1 Mänitä Jesús jim̱ chóhṉgumbä Capernaum. Mänit ñøcxy Judea‑naaxooty, jaꞌa xøøbädsøm̱yhaampiä, jim̱ Jordán‑møjnøøhawiimb. Mänitä jäyaꞌay may ñäméjtsägumbä. Mänitä Jesús tiägǿøguiumbä yajnähixøøbiä, neby hänajty nax̱y yajnähixøꞌøyhatiän. 2 Mänitä fariseodøjc‑hajxy näjeꞌe miejch. Mänitä Jesús hajxy miäyajtøøyy:

―Nej, miim̱bä cuhdujt jaduhṉä coo jäyaꞌayhajxy ñiyhøxmadsǿøjädä.

Paadiä Jesús jaduhṉ miäyajtøøw̱ä, hijxmadsáaṉäp hänajty jaduhṉ waam̱b hänajty yhadsowaꞌañ. 3 Mänitä Jesús yajtøødägajch:

―Nej, jaduhṉä Moisés jecy quiujahyyä coo hajxy mniyhøxmadsǿøjädä.

4 Mänitä fariseoshajxy yhadsooyy:

―Jaduhṉä Moisés jecy quiujahy coogä cuhdujt jaduhṉ myiṉ̃ coo jäyaꞌayhajxy ñiyhøxmadsǿøjät.

5 Mänitä Jesús miänáaṉgumbä:

―Coo mijts mjaanc̈h tehm̱ quiuhxex̱ä, paadiä Moisés jaꞌa cuhdujt jaduhṉ jecy yejcy coo mdoꞌoxiøjc hajxy mhøxmádsät. 6 Mänaa jaꞌa naax̱wiimbä jecy yhawijy tiøøꞌxtaꞌaguiän, mänitä Dios jäyaꞌay metsc quiunuuꞌxy yaꞌadioꞌoxy. 7-8 Coo jaꞌa Dios jaꞌa jäyaꞌay jaduhṉ jecy quiunuuꞌxy yaꞌadioꞌoxy, paadiä yaꞌadiøjc jaduhṉ tioꞌoxiøjwiingpǿgät. Jaduhṉ hajxy jaduhṉ yhíjnät nebiä tuꞌqueꞌexpän. Hawiingøøby hajxy jaduhṉ. Cab hajxy wioow̱híjtänä jaꞌa tiaj jaꞌa tiéediäm. 9 Pønjatiä Dios jaduhṉ tøø quiunuuꞌxy coo hajxy ñimiøødtsänaꞌawøød nämetsc, cab hajxy jaduhṉ ñiyhøxmadsǿøjät ―nøm̱ä Jesús miänaaṉ̃.

10 Mänitä Jesúshajxy tiøjtägøøyy møødä jiamiøødtøjc. Mänitä Jesús jadähooc miäyajtøøw̱ä jaꞌa jiamiøød waam̱batiä Jesús jaꞌa fariseodøjc hänajty tøø miøødmädiaꞌagy. 11 Mänitä Jesús yhadsooyy:

―Pøṉä tioꞌoxiøjc høxmajtsp, y mänitä wiingtoꞌoxiøjc wyiingpøcy, miägädiehbiä tioꞌoxiøjc jaduhṉ. Haxøøg jaduhṉ jiatcøꞌøy. 12 Jaanä jaduhṉduhm̱bä, coo jaꞌa toꞌoxiøjc ñihyhap yhøxmádsät, y coo wiingyaꞌadiøjc wyiingpǿgät, jaduhṉä ñihyhap miägädiehbiä. Jaanä haxøøg jeꞌeduhṉ jiatcøøbiä ―nøm̱ä Jesús miänaaṉ̃.

13 Mänitä Jesús pigänaꞌc mejtstägøøg yajnämejtsä, coo hajxy ween quiunuuꞌxyii. Coo jaꞌa Jesús jiamiøød hajxy jaduhṉ yhijxy cooc tyijy jaꞌa Jesús hänajty yhadsibaꞌañii, mänitä pigänaꞌcä tiajhajxy yhadújcäxä coo jaꞌa Jesús hajxy jaduhṉ quiaꞌa nänǿcxät. 14 Coo jaꞌa Jesús jaduhṉ yhijxy coo jaꞌa pigänaꞌc‑hajxy hänajty wyiꞌi yhadugyii, mänitä Jesús jaꞌa jiamiøød yhojy:

―Caꞌa yøꞌø pigänaꞌc hajxy mwiꞌi yhaducy. Wéenhøch hajxy jaduhṉ xñämiṉ̃. Coo mijtsä Diosmädiaꞌagy jaduhṉ mmäbǿgät neby hädaa pigänaꞌc‑hajxy miäbøquiän, mänit mijtsä Dios jaduhṉ xyhuunghádät. 15 Hix̱, jaꞌa pigänaꞌc‑hajxy, cab hajxy tii quiaꞌa näꞌä mäbøcy. Tsipcøxp hajxy jaduhṉ ñäꞌägä mäbøcy. Jaduhṉds jeꞌe, coo mijts mmäbǿgät nebiä pigänaꞌc‑hajxy miäbøquiän, mänit hajxy jaduhṉ mjugyhádät cøjxtaꞌaxiøø nebiä Dios jiugyhatiän. Tøyhajt jaduhṉ ―nøm̱ä Jesús miänaaṉ̃.

16 Mänitä Jesús jaꞌa pigänaꞌc tiägøøyy cunuuꞌxpä tuꞌugjaty‑tuꞌugjaty. Cøꞌønähgájpäp hajxy hänajty.

17 Mänitä Jesús jim̱ chohṉ̃. Jim̱ hänajty tiuꞌuyoꞌoyñä, mänitä Jesús jäyaꞌay tuꞌug päyøꞌøguiä ñajtspaadøøyyä. Mänit wyiinjijcädaacä. Mänit ñämaayyä:

―Wiindsǿṉ, mjaanc̈h tehm̱ yhoyhänaꞌc miic̈h. Nébiøch ngudiúnät cooc̈h cøjxtaꞌaxiøø njugyhádät nebiä Dios jiugyhatiän ―nøm̱ä Jesús miäyajtøøw̱ä.

18 Mänitä Jesús yhadsooyy:

―Tiic̈h miic̈h jaduhṉ coo xñämaꞌay cooc̈h nhoyhänaꞌcä. Ni pøṉ jaduhṉ quiaꞌa hoyhänaꞌcä. Jagooyyä Dios tuꞌuquiä yhoyhänaꞌcä. 19 Mnajuøøby miic̈h jaduhṉ nebiatiä Moisés cuhdujt jecy yejcy, túhm̱äts. “Cab hajxy mniyaghoꞌogǿøjät. Cabä wiingtoꞌoxiøjc hajxy mmøødtsänáꞌawät. Cab hajxy mméedsät. Cab hajxy mhøhṉdáꞌagät. Cab hajxy mmäméedsät høhṉdaꞌagymiädiaꞌagyhaam. Mwiingudsähgǿꞌøwäbä mdajjä mdeedy hajxy” ―nøm̱ä Jesús miänaaṉ̃.

20 Mänitä Jesús ñämáayyägumbä:

―Pero Wiindsǿṉ, homiänáajøch jaduhṉ ngudiuṉ̃. Múutsnøc̈hä hoguiuhdujt nmädsohṉdaacy ―nøm̱ä Jesús ñämaayyä.

21 Mänitä Jesús jaꞌa craa wyiinheeꞌppejty. Jiaanc̈h tehm̱ chójcäbä craa hänajty jeꞌe. Mänitä Jesús miänaaṉ̃:

―Tuꞌtuꞌuyyä mgaꞌa cøx̱y cudiuṉ̃. Nøcx cøx̱y toog tijaty jim̱ mmøød, jaduhṉds mmóꞌowät pønjaty hajxy häyoob. Coo jaduhṉ mgudiúnät, mänit jim̱ mnǿcxät Dioswiinduum. Jim̱ miic̈hä hoybä weenbä mbáadät tsajpootyp. Hoorä, høøc̈h paduꞌubǿjcäc.

22 Coo jaꞌa craa jaduhṉ ñämaayyä, mänit jiootmadiägøøyy. Mänit wyiimbijnä tájjäp máayyäp. Hix̱, jaanc̈h tehm̱ miäyøø hänajty jeꞌe.

23 Jim̱ä Jesús jaꞌa jiamiøødhajxy hänajty piadänaꞌay. Mänitä Jesús wyiinheeꞌppejty. Mänit miänaaṉ̃:

―Jaanc̈h tehm̱ chip jaduhṉ coo yøꞌø mäyøødøjc‑hajxy jim̱ ñǿcxät Dioswiinduum. Tehm̱ tiøyhajt jaduhṉ.

24 Coo jaꞌa Jesús jaduhṉ miänaaṉ̃, jiaanc̈h tehm̱ yagjuøøyy jaꞌa jiamiøødhajxy jaduhṉ. Mänitä Jesús miänáaṉgumbä:

―Mäguꞌughajpädøjc, pønjatiä xiädøꞌøñ hajxy hajoodhajp, jaanc̈h tehm̱ chip jaduhṉ coo hajxy jim̱ ñǿcxät Dioswiinduum. 25 Maas paquiä camello tuꞌug jiiby ñaxǿꞌøwät xuhñdyjutooty quejee jaꞌa mäyøøhänaꞌc‑hajxy jim̱ tiägǿꞌøwät Dioswiinduum.

26 Coo jaꞌa Jesús jaduhṉ miänáaṉgumbä, mänitä jiamiøødhajxy maas hanax̱iä yagjuǿøguiumbä. Mänitä Jesús miäyajtøøw̱ä:

―Pøṉxädaꞌaduhṉ jaanc̈h tøy nähwaꞌadsaam̱b.

27 Mänitä Jesús wyiinheeꞌppéjcumbä. Mänit miänaaṉ̃:

―Jaꞌa jäyaꞌayhajxy, cab hajxy hamdsoojoot hoy yajniñähwaꞌadsǿøjät. Pero Dios, jeꞌeds mäyajnähwaatsp. Hotyiijä Dios jaduhṉ jiaty.

28 Mänitä Pedro jaꞌa Jesús ñämaayy:

―Huuc mädow̱, coo højts miic̈h nbaduꞌubøjcy, cøjx højts nnähgueꞌegy tijaty højts hijty nmøød.

29-30 Mänitä Jesús yhadsooyy:

―Pønjaty cøx̱iä tøø ñähgueꞌegy jaꞌa høøc̈hcøxpä møødä Diosmädiaꞌagyquiøxpä, maas may hajxy jaduhṉ jiaac paadaꞌañ hädaa yaabä naax̱wiin tijaty hajxy hänajty tøø ñähgueꞌegy tøø yhøxyoꞌoy, tiøjc, piuhyaꞌay, piuhdoꞌoxy, tiaj tieedy, yhuung, ñaax̱. Møød jim̱ hajxy ñøcxaꞌañ tsajpootyp. Jim̱ hajxy jaduhṉ homiänaajä yhidaꞌañ, hoy hajxy hänajty yaa tøø jia tsaac̈hpøcy jaꞌa høøc̈hcøxpä hädaa yaabä naax̱wiin. Tøyhajt jaduhṉ. 31 Pønjatiä møjtuuṉg jädaꞌahaty caꞌa møød, nämay hajxy miøjtägøꞌøwaꞌañ. Pero pønjatiä møjtuuṉg jädaꞌahaty ja møød, nämayyä tiuuṉghajxy piøgáaṉäxä ―nøm̱ä Jesús miänaaṉ̃.

32 Mänitä Jesúshajxy jim̱ tiuꞌubøjcy møødä jiamiøødtøjc. Jerusalén hajxy hänajty ñøcxaꞌañ. Jawyiinä Jesús hänajty yoꞌoy. Mayyä jäyaꞌayhajxy hänajty pianøcxy møødä Jesús jiamiøødhajxy, jaꞌa hajxy hänajty nämajmetspä. Jaanc̈h tehm̱ yagjuøøby hajxy hänajty. Høxtä tsähgøøby hajxy hänajty. Mänitä Jesús jaꞌa jiamiøød hawiing wioonøcxy. Mänitä Jesús tiägøøyy mädiaacpä nebiaty hänajty jiadaꞌañ yhabetaꞌañ:

33 ―Huuc mädow̱ hajxy, yam̱ hajxy nnǿcxäm Jerusalén. Coo hajxy jim̱ ngoodáaṉäm, mänítøc̈hä teedywiindsøṉhajxy xyajcøꞌødägøꞌøwaꞌañ, møødä hänaꞌcä Diosmädiaꞌagy hajxy jim̱ yajnähixøøbiä tsajtøgooty, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. Mänítøch hajxy jaduhṉ xyajnähdijaꞌañ cooc̈h hajxy xyaghoꞌogaꞌañ. Mänítøch hajxy xyajcøꞌødägøꞌøwaꞌañ jaꞌa hänaꞌc‑hajxy jim̱ tsohm̱bä Roma. 34 Madiúꞌujøch hajxy xchaac̈htiunaꞌañ. Xñäxiꞌigáam̱bøch hajxy. Xwyiinwoonáam̱bøch hajxy. Xwyiingutsujøꞌøwáam̱bøch hajxy. Xwiobhoꞌogáam̱bøch hajxy. Mänítøch hajxy xjia yaghoꞌogaꞌañ. Pero cudägøøgxǿøyyøch njujypiøjtägatsaꞌañ, ―nøm̱ä Jesús miänaaṉ̃.

35 Mänitä Jesús wyiinguwaꞌagøøyyä jaꞌa Santiago møødä Juan. Jaꞌa Zebedeo yhuunghajxy hänajty jeꞌe. Mänit hajxy miänaaṉ̃:

―Wiindsǿṉ, huuc tuṉä mayhajt jaꞌa højtscøxpä.

36 Mänitä Jesús yhadsooyy:

―Tii mayhájthøch ndúnäp.

37 Mänitä Santiagohajxy miänáaṉgumbä:

―Coo miic̈h hänajty tøø mmøjtägøꞌøy, coo hänajty tøø mdägøꞌøy hanehm̱bä, mänit højts cuhdujt xmióꞌowät coo højts jim̱ nhäñáꞌawät miic̈hä mnähmøjc, hahooyhaampiä møød hanajtyhaampiä.

38 Mänitä Jesús yhadsóogumbä:

―Mijts, cab hajxy mnajuøꞌøy tii hajxy jaduhṉ mnänøøm̱by. Nej, mmeeꞌxtúgäp hajxy jaduhm̱bä nébiøch ndsaac̈hpøgáꞌañänä.

39 Mänitä Santiagohajxy yhadsooyy:

―Nmeeꞌxtúgäp højts jaduhṉ.

Mänitä Jesús miänáaṉgumbä:

―Jaduhṉ mijts mjaanc̈h tsaac̈hpøgaam̱bä nébiøch ndsaac̈hpøgaꞌañän. Tøyhajt jaduhṉ. 40 Pero cábøc̈hä cuhdujt jaduhṉ nmøødä coo mijtsä cuhdujt nmóꞌowät coo hajxy jim̱ mhäñáꞌawät høøc̈hä nnähmøjc mänáajøch hänajty tøø ndägøꞌøyän hanehm̱bä. Dios jaꞌa cuhdujt møød pøṉ yajnähdijaam̱by coo hajxy jim̱ yhäñáꞌawät. Jeꞌedshajxy jaduhṉ jim̱ häñaꞌawaam̱b ―nøm̱ä Jesús miänaaṉ̃.

41 Coo Jaha Jesús jiamiøødhajxy jaduhṉ miädooyy, jaꞌa hajxy hänajty jaac nämajcpä, mänitä Santiagohajxy miäjootmaꞌtä møødä Juan. 42 Mänitä Jesús miøjyaax̱y jaꞌa hajxy hänajty jaac nämajcpä. Mänitä Jesús miänaaṉ̃:

―Jaꞌa gobiernähajxy, møødä hänaꞌc‑hajxy yaa møjtuuṉgmøødpä hädaa yaabä naax̱wiin, jaꞌa hänáꞌcätshajxy jaduhṉ yaa hanehm̱b. Mnajuøøby hajxy jaduhṉ, túhm̱äts. 43-44 Pero mijts, cab hajxy mbøc‑juǿꞌøwät coo møjtuuṉg hajxy mmøødhádät. Pøṉä jioot tsojp coo wyiingudsähgøꞌøwǿøjät, weenä jioot piädaꞌagy coo jiamiøød piuhbédät. 45 Høøc̈hpaady, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä, mäbuhbéjpøch jaduhṉ yaa tøø ngädaꞌagy. Høxtä nnähhoꞌtuꞌudáam̱biøc̈hä jäyaꞌayhajxy nägøx̱iä. Cábøch jaduhṉ nmänaꞌañ cooc̈hä jäyaꞌayhajxy xpiuhbédät.

46 Mänitä Jesúshajxy quiooꞌty maa jaꞌa cajpt hänajty xiøhatiän Jericó. Coo hajxy jim̱ chóhṉgumbä, mayyä jäyaꞌay hajxy piaduꞌubøjcä. Jim̱ä wiinds hänajty tuꞌug yhäñaꞌay tuꞌhaam. Bartimeo hänajty xiøhaty. Timeo jaꞌa tieedy hänajty xiøhaty. Xädøꞌøñyujwaam̱bä Bartimeo hänajty. 47 Coo jaꞌa Bartimeo jaduhṉ miädooyy coo hänajty jeꞌe Jiesúsä, jaꞌa hänajty tsohm̱bä Nazaret, mänitä Bartimeo møc yaax̱y:

―Jesús, David miic̈h jecy mhaphajt mdeedyhajt. Høøc̈h näxúuꞌtsäc.

48 Mänitä Bartimeo yhojmujcä nämay coo cu yhamooṉ̃. Pero cab jaduhṉ ñäꞌä hamooṉ̃. Tehṉgajnä maas møc tiägøøyy yaax̱pä:

―Jesús, miic̈hä David jecy mhaphajt mdeedyhajt. Høøc̈h näxúuꞌtsäc.

49 Mänitä Jesús tiänaaxiøjpy. Mänit miänaaṉ̃ coo jaꞌa Bartimeo miøjyaꞌaxǿøjät. Mänitä Bartimeo tuꞌjäyaꞌay ñämaayyä:

―Xooṉdaꞌag, tänaayyøꞌøg. Xim̱ä Jesús xmiøjyaꞌaxy.

50 Mänitä Bartimeo paquiä tiänaayyøꞌcy. Mänitä yoṉ̃wit yajniñähnajptuutä. Mänitä Jesús päyøꞌøguiä hoy wyiingumedsøꞌøy. 51 Mänitä Jesús jaꞌa Bartimeo miäyajtøøyy:

―Tii mayhajt jaduhṉ myajtunáaṉäp.

Mänitä Bartimeo yhadsooyy:

―Wiindsǿṉ, høøc̈h yaghijxǿꞌcäc.

52 Mänitä Jesús miänaaṉ̃:

―Jaꞌa hoy, tisän coo quiaꞌa cabä. Cooc̈hä nmädiaꞌagy tøø xmiäbøjcä, paady tøø mhijxøꞌnø.

Tuuṉä Jesús jaduhṉ ñäꞌä mänaaṉ̃, mänitiä Bartimeo jiaanc̈h hijxøꞌcy. Mänitä Jesús piaduꞌubøjnä.