1 'Ilo'oo ma alafa ni suuabunga ka orisia la Stifin ma ka fata 'ilo'oo, “'Ino'ona ma ni 'ola lo'oo gila fata fafi'o du'ai, ngaia 'e kwala'imori?”

2 La Stifin 'e lamadu'aa fatalana maka fata 'i lo'oo faga, “Wane goru futa, ma ma'aa agu, mooru gwalongo madi mai fagu! God lo'oo 'e 'inato'o ma ka tegela'a, ngaia 'e faata'i fana wawarifu dauru la Ebraham alata ngaia 'e to'oru 'ua 'i Mesopotemia, ma ngaia 'ame leka 'ua fani Haran. 3 God 'e fata 'i lo'oo fana, ‘'Oi tata'e fa'asia nga ta'a amu, ma nga fanua amu, moko leka fana nga fanua na'a nau taku iiria famu 'i'oo to'o leka fai.’ ✡ Jenesis 12:1 4 Sui ma ngaia ka leka fa'asia gule'e lefu na ta'a 'i Kaldians, ma ka leka maka nana'i 'i Haran. Ma burina nga mama'a ala Ebraham 'e mae, God ka iiria fala Ebraham 'ani 'idu mai fana nga fanua na'a mooru nana'i no'o ai tala'ina lo'oo. 5 Aia, God 'ame kwatea no'o te'efuta me'e wado lo'oo fala Ebraham, gwa'a te'efuta gule 'ola sisika fala Ebraham 'ani to'o ai me'e 'amoe la'u mola. Tafe'ua God ngaia 'e fataarunga'i fana ngaia te'e kwatea nga wado lo'oori fana, ma ta'a orioritana. Ma alata God ngaia 'e fataarunga'i 'ania fana, la Ebraham ngaia 'ame to'o 'ua na wela. 6 'I burina God ka fata 'ilo'oo fana, ‘Nga orioritamu tagila to'oru na lefu nga fanua aga 'amoe, mai no'ona, tagila nga ta'a ni taunga'inga tago. Ma nga ta'a tagila fa'anonifiiga suria fai tangale'e farisi. 7 Tafe'ua mai nau taku kwatea kwa'ikwa'inga fana ta'a na'a gila taunga'i faga. Ma 'i burina, nga orioritamu tagila leka mai fa'asia fanua no'ona, ma tagila fo'osi nau 'ubulana gule'e lefu lo'oo.’ ✡ Eksodas 3:12

8 “God 'e iiria fala Ebraham fana ngaia 'ani kwaria lofona ru'uru'ua wane te'efou, fana 'agila faate'enia na'a gila ala fafia nga fataarunga'inga aana. Ngaia na'a la Ebraham 'e kwaria lofona wela wane ana la Aesak fiu maa'e gani 'i burina na'a ngaia 'e futa. 'Ilo'oo la'u mola, la Aesak ka kwaria lofona na wela ana la Jekob, ma la Jekob ka kwaria lofona na akwale'e wela ma ruaai na'a gila nga wawarifu dauru. ✡ Jenesis 17:10-14

9 “La Josef ngaia nga wane ngaa'i na akwale'e wela ma ruaai ala Jekob. Ni wane gila futa fe'enia gila ka kwaifii'i ana, ma gila ka fa'afori 'ania fana nga ta'a na'a gila leka fani Ijip, fana ngaia wane ni taunga'inga tago no'ona. Tafe'ua God 'e to'oru fe'enia, 10 ma ka 'abelo 'ania 'ubulana alata na 'ato'atolanga aana. Alata la Josef ngaia 'e nigi Ijip, God 'e kwatea nga su'a 'olanga fana, ma ka kwaibooni aana; ngaia na'a la Fero nga kiingi 'i Ijip 'e siria, ma la Fero ka arua ngaia 'ani ba'ita fafia ta'a no'ona 'i Ijip, ma ka arua ngaia ka aga la'u suria ni 'ola aana te'efou.

11 Ma alata laka'u na'a nga molo'unga ba'ita 'e riu 'ubulana fanua 'i Ijip ma 'i Kenan.* Kenan nga lata'e 'ola 'ua ana gule'e lefu 'i Israel. Agasia la'u mola verse 4, 5, 7, 11 Molo'unga ba'ita lo'oo 'e kwatea nga nonifiinga ba'ita fana nga ta'a lo'oo. Ma alata no'ona, ngaia 'e 'ato 'e iiki fana wawarifu dauru 'ani to'odaria te'efuta fangalaa. 12 Ngai no'ona alata la Jekob 'e longoa ketonga ngai 'i Ijip, ngaia ka alea no'o wawarifu dauru, ma gila ka leka fani Ijip fana forilana ketonga. 13 Sui ma ruana alata gila leka la'u kau, la Josef ka kwairii folaa fana ni wane gila futa 'agila su'aai ngaia ni dai. Ma la Fero bi'i su'a la'u na ta'a ni futanga ala Josef na'a gila to'oru 'i Kenan. 14 Ma la Josef ka kwatea alafuunga fana nga ma'a aana la Jekob, ma ka iiria aana fe'enia nga fufutanga aana lo'oo te'efou 'agila leka mai te'ana 'i Ijip. Ma gila te'efou no'o na'a gila to'omia fiu akwale'e wane ma nima ai. 15 La Jekob ka leka fani Ijip fe'enia nga ru'uru'ua aana, ma 'i burina gila ka mae no'ona no'o. 16 Fai tangale'e farisi 'i burina alata gila leka fa'asia 'i Ijip, gila ka ngaria susuriga ma gila ka kwaiatoga 'ubulana gule'e lefu 'i Kenan, nga wado laka'u la Ebraham 'e foria 'ina'o fa'asia nga fufutanga ala Hamor.

17 “Ma alata 'e galangi no'o fana God 'ani fa'ato'oa nga fataarunga'inga aana na'a ngaia 'e agea fala Ebraham, nga ta'a adauru na'a gila to'oru 'i Ijip, gila aula 'e iiki no'o. 18 Alata no'ona, nga kiingi fooru na'a 'ame su'asuria la Josef, ngaia 'e ba'ita fafia 'i Ijip. 19 Ngaia ka kotofia wawarifu dauru, ma ka fa'anonifiiga ba'ita no'o, ma ka fata totonga'i faga, fana 'agila arua ru'uru'ua sisika aaga 'i maa, fana 'agila kwa'imaeriga. 20 Ma alata no'ona, la Moses ngaia 'e futa no'o ai. Ngaia nga wela 'e aga 'e le'a 'e iiki. Ma mama'a aana fe'enia ni ga'ia gala ka na'agonia mola suria oru singari 'ubulana 'ifi agaa'a. 21 Ma alata gala arua la Moses 'i maa, nga lari'i ala Fero ka ngaria, ma ka langonia 'ilaka'u nga wela aana. 22 Ta'a 'i Ijip gila fa'ananaua la Moses 'ania nga su'a'olanga aaga. Ma ngaia nga wane eteeta na alafuunga ma nga taunga'inga.

23 “Ma alata la Moses 'e ba'ita mai maka nigi na fai akwale'e farisi, ngaia ka manata fana 'ani to'odaria ta'a aana na fufutanga na Israel. 24 Ma alata ngaia 'e nigi, ngaia ka agasia te'e wane 'i Ijip 'e kwa'ia nga wane 'i Jiu 'e iiki. Ma ngaia ka leka kau maka kwaibooni aana, ma ka kwa'ia nga wane lo'oo 'i Ijip. 25 Ngaia ka madafia iiria nga ta'a aana tagila su'aai na'a God 'e eefasia fana talaiga fa'asia nga nonifiinga 'i Ijip, tafe'ua ma nga ta'a lo'oo te'efou gila 'ame su'a mola ai. 26 Ma gani ngaa'i 'i la'u 'i buri, ngaia 'e agasia rua wane 'i Jiu gala funu, ma ngaia ka irito'ona fana kwatelana aloalonga 'i laloagaa'a maka fata 'i lo'oo, ‘Molo longo madi, moo'o lo'oo nga wane molo futa mola. Ngaia no'ona molo sia funu la'u.’

27 Ma te'e wane agaa'a ne'e kwa'ia wane ngaa'i ka geua la Moses, maka fata 'i lo'oo, ‘Ni dai ne'e aru'o 'i'oo ba'ita fafi amee'e, ma 'i'oo ko nana'i nga wane ni kwaisufaanga 'i laloamee'e welakau? 28 'I'oo siria 'ani 'oi kwa'i nau la'u mola, 'ilaka'u 'i'oo kwa'ia nga wane laka'u 'i Ijip naboni?’ 29 Alata la Moses ngaia 'e longoa 'ola lo'oori, ngaia ka ma'u maka 'akwa fa'asia 'i Ijip, ma ka nana'i no'o 'i Midian, ma ngaia ka fuageni no'o 'i no'ona, ma nga noni aana ka fa'afuta rua wela wane.

30 “Ma 'i burina la Moses ngaia 'e nana'i 'i no'ona suria fai akwale'e farisi, nga enselo ka faata'i fana 'ubulana eele ne'e nulafia nga 'ai sisika ne'e ula galangia busu 'i Sanae, 'i 'ubulana gule'e lefu langalanga. 31 La Moses 'e 'alefo ba'ita na 'ola lo'oo ngaia 'e agasia, ma ka 'idu galangia kau nga 'ai lo'oori, fana 'ani aga le'a ai. Tafe'ua ma ngaia ka longoa nga kwalana God 32 ne'e fata 'ilo'oo, ‘Nau nga God na wawarifumu lo'oo, God la Ebraham, ma la Aesak, ma la Jekob gila fo'asia.’ Ma la Moses ka lebelebe, ma ka ma'asini aga no'o kau, tofuna ngaia 'e ma'u 'e iiki. ✡ Eksodas 3:1-10 33 Ma God ka fata 'ilo'oo fana, ‘'I'oo kanasua nga butu no'ona amu fa'asia nga 'a'aemu, tofuna lefu lo'oo 'i'oo ula ai, ngaia wado 'e abu. 34 Nau ku agasia no'o nonifiinga ba'ita na gila agea na ta'a agu na'a gila nana'i 'i Ijip, mai nau ku longoa no'o ringena nga aaninga aaga. Ngai na'a nau ku sifo mai fana 'aku lafuga fa'asia. 'Oi leka no'o kau 'i Ijip, suria nau ku firi'o no'o.’

35 “La Moses nga wane laka'u nga ta'a 'i Israel gila ma'asini te'enia, ma gila ka fata 'ilo'oo ana, ‘Dai ne'e aru'o 'i'oo ba'ita fafi 'ameeru, ma 'i'oo ula fana sufa lameeru?’ Tafe'ua ma ngaia laka'u God 'e kwatea mai fana 'ani talaiga, ma ka rubega fe'enia kwaibooninga fa'asia nga enselo laka'u ngaia 'e faata'i fana na 'ai laka'u nga eele 'e nulafia. 36 Ma la Moses ka talaia ta'a 'i Jiu fa'asia 'i Ijip, ma ka agea 'ola ni 'alefosilai 'ubulana 'i Ijip, ma 'ubulana nga asi na'a gila fa'alataa 'ania ‘Asi Mekumeku,’ ma 'i 'ubulana gule'e lefu langalanga suria fai akwale'e farisi. 37 La Moses la'u mola laka'u ngaia 'e fata 'ilo'oo fana ta'a 'i Israel, ‘God te'e kwatea mai te'e profet te'amooru, 'ilaka'u la'u 'inau, ma ngaia lo'oo nga wane na ta'a 'amooru. ✡ Diuteronomi 18:15,18 38 Ma la Moses 'e to'oru fe'enia ta'a 'i Israel alata gila ogu laka'u 'ubulana gule'e lefu langalanga, ngaia ka nana'i fe'enia ni wawarifu dauru, ma fe'enia nga enselo ne'e alafuu fe'enia 'i gouna busu laka'u 'i Sanae. Ma God 'e kwatea no'o alafuunga suria mooringa fala Moses, fana 'ani kwatea fadauru.

39 “Tafe'ua ma wawarifu dauru, gila ka 'ame 'uri mola fana 'agila lo'o suria la Moses. Ma gila ka ma'asini ana, ma gila siria mola oringa fani Ijip. 40 Alata la Moses 'e nana'i 'ua gouna busu, gila ka fata 'ilo'oo fala Eron, ‘'Oi launge'enia mai nunu'i 'ola ne'e 'ilaka'u nga god fameeru, fana 'agila talai adauru. Du'ana 'imeeru meru bobolosia no'o 'olataa ne'e lau ala Moses, nga wane laka'u 'e talai 'adauru mai fa'asia 'i Ijip.’ 41 Ma gila ka launge'enia no'o nga nunu'i 'ola 'ilaka'u nga buruka faga fana fo'asilai, ma nga do'ofilana nga tabonga fana, ma gila ka agea no'o fafangalaa fana fa'aba'italana 'ola na'a gila launge'enia 'i talaga.

42 Ngaia na God 'e bu'ota'i fa'asiga, ma ka rugasiga fana 'agila fo'asia nga sina, ma nga singari, ma nga buruburu 'i langi 'ilaka'u ni profet gila giri suria nga 'ola lo'oo na'a God 'e iiria,

44 “Nga wawarifu dauru, gila ngaria la'u mola nga Babala Abu ana God fe'eniga 'ubulana gule'e lefu langalanga. Gila launge'enia nga Babala Abu lo'oo suria 'olataa na'a God 'e iiria ma ka faate'enia fala Moses. 45 'I burina, nga wawarifu dauru gila ngaria no'o babala lo'oo fa'asia nga mama'a aaga. Gila ngaria kau nga babala alata gila leka fe'enia la Josua, ma God 'e taria nga ta'a matari lo'oo fa'asia nga wado aaga, ma ta'a 'i Israel gila ka ngaria no'o faga 'i talaga. Ma nga babala lo'oori 'e nana'i 'ua, alata la Defete ngaia 'e kiingi. 46 Ma God ka aile'a fe'enia la Defete, ma ngaia ka soea God 'ani alamia fana 'ani launge'enia nga 'ifi fana, nga God ala Jekob. 47 Tafe'ua mala God 'e alamia la Solomon, wela wane ala Defete, fana 'ani launge'enia nga 'Ifi Abu ana.

48 “Tafe'ua God ne'e 'inato'o maka ba'ita 'e iiki, ngaia 'ame nana'i 'i 'ubulana babala na'a ta'a gila launge'enia. Nga profet la Aesea laka'u 'e giria nga 'ola lo'oo God 'e iiria,

51 Ma la Stifin ka alafuu la'u maka 'ilo'oo, “Tafe'ua 'amooru nga ta'a 'i Jiu, nga mango mooru 'e ngasi. Ngaia na'a moru 'ame siria longolana ma lo'onga suria nga fatalana God. Moru 'ilaka'u no'o wawarifu mooru, tofuna mooru moru irito'ona la'u mola fana to'o'usilana nga Anoe 'ola Abu. 52 Nga wawarifu mooru gila malate'ote'o ma gila kwa'ia ni profet na gila kwairii 'ania lekalana mai nga Kraes, nga wane 'e odo. Ma alata lo'oori, moru ka kwatea fana nga marimae aana, ma moru ka kwa'ia maka mae. 53 Kiu, ma moru laka'u moru ngaria no'o tagi na God laka'u nga enselo gila kwatea mai famooru, tafe'ua ma moru 'ame lo'o mola suria!”

54 Ma alata na'a ta'a ni fadafadanga 'ubulana oguogunga lo'oo gila longoa la Stifin, nga manatalaga 'e ogaria maka ria no'o, ma gila ka girinifo fana, suria gila ogaria ba'ita fana. 55 Ma tofuna nga Anoe 'ola Abu ngaia 'e fa'afongua la Stifin, ngaia 'e aga 'ala'a fani Langi, ma ka agasia kwangakwanganga na God, ma ka agasia la'u mola la Jisas ngaia 'e ula na gule'e nima le'a na God. 56 Ma la Stifin ka fata 'i lo'oo, “Aga madi! Nau ku agasia 'i Langi ngaia 'e 'ulasia, ma nga Wela na Wane ka ula 'i gule'e nima le'a na God!”

57 Ma alata na'a ta'a ni fadafadanga gila longoa 'ola lo'oo, gila ka bokota no'o aringaga, ma gila ka o'omae ba'ita, ma gila ka 'aferu no'o fana daulana no'o fafia. 58 Ma gila ka ugumia fani maa fa'asia 'i 'ubulana nga fanua, ma gila ka eta no'o fana 'uilana 'ania fou. Ma nga ta'a na'a gila 'uia la Stifin 'ania fou, gila ka kanasua nga sote tekwa aaga, ma gila ka aruga 'i 'a'aena te'e wane sisika latana la Saul, fana 'agila arube fana 'uilana. 59 Ma alata gila 'uia, la Stifin 'e fo'a maka 'i lo'oo, “Alafa Jisas, 'i'oo to'o ngaria no'o mangogu.” 60 Ma ngaia ka bobouruuru 'i wado, ma ka fata ba'ita maka 'i lo'oo, “Alafa, 'i'oo to'o 'olafanataa na rianga lo'oo aaga!” Burina na'a ngaia 'e iiria nga 'ola lo'oo te'efou sui ma, ngaia ka mae no'o.