe mi. Angmi muse ini bot lamal milalut ila bendar Listra mi. Bendar angu mi ini nehe mehal kaneng nu aing harak, ene Timotius. Timotius imang angu Yunani enehe. Aarunge iva angu Yahudi jangu ba omi Yesus vengaanamang iila. Timotius angu di omi metma Yesus vengaanamang iila. 2 Nehe omi Lahatala vengaanamang ba bendar Listra bot bendar Ikonium mi angu emangpi ateing hula, Timotius angu nehe aaung. 3 Paulus ana vengjalit hula Timotius di iamulung. Aarunge nehe Yahudi ba angmi angu ini ateing hula Timotius imang angu Yunani enehe, base aing angu bae sunat Yahudi ehada angu eamulung jedung. Angu ebele, Paulus ana nehe gahing senge iot Timotius aing sunat.* Paulus ateing hula, nehe ba bae sunat jedung angu, ekang ila nehe Yahudi ehava hamulang angu mi maso ekang. Timotius hula Paulus oang moling Yesus hur aaung-hama angu vengmaring metma nehe Yahudi ang naung iat hubai se ana malekang sunat hengi. Ening aulang senge ana lohit maso-kaluar ila nehe Yahudi ang naung ihahama mi.
4 Seng angmuse, ini angmi lamal bendar ang naung migoleng, senge naba ba Mutu Yesus Eetvala bot jamaat eboma ang naung Yerusalem mi vengputus iila angu vengmaring. 5 Ini ening aulang senge, nehe ba omi metma Lahatala vengaanamang angu taang ening adaeri. Ved kakanap, nehe ba omi metma Lahatala vengaanamang angu taang toang maveng.
Nehe Paulus earut Makedonia mi ila
6 Seng angmuse, Paulus bot Silas oleve lamal milalu. Ini ila propinsi Frigia bot propinsi Galatia mi, se Lahatala ERoh Hamulang ihapat hula iot ekang ila propinsi Asia mi Lahatala Ehur Aaung-hama angu vengmaring ekang angu ebele. 7 Ini ila bir nu propinsi Misia vengjehi angumi muse, iomi hula malekang propinsi Bitinia mi ila hengi. Aarunge Yesus ERoh ihapat iot ekang angmo mi ila ekang.† Angase, propinsi ba tura nehe vengbanang hula Frigia, Galatia, Asia, Misia, bot Bitinia, angu emangpi ue negara Turki mi. 8 Angu ebele ini lamal propinsi Misia angu mi lakal muse, ini hela bendar Troas ba tang eadil mi jehi angumi.
9 Kua angu adana, Lahatala Ana tanda metma Paulus etubing. Emenghula iipalna edadenang, ana uuling ateing se propinsi Makedonia enehe nu ue apang aadang mi tahi. Nehe angu moring banang hula, “Nimang! Makedonia mi ma senge nioang moling hengi!” 10 Paulus uuling ateing aulang muse, ni vengputus sengmuse ni Makedonia mi ila. Ni veng niomit hula, angu etabit Lahatala ba gahing senge ni ila Evia Aabetang angu metma nehe ba angmo mi ang naung veng imaring.‡ Sarenta anga mi, angmuse hur kokal ꞌniꞌ, ba Lukas ana hurak. Se anga mi muse Lukas ana Paulus bot eserang ang naung ing veng iila angu ebele. Lukas ba buku anga hurak. Angu ebele Ana ni hapat niot ekang mana aabeung mi ila ekang.
Bendar Filipi mi memet Lidia ana omi metma Mutu Yesus vengaanamang
11 Angmuse, ni bendar Troas mi kampal hila sengila ba aalarit por kiki nu ene Samotrake angumi ila. Emitobang muse, ni bot aalarit milalut ila bendar nu ene, Neapolis angumi. Angmuse ni angu mi hela. 12 Angumi ni aadang taang lamal ila bendar eele nu ene Filipi angu mi. (Filipi angu, bendar ene veng propinsi Makedonia mi; ing di Roma enehe eele ba ue ing parenta.) Ni angmi mihit mietang aaedeng.
13 Nehe Yahudi eved hamulang adana muse, ni ila nehe Yahudi ang naung imana sambajang aalaping. Ni ateing se mana sambajang angu ue moar adil mi. Base ni lamal kabingdenat ila bendar angu eahalang muse, ni moar nu harak. Angumi ni nehe memet inang aaedeng ing harak.§ Nehe Yahudi ang naung evia-via eamulung se, malekang ue Yahudi enehe mehal 10 anguba hava sambajang nu ening. Ini bae nehe jangu ang naung taanang niang. Base, nehe jangu aaedeng ba moar Gangites eadil mi sambajang angu ni iateing hula, bendar Filipi mi angu, Yahudi enehe mehal angu kabingdena kolang. Base ni mihit iat mamateng. 14 Memet ang naung ing emangpi angu nu ene Lidia. Aing angu bendar olami nu propinsi Asia mi, ene Tiatira angu mi hoa. Memet anga noang ba ebili etatabit eele angu ba ana aabalit metma nehe eele ang naung inang. Ana kalakat sambajang Lahatala abanang. Base, ana Paulus emateng angu vengmee muse, ana metma omimi.
15 Angmuse ni angmi memet Lidia bot ehava omi enehe ang naung emangpi jar metma ing sarani. Jar metma ing sarani sengmuse ana niajalit hula, “Nimang. Oleve vengpikir hula naing anga di, etatabit na nomi metma Mutu Yesus Aing vengaanamang iila se, iini hoa ni hava mi mihi.” Ana niasenang aulang muse, ni eamulung.
Ini Paulus bot Silas oleve bendar Filipi mi ing metma bui mi maso
16 Ved nu adana, ni hula lamal mana sambajang mi ila se, ni via mi nehe jangu kaneng nu aing harak. Aing angu nehe eele ang naung imalea ba ini aing beli tila. Aing angu setang jasi apang taang, angu ebele naba ba eningse jadit metma nehe eaabetang adana angu ana bisa vengbanang. Base, nehe toang seeng metma ma enang senge abanang ot iaabetang angu uuling ateing. Aarunge seeng ang naung, nehe jangu kaneng angu enehe eele ang naung ba emangpi medi, angu ebele ini vengkavasa. 17 Ved uanguveng, ni lamal sehi se, nehe jangu angu niamamulung lamal. Angmuse ana moring hula, “Nehe anga naung, Lahatala ba mieele-mibalolu angu Egahingvala. Ini hoa via matubing senge, nehe aabetang ejajehing angu harak, bot ing ening lohit metma iahalang-iavali ang naung eola!”
18 Nehe jangu kaneng angu moring aulang alolang niang ila ved aaedeng omimi. Paulus ana nehe jangu angu ehur ang vengmeet aulang muse, Paulus ana bae vengtahang niang iila angu ebele, ana nehe jangu kaneng angu euuling etatabi senge ana setang angu aing parentat hula, “Hee! Aaing setang jasi! Mutu Yesus Ekavasa omimi, na aaing parenta, vede anga ba aana nehe jangu anga eahalang!” Paulus ana mateng aulang sengmuse, setang angu kaluar nehe jangu angu eahalang iila.
19 Nehe jangu kaneng angu enehe eele ang naung ateing hula, setang ekavasa ba imalea aing veng angu ue niang iila muse ini alil, se ini bae seeng medi niang iila angu ebele. Angmuse ini Paulus bot Silas oleve ing pina, sengiila ba ing masiring ila ong mi, mana ba nehe biasat mi parkara vengputus angumi. 20 Angumi, ini moring etatabit hula, “Nehe anga naung, hoa pi bendar anga ening ajasing. Ing anga bae aabang anga enehe niang. Anga Yahudi enehe ola mi ba hoa senge angami bir arahak! 21 Ing di bot nehe avomung-apahang hula, pi ekang Roma eparenta evia-via angu eamulung ekang, aarunge ivia-via angu ba eamulung.”
22 Vengmeet aulang muse, nehe toang ang naung alil etatabi, angmuse ini Paulus bot Silas oleve ing bue. Bot nehe ba parkara vengpaputus angmi ang naung di nehe gahing iot oleve ipakiang angu abahak medi, senge bot ing varisik. 23 Ini Paulus bot Silas oleve ing varisik etatabi sengmuse, ini iat ila metma bui mi maso. Ini nehe ba angmi jaga enehe eele angu, at mateng ot nehe aaru angu ing jagat aaung-aaung. Misavaka ini bihit bui angu eahalang. 24 Vengmeet aulang muse, nehe ba angmi jaga enehe eele angu ana iat mida bui ekamar ba hahamami angu mi. Angmuse ana langi metma oleve ia mi.
25 Tereng hahama muse, Paulus bot Silas oleve sambajang bot dal ohit Lahatala Aing tajaning. Nehe aabeung ba bui mi ang naung di, ini oleve dal ohi angu vengmee. 26 Mibaroti se, meke angu tadirit etatabi, anguba bui ehava angu di emangpi tadiri. Bot eviaha etundil angu di emangpi mang baleleng. Angmuse, rante ba nehe bui mi ang naung ia mi angu di, mang ava ahibul.
27 Nehe jaga enehe eele angu mibaroti tahi senge eng uuling se, bui eviaha ang naung emangpi baleleng. Uuling ateing aulang muse, ana oma hula nehe bui mi ang naung emangpi bihit miosing iila. Angmuse, ana earing angu masiring medi, senge hula ava ameang. 28 Aarunge Paulus moring amal aele bot ehapat hula, “Ee, Nimang! Ekang aava ameang ekang! Ning emangpi jedung ae anga mi!”
29 Paulus amal angu vengmee muse, nehe jaga enehe eele angu uangmari bot tababar etatabi. Angmuse ana nehe ot muhu tubing metma ma enang senge tababar mi ana masot bui mi mida. Angmuse ana Paulus bot Silas oleve iapangaadang mi ia kuku muding.
30 Angmuse ana bui mi iat kaluar hela, senge ana iadangtaaning hula, “Nimang. Naing anga, etatabit susa-lala. Na malekang naba ba ening senge, Lahatala Ana naing metma susa-lala anga eahalang?”
31 Paulus bot Silas oleve ebalet hula, “Evia angu alang: Aana malekang oomi metma Mutu Yesus angu ba vengaanamang, aulange Ana aaing ening lohi metma eesusa-lala ang naung eola, bot aaing metma Ehava omi enehe ening senge, aabetang ejajehing angu Ana metma ma eenang. Bot eehava omi enehe ang naung di aulang.” 32 Seng angmuse, Paulus bot Silas oleve ini nehe jaga enehe eele angu, bot ehava omi enehe ang naung emangpi Mutu Yesus Ehur aaung-hama angu metma veng iat hubai. 33 Tereng hahama muse, nehe ba bui jaga enehe eele angu ana Paulus bot Silas oleve iat ila senge, ibata ang naung ening ahamulang. Angmuse, ini nehe ba bui jaga enehe eele bot ehava omi enehe ang naung emangpi jar metma ing sarani. 34 Seng angmuse, ana iat ehava mi ila, mod metma ma inang ini adang. Nehe bui jaga enehe eele bot ehava omi enehe ang naung emangpi iomi naverat etatabi, se ini iomi metma Lahatala vengaanamang iila angu ebele.
35 Emi kuaveng muse, nehe ba parkara vengpaputus ang naung, ini iamal panatut metma nehe bui jaga enehe eele angu enang, senge ot bui mi Paulus bot Silas oleve ing ening lohi.
36 Vengmeet aulang muse, nehe ba bui jaga enehe eele angu ana nehe ba parkara vengpaputus ang naung iamal angu metma Paulus at mateng hula, “Nimang. Nehe eele ang naung vengputus iilat hula iing ening lohi. Base aaung ba iini ila.”
37 Vengmeet aulang muse, Paulus ana eat bae tarima niang. Ana nehe ba vede nehe eele ang naung iamal baning hoa vengbanang angu iat hubait hula, “Ekang aulang ekang! Ning anga di metma Roma enehe ening iila! Base Roma enehe eele ang naung ini malekang ni parkara anga vengputus parenta evia-via angu eamulung. Emolo angu eamulung se, malekang mihit ahalang angu vengparisa senge, nehe hukung. Aarunge ini bae ening aulang niang. Ini bae mihit noleve ni ahalang angu vengparisa niang, aarunge ini mang nehe toang iapangaadang mi ning bue ning sabai tila. Ni ahalang iiba veng niang di, ini mang ning metma bui mi maso. Ening aulang angu, ini Roma eparenta evia-via angu lavang iila. Senge anga se ini hula, taimang-taimang bui mi ning lapas. Ni bae tarima niang! Nehe eele ang naung iot hoa senge ning ening lohi. Ening aulang senge, ni tarima.”
38 Nehe ba jaga ang naung bale ila Paulus emateng angu vengbanang muse, nehe eele ang naung ateing iilat hula, oleve di metma Roma enehe ening iila. Anguba ini iuangmarit etatabi. 39 Angmuse nehe eele ang naung bui mi hoa iahalang angu vengbanang, sengila ba Paulus bot Silas oleve ing aada iomi ening sanang. Seng angmuse ini bui mi oleve iat kaluar, senge iabanang iot lamal bendar angu eahalang. 40 Bui mi kaluar muse, Paulus bot Silas oleve lamal memet Lidia ehava mi ila. Angumi, nehe ba iomi Yesus vengaanamang ang naung imampi taing vengmihi. Paulus bot Silas oleve iavomung-iapahang, bot iomi angu taang ening aanamang. Seng angmuse, Paulus bot Silas oleve lamal bendar angu eahalang.
*16:3 Paulus ateing hula, nehe ba bae sunat jedung angu, ekang ila nehe Yahudi ehava hamulang angu mi maso ekang. Timotius hula Paulus oang moling Yesus hur aaung-hama angu vengmaring metma nehe Yahudi ang naung iat hubai se ana malekang sunat hengi. Ening aulang senge ana lohit maso-kaluar ila nehe Yahudi ang naung ihahama mi.
†16:7 Angase, propinsi ba tura nehe vengbanang hula Frigia, Galatia, Asia, Misia, bot Bitinia, angu emangpi ue negara Turki mi.
‡16:10 Sarenta anga mi, angmuse hur kokal ꞌniꞌ, ba Lukas ana hurak. Se anga mi muse Lukas ana Paulus bot eserang ang naung ing veng iila angu ebele. Lukas ba buku anga hurak.
§16:13 Nehe Yahudi ang naung evia-via eamulung se, malekang ue Yahudi enehe mehal 10 anguba hava sambajang nu ening. Ini bae nehe jangu ang naung taanang niang. Base, nehe jangu aaedeng ba moar Gangites eadil mi sambajang angu ni iateing hula, bendar Filipi mi angu, Yahudi enehe mehal angu kabingdena kolang.