BALUWA YA PAULI KWA VANDU VA IFESU
VAIFESU
ULONGULELU
Baluwa kwa Vaifesu yayandikiwili chipindi chimu ngimu baluwa kwa Vakolosayi mu mwaka wa milongu sita yipitili kukandila pawonikili Yesu.
Muyandika ayimanyishili mweni kucha ndundami Pauli sula ya 1:1. Vanachuli vatangalili vakujumila kucha Pauli ayandikili baluwa ayi hataleki kwahela jambu kwa mundu ngimu jambu yisiveli mu baluwa ya Vakolosayi. Kwanongwa ayi pamongapa baluwa yayilatili kuyeghiwa gati ya Fipinga fiwutunga fya yivamjumilili Kilistu mumkowa wonda wa Ifesu. Kandi Pauli akuwomba kucha aveli muchijaka payandikeyi baluwa ayi sula ya 3:1 na 4:1 na 6:20. Pauli amupili baluwa ayi Tukiku ili ayiyeghi paghaveyi mumwanja waki wa kutyangila lipinga lya vandu yivamjumilili Kilistu va aku Ifesu sula ya 6:21-22.
Ifesu yaveli mbwani ngomi munu na makalu makomi va Valoma kwa mkowa wa Asiya dokwa. Ifesu yaveli yimanyika munu kwanongwa ya nyumba yawu ya kudadavila na yivayitawulili kwa chapanga wawu mdadala wa Chigiliki yakemiwili Atemisi Fgl sula ya 19:23-31. Lipinga lya vandu yivamjumila Kilistu lya aku Ifesu lyakandili finofu lakini pambeli vanyuminyumili Ugl sula ya 2:1-7.
Mubaluwa yaki kukandila kwaa mbaka pagati Pauli akuhimulila ndambu Chapanga wavashawulili vandu vaki na kuvalowola mu sambi shawu kwadeha ya Yesu Kilistu. Mweni alingili lipinga lya vandu yivamjumilili Kilistu na mvili wa Kilistu, na Kilistu ndi mutwi wa mvili awu, na kandi akulinga lipinga lya vandu yivamjumila Kilistu na nyumba na Kilistu ndi lusiki. Kufumila pagati mbaka mbelu ya baluwa ya Pauli akuvalagha ndambu ya kwikala ngalilu ya vandu yivamjumilili Kilistu.
Fivelili mugati kwa chikata,
Pauli akwimanyisha mweni na kuvajambusha Vaifesu mu sula ya 1:1-2
Kandi mweni akuhimulila ulongu wuvelili gati ya Lipinga lya yivamjumila Kilistu na Kilistu mweni sula ya 1:3-3:21.
Pambeli Pauli ayandikili ndambu ya yivamjumilili Kilistu yivadayiliwa kwikala sula ya 4:1-6:20.
Mbelu Pauli akuvagayila layilayi sha kumalilila sula ya 6:21-24.
1
Baluwa ya Pauli kuyenda kwa Vaifesu
1 Nenga Pauli, yindigoliwili kuva ndundami kwa utami wa Chapanga, nguvayandikila yumwi vandu vaki va aku Ifesu, yimuveli na chiganu kwa kwilumba na Yesu Kilistu. 2 Nguvaluvila usangi na kusika kufuma kwa Chapanga Tati wetu na kwa Bambu Yesu Kilistu.
Nemusi sha mfuki Mukilistu
3 Ajumiwi Chapanga, Tati wa Bambu wetu Yesu Kilistu! Nongwa, kwa kwilumba na Kilistu katunemela kwa kutugayila usangi shosi sha Chimfuki sha kumbindi kwa Chapanga. 4 Ngajila tanila kuwumbiwa mlima, Chapanga atushawulili yufwi tuvi waki mukwilumba na Kilistu, ili tuvi vang'alili na tungajila wafu pawulongolu yaki. Kwa nongwa ya utami waki, 5 Chapanga alamulili kukandila dahili tuvi vana vaki kwa deha ya Yesu Kilistu. Nahawu ndi Chapanga anowishiwili na ndi wadayilili. 6 Topi, tumujumi Chapanga kwa usangi yaki ngomi, yatugayilili kwa deha ya Mwana waki yamtamili! 7 Kwa mwasi wa Kilistu yufwi tulowuliwa, sambi shetu siwushiwa. Nahawu ndi ndambu wuvelili ukomi wa usangi yaki, 8 atugayilili ngenju!
Kwa luhunja na umanyi waki wosi. 9 Chapanga adayilili kutulangusha milandu yaki yifisikili, yayilatili kugola kwa deha ya Kilistu. 10 Milandu ayi Chapanga angayigolili chipindi pachifika, milandu ayi ndi kukungasha pamu fiwumbi fyosi na kila chindu kumbindi kwa Chapanga na pasi pamulima, pafilongushiwa na Kilistu.
11 Findu fyosi fyagolikili ngimu wadayilili na wayilatili Chapanga na atushaulili yufwi tuvi vandu vaki kwa deha ya Kilistu, kwanongwa ya chila chayilatili, agolili naha kufumila pakwandi. 12 Yufwi yitulongulili kumwidumbila Kilistu, topi, tuujumi ukomi wa Chapanga!
13 Na yumwi wuwula wula mwalupikanishili lulayilayi lwa nakaka lwa Chilongu cha Nyanyi chiyeghili ulowolu. Mumujumila Kilistu na Chapanga ili kulangusha kucha yumwi vaki kwa kwilumba na Kilistu, kavataya chilangushilu kwa kuvapa yula Mfuki Mng'alili yatujangili. 14 Mfuki ayu ndi yatugola tugayiliwi fyosi fila Chapanga fyatujangili vandu vaki na chilongu achi chikutupa chiganu kucha Chapanga davalowoli vandu vaki. Leki tujumi ukomi waki!
Dadavu ya Pauli kwa Vaifesu
15 Kwa nongwa ayi, kukandila pambikanishili ujumilwa wenu kwa Bambu Yesu, ndamilu yenu kwa vandu va Chapanga vosi, 16 neka ng'odu kumulumba Chapanga kwanongwa ya yumwi. Nguvakumbuka mudadavu shangu. 17 Ngumuluva Chapanga wa Bambu wetu Yesu Kilistu, Tati wa ukomi avapi Mfuki waki davavapi luhunja na ugubutulu ili mumumanyi finofu Chapanga. 18 Ngumuluva Chapanga agubutuli ndima shenu ili siweshi kulola ngesha yaki, ili mumanyi yila shuvililu yavakemilili na wula ukomi mkomi wa mbala wavavikilili vandu vaki, 19 ili mumanyi ndambu uwesu waki wuvelili mkomi munu kwanongwa yetu yufwi yitujumila. Uwesu awu wugola chichuku mugati yetu wuyifwana na liwovi lila likomi munu, 20 yimshukushili Kilistu kumambi, kamwikalisha mwambu waki wa mlilu kumbindi kwa Chapanga. 21 Aku kwavelili Kilistu kumbindi ya wutwa shosi, uwesu na liwovi na ukomi na litawa na kila amuli na kila ndambu ya matawa na kila ukomi pamu na kumbindi ya kila chindu chiwesha kumanyika mumlimawu na mlima wuyisa awu. 22 Chapanga kamupa Yesu uwesu wa findu fyosi na kamushawula ghavi mkomi kwa vandu yivamjumilili Kilistu. 23 Yivajumilili vosi ndi unakaka wa mvili wa Kilistu na unakaka waki mweni wukugola findu fyosi kila mahali.