19
Pɔlu ‑o Efɛzi
Apolɔsi ‑yaa 'waati 'la ba Korɛnti ‑wa 'ɛ ta, Pɔlu ꞊kaan Azi 'klɛɛn 'ɛ 'yi vlɛ gɔɔn mu 'ɛ 'yi ‑wa mu 'ɛ ta, 'bhɛɛ‑ ‑e ꞊nwa bhɔlɛ Efɛzi ‑wa 'ɛ ta 'tɛ. ‑E ꞊bhwa 'bhɛ ꞊nɔɔ Zesu a ‑klaŋlanɛ mu 'ɛ 'ke ta. 'Bhɛ klɛle 'tɛ, 'kee‑ 'mu 'lrɔkpale dɔɔ: «'Ka 'ka 'kpalawoa Zesu 'yi, 'ka Lii 'Weŋ 'ɛ 'srɔɔwoa‑ ɛɛ?» 'Bhɛɛ‑ 'ke 'mu 'a zikpale ‑a ni dɔɔ: «'Yooye‑, 'o mɔɔ laa a malɛ ‑lido' dɔɔ Lii 'Weŋ ‑o.» 'Bhɛɛ‑ 'ke Pɔlu ‑o ‑lrɔkpale 'ezin‑ dɔɔ: «'Ka 'ka 'kpalawoa Zesu 'yi bhe, ‑o 'ka 'wiiŋfia꞊ wiiŋfɛgbɛya ‑glɔɔn 'ɛ ‑dela ‑yi ɛɛ?» 'Bhɛɛ‑ ‑o pe Pɔlu ni dɔɔ: «‑Woo' 'wiiŋfia꞊ Zaan a pɛ mɛɛ wiiŋfɛgbɛya 'bhɛɛ‑ 'yi ‑yi ba.» 'Bhɛɛ‑ Pɔlu pe ‑o ni 'ezin‑ dɔɔ: «'Ke mɛɛ 'la zan mu ‑yaa dɔ a ‑la 'ke ‑o ploo ‑o klɛza ‑yɔɔ' mu 'ɛ ma, Mɛɛ Wiiŋfɛ' Mi Zaan ‑yaa 'bhɛ zan mu ‑la wiiŋfɛ ‑yi ba. 'Duŋ‑ ‑e ‑yaa pe 'zi Izraɛli mu 'ɛ ni 'ezin‑ dɔɔ ‑woo 'kpa mɛɛ 'la zan ‑yaa nu nulɛ 'yee‑ blaan, 'bhɛɛ‑ 'yi; 'bhɛ mɛɛ 'ɛ 'bhɛ ‑le 'ke Zesu 'le.» ‑O yanle 'bhɛ ‑jan mu 'ɛ 'malele, 'ke ‑o dɔle‑ ‑a ‑la dɔɔ ‑woo wiiŋfɛ' ‑yi ba Mɛɛzan Zesu 'tɔ 'ɛ 'yi. 'Bhɛ blaan, 'ke Pɔlu 'e gbɛ 'kpale ‑o ta, 'bhɛɛ‑ 'ke Lii 'Weŋ 'ɛ zinale ‑o ta. 'Ke ‑o wli ‑bhɛɛke' mu 'pele 'sanle, 'bhɛɛ‑ 'ke ‑o ‑Waanbhaa' ‑lɛla' janwo. 'Woo‑ mɛɛ mu 'ɛ 'yaa‑ bhɔ mɛɛ vu ta plɛ ‑din.
'Bhɛ blaan, 'ke Pɔlu gele‑ Zuufu mu daanfɛ' 'ɛ ꞊la. 'Bhɛɛ‑ mlɛ yaga ta, ‑e ‑Waanbhaa' a ‑bhleŋgbeya yaaza 'ɛ ‑jan 'ɛ ꞊woa mɛɛ mu ni. Yaa ‑yaa gblaan mɛɛ 'kedo‑ 'kpɔ 'lɛɛ 'bhɛ ‑janwo' yrɛ 'ɛ ꞊nɔɔ. ‑E ‑yaa dɔ 'zi klɛn, 'kooko‑ mɛɛ mu dɔ Mɛɛzan a ‑jan 'ɛ ꞊la. 'Duŋ‑ Zuufu 'ke mu ‑yaa 'mu 'trɔn 'yi dɔ 'zi 'eglɔɔle Pɔlu 'wojan‑ mu 'ɛ ma, 'bhɛɛ‑ waa ‑yaa dɔle‑ ‑a ‑la 'ke ‑woo kpa Zesu 'yi. Drɔɔn', ‑o ‑yaa 'sɔnsi zii' Pɔlu 'wojan‑ mu 'ɛ ma 'ke ‑o ‑jan 'yɔɔ‑ wo Mɛɛzan a zi 'ɛ ma mɔkpɛn' 'yrɛ ma kpataakpa. 'Bhɛla‑ ‑yile 'ke Pɔlu Zesu 'yi mu 'ɛ 'siile, 'ke ‑o 'pegee 'mu gole‑ ‑o pleŋ‑, 'bhɛɛ‑ 'ke ‑o gele‑ Tiranusi ‑a ‑laklu ‑wa 'ɛ ta. ‑E ꞊bwa ‑Waanbhaa' a ‑janwo' 'ɛ 'wole‑ ma 'bhɛ ꞊nɔɔ yi 'oo yi. 10 Pɔlu ꞊bwa 'bhɛɛ‑ klɛle ma lɛɛ plɛ ta, ‑asiikɔɔ Zuufu mu 'pegee Zuufu kle mu 'la 'kpɛn 'yaa‑ 'bhɛ Azi 'klɛɛn gbɛ do 'ɛ 'yi, 'mu 'kpɛn Mɛɛzan a ‑jan 'ɛ ꞊maa.
Seva gbe mu a ‑za
11 ‑Waanbhaa' ‑yaa mɛɛ 'kpeelɛni ma 'sɔle‑ maza mu klɛ 'zi Pɔlu gbɛ zi. 12 'Bhɛla‑ ‑yile, 'kee‑ ‑yaa klɛ sɔgbɛ mu 'le oo, 'kee‑ ‑yaa klɛ mɛɛ ŋgblo ma 'fuugo‑ sɔgbɛ mu 'le oo, 'ke ‑o ‑yaa 'mu yan Pɔlu 'flɛ 'ɛ ma, 'bhɛɛ‑ 'ke ‑o ‑yaa 'mu kpa gadɛ mu 'pegee lii ‑yɔɔ mu ‑yaa mɛɛ 'la zan mu zi 'mu ma, 'bhɛ gadɛ mu 'ɛ ꞊yaa bhee, 'bhɛɛ‑ lii ‑yɔɔ' mu 'ɛ ꞊yaa go 'bhɛ zan mu 'ɛ zi. 13 'Bhɛ ya 'ɛ 'yi 'tɛ, Zuufu 'kɛ mu 'la 'yaa‑ 'kaan zii' yrɛkpɛn‑ ꞊nɔɔ 'ke ‑o ge 'zina mu ‑gbinlele 'zina lii mu ‑yaa mɛɛ 'la zan mu zi, 'mu ꞊yaa zi 'tɛ 'bhii‑ 'mu 'zina mu 'ɛ ‑gbin mɛɛ mu 'ɛ zi Mɛɛzan Zesu 'tɔ 'ɛ 'le. ‑O 'kpɛn do do ‑yaa ‑jan 'la wo 'zina mu 'ɛ ni, 'bhɛ ‑le ‑yaa dɔɔ: «'Mi pe 'ka ni dɔɔ Zesu 'la 'ke Pɔlu ‑o 'bhɛ a ‑jan 'wo zii', ‑ka go 'bhɛɛ‑ 'tɔ 'ɛ 'yi!» 14 Mɛɛ 'la zan mu ‑yaa 'bhɛ ‑za ‑glɔɔn 'ɛ klɛ 'zi, 'mu 'yaa‑ mɛɛ 'srwaplɛ‑, 'bhɛɛ‑ 'mu ‑yaa Zuufu mu a 'sraka 'lɛna‑ mi gblaan do 'la ‑o ‑yaa 'bhɛ sii Seva 'bhɛɛ‑ gbe mu 'le. 15 ‑O 'bhɛ ‑jan 'ɛ 'wole‑ 'zina do ni, 'ke 'bhɛ 'a zikpale ‑o ni gadɛ mi 'ɛ 'lii dɔɔ: «'Ŋ Zesu dɔ, 'bhɛɛ‑ 'ŋ Pɔlu dɔ 'ezin‑; 'duŋ‑ 'ka mu, ‑de mu 'gbu ‑le 'ka mu 'le ɛɛ?» 16 'Zina ꞊yaa mɛɛ 'la zan zi, 'bhɛ ‑balaa' ‑o ta, 'bhɛɛ‑ 'bhɛ a pɛ faŋgan‑ 'ɛ ꞊kpaa ‑o 'kpɛn a pɛ faŋgan‑ 'ɛ ta; 'bhɛɛ‑ 'bhɛ ‑yrɛnkpa' gbɛ ‑yɔɔ' ꞊woa ‑o ta, ‑asiikɔɔ ‑o ‑pwɛla 'fɛ 'ɛ ꞊la ‑o tafleŋ‑ 'le 'ke ‑o blasaan‑, 'bhɛɛ‑ ‑o madiŋwole ‑yaa. 17 'Bhɛ ‑za 'ɛ ꞊zian Efɛzi ‑wa 'ɛ ta yrɛkpɛn‑ ꞊nɔɔ. 'Kee‑ kpa Zuufu mu ta oo, 'kee‑ kpa Zuufu kle mu ta oo, 'o 'kpɛn 'bhɛ ‑za 'ɛ ꞊maa; ‑ayile ‑gblaan ꞊klaa ‑o 'kpɛn 'yi, 'bhɛɛ‑ ‑o ‑yaa ‑gasikpa zii' Mɛɛzan Zesu 'tɔ 'ɛ 'lɛɛ. 18 Mɛɛ 'la zan 'mu 'e ꞊kpaa Zesu 'yi, 'mu ‑bebe ‑yaa zan 'mu klɛza ‑yɔɔ' mu 'ɛ 'pelɛ‑ mɔkpɛn' 'yrɛ ma kpataakpa. 19 Mɛɛ 'la zan mu ‑yaa 'srɔn klɛ, 'mu ‑bebe ꞊nwa 'mu 'a 'srɔn 'sɛwɛ mu 'ɛ 'le, 'bhɛɛ‑ 'bhɛ mu 'mu 'kpɛn 'kpaciela mɔkpɛn' 'yrɛ ma. 'Bhɛ 'sɛwɛ mu 'ɛ 'plɛɛ 'yaa‑ ‑gɔli' 'taŋbha 'waa mia plɛ bhɛ vu (50.000) bhɔ. 20 'Bhɛ gbɛɛn‑ bhe, Mɛɛzan a ‑Jan 'ɛ 'yaa‑ zɛn 'zi 'yee‑ Mɛɛzan a ‑glɔɔya' 'ɛ 'le, 'bhɛ 'pegee faŋgan‑ ma.
Efɛzi mu 'ɛ ‑o ‑wlɛnna Zesu 'yi mu 'ɛ ma
21 'Bhɛ ‑za mu 'ɛ klɛle blaan, 'ke Pɔlu 'a 'lɛdulale *Lii 'Weŋ 'ɛ 'seŋ ta dɔɔ ‑e gele‑ 'kanlɛ‑ Masedwani 'pegee Akayi 'klɛɛn mu 'ɛ 'yi, 'bhɛɛ‑ ‑e ge 'pwɛlɛ‑ Zeruzalɛmu. ‑Ya ꞊pia dɔɔ: «'Ke 'ŋ ‑ja 'bhɛ ꞊nɔɔ ye, ‑yoo 'ke ‑za 'le 'ezin‑ 'ke 'ŋ ge Rɔmu ‑wa 'ɛ ta.» 22 'Bhɛla‑ ‑zayile, ‑ya madɔ mi plɛ winbwa‑ Masedwani: Timote 'pegee Erasi. 'Bhɛɛ‑ 'yee‑ 'gbu ꞊bwa ‑sɔ 'mu ‑zanta ‑yrekpaa' sa ta Azi 'klɛɛn 'ɛ 'yi. 23 'Bhɛ 'waati do 'kpɔ 'ɛ ba, Efɛzi ‑wa 'ɛ ta mu 'ɛ 'kpɛn 'yaanmiŋwole ‑yaa Mɛɛzan Zesu a zi 'ɛ ‑zayi'. 24 Wlan 'ɛ ni, yo do ‑yaa Efɛzi ‑wa 'ɛ ta. ‑O ‑yaa 'bhɛ sii Aatemisi. 'Bhɛɛ‑ ‑can klɛ mi do ‑yaa 'yee‑ ‑wa 'ɛ ta, ‑o ‑yaa 'bhɛ sii Demetriusi. 'Bhɛ 'yaa‑ 'yee‑ yo 'ɛ gba 'fɛ 'ɛ bhɔɔma ‑yrinɛ' mu klɛ ‑gɔli' 'taŋbha 'pu 'le, 'bhɛɛ‑ ‑e ‑yaa 'mu gɔn mɛɛ mu 'kɔɔ. 'Yee‑ Demetriusi 'pegee ‑yaa' yewonɛ mu 'ɛ ꞊yaa ‑gɔli' ‑bebe 'srɔɔwo 'bhɛ yo 'ɛ gba 'fɛ 'ɛ bhɔɔma ‑yrinɛ' mu 'ɛ gɔnle ma. 25 ‑Yrekpaa' do, ‑e ‑yaa' yewonɛ mu 'ɛ 'pegee ‑can klɛ mu ‑vin mu 'ɛ ꞊klaa 'eke‑ ba, 'bhɛɛ‑ ‑ya ꞊pia 'mu ni dɔɔ: «'Ŋ 'yiɛnii mu, 'ka 'gbu 'a 'yaango‑ 'bhii‑ ‑kɔɔ' ‑o ‑kɔɔa' ‑naflo mu 'ɛ 'srɔɔwo zii' ‑kɔɔa' ye 'lɛɛ‑ 'bhɛɛ‑ ma. 26 'Duŋ‑ ‑zɔn 'yee‑ Pɔlu 'ɛ ‑yoo ‑za mu 'la klɛ 'zi, 'ka 'yrɛ ‑o 'mu ma, 'bhɛ 'pegee 'ka 'trɔn ‑o 'mu 'yi. ‑Ya pe 'zi mɛɛ mu 'ɛ ni dɔɔ: Bhaaplɛŋ mu ‑o gba yo mu 'la yaan ‑o 'gbu 'kɔɔ, 'mu 'laa ‑o 'ke ‑waanbhaa' ‑zeze mu 'le. Mɛɛ ‑bebe 'e ꞊kpaa 'bhɛ ‑jan 'ɛ yi; 'bhɛɛ‑, 'bhɛ mɛɛ 'srɛ ŋgblo ‑siɛla. 'Duŋ‑ 'bhɛ 'laa klɛlɛ Efɛzi ‑wa do ‑kplɛn ta ‑gɛ, 'bhɛ ꞊kla 'ezin‑ Azi 'klɛɛn 'kpɛn ‑la ‑yi. 27 ‑A ‑daŋ' 'laa nu golɛ ‑kɔɔa' yawo 'ɛ do ‑kplɛn baale ta. 'Kɛla 'bhɛ ‑o ‑a ‑yi 'eyɔɔle 'ezin‑, 'bhɛ ‑le dɔɔ ‑e nu ‑kɔɔa' yo da ‑gbɛnɛ 'ɛ gba 'fɛ 'tɔ 'ɛ magalɛ. 'Bhɛ gbɛɛn‑ bhe, ‑kɔɔa' yo 'ɛ 'tɔbhɔleya 'ɛ nu galɛ; 'bhɛɛ‑ 'duŋ‑ Azi 'klɛɛn 'yi mu 'ɛ 'kpɛn 'pegee 'trɛ ta mu 'ɛ 'kpɛn 'yela‑ gba!» 28 Mɛɛ 'la zan mu Demetriusi 'wojan‑ 'ɛ ꞊maa, yran ‑gbɛnɛ ꞊wlaa 'mu zru 'yi. 'Bhɛɛ‑ 'ke ‑wa pele 'sanle 'eglɔɔle dɔɔ: «Aatemisi, Efɛzi mu a yo da 'ɛ ‑yoo 'egbɛnɛle, 'bhɛɛ‑ 'e 'kpa ma yo laa ‑o! Aatemisi, Efɛzi mu a yo da 'ɛ, 'yoo‑ 'egbɛnɛle, 'bhɛɛ‑ 'e 'kpa yo laa ‑o!» 29 'Bhɛ klɛle 'tɛ, 'bhɛ ‑jan 'ɛ ‑wa 'ɛ 'kpɛn 'yaanmiŋwoa, 'bhɛɛ‑ 'ke ‑wa 'ɛ ta mu 'ɛ 'kpɛn 'wlɛnle. 'Bhɛɛ‑ 'yee‑ Pɔlu 'taawoyɔɔn plɛ 'ɛ, Gayusi 'pegee Arisitaki, ‑o 'mu ꞊kwan. 'Mu ꞊yaa 'ke Masedwani mu 'le. ‑Woo 'kunlawoa, 'ke ‑woo ‑glaanle', 'bhɛɛ‑ 'ke mɛɛ 'saa 'ɛ gele‑ 'ke ‑o ‑le ‑waa' ‑zabla' ‑kpan 'ɛ ta. 30 'Bhɛ 'yi, Pɔlu 'gbu 'yaa‑ zi 'bhii‑ ‑e ge dɔ ‑zamaa' 'ɛ 'lɛɛ 'bhɛɛ‑ ‑ya 'gbu zrɔn 'mu ni, 'duŋ‑ Zesu 'yi mu 'ɛ waa dɔlɛ a ‑la 'kee‑ 'bhɛ klɛ. 31 'Yee‑ Azi 'klɛɛn 'yi ‑kuŋlii gblaan mu 'ɛ 'ke mu ‑yaa 'yee‑ Pɔlu 'gbu 'bhɛgwlɛn‑ mu 'le. 'Bhɛ mu kle ꞊kpaa ‑a ni dɔɔ yaa gelɛ ‑zabla' ‑kpan 'ɛ ta. 32 'Bhɛ 'waati 'ɛ ba, ‑zamaa' 'saa 'ɛ 'yaa‑ ‑we 'zi 'zoozoo‑: ‑a 'ke mu ‑yaa ‑janwo' zii' 'eglɔɔle, 'bhɛɛ‑ waa ‑yaa sɔ 'eke‑ ‑weli' ‑yi 'male. 'Bhɛɛ‑ drɔɔn', ‑woo ‑lɛkpaa 'eke‑ ta win 'la ma, ‑o ‑bebe 'laa ‑yaa 'bhɛ dɔ. 33 ‑O ‑yaa Zuufu 'gwlaan‑ do sii Alɛzandri. ‑Zamaa' 'ɛ 'pleŋ‑ mɛɛ 'ke mu 'yee‑ ‑za 'ɛ 'yipia꞊ 'bhɛ ni. 'Bhɛɛ‑ Zuufu ‑vin mu 'ɛ 'yee‑ Alɛzandri 'yrɔnna‑, 'bhɛɛ‑ ‑o ‑ja 'kɛle‑ ‑zamaa' 'ɛ 'lɛɛ‑. ‑Ya gbɛ ‑lawlɛnna, 'bhɛɛ‑ ‑e ‑yaa zan ‑janwolɛ ‑zamaa' 'ɛ ni. 34 'Duŋ‑ ‑wa yele 'bhii‑ ‑e ‑yaa 'ke Zuufu mi 'le, 'ke ‑woo ‑weli' 'ɛ 'wlɛnle 'eke‑ zi 'eglɔɔle 'zoozoo‑ 'ke ‑wa pe dɔɔ: «Aatemisi, Efɛzi mu a yo da, 'yoo‑ 'egbɛnɛle, 'e 'kpa ma yo laa ‑o! Aatemisi, Efɛzi mu a yo da, 'yoo 'egbɛnɛle, 'e 'kpa ma yo laa ‑o!» ‑O ꞊mwa 'bhɛ 'pele‑ zi 'fɔ 'bhɛ ‑bɛɛnna 'lɛrɛ plɛ ‑din.
35 'Fɔ boolazi, 'bhɛɛ‑ ‑waa' ‑wa 'ɛ ta 'sɛwɛdɛ mi 'ɛ 'bhɛ gbɛswa‑ ‑zamaa' 'ɛ tagale ta; 'bhɛɛ‑ 'bhɛ pe ‑o ni dɔɔ: «Efɛzi mu, mɔkpɛn' 'a 'yaango‑ 'bhii‑ Efɛzi mu 'ɛ 'mu ‑le ‑kɔɔa' yo da ‑gbɛnɛ Aatemisi gba 'fɛ 'pegee ‑a bhɔɔma ‑yrinɛ' 'ɛ gooba mu 'le, 'bhɛ 'pegee 'yee‑ yo 'ɛ bhɔɔma ‑yrinɛ' 'ɛ ‑daa laflɛ' ma, 'bhɛɛ‑ ‑e ‑balaa' 'trɛ ma. 36 Mɛɛ 'kedo‑ 'kpɔ 'laa sɔ 'bhɛ ma zaabɔle. 'Duŋ‑ 'ke ‑yoo 'bhɛ gbɛɛn‑ bhe, ‑ka 'ka zrukpala, 'bhɛɛ‑ 'ka 'laa 'kɔɔlɛ‑ ‑za 'kedo‑ 'kpɔ klɛlɛ ma blaale‑. 37 ‑Amasrɔyi, 'ka ꞊nwa mɛɛ plɛ 'la 'le ‑gɛ bhe, waa ‑kɔɔa' yo 'ɛ gba 'fɛ 'ɛ ꞊la pɛ 'kedo‑ 'kpɔ 'silɛ‑, 'bhɛɛ‑ waa a 'tɔ 'yɔɔ‑ 'kedo‑ 'kpɔ 'pelɛ‑. 38 'Bhɛɛ‑ 'duŋ‑, 'ke Demetriusi 'pegee ‑yaa' yewonɛ mu 'ɛ ‑woo ‑la ma janwoa‑ dɔɔ mɛɛ 'ke ‑za 'ke ꞊kla ‑o ni, 'kitikan yi mu dɔle ‑o, 'bhɛɛ‑ ‑kɔɔ' 'wiiŋ‑ mɛɛ gblaan mu 'ɛ 'mu ‑o ye. ‑O sɔ gele‑ 'mu ta ye waa ‑za 'ɛ 'yrɛbago zayi'. 39 'Ke 'kaa‑ zi 'bhii‑ 'o 'kaa‑ ‑za 'bhɛɛke 'yrɛbago, ‑kɔɔ' nu 'bhɛ klɛlɛ ‑kɔɔ' a 'klaŋkeba yi 'ɛ 'le. 40 'Duŋ‑ ‑za 'la ꞊kla ‑zɔn, Romɛ mu 'ɛ sɔ ‑lale' ‑kɔɔ' ta dɔɔ ‑kɔɔ' ‑o ‑wlɛn 'zi ‑o ma. ‑Amasrɔyi ‑kɔɔ' ꞊klaa 'eke‑ ba, ‑za 'la ma, win laa ‑o 'bhɛ ma, 'bhɛɛ‑ ‑kɔɔ' 'laa nu 'sɔlɛ‑ 'bhɛ 'yipele mɛɛ 'kedo‑ 'kpɔ ni.» 41 Waa ‑wa 'ɛ ta 'sɛwɛdɛ mi 'ɛ 'yanle 'bhɛ ‑jan mu 'ɛ 'wolele, 'ke ‑ya pele‑ mɛɛ mu 'ɛ ni dɔɔ ‑o piila‑, 'bhɛɛ‑ ‑o ge ‑o ba ‑lɛ ma.