USENGA WA MWANDUSO WA
PETILI
Ulongozi
Usenga wa mwanduso wa Petili wandikigwa na Mtumigwa Petili. Petili kandusa usenga wake kwa kulonga yeye iyo yelihi na kawandikila wanhu welihi. Yeye kandika kwa Wachilisito wose wowaimwagile muna iisi fana viyokwandika muna 1:1. Kawatanga wasomaji wake fana ivo “wowaimwagile muna iisi” miyanza mingi. Usenga uno woilinga na usenga wa Paulo kwa Waefeso na wasomi wengi wohuwila kuwa 1 Petili wandikigwa viumalile kwandikigwa usenga kwa Waefeso habehi na mwaka 65 kwandusila viyelekigwe Yesu. Petili kandika usenga uno viyakalile Loma ni uko kakutanga Babeli muna 5:13.
Petili kolonga kuwa yeye kandika usenga uno kwa lungilo da “kumgumani moyo na kumulongelani kuwa uno kweli ni unovu wa Mulungu” muna 5:12. Kuna vinhu voilinga muna 1 Petili 2:11-3:7 na Waefeso 5:18-6:9 na Wakolosai 3:18-4:6. Vitabu ivo vitatu volava ndagilizi kusonhela tata na mama na wana na iviya viilondeka kuwategeleza walangulizi. Iviya kowaguma moyo wahuwila na kuwa wafunya umoyo lusita lwa magayo kwaviya uhelelo wahaguhi muna 4:1.
Yeliumo
Petili koitambula yeye mwenyewo na kuwalamsa wasomaji wake muna 1:1-2.
Kaidi komwing'ha hewela Mulungu kwa ichimu cha ulopozi uja wowoihanganye hamwe na viya fambulo da ulopozi kwa ugima wao muna 1:3-2:10.
Maabaho kowalagiliza wahuwila vilondeka kukala goya muna iisi na kokwandika kusonhela viya viilondeka kukala hamwe mulume na muke na mtumwa na mndewa muna 2:11-4:11.
Iviya Petili kowagela moyo kufunya umoyo lusita lwa magayo muna 4:12-5:11.
Kuuhelelo Petili kogotola usenga wake muna 5:12-14.
1
1 Niye Petili, yonitangigwe kuwa mtumigwa wa Yesu Chilisito.
Nowandikila wanhu wa Mulungu wowasaguligwe, wowaimwagile uko Ponto na Galatiya na Kapadokiya na Asiya na Bisiniya. 2 Musaguligwa kwa lungilo da Mulungu Tata na mutendigwa wanhu wa Mulungu kwa Muhe wake, kwa kumtegeleza Yesu Chilisito na kumiziligwa damu yake.
Nowalondela mongezeligwe unovu na tindiwalo.
Lolelo da kweli
3 Leka chimwing'he nhogolwa Mulungu, Tata wa Mndewa wetu Yesu Chilisito! Kwa ubazi wake kaching'ha ugima wa sambi kwa kumzilibula Yesu Chilisito, lelo china lolelo da kweli. 4 Ivo chololela kuhokela vinhu vinogile havidaha kuwola, hebu kuhunguka kulawa kwa Mulungu kamwikilani uko kuulanga. 5 Mweye kufosela uhuwilo mokalizigwa kwa ludabwa lwa Mulungu kwa ichimu cha ulopozi usasaligwe umala kugubuligwa muna zisiku za uhelelo.
6 Mudeng'helele ng'hani mbuli ino, mbali sambi kwa lusita ludodo, izalondeka muwe na usungu kwa ichimu cha magezo mbasakanyo yomugazigwa. 7 Magezo yaja lungilo jake ni kulagusa ukweli wa uhuwilo wenu. Na hata zahabu yenyewo ingawa yodaha kubanangigwa na kugezigwa kwa moto, iviya niivo yili na uhuwilo wenu, niuwo ufaya ng'hani kufosa zahabu, yolondeka igezwe idahe kutoga. Na baho mwizahokela nhogolwa na ukulu na hishima muna dizuwa diya Yesu Chilisito vondayagubuligwe. 8 Kwaviya mweye momulonda, ihawa mung'hali hamuna muwona, sambi momuhuwila ihawa hamunamuwona. Ivo modeng'helela ng'hani, kwa deng'ho kulu. 9 Kwaviya mohokela ulopozi wa mihe yenu, niijo lungilo da uhuwilo wenu.
10 Walotezi wa Mulungu wowalotele kusonhela unovu wa Mulungu uja yoyaweng'hile waupelemba na kuulolesa kusonhela ulopozi uno. 11 Wageza kuvimanya lusita lulihi na izalawillilaze mbuli iyo, yaani lusita yaulongile Muhe wa Chilisito yoyokala mgati yawo, kalotela kusonhela magezo yondayampate Chilisito na utunhizo wa Mulungu. 12 Mulungu kawagubulila waja walotezi wa Mulungu kuwa lusita viwakalile wolonga mbuli ziya zomuhulika sambi kulawa kwa waja wasenga wa kuulanga kwa Mulungu wowawagong'ondela Mbuli inogile kwa ludabwa lwa Muhe Yelile yoyatumigwe kulawa kuulanga, sang'hano yawo haikalile kwa faida yao wenyewe ila kwa ichimu chenu. Izo ni mbuli ziya hata wasenga wa Mulungu walonda kuzimanya.
Lukemo lwa kukala ugima welile
13 Kwa ichimu icho sasaleni nzewele zenu kwa sang'hano. Kaleni meso na kwika lolelo jenu jose muna unovu wa Mulungu wonda mwing'higwe lusita Yesu Chilisito vondayalawile. 14 Fana wana womtegeleza Mulungu, sekemukale kwa kusondelela tamaa zihile zimukalile nazo lusita hamumanyile ukweli wa Mulungu. 15 Mbali molondeka muwe mwela muna ugenzi wenu wose fana viya ija yamtangileni kela. 16 Fana viya Maandiko Yelile viyolonga, “Muwe welile kwaviya niye nyela.”
17 Muhamtanga Tata ija yomulamulila nhaguso chila munhu bila kubagula kwa kulola sang'hano zake. Ivo kaleni fana wageni lusita lwenu lusigale hano hana isi kwa kumtegeleza Mulungu. 18 Kwaviya mweye muvimanya kuwa mukomboligwa kulawa muna uugenzi wenu haufaya, uwo muuhokela kulawa kwa wasaho zenu. Mbali hamukomboligwe kwa vinhu viwola, fana viya hela hebu zahabu. 19 Mbali mulopoligwa kwa damu ya Chilisito yofaya ng'hani na kakala fana mwanang'hondolo yelibule chilamso. 20 Kakala yasaguligwe na Mulungu ing'hali isi yose kulumbigwa, mbali kagubuligwa muna zisiku zino za uhelelo kwa ichimu chenu. 21 Kwa nzila yake momuhuwila Mulungu. Mulungu kamzilibula yeye na kumwing'ha utunhizo, na ivo uhuwilo wenu na lolelo jenu da kwa Mulungu.
22 Ivo muhamala kuisafya mihe yenu kwa kuutegeleza ukweli mbaka kuuvikila ulondo wa ndugu ulibule udelenya, iyoheni kuilonda kwa moyo umwe.
23 Kwaviya mwing'higwa ugima wa sambi, uwo haulawa muna imbeyu yoiwola mbali wolawa muna imbeyu haiwola, kwa nzila ya usenga wa Mulungu wili na ugima na ulibule uhelelo. 24 Kwaviya Maandiko Yelile yolonga, “Wanhu wose wawa fana mayani, utunhizo wawo wose uwa fana maluwa ya kuchuwala, mayani yonyala na maluwa yake yolagala, 25 mbali usenga wa Mndewa yokala siku zose.”
Usenga uwo niiyo Mbuli Inogile yomupeteligwe.