U Uꞌ ITZꞌIBꞌA BꞌEN U SANTIAGO
Yol tiꞌ u uꞌ tzaꞌ
Aatz u uꞌ tzaꞌ, aꞌ tzꞌibꞌan u Santiago, kamal aꞌ chit itzꞌibꞌataꞌ aas yeꞌsajichi ixeꞌt u yaꞌbꞌ 47 — 48 m.t.J. Tu Jerusaleen itzꞌibꞌav kꞌasuꞌl tu u yolbꞌal griego. Utz aꞌ taqꞌvu bꞌen xeꞌ qꞌu niman tetz u Jesuus, kꞌuxh til chaj koꞌxh atilka.
Aatz u Santiago nital tzaꞌ, aꞌ vitzaꞌqꞌ u Jesuus. Ayaꞌ vaꞌl txaal tu qꞌu chusulibꞌ aas siꞌan qꞌesalail tixoꞌl. Choktaj U Tio 13.55; U Kuxh 6.3; Qꞌu Bꞌaꞌnla Chaj Kam Bꞌanel (Hechos) 2.17; 15.13; 21.18; Qꞌu Niman Tetz u Jesuus Tu Galaacia 1.19; 2.9, 12. Pek yitꞌ aꞌ koj aꞌ vaꞌt u Santiago vaꞌl Jacobo ibꞌii majte; ayaꞌ vikꞌaol u Zebedeo. Nimnaꞌl tu qꞌul ichusbꞌal aas Israeel. Aꞌ nititzꞌa u Santiago, qꞌu niman tetz u Jesuus qꞌuꞌl Israeel majte tan, kaanaich ipaal tu mamaj il tzaꞌl. Tiira xoꞌvebꞌal mamaj peena nichpaasalik tu u ijlenal tu Roma. Nichikꞌachax totzotz. Nichtoksal tu tzeꞌ. Nichikꞌonax koꞌp xoꞌl bꞌalam, tiꞌ kuꞌen aas ninima u Jesuus.
Aꞌ u jatxbꞌal tibꞌ qꞌu yol tu u uꞌ tzaꞌ.
1) 1.1 Nitaqꞌ bꞌen chajlichil.
2) 1.2-11 Nital tiꞌ u txumbꞌal vaꞌl xeꞌ Tioxh nikꞌaskuꞌl.
3) 1.12-18 Niyolon tiꞌ u paalchil tu il tzaꞌl.
4) 1.19-27 Nital tiꞌ vibꞌanleꞌ kam qꞌuꞌl nital u yolbꞌal Tioxh.
5) 2.1-13 Nitaleꞌ aas yitꞌ bꞌaꞌn koj aas atil tel aanima sabꞌanaxi.
6) 2.14-26 Nital tiꞌ vikꞌuchax tu kubꞌanoneꞌ aas kꞌujlel kukꞌuꞌl tiꞌ u Tioxh.
7) 3.1-12 Nitaleꞌ aas yansanal u taqꞌ u aanima.
8) 3.13-18 Nital tiꞌ u bꞌaꞌnla txumbꞌal vaꞌl xeꞌ Tioxh nikꞌaskuꞌl.
9) 4.1-10 Nitaleꞌ aas yitꞌ bꞌaꞌn koj oj bꞌaꞌn uchchil tiꞌ qꞌu paav tu u vatz txꞌavaꞌ tzaꞌ.
10) 4.11-12 Nitaleꞌ aas yitꞌ bꞌaꞌn koj sakoꞌxhyolax aanima tiꞌ kam niꞌaneꞌ.
11) 4.13-17 Yitꞌ bꞌaꞌn koj sakoꞌxhbꞌanax kꞌuꞌl tiꞌ u taabꞌabꞌen.
12) 5.1-6 Utz yitꞌ bꞌaꞌn koj kam siꞌan u txꞌiiol iqꞌii tu qꞌu meꞌbꞌaꞌ.
13) 5.7-20 Nital tiꞌ vitxꞌakax qꞌu kam utz, viqꞌilal isikꞌlel Tioxh.
1
U Uꞌ ITZꞌIBꞌA BꞌEN U SANTIAGO
Ichajlichil qꞌu niman tetz u Jesuus
1 Nuntzꞌibꞌa bꞌen u uꞌ tzaꞌ, in Santiago, taqꞌonom u Tioxh utz, taqꞌonom u kuBꞌaal Jesucristo. Nivaqꞌ ichajlichil kajay qꞌul ituꞌxh ixalam kabꞌlaal qꞌul ikꞌaol u Israeel, qꞌuꞌl til chaj koꞌxh paximalku bꞌen tibꞌ.
U tokeꞌ kantuꞌ nitul qꞌu tzaꞌltiꞌ qꞌu niman tetz u Jesucristo
2 Tiira txuqꞌtxunojex hermanos, kꞌuxh jatvatzul koꞌxh tzaꞌl sapaalkꞌex. 3 Tan tiꞌ vikꞌujeꞌ ekꞌuꞌl tiꞌ u Tioxh kꞌuxh nepaal tu tzaꞌl cheel utz, epaciensia nitaqꞌeꞌ; ech tii saxaanoꞌkꞌex kꞌatz u Tioxh. 4 Tan oj atil epaciensia tu qꞌu tzaꞌl, echen setaqꞌ yakꞌil kꞌatz u Tioxh. Ech tzꞌajelex sebꞌan tu vetatin kꞌatza, qꞌanbꞌichil sebꞌan kꞌatza. Ech yeꞌxhkam sesavsa.* Choktaj Qꞌu Niman Tetz U Jesuus Tu Roma 5.3-5; Bꞌaxa Uꞌ Itzꞌibꞌa U Luꞌ 1.6-7.
5 Ech abꞌiste sete yeꞌk itxumbꞌal, ijaj tu u Tioxh. Utz saꞌaqꞌax sibꞌal itxumbꞌal. Tan kam koj satal u Tioxh oj kam sajajlu te. 6 Loqꞌ kꞌujloj ekꞌuꞌl aas sekꞌul vaꞌl nejajeꞌ; yeꞌk sakaꞌtziiunex. Tan aatz u aanima vaꞌl nikaꞌtziiuneꞌ, ech bꞌanel taqꞌo vaꞌl niꞌan vipilqꞌaꞌtxan u mar tu kajiqꞌ. Vaꞌl koꞌxh ichelkeꞌpuneꞌ. Yeꞌk maꞌl tatibꞌal tinujul.† Choktaj U Santiago 3.13-17; u Reyes I 3.7-12; U Tio 7.7-11; U Xhan 16.23-24. 7 Ech abꞌil vaꞌl ech niꞌan tziꞌ, yeꞌ koꞌxh iꞌan ikꞌuꞌl aas saꞌaqꞌax tetz tu u kuBꞌaal. 8 Tan paarten nititzꞌa cheel utz, paarte tepaj nititzꞌa ech qꞌejal. Yitꞌ txaklel koj vitxumbꞌal bꞌaꞌnil tu kajay qꞌu kam niꞌaneꞌ.
9 Pek txuqꞌtxunoj u niman tetz u Jesuus vaꞌl kꞌuxh yitꞌ techal koj u tatin tu u vatz amlika txꞌavaꞌ tzaꞌ tan, techal u tatin kꞌatz u Tioxh.‡ Choktaj u Jeremias 9.24. 10 Utz aatz qꞌu niman tetz u Jesuus qꞌuꞌl txꞌiiol iqꞌii, qꞌuꞌl yitꞌ jeꞌnaj koj iatz, txuqꞌtxunoj kꞌatz u Tioxh majte. Tan tootzajle aas sakoꞌnpaal u txꞌiibꞌal iqꞌii. Ech kuꞌen aꞌ vixuꞌm maꞌl xajtzeꞌ aas nikoꞌnipaaleꞌ, yitꞌ bꞌenamen koj tatineꞌ. 11 Pek aatz qꞌuꞌl taꞌxh kꞌujlelk ikꞌuꞌl tiꞌ u txꞌiibꞌal iqꞌii, sakoꞌnsotz xoꞌl qꞌu tetz. Echaꞌ u xajtzeꞌ aas nitzajeꞌ niteluꞌl ikꞌachon u qꞌii. Utz nichajpu vixuꞌm. Ech nisotz vitxꞌanelil u xuꞌm.§ Choktaj u Isaias 40.6-7.
Viqꞌiꞌl qꞌu tzaꞌl tiꞌ u atinchilkꞌatz u Jesuus
12 Chiꞌbꞌebꞌal tetz u aanima vaꞌl niꞌxhimaj tibꞌ tiꞌ ibꞌanax u tachaꞌv tiꞌ paav. Tan aatz maꞌt imajtu tibꞌ, saꞌaqꞌax maꞌl ichoobꞌal tu u Tioxh. Ayaꞌ u tiichajil tu u bꞌenqꞌii bꞌensaj. Echaꞌ koroona sataqꞌ te. Tan aꞌ vaꞌl alel tu u Tioxh aas sataqꞌ tu qꞌuꞌl tzꞌejel taanima tiꞌ.* Choktaj Qꞌu Kam Ibꞌaxabꞌsa Ikꞌuchax U Tioxh (Apocalipsis) 2.10. Aatz koꞌxtene nichtaqꞌax maꞌl ikoroona qꞌuꞌl nichibꞌan kanaal echaibꞌ tu saach. Maꞌl kokos qꞌabꞌ tzeꞌ nichijeꞌ tiviꞌ. Aꞌ vijaꞌmel, oksabꞌ iqꞌii tiꞌ vaꞌl nichiꞌaneꞌ. Nital u Santiago aas u Tioxh saꞌaqꞌon ijaꞌmel, u tijleꞌm qꞌu aanima qꞌuꞌl nitxꞌak qꞌu tzaꞌl, tiꞌ inimal u Jesuus. 13 Utz oj abꞌil maꞌj nitachva ibꞌanax u paav, yeꞌ koꞌxh tala aas u Tioxh nioksan u achaꞌv kꞌatza tziꞌ. Tan aatz u Tioxh, yeꞌkax tachva ibꞌanax u paav. Yeꞌxhkam nitoksa achaꞌv kꞌatz aanima tiꞌ ibꞌanax u paav majte. 14 Pek u tachaꞌv atkoꞌxh u aanima nipiton ok tiꞌ ibꞌanaxeꞌ. Anat niaqꞌon tzii saiqꞌol bꞌen tu u paav. 15 Tan aꞌ nicheek u paav tu u tachvaleꞌ. Utz aatz tek maꞌt ibꞌanax u paav, kamyu u aanima vatz u Tioxh.
16 Ech yeꞌ koꞌxh sotz ekꞌuꞌl unhermanos. 17 Tan aatz kajay qꞌu kam qꞌuꞌl tiira bꞌaꞌn utz, txꞌanel nikukꞌuleꞌ, aꞌ nikꞌaskuꞌl xeꞌ u kuTat vaꞌl bꞌanon qꞌu txijtxubꞌal tu amlika; aꞌ nioyan. Utz yeꞌxhkam nijalpu u Tioxh tziꞌ, jatu koj sichꞌexpu vitxumbꞌal. 18 Utz aꞌ vaꞌl iꞌan itxumbꞌal qiꞌ aas taqꞌ kutiichajil tiqꞌaqꞌal kunimat viyolbꞌal, vaꞌl inujul. Ech oꞌ siatz qꞌu techalla bꞌaxa vatz chikobꞌeꞌm nitoksal siatz.† Choktaj u Bꞌaxa Uꞌ Itzꞌibꞌa U Luꞌ 1.23. Aatz motx ikꞌasuꞌl qꞌu Israeel tu Egipto, alax te tu u Tioxh kam samotxiꞌaneꞌ. Taqꞌ mantaar te tiꞌ vivatz qꞌuꞌl ichikobꞌeꞌm, echaꞌ nital u Eexodo 23.16-19. Aꞌ nichus te niyolonka aas echen sakꞌamabꞌel tu qꞌu aanima tiꞌ qꞌu vatz ichikobꞌeꞌm nitaqꞌax tu u Tioxh. Ech nichiꞌan nimla qꞌii tiꞌ u vatz triigo, tetz cebada utz, tetz uuva. Choktaj u Eexodo 34.22, 26; u Deuteronoomio 18.4; 26.10. Aatz qꞌu bꞌaxa chaj vatz chikobꞌeꞌm. Ayaꞌ qꞌu oya nitaqꞌax tu u Tioxh. Aꞌ vaꞌl nikꞌam tiꞌ u Santiago tzaꞌ aas: “Echaꞌ oꞌ bꞌaxa vatz chikobꞌeꞌm”. Chia.
Vikꞌuchax tu kubꞌanoneꞌaas nikunima u Tioxh
19 Echixeꞌat unhermanos, itzꞌ chit exichin kajay ex, oora setabꞌi qꞌu kam. Pek bꞌuuch sayolonex. Utz bꞌuuch saul ekꞌaꞌnal. 20 Tan aatz u aanima vaꞌl oora koꞌxh tul ikꞌaꞌnal, yeꞌxhkam niꞌan vijikomal vaꞌl isaꞌ u Tioxh. 21 Ech tokeꞌ majtaj etibꞌ tiꞌ ibꞌanax kajay qꞌu kam qꞌuꞌl yeꞌxtxoj vatz u Tioxh, qꞌu paav kajayil qꞌuꞌl kaana bꞌioj. Tuchꞌ maanxhoil senima u yolbꞌal Tioxh vaꞌl alaxnaj tek sete utz, oknajop tetaanima. Tan aꞌ vaꞌl saiqꞌonbꞌenex tu u tiichajil tu bꞌenqꞌii bꞌensaj.
22 Utz bꞌantajex bꞌanol tetz vaꞌl nital u yolbꞌal Tioxh. Yeꞌ koꞌxh ebꞌana aas ex koꞌn abꞌin tetz. Tan oj ech sebꞌaneꞌ, ex atkoꞌxh nesotzsa jeꞌ ekꞌuꞌl. 23 Tan aatz u aanima vaꞌl loqꞌ koꞌxh abꞌin tetz u yolbꞌal Tioxh utz, yitꞌ bꞌanol koj tetz, ela tuchꞌ u aanima atziꞌ vaꞌl nisaji ivatz tu espejo. 24 Nitileꞌ kam bꞌanel tu vivatz, pek nikoꞌnisotz sikꞌuꞌl aas nibꞌenaꞌ, nitel vatz u espejo. 25 Pek aatz u aanima vaꞌl tinujul nitaqꞌ yakꞌil tiꞌ inimal u yolbꞌal Tioxh, yeꞌ nisotz sikꞌuꞌl vaꞌl nitabꞌi. Chiꞌbꞌebꞌal saelku tu qꞌu kam siꞌaneꞌ. Tan aꞌ tii ninima vimantaar u Tioxh vaꞌl nichitpunoꞌ tu u paav.
26 Ech oj atil maꞌj aanima texoꞌl aas tiira atoꞌk kꞌatz u Tioxh nitaleꞌ, kam koj satxakunka untzꞌoj yeꞌxh bꞌoj nimaj vitziꞌ tiꞌ talax yeꞌxtxojla yol. Sotznaj ikꞌuꞌl atziꞌ. 27 Tan aatz u kam vaꞌl tiira bꞌaꞌn utz, techal vatz u Tioxh, u kuTat, ayaꞌ vaꞌl salochax qꞌu aanima qꞌuꞌl yeꞌkan itxutx ibꞌaal. Utz salochax qꞌu txakay ixoj aas nipaal tu meꞌbꞌiꞌl tu tzaꞌl. Utz sauch kuentaibꞌ tiꞌ u paav tu u vatz amlika txꞌavaꞌ tzaꞌ.‡ Choktaj u Isaias 1.16-17.
*1:4 Choktaj Qꞌu Niman Tetz U Jesuus Tu Roma 5.3-5; Bꞌaxa Uꞌ Itzꞌibꞌa U Luꞌ 1.6-7.
†1:6 Choktaj U Santiago 3.13-17; u Reyes I 3.7-12; U Tio 7.7-11; U Xhan 16.23-24.
‡1:9 Choktaj u Jeremias 9.24.
§1:11 Choktaj u Isaias 40.6-7.
*1:12 Choktaj Qꞌu Kam Ibꞌaxabꞌsa Ikꞌuchax U Tioxh (Apocalipsis) 2.10. Aatz koꞌxtene nichtaqꞌax maꞌl ikoroona qꞌuꞌl nichibꞌan kanaal echaibꞌ tu saach. Maꞌl kokos qꞌabꞌ tzeꞌ nichijeꞌ tiviꞌ. Aꞌ vijaꞌmel, oksabꞌ iqꞌii tiꞌ vaꞌl nichiꞌaneꞌ. Nital u Santiago aas u Tioxh saꞌaqꞌon ijaꞌmel, u tijleꞌm qꞌu aanima qꞌuꞌl nitxꞌak qꞌu tzaꞌl, tiꞌ inimal u Jesuus.
†1:18 Choktaj u Bꞌaxa Uꞌ Itzꞌibꞌa U Luꞌ 1.23. Aatz motx ikꞌasuꞌl qꞌu Israeel tu Egipto, alax te tu u Tioxh kam samotxiꞌaneꞌ. Taqꞌ mantaar te tiꞌ vivatz qꞌuꞌl ichikobꞌeꞌm, echaꞌ nital u Eexodo 23.16-19. Aꞌ nichus te niyolonka aas echen sakꞌamabꞌel tu qꞌu aanima tiꞌ qꞌu vatz ichikobꞌeꞌm nitaqꞌax tu u Tioxh. Ech nichiꞌan nimla qꞌii tiꞌ u vatz triigo, tetz cebada utz, tetz uuva. Choktaj u Eexodo 34.22, 26; u Deuteronoomio 18.4; 26.10. Aatz qꞌu bꞌaxa chaj vatz chikobꞌeꞌm. Ayaꞌ qꞌu oya nitaqꞌax tu u Tioxh. Aꞌ vaꞌl nikꞌam tiꞌ u Santiago tzaꞌ aas: “Echaꞌ oꞌ bꞌaxa vatz chikobꞌeꞌm”. Chia.
‡1:27 Choktaj u Isaias 1.16-17.