North Tanna New Testament WƏK MƗN 7

Stipen təməghat-in Epraham

1 Kən pris asol agɨn təmətapəh o Stipen məmə, “?Tahro, nəghatən mɨn əh nɨpahrienən?” 2 Kən Stipen təmən məmə, “Piak mɨn ne tata mɨn. Otətəlɨg-in-tu io. Uhgɨn u itəm in ilɨs ilɨs pɨk, təmiet-arəpa o tɨpɨtat Epraham nian in təmətatɨg əpəh Mesopotemia, məsuwɨnən əh əpəh Haran. 3 Uhgɨn təmən-ipən kəm in məmə, ‘Apəs rəham mɨn, ne ikɨn nətatɨg ikɨn, muwɨn e ikɨn kit itəm io epanəgətun kəm ik.’ 4 Kən Epraham təmiet əh Kaltia muwɨn mətatɨg əpəh Haran. Təmətatɨg ikɨn-u kən rəhan tata təmɨmɨs, kən Uhgɨn təmɨləs muwa e nəptən u itəmat noatatɨg lan əh-roiu. 5 Məto təmɨsos-ipənən nəptən məsɨn huə tahmen e nuwigɨ iar ne kəm in məmə in rəhan ətuatɨp. Məto Uhgɨn təmən-iəkɨs kəm in məmə otəpanos-ipən rafin nɨtən əh kəm in ne namipɨn rat mɨn. Kən in otuwa iməlat agɨn ikɨn, nat əpnapɨn e nian əh Epraham təmɨsɨləsən əh nətɨn kit. 6 Nəghatən itəm Uhgɨn təmən kəm in tol nulan, in təmən məmə, ‘O nian kit, noanol mɨn rəham okotuwɨn katɨg e nəptən pɨsɨn kit. Okol iapɨspɨs elat kotol wək kəm netəmim e nəptən pɨsɨn, okol nahməən kəm ilat kətoarus nup fo-hanrɨt. 7 Məto ekol nalpɨnən kəm netəmim itəm koatərəmərə elat. Kən uarisɨg, noanol mɨn rəham okotiet e nɨtən mɨn əh motuwa kəfak kəm io e nɨtən u.’ 8 Kən Uhgɨn təmən-iəkɨs məmə in otehm wɨr Epraham ne noanol mɨn rəhan. Kən mən-ipən kəm in məmə in otəhg-ipən nɨsualkələh nəman məmə in nəmtətin kit məmə ilat netəmim rəha Uhgɨn. Kən nian Epraham təmɨləs Aisak, kən məhg-ipən nian təmos nian eit.* Kən nian Aisak təmɨləs Jekop, kən matɨg məhg-ipən mɨn. Kən nian Jekop təməmɨk nenətɨn ilat tuwelef, kən təməhg-ipən mɨn ilat. Ilat tuwelef əh, nəukətɨ nɨta rəhatat.”

Stipen təməghat-in tɨpɨlat mɨn

9 Kən Stipən təmən-ipən mɨn kəm ilat məmə, “Məto-inu netəm mɨn əh, nəukətɨ nɨta mɨn u rəhatat, kəmotetəhak e Josep, kəmotosalɨm-in-pən kəm netəm Ijip, məmə otuwa slef rəhalat, məto ilau Uhgɨn e nian rafin, 10 kən Uhgɨn tɨləs-irəkɨs in e nəratən. Nian təmətul e nɨganəmtɨ kig rəha netəm Ijip, kən Uhgɨn təmos-ipən nenatɨgən kəm in kən matɨg mol mɨn məmə kig otolkeike in, kən mol in tatərəmərə e nɨtən Ijip ne netəmim ne natɨmnat rafin rəhan.

11 “Kən əmun nəumɨs təman e nɨtən əpəh Ijip ne Kenan mol nagwənən tɨkə, kən nəumɨs natus asol netəmim, kən tɨpɨtat mɨn nɨgɨlat nagwənən təmɨkə. 12 Nian Jekop tɨnəto məmə nagwənən əpəh Ijip, təmahl-ipən tɨpɨtat mɨn əh kotuwɨn, kən inu nətuounən ilat kəmotuwɨn Ijip. 13 Kən uarisɨg ilat kəmotuwɨn mɨn, kən təmən-iarəp in kəm ilat, məto-inu ilat kəsotɨtunən məmə in Josep pialat. Kən kig rəha Ijip təməto namnusən rəha Josep ne pian mɨn. 14 Kən Josep təmahl-ipən nəghatən kəm rəhan tata Jekop ne rəhan mɨn məmə okotuwa motatɨg ilat min. E netəm əh, ilat rafin sepɨnte faif. 15 Kən Jekop ne rəhan mɨn kəmotuwɨn kətatɨg Ijip, kən nian kəmotatɨg kətatɨg kɨmɨs ikɨn. 16 Kən kəməmɨk ilat kan əpəh Sekem kɨtənɨm ilat ikɨn e nɨpəg kəpiel kit itəm Epraham tɨnos-nəmtɨn rəkɨs o noanol mɨn rəha Hamor.”

Stipen təməghat-in Moses

17 Kən Stipen təmatəkəike matən-ipən kəm ilat məmə, “Tɨnatuwa iuəhkɨr məmə Uhgɨn otosmegəh rəhan netəmim itəm təmən-iəkɨs kəm Epraham, kən noanol mɨn rəhatat itəm kəmotatɨg Ijip aupən, roiu əh tɨnepət-nepət. 18 Kən kig kit mɨn rəha Ijip təmətul, in təruru agɨn Josep. 19 In təmos-iəhau tɨpɨtat mɨn e neiuəən, matol nahməən kəm ilat. Kən in təmol lou kit məmə okotəmki-arəp nenətɨlat mɨn ihluə məmə okotɨmɨs.

20 “Kən e nian əh, Moses təmaiir, kən in suakəku wɨr kit e nɨganəmtɨ Uhgɨn. Rəhan mama ne tata kəmuəhluaig-in anion əpəh imə mios məwɨg kɨsɨl. 21 Nian kəmɨləs-iarəp ihluə, nətɨ kig pətan təməplan, kən tɨləs məmə otehm wɨr rəhan. 22 Kəmotəgətun in e nenatɨgən rafin rəha netəm Ijip, kən nian in təmepət, in təsanən e nəghatən ne nolən nat.

23 “Nian tɨnos nup foti, nɨkin təht məmə otuwɨn-tu muag natiman mɨn, netəm Isrel, 24 kən məplan kit etəm Ijip kit tatoh. Kən in təmuwɨn məmə otasitu e in kit əmun mohamnu etəm Ijip apon. 25 Kən Moses nɨkin təməht məmə kəm-naka in mɨn neen netəm Isrel okotɨtun məmə Uhgɨn təmahl-ipən in məmə otuwɨn məmki-rəkɨs ilat e nahməən katol elat. Məto ilat kotəruru. 26 Kən lawɨgin təməplan mɨn noanol kəiu rəha Isrel kətioh ilau mɨn, kən tuwɨn məghat kəm ilau məmə otoor rəkɨs ilau, kən məmə otol ilau kioal-wɨr ilau mɨn. Kən mən-ipən kəm ilau məmə, ‘Suah mil. Itəlau piatəlau agɨn mil. ?Tahro natioh itəlau mɨn?’ 27 Məto suah u təmətuoun nəmohən təmətgi-pən Moses isəu, kən mən-ipən kəm in məmə, ‘?Pah təmɨləs-ipər ik məmə nakatərəmərə kən matiuw-iarəp itɨmat? 28 !Okəm-naka nakolkeike məmə onakohamnu mɨn io tahmen e etəm Ijip u nəmoh nəniəp!’ 29 Nian Moses təməto nəghatən əh, kən təməgɨn miet Ijip magɨm muwɨn əpəh Mitian mətatɨg ikɨn mahmen e iapɨspɨs kit. Nian təmətatɨg mətatɨg mit pətan ikɨn kit, kən mialəs nətɨlau kəiu iərman mil.

30 “Nian təmətatɨg Mitian mɨnos nup foti, kən nian kit tuwɨn mətan iuəhkɨr o nɨtot asol əh Sinae əpəh ikɨn taruən-aruən ikɨn. Kən nagelo kit təmiet-arəpa ron e nɨgəm itəm tatuəp e nɨg əkəku kit. 31 Nian təməplan nɨgəm əh, narmɨn təmiwɨg pɨk ron, kən muwɨn iuəhkɨr məmə otəplan wɨr, kən məto Iərəmərə Uhgɨn təməghat kəm in məmə, 32 ‘Io Uhgɨn rəha tɨpɨm mɨn, Uhgɨn rəha Epraham, ne Aisak, ne Jekop.’ Kən Moses təməgɨn mɨnətasiəp mɨnatəgin nətag-pənən əh nɨgəm ikɨn. 33 Kən Iərəmərə Uhgɨn təmən-ipən kəm in məmə, ‘Oh-rəkɨs rəham put e nelkəm məto-inu nəptən ik natətul ikɨn in tol pɨsɨn agɨn, məto-inu io əh-ikɨn. 34 Eməplan nəratən itəm katol e rəhak netəmim əpəh Ijip, eməto nasəkən rəhalat, kən mɨnatite muwa məmə ekəmki-rəkɨs ilat o netəm Ijip. Wa. Roiu əh ekahl-ipən ik nakɨtəlɨg muwɨn mɨn Ijip.’ ”

Noanol mɨn rəha Isrel kəməsotolkeikeən Moses

35 Kən Stipen təmatəkəike matən məmə, “Inu etəm kitiəh əm Moses itəm ilat kəmotapəs nəwian nian ilat kəmotən-ipən kəm in məmə, ‘?Pah təmɨləs-ipər ik məmə nakatərəmərə kən matiuw-iarəp itɨmat?’ Məto Uhgɨn pɨsɨn əm təmahl-ipən suah əh Moses məmə otərəmərə kən mosmegəh ilat. Təmahl-ipən nian nagelo təmiet-pa ron e nɨgəm itəm tatuəp e nɨg əkəku kit. 36 Kən Moses təmit ilat motiet Ijip, kən in təmol nat pɨspɨs ne nəmtətin tepət, təmol əpəh Ijip, ne nian kəmoateguəfɨmɨn e nɨtəhəi u katən məmə Nɨtəhəi Asiə, ne nup foti e ikɨn taruən-aruən ikɨn. 37 Inu etəm kitiəh əm Moses u təmən-ipən kəm netəm Isrel məmə, ‘Uhgɨn otɨləs-ipər ien kit mɨn etəmat tahmen lak.’

38 “Inu Moses itəm noanol mɨn rəha Isrel kəmoatan kitiəh ilat min, kən nagelo təməghat kəm in e Nɨtot Sinae, kən ilat tɨpɨtat mɨn kəmoatan. Kən Uhgɨn təmos-ipən nəghatən keike mɨn itəm koatəmegəh, kən in otəhlman tuwa kəm kitat.

39 “Məto nian in təmətatɨg əh əpəh e Nɨtot Sinae, tɨpɨtat mɨn kəmotəht nəwian, motapəs nətəlɨg-inən məto nɨkilat təmɨtəlɨg-pən o nat Ijip. 40 Kən kəmotən-ipən kəm Eron məmə, ‘Ol narmɨ nat kit məmə in otuwa uhgɨn rəhatat. ?Məto Moses əh inəh, itəm təməmɨk itat kotiet Ijip, kɨnotəruru məmə in tɨnahruwɨn?’ 41 Kən e nian əh, ilat kəmotol narmɨ nətɨ kau kit məmə in otuwa uhgɨn rəhalat, kən kəmotol sakrifais e nat megəh mɨn məmə okotəfak kəm in. Kən kəmotol lafet rəha narmɨ nətɨ kau itəm ilat əm kəmotol. 42 Məto Uhgɨn təməuhlin-pən məntaan kəm ilat, kən megəhan-in ilat məmə okotəfak kəm mɨtgar ne məwɨg ne məhau mɨn e napuə. Kən nat əh tatəgətun əsas əm nəghatən rəha Uhgɨn itəm kəməte e naoa rəha ien mɨn rəha Uhgɨn. Tatən məmə, ‘!Netəm Isrel! ?Nian rafin e nup foti e ikɨn taruən-aruən ikɨn, itəmat nakoatoh nat megəh mɨn məmə nakoatol-pa sakrifais kəm io? !Kəp! 43 Məto itəmat nəmoatɨləs nimə tapolen rəha uhgɨn eiuə u Molek, ne narmɨ məhau rəha uhgɨn eiuə u Refan. Nat mil u nəmoatol məmə onokotəfak kəm ilau. O nat əh ekahl-iarəp itəmat nakotuwɨn isəu motaprəkɨs-in Papilon.’ ”

Stipən təməghat e Nimə Rəha Uhgɨn

44 Stipen təmatəkəike matən məmə, “Nian tɨpɨtat mɨn kəmotatɨg ikɨn taruən-aruən ikɨn aupən, ilat kəmotos rəhalat nat kit, Nimə Tapolən rəha Uhgɨn itəm tatəgətun məmə Uhgɨn tətatɨg ilat min. Kən Moses təmol Nimə Tapolən əh tətəu-pən əm nətəlɨgən rəha Uhgɨn u təmən-ipən rəkɨs kəm in. 45 Kən nup tepət uarisɨg, e nian Josua təmit ilat motuwa məmə okotos-irəkɨs nɨtən əh o netəm Kenan, kən kəmotɨləs Nimə Tapolən u motuwɨn e nɨtən u Uhgɨn təməhg-irəkɨs netəmim ikɨn. Kən ilat kəmotɨləs motuwɨn motatɨg ilat min kətoarus-pa e nian rəha Tefɨt təmol kig lan. 46 Uhgɨn təmol təwɨr kəm Tefɨt, kən Tefɨt təmətapəh ron məmə Uhgɨn otegəhan in pəs tol nimə kit itəm Uhgɨn otətatɨg ikɨn. 47 Məto nimə əh, Kig Tefɨt təməsolən, məto nətɨn Kig Solomon təmol. 48 Məto Uhgɨn itəm ilɨs agɨn, təsatɨgən e nimə itəm etəmim əm təmol, tahmen e nəghatən rəha Uhgɨn itəm ien rəhan təmən məmə,

49 ‘Ikɨn mɨn rafin e neai tahmen in əm io məmə iakəpələh ikɨn mərəmərə,

kən nətueintən rafin tahmen in əm məmə ekəf-pən nelkək ikɨn.

?Məto nimə-naka itəm nəkotɨtun nolən məmə otahmen-in io?

?Kən ikɨn pəhruən nəkotɨtun nolən məmə ekuwɨn mameg ikɨn?

50 Otən-tu. ?Pah təmol rafin natɨmnat mɨn əh?

Io pɨsɨn əm, io Uhgɨn emol rafin ilat.’ ”

Stipen təməhai netəm-iasol
rəha kaonsel

51 Kən Stipen təmatəkəike matən məmə, “!Itəmat u! Rəhatəmat-kapə təskasɨk. Rəhatəmat nətəlɨgən tapinəp tahmen e rəha netəm kəsotəfakən. Itəmat nəsotolkeikeən məmə onəkotol nəwia Uhgɨn. !Itəmat nəkotahmen e tɨpɨtat mɨn itəm koatəht nəwia Narmɨn Rəha Uhgɨn! 52 ?Ien mɨn rəha Uhgɨn aupən, pah tɨpɨtəmat mɨn kəməsotolən nəratən kəm in? !Tɨkə! Kəmotol nəratən kəm ilat rafin. Kəmotohamnu mɨn itəm mɨn u koatən-iarəp nuwamən rəha Etəm Ətuatɨp. Kən itəmat nəmotegəhan-in-pən Etəm Ətuatɨp u e nelmɨ rəhan tɨkɨmɨr mɨn kən kotohamnu. 53 Itəmat nəmotos rəkɨs Lou rəha Uhgɨn u aupən nagelo mɨn kəmotos motuwa, məto itəmat nəməsotətəu-pən agɨnən Lou əh.”

Kəmahtɨmnu Stipen

54 Nian kəmoatəto nəghatən mɨn rəha Stipen, nɨganəmtɨlat təmapinəp, nɨkilat nahmə nahmə, kən moatəgətain-pən nəluɨlat kəm in məto-inu nɨkilat nahmə agɨn. 55 Məto Narmɨn Rəha Uhgɨn təmərioah e Stipen, kən tɨtagpər e Nego e Neai məplan nəhag-əhagən itəm təsanən pɨk təmiet imə Uhgɨn ikɨn, kən məplan Iesu tatətul e nɨkalɨ Uhgɨn matɨp, ikɨn rəha nərəmərəən ne nəsanənən. 56 Kən Stipen təmən-ipən kəm ilat məmə, “!Ei, nəman! Iatəplan Nego e Neai rəha Uhgɨn taterəh, kən Nətɨ Etəmim tatətul e nɨkalɨ Uhgɨn matɨp, ikɨn rəha nərəmərəən ne nəsanənən.” 57 Nian netəm-iasol rəha kaonsel kəmotəto nəghatən əh, kəmotasitɨg matəlgɨlat mɨn e noanelməlat, kən motearɨg e Stipen e nəwialat rafin motaut motaiu motuwɨn kea-pən ahmən-ahmen əm ron, 58 motewkəkan ka kərakin-iarəp e taon, kən mɨnoatətuoun kətaht e kəpiel apɨn. Kən ilat kəmotapeg rəhalat sot asol mɨn, motəlɨn-pən iuəhkɨr o nelkɨ etəm aluə kit, nərgɨn u Sol. 59 Nian kəmotaht Stipen e kəpiel apɨn, in təməfak məmə, “Iərəmərə Iesu, os narmək.” 60 Kən təmeiuaiu mɨsin nulɨn kən masək əfəməh məmə, “Iərəmərə, afəl nolən rat itəm ilat koatol lak.” Nian təmol namnun rəhan nəfakən, kən rəhan namegən tiet.

7:3: Jen 11:31; 12:1

7:4: Jen 11:31—12:5

7:5: Jen 12:7; 15:18; 17:8

7:7: Jen 15:13-14; Eks 12:40

7:7: Eks 3:12

*7:8: Nolən rəha netəm Isrel tol min-nulan, nian suakəku iərman təmaiir, e nian eit, kotəhg-ipən.

7:8: Jen 17:9-14; 21:4

7:9: Jen 37:11,28; 39:2,21-23

7:10: Jen 41:37-44

7:11: Jen 41:54; 42:1-2

7:13: Jen 45:1-4,16

7:14: Jen 45:9-11; 46:27

7:15: Jen 46:1-7; 49:33

7:16: Jen 23:2-20; 33:19; Jos 24:32

7:18: Eks 1:7-8

7:19: Eks 1:11-22

7:20: Eks 2:2

7:21: Eks 2:3-10

7:24: Eks 2:11-15

7:28: Eks 2:14

7:29: Eks 2:21-22; 18:3-4

7:34: Eks 3:1-10

7:35: Eks 2:14

7:36: Eks 7:3; 14:21; Nam 14:33

7:37: Dut 18:15

7:38: Eks 19:3

7:40: Eks 32:1

7:41: Eks 32:2-6

7:43: Amos 5:25-27

7:45: Jos 3:14-17

7:46: 2 Saml 7:1-16

7:47: 1 King 6:1-38

7:50: Aes 66:1-2

7:51: Aes 63:10

7:52: Mat 23:31

7:55: Sam 110:1

7:56: Kol 3:1

7:60: Luk 23:34