BALUWA YA KWAA YA PAULI KWA
TIMOTEWU
ULONGULELU
Chitabu cha Timotewu wa kwaa ndi baluwa yiyandikiwili na ndundami Pauli kuyenda kwa mwanachuli waki yakemiwa Timotewu.
Pamongapa chitabu achi chayandikiliwi mwaka wa milongu sita na mivili mbaka milongu sita na mchechi kukandila pawonikili Yesu. Chipindi baluwa ayi payiyandikiwili yaveli majuva va mbelu va ngalilu yaki. Pauli aveli vayipikanagha lishu na Timotewu na amkemili kucha mwana waki myanja yitangalili Vfp sula ya 2:22,1 na Timotewu sula ya 1:2,1:18.
Ayi ndi baluwa ya mchechi ya Pauli yamlayishili mundu mweni badili ya lipinga ha lya yivajumilili. Baluwa singi ndatu ndi Timotewu wa pili na Titusi na Filimoni. Chitabu cha Timotewu wa kwaa chimema layi sitangalili sha ndambu ya kujuma mulipinga lya yivajumilili sula ya 2:1-15, jumu sha filongosi wa lipinga lya yivajumilili sula ya 3:1-13, na ngayikilu kwilata vawula va udesi sula ya 1:3-11, 4:1-5, 6:2-5. Ayi yikulangusha ndambu Pauli akumuwula Timotewu ghavi chilongosi mumipinga ya yivajumilili Kilistu. Chitabu cha Timotewu wa kwaa muna deha sitangalili sha kumtanga mundu ndambu ya kugola fichuku fyawu finofu mumipinga ya vandu yivamjumilili Kilistu mumajuva ava.
Fivelili mugati kwa chikata
Pauli akukanda kwa kumjambusha Timotewu sula ya 1:1-2.
Pambeli akumkayika Timotewu kwilata vawula va udesi sula ya 1:3-11.
Pauli akuyendelela kuhimulila ndambu ya mweni wamulumba Yesu Kilistu sula ya 1:12-19.
Pambeli Pauli akumlayisha Timotewu kwilata kujuma na kwilata filongosi va mipinga ya vandu yivamjumilili Kilistu sula ya 2-3.
Pauli akumalilila baluwa yaki kwa kumugayila Timotewu layi sha mbelu sula ya 4-6.
1
1 Nenga Pauli, ndundami wa Yesu Kilistu, kwa nayishilu ya Chapanga Mlowola wa yufwi na Yesu Kilistu shuvililu yetu,
2 Timotewu, mwana wangu nakaka muujumilwa.
Ngukuluvila usangi na lusungu na kusika kwa Chapanga Tati na Kilistu Yesu Bambu wetu.
Ngayikilu ya vandu yivawula udesi
3 Ngudayila wikali Ifesu kucha wungudedikili pandiveyi nguyenda Makedoniya, kuvaveli vandu vamu vakuwula ng'ulilu ya udesi, uvabeshi vandu ava. 4 Vawombeli vasileki himusi sha udesi na kutambula lulalanda lutali lungajila mbelu lwa matawa va vambuyi na afi, fikuyegha malimbu hela fikuvadindasha ha vandu mumilandu ya ulowolu yimanyikili muujumilwa wa Chapanga. 5 Nongwa ya kugola findu finofu awu fya wafu ya lilawu ali kukuvilisha utami ndamilu yiifuma mundima ying'alili natilu ya kushawula figoli finofu na ujumilwa wa nakaka. 6 Vandu vamonga vavifya na vakola maywangu va upufi. 7 Vakudayila kuva yivawula Malawu va Chapanga vamupili Musa, lakini vamanya ha filongu fyawu awu milandu yivakuvilisha.
8 Tumanya kucha Malawu va Chapanga vamupili Musa manofu, leki patuvagolela ngimu wuyidayiliwa. 9 Lakini tukudayiliwa kuva na ngumbungumbu kucha Malawu va Chapanga vamupili Musa vava kwanongwa ya vandu vanofu ha, ila kwa vandu vangajila kupikana Malawu na vawafu na vangajila kumtila Chapanga na yivelili na sambi na vangajila kuva vang'alili na vandu yivangajila kumanya deha ya Chapanga, vala yivavawulaya vatati vawu na vamavawu, awu vovonda yivawulagha, 10 na upeji na valulumi yivayigola kumbeli na vefi na yivahemesha vandu na vadesi na yivayilapa kwa udesi na chochonda chingajila kulinganila na mawuli va nakaka. 11 Ng'ulilu ayi yiva Muchilongu cha Nyanyi cha Chapanga muna nemusi na nenga nayishiwa na Chapanga ndichilanduli.
Kulumba kwanongwa ya lusungu lwa Chapanga
12 Ngumulumba Bambu wetu Yesu Kilistu, yanyimbili liwovi, kwanongwa kang'ona nenga jumiliwa na kashawula ndimukimbanikili, 13 hata leki pakwandi nenga ndamujowulili na ndaveli mgobola na chandewu. Lakini Chapanga ang'onilili lusungu, kwanongwa ndagolili nahawu kwa upufi na ngajila kuva na ujumilwa. 14 Bambu wetu asangilili nenga usangi waki wutangalili na kanyimba ujumilwa na utami kwa kwilumba na Yesu Kilistu.
15 Detelu ayi ndi ya nakaka na yikudayiliwa kujumiliwa nakamu, Yesu Kilistu ayisili mumlima kuvalowola yivavelili na sambi. Na nenga ndi mvifyi munu pitu vosi, 16 lakini kwanongwa ayi Chapanga kang'onela lusungu nenga yimelili na sambi pitu vonda, ili Yesu Kilistu alangushi uwunilifu waki wosi kwa nenga, ndivi chilangushilu kwa vala vonda davamjumili na kupokela unofu wa jola. 17 Kwa mweni yaveli Mutwa wa jola, yangajila kusova na yangajila kuwoneka na yaveli Chapanga weka yaki na fivi ndundamilu na ukomi kwa Chapanga jola! Yina.
18 Mwana wangu Timotewu, ngukuhadisha Malawu ava kwa filongu fya vambuyi va Chapanga yifidetiwili dahili kwa yuwi vavi kucha chidumu chaku, ili kwa filongu afi uweshi kulevanila milandu ya Chilongu cha Nyanyi, 19 na ukamuli ujumilwa na wuvi mundu wa kushawula na kugola findu finofu. Vandu vamonga vafileka afi topi vawuyananga ujumilwa wawu. 20 Gati ya ava ndi Huminayu na Alekisanda yindivahadishili kwa Lijangavandu, ili vamanyi kumujowola Chapanga ndi wafu.