Simo elaa ya Yesu Klisto eya imolaka
Malako
Maphɔɔ ma etatele
O nte ya ɓabuku ɓa Simo Elaa ɓasɔ ɓane, phaaka Malako ɓoli ɓokuwe ɓombe kula na wɛnɛnɛ oɓokye ɓoli ɓookasi. Nkombo ya Malako eyɔkɔ eli Yoane Malako. Toewɛnɛ o Malako 14.51; Bitoma 12.12, 25; 13.5, 13; 15.37, 39; Ɓakolose 4.10; 2 Ti 4.11; Filemona 24; 1 Petelo 5.15.
O nkanda ya ɓaanosi ɓaakasi ɓakoma oɓokye Malako aɓaka «mpengyi» ya Petelo o mokyisi ŋwa Loma; yango mɛna iimola sɛ sa Simo Elaa siɓengye ɓowaɓaka Petelo kateya.
O Simo ya Malako tomozwa maphɔɔ mama:
- Malako 1.1-13: Yoane Moɓatise kaɓɔngyisele Yesu nzela; Yesu aɓatisami, aesi ya kyɛndɛ o bokye; omɔɔ Satana amumekyi
- Malako 1.14–10.52: Etoma ya Yesu o Galileya: Yesu amiteye oɓokye ali moto ooli na ɓokonzi; atati iimola ɓaekosi ɓɛ́ɛ ɓowamowa yo na ɓowamokundwa yo. Aesi ya mana o Galileya akye o Yelusalɛmɛ
- Malako 11.1–16.8: Pɔsɔ ya Yesu eya suka o Yelusalɛmɛ. Ɓato ɓayambaka Yesu na ɓolaa. Kasi maphɔɔ maaɓaka yo kakyele na mateya mɛ temaikaka ɓaa masepelisa ɓakonzi. Waa nkɔlɔ ya ilɛngyɛlɛ eyenga ya Ilekana, Yesu amba ya za na ɓaekosi ɓɛ́ɛ mozaa ŋwa suka, sima aesi ya kyɛ ɓɔndɛlɛ o inzabi sa ɓa olive; omɔɔ ɓaesi ya moakya, emba ɓamba ya kyɛ moɓoma oekulusu. Kasi na munkukutu, o sima ya mokolo ŋwa Saɓata, moanze monomo amba ya vana na ɓasi ɓakyɛkyɛ kyeka ilita sa Yesu, aesi ya ɓaimola oɓokye Yesu akundoo
- Malako 16.9-20: Yesu atɔkɔlɛsi ɓato ɓɛ, emba abaa o ikolo
Nwɛbi motangyi, ɓakoma mokanda ŋwa «Simo Elaa» mumu phɔ na ɓanga toanole «sekyele» ya Yesu wa Nazalɛtɛ, ɓo wanola mokonzi ŋwa ɓatuluku wa Loma oɓokye «Nde phɛlɛ, moto oyo aɓakyi Ŋwana wa Ŋwaphongo» (15.39).
1
Mateya ma Yoane Moɓatise
1 Eye etatele ya Simo Elaa ya Yesu Klisto, iyo Ŋwana wa ya Ŋwaphongo. 2 Moimosi Isaya akoma o buku pha Ŋwaphongo ɓoɓo:
Ŋwaphongo yokye: «Kyeka! Namotoma tima ya nga o ɓoo pha wɛ.
Amoeɓɔngyisa nzela.
3 Moto mɔnɔmɔ kaaŋwane o bokye:
Ɓɔngya nzela ya Nkolo!
Omotɛyisa nsonga!»
4 Yoane aesi ya tɔkɔlɔ o bokye. Ateyaka ɓato, yokye: «Ɓɔngya mandondo ma ɓɛ̀ɛ, oɓatisame. Emba Ŋwaphongo amoelimbisa masumu ma ɓɛ̀ɛ.» 5 Ɓato ɓasɔ ɓa ekolo ya Yuda na ɓa mokyisi ŋwa Yelusalɛmɛ ɓakyɛkyɛ oka yɛ. Ɓaimolaka ɓoɓe pha ɓɛ́ɛ o miyo ma ɓato ɓasɔ. Ndokolo Yoane kambe ya ɓaɓatisa o maa ma ebale ya Yaladɛnɛ.
6 Yoane alataka etobu eyatongamaka na nkungyɛ ya nyama na nkombo «Shamo». Alataka na nkamba ya lopho la nyama o mobimbi nwɛ. Azaka ntɛtɛ, alɛtɛkyɛ na maɓoo. 7 Aimolaka ɓato mɛ ɓoɓo: «Moto owamoya o sima ya nga andekyi na mwiya. Nga sikokyi imiinya o ɓoo phɛ oɓokye naingole nɔnɔ simbi ya bikoto ɓɛɛ. 8 Nga, naeɓatisa na maa, ka iyo amoeɓatisa na Ɓolɔɓɔ Ɓosanto.»
Yoane aɓatise Yesu
9 Emba mi nkɔlɔ mɛ Yesu aesi yauta o mokyisi mɔnɔmɔ o manyɛtɛ ma Galileya, nkombo ya mokyisi mɛ Nazalɛtɛ. Aesi ya koma oka Yoane. Yoane aesi ya moɓatisa o eɓale ya Yaladɛnɛ. 10 Sakɔkɔ, Yesu aesi ya londwa o maa. Okolondwe yo, awɛni ikolo si ziɓoo. Akuli wɛnɛ Ɓolɔɓɔ ɓomoutesi ndokolo inkoto-nwinya. 11 Aokyi ŋwɛsi moute o ikolo mowɔ ɓoɓo: «Iwɛ, Ŋwana wa nga owa lozingo, nali na wɛ na nkyisa ɓoikye.»
Molemba amekyi Yesu
12 Sakɔkɔ, Ɓolɔɓɔ aesi ya kamba Yesu o bokye. 13 Yesu aɓaka o bokye nkɔlɔ makoo mane. Omɔ, Molemba amumekaka. Ɓaanze ɓamosungaka.
Yesu aɓangyi ɓaɔsi ɓane
14 Waanyɔsa ɓɛ́ɛ Yoane o bɔlɔkɔ, Yesu aesi yakyɛ o manyɛtɛ ma Galileya, abuto ikyɛmimola Simo Elaa ya Ŋwaphongo, 15 aɓaka kakyɛmiwɔ yokye: «Uŋwaŋwa eye imbɛlɛ mɛ simbi yakoka. Ŋwaphongo awɛninye ɓokonzi phɛ. Ɓongola ntema ya ɓɛ̀ɛ, anola Simo Elaa ya Ŋwaphongo!» 16 Mokɔlɔ mɔnɔmɔ Yesu aesi ya ɓanda o mokukulu ŋwa maa maanɛnɛ ma Galileya. Okoɓande yo, aesi ya wɛnɛ ɓaɔsi ɓa swe ɓaɓale, mankombo ma ɓɛ́ɛ Simo na ŋwana nyango Andele ɓavakye ɓondɛndi o maa. 17 Yesu amba ya wɔ na ɓɛ́ɛ yokye: «Yambengye. Otokule ɓa ɓaɔsi ɓa swe, namoeɓuya ɓaɔsi ɓa ɓato phɔ ya Ŋwaphongo.» 18 Sakɔkɔ, ɓaikyi ika mandɛndi ma ɓɛ, ɓamoɓengyi. 19 Yesu akuli susana na ŋwana o ɓoo. Aesi ya wɛnɛ Zake na Yoane, ɓana ɓa Zebede. Ɓaɓaka mi vato, ɓaɓambe mandɛndi ma ɓɛ. 20 Sakɔkɔ Yesu aesi ya ɓaɓanga. Ɓaikyiika ango wa ɓɛ́ɛ Zebede o vato na ɓato ɓɛ́ɛ ɓaetoma, ɓaɓengyi Yesu.
Yesu abikye moto owa ɓolɔɓɔ ɓooɓe
21 Yesu na ɓaekosi ɓɛ́ɛ ɓaesi ya kyɛndɛ o mokyisi muunɛnɛ ŋwa Kapalanauma. O mokɔlɔ moeme Ɓayuda, Yesu aesi ya nyɔlɔ o Ingambi sa makyita. Atati iteya. 22 Ɓato ɓakamwaka ioka iteya sɛ, phɔ aɓateyaka na ɓoekondo ɓosɔ. Taikaka ɓateya ndokolo ɓateye ɓa Miɓeko. 23 Imbɛlɛ mɛ moto mɔnɔmɔ aesi ya nyɔlɔ o Ingambi sa makyita, aɓaka na ɓolɔɓɔ ɓoɓe, atati iaŋwana yokye: 24 «Yesu wa Nazalɛtɛ, kolukye ilokyela ɓo? Oesi nde iya lounva? Naeyeɓe. Iwɛ moto Mosantu owa toma Ŋwaphongo.» 25 Yesu aesi ya phaphala na ɓɔlɔɓɔ mɛ yokye: «Zala ɓose! Tɔkɔlɔ o nzoto ya moto oyo!» 26 Ɓɔlɔɓɔ ɓooɓe ɓoesi ya nyingyinya moto mɛ na ɓokusi. Ɓoesi ya aŋwana na ɓokusi, ɓotɔkosi o nzoto yɛ. 27 Ɓato ɓasɔ ɓaesi ya kamwa na ɓoikye. Nde ɓaɓona ɓabuto imituna, ɓɛkye: «Eye lowɔ ye? Kateya maphɔɔ manyakune na ɓoekondo. Katome na malɔɓɔ maaɓe, mamookye.» 28 Ŋwana ɓokyi ɓoɓo, sango ya Yesu yeesi ya nyangwa o nkyisi isɔ ya Galileya.
Yesu abikye ɓato ɓaikye ɓaa malɔsi
29 Ɓoɓɛlɛ, Yesu na Zake na Yoane ɓaesi ya mana o Ingambi sa makyita. Ɓaesi ya kyɛ o ingambi sa Simo na Andele. 30 Ɓɔɔ pha Simo owa ŋwaŋwasi amilangyaka phɔ aɓaka na mowɛwɛ. Okokome Yesu, ɓaesi ya moimola ɓolɔsi pha ŋwaŋwasi mɛ. 31 Yesu asusinye phɛnɛphɛ nɛ. Amophisi na eɓɔkɔ Amotɛyɛ. Mowɛwɛ moesi ya mana. Ŋwaŋwasi mɛ atati iɓakyelela.
32 Waankɔkɔlɔ, ɓato ɓamba ya ikyela Yesu ɓato ɓasɔ ɓaaɓaka na biswɛtɛ na ɓaa malɔɓɔ maɓe. 33 Ɓato ɓasɔ ɓa mokyisi ŋwa Kapalanauma ɓaesi yaangana o ɓoo pha ingambi saaɓaka Yesu. 34 Wamɔ, Yesu abikyaka ɓato ɓaikye na biswɛtɛ ndengye na ndengye. Atɔkɔlɔkɔ na malɔɓɔ maɓe maikye. Taikaka ɓenela oɓokye malɔɓɔ maɓe mawɔ phɔ malɔɓɔ maamana maeɓaka oɓokye ali Ŋwana wa Ŋwaphongo.
Yesu akyɛkyɛmitambula nkyisi isɔ ya Galileya
35 Yana wa munkukutu, Yesu aesi ya umwa. Aesi ya tɔkɔlɔ o ingambi sa ɓaka ɓɛ. Aesi ya kyɛndɛ o elele eya ɓose. Omɔ, atati iɓɔndɛlɛ. 36 Simo na ɓɛbi ɓaaɓaka nɛ ɓamba ya kyɛ moluka. 37 Okomozwe ɓɛ, ɓamba ya wɔ nɛ ɓɛkye: «Ɓato ɓasɔ ɓaaelukye.» 38 Kasi Yesu yokye: «Yaka tokyɛndɛ! Tokyɛndɛ o nkyisi iiyɔkɔ ya phɛnɛphɛ, phɔ ya oɓokye nakyɛ teya Simo Elaa omɔ mɛ. Naesi nde phɔ ya etoma mɛ.» 39 Nde ɓaɓona Yesu akyɛkyɛmitambula nkyisi isɔ ya Galileya, ateyaka o Mangambi masɔ ma makyita, atɔkɔlɔkɔ na malɔɓɔ maɓe maaɓaka onte ya ɓato.
Yesu abikye moto owa ɓolɔsi pha maaɓa
40 Ɓoɓɛlɛ, moto mɔnɔmɔ wa maaɓa aesi ya kyɛ oka Yesu. Amba ya mokusamela. Amba ya moɓɔndɔ, yokye: «Ɓo ozingyi, okokyi imbikya.» 41 Yesu amookyelaka ngɔngɔ, amba ya moelolela eɓɔkɔ, amba ya mokuma, yokye: «Nazingyi, bika!» 42 Sakɔkɔ maaɓa mɛ maesi ya mana. Moto mɛ aesi ya bika. 43-44 Yesu amba yawɔ nɛ na ɓokusi yokye: «Inzokye na ɓolaa, Saimola lowɔ lolo nɔnɔ moto mɔnɔmɔ. Kyɛndɛ nde oka nganga ya Ŋwaphongo. Omoteya nzoto ya wɛ. Oambya makaɓo ma ibika sa wɛ, ɓo wakoma ɓɛ́ɛ o buku pha Mose. Kyela ɓaɓona phɔ ɓato ɓaeɓe oɓokye obikyi phɛlɛ. Sima Yesu amba ya mobuya o ingambi sɛ.» 45 Kasi naɓo ɓaɓona, moto mɔna abuto kakyɛmiimola mboka esɔ lowɔ lamokomelaka. Yango mɛna, Yesu takulaka miwɛninya na ɓato, aikalaka nde o elele eeteli ɓato. Emba ɓato ɓaakyɛkyɛmiuta mboka esɔ, ɓakyɛkyɛ oli yo.