31
Yagabahanda Labana helalu pu yola halu penego ogo
1 Yagaba ibu hale halu hearia Labana igini bu hearume lalu, Yagaba ibugua ina abanaga mbirale wiaru ibu mo hai halu kagome ibu mbirale dewawi homogo haragonida, laga bira layane hale hene. 2 Yagaba ibu bi ogoni hale ho hearia dege Labanahandabi nde ibuhondo ala turuho hagadagua ndo ai mini mende ale wu hearia hendene. 3 Ani bu heago hondowa Anduane Homogohanda Yagabahondo lamialu lalu, Áyu ogoni í̠ aba dindiha í̠ni dameneru bu karia dai bialu pobe. I̱nime í̠ baya hangu handayaho holeberogo ani bibe, lene.
4 Ani layagola hale halu Yagaba ibugua ibu one Lia Leselola ibuni nogo sibi memeru haru haga biagoha ibilo libuhondo bi lawia hene. 5 Libu ibiyagola Yagaba ibugua libuhondo lamialu lalu, Libu abahanda i̱hondo abale bayale bialu hagadagua ndo bialu ka. Anigoyu i̱ abanaga Ngode Datagaliwabe ibu i̱ni heba haabo ka. 6 Ai i̱na libu abanaga biabe luore biaabo halu harugoni libu manda bidabigoni. 7 Ibugua bia layago i̱na hongo howa bialu hewagola ibugua i̱hondo ke̱ halu i̱ yolo bule layadagua nabi mo hondo howa pi halu mo iriari biaabo haga biya. Ani bialu heago helowa Ngode Datagaliwabe ibugua Labanahanda i̱ mo ko helo yupe nahaya. 8 Abale howa Labana ibugua nogo meme pagabua gilimugalimubi harago yolo ogonigo í̠ habelo layagola ai meme igini gilimugalimubi dege dewa hono yu haya. Ani heagola mani howa nogo pagabua luni giligilibi bupe hagabi kago í̠ habelo layagola meme biarume pagabua luni giligilibi bupe hagabi dewa hono yu haya. 9 Ai Ngode Datagaliwabe ibugua libu abanaga nogo hearu anidagua bialu i̱ mo ngiai haya.
10 Horo mbirungi emaga handalu hewaria nogo meme angibuni bu hearu wangabe pagabua giligili bigibime hendelalu hearia handaru. 11 Ani hondo hewagola Ngode Datagaliwabenaga dahuliyali mbirame lalu, Yagaba-o, layagola i̱na, Ya i̱ o kogoni, laru. 12 Ani larugola ibugua i̱hondo lalu, Nogo meme gilimugalimubime hendelalu kagoni í̠ de handa. Ogoni i̱nime ani mo bia harogoni. Ani berogoni irane Labana ibugua í̠hondo mana liahe bialu heago hondowa i̱na ani bero. 13 Ala í̠ Bedele dindini paleria Ngode Datagaliwabe i̱na hapani harugonaga í̠na mani mitangi budai bule ege to̱le̱ haguanda harigo weli odoba halu loma bia harigoni. Ani bialu habo nalolene bi mbira i̱hondo lo wialu birigoni. Ai áyu ogoni heyalu mbirale wu haridaruni mo manda manda bialu í̠ni dalu dai bibe, laya, lene.✡ Pig 28.18-22
14 Lia Leselola libugua bi ogoni hale howa ladai bialu lalu, I̱ya aba andagaha howa mbirale mbira mo yulene nawi. 15 Iya abahanda iya wali tara berelaradagua biya. Ibugua iya dabuni dewa taguiyagoyu bibahende ibuni mo hole biai haya. 16 Mbirale bibahendeore Ngode Datagaliwabehanda iya abanaga giha howa yamialu í̠ mo ngiai hayagoni. Anigo uruni bibahende iyanebi iya waneigini bu karubi ina harunaga ngago ai Ngode Datagaliwabehanda bibe lalu langiyadadagua bibe, lene.
17 Ani layagola Yagabahanda ibu one waneiginiru nogo kamele erembirani berelai halu 18 ibunaga nogo sibi memeru haru hai halu mbirale yári damene Mesobodemiaha howa mo yiniru ya bialu ibu bamba halu pene. Anidagua bialu ti dindi ogoni wahalu ibuni dindi ibu aba Aisaga hearia Kenana dai bini. 19 Ti pole howa Labana ibu ibunaga nogo sibi irini podama piyago hondowa ti pene. Pole howa Leselo ibugua ibu abanaga mbirale dama mitangi bialu bi pupu wule gime wabini mbira anda mamage helo mo do ho wiago mo yalu pene. 20 Yagaba ibugua nde ina anidagua poleberema lalu Aramiali Labana lamia nabi ti ohalu 21 ibunaga mbirale wiyadaru bibahende kabu biai halu yalu pene. Ibugua Labana dalu wahalu puwa iba Yuberedisi doma ede halu Gileadaha hari barebare wiago hondo yalu pupe hene.
Labana ibugua Yagaba talima penego ogo
22 Ti ani peaha horo kiru howa horo teboneni agali marume Labana lamialu lalu, Yagaba togo lalu abale piyago ndobe, lene. 23 Ani layago hale howa Labanahanda ibu damene bu hearu haru halu Yagaba talima pialu horo karu harigani handa paligi bima pene. Ani pialu tigua Yagaba ibu Gileada dindiha dindi barebare wiagoria anda pu hearia ibini. 24 Ibiyagola Ngode Datagaliwabehanda mbiraga mbirungi emagaha howa Labanahondo lamialu lalu, Í̠na Yagaba mo gi hole mbirale mbira nabibe, lalu lamini.
25 Yagaba ibu hari hombene wiagoria balai anda bu hearia Labana ibu hendene. Ani hondowa Labana halu agali ibuni damene haru hayaru tibi nde Gileada dindiha hari hombene wiagoria dege balai anda bini.
26 Ani bialu Labana ibugua Yagaba hearia puwa ibuhondo lalu, Irane aginaga í̠na i̱ mayongo bia halu i̱ wane biago labo wai bialu garabaya haru poradagua bialu pu yola harigo agibe. 27 Í̠ ani pole kogoni lalubi i̱ nalangi howa yola halu ibiriyago irane agi. Í̠ pole kogoni lalu i̱ abale biago langidele nde i̱na i̱ dameneruhondo lamialu tigua iba gana lalu ngida balu í̠ baya hanguore turu hama pobe ledole. 28 Ai ani ndo í̠na i̱ wane biago labohondobi i̱ aguaneruhondobi tí pilimu lalu i̱nime yu nu̱nu̱ loliya ha nabi piriyagoni mana koore biriya. 29 I̱na tí mo ko holene karulapeore kogo ainde í̠ abanaga Ngode Datagaliwabehanda áyu mbiraga emagaha howa i̱ langialu lalu, Í̠na Yagaba mo gi holene ale mbirale mbira nabibe, laya laro. 30 Ainde i̱ yu wahalu í̠ni dalu dai buleore hame laridane manda bidogo. Anigo irane aginaga mbirale dama mitangi bialu bi pupu wule gime wabinigo i̱ andaga mamage helonaga ngelarugo tí mo hilo yai halu ibirimida agibe, lene.
31 Ani layagola Yagabahanda ladai bialu lalu, I̱ ohalu í̠ handa nabini ibirudagoni irane í̠ wane biaruni í̠ni haru dai bibeheyane biru. 32 Ani birugo ai ina ibirimadago aria mbirame í̠naga mbirale bi pupu wiaga ogoni mbira mo yiniyagua ogoni ibuni homelo bo wahabe. Ainde í̠ damene bu kamaru bibahendenaga deni howa mbirale iname mo yalu ibirimadaruni handai hole íbu. Handalu keria mbirale mbira í̠naga lenego wiagua ogoni í̠ni mo yu dai bibelo, lene. Anigo Leselohanda ibu abanaga mbirale bi pupu wule gime wabini uruni mo do ho bereago manda nabi howa Yagaba ibugua anidagua lene.
33 Ani laya handala Labana ibugua Yagabanaga balai anda heagoha anda puwa mbirale wiaru baya hangu handai hene. Handai halu Lianaga balai anda heagohabi anda puwa handai hene. Ani bialu biabe bia haga wali kirali bereagonaga balai andahabi handalu hearia ibunaga bi pupu wule gime wabini biaruni mbira wiaria handa walia nahe dege hene. Nawioreya handala ai uruninaga balai anda helalu Leselonaga balai anda heagoha taya bule anda pene. 34 Anda puwa mbirale bi pupu wule gime wabini ogoni Leselo ibu mo page buwa nu ale mbira nogo kamele erekunini mo pagaho biraga wiagoha hanado ho ngelowa ibuni bira dambiho berene. Ani bereagola Labana ibugua balai anda tamuha anda puwa taya bialu hearia uruniha nawi degeyane hendene. 35 Ani handalu hearia Leselohanda lalu, Aba-o í̠na i̱ heya nalabe. Áyu i̱na walinaga horongi bedogo, lene. Ani layagola Labanahanda taya bialu heariabi mbirale dama mitangi bialu bi pupu wule gime wabini biagoni mbira handa walia nahe dege hene.
36 Ani handa walia nahe dege heagola Yagaba ibugua Labanahondo keba howa lalu, I̱na í̠hondo mana ko liahe mbira agi birugonaga í̠na i̱ haruru talima ibiribe. 37 Í̠na mbirale i̱naga wiwaruni bibahende handai harigonidago ai mbirale agilego mo yiwaria handa walia haribe. Í̠naga mbirale mbirale wiaria handa walia hariyagua nde wali agali í̠ aria bu karubi i̱ aria bu karubi bibahendenaga deni ti hendelo mo pani ha. Ani beregola tigua iyanaga bi hale hai howa ái ibunaga bi tigabidabe hendelo ani bia nabere. 38 Ai i̱na mali pira kira (20) í̠la haabo harugo. Ani hewagola í̠naga nogo sibi memeru bibahende igini bayale wialu haya. Ani howa í̠naga nogo sibi uruni aria wangabe hearu mbira balu na nabi dege haru. 39 Ani handayaho hewagola ai gabua tara tara karume í̠naga nogo sibi memeru mbira balu naragola ogoale biya lalu í̠ni langia nabi i̱nime nogo dege aribia haruli. Í̠naga sibi memeru mbirale mbira ngamiru mbiraga horombeyaguabi mbiralime page bu yalu piyiyagua minalu biyada nale howa i̱hondo í̠naga nogo aribia habe larili. 40 Horo bibahendengi ni tandagabi dayagome i̱ do yogo biyagola i̱na harugo lowa biabe bialu haruli. Mbiragabi dagare nde timbuni biyagola u napale harugo lalu haruli. 41 Ogonidagua i̱na mali pira kirani (20) í̠naga biabe biaabo halu haru. Í̠ wane kira biago labo dabu bule mali pira mbirani maria (14) í̠naga biabe bialu nogo meme sibiru ngibelonaga i̱na mali waragaria biabe bialu haru. Ani bialu hewagola í̠na yolo ogoore nguliya lalu lo wirigo wahalu mende ale mo iriari biaabo haga birili. 42 Ani biriligo ainde i̱ mamali Abarahama Aisagabi libugua Ngode Datagaliwabe mo tene howa ibu mitangi bialu lotu lalu haga kago ibugua i̱ heba nahenedale í̠na i̱ mbirale mbira giha nayi bame dai bia ledelego. Ainde Ngode Datagaliwabe ibugua i̱naga bu miniha genda yu hewago handalu biabe ndelahe bialu harugo mitangi bialubi ibunime bi hongohe mbiraga í̠ talialu bi langiyada, lene.
Yagaba Labanalame habo nalolene bi lowinigo ogo
43 Labana ibugua Yagabanaga bi layarunaga ladai bialu lalu, Wali kira o bedagoni labo libu i̱ wane biralu libu waneigini bu karunibi nde i̱ aguane bu ka. Ani bialu nogo sibi meme bu karunibi nde i̱ nogo dege bu ka. Mbirale bibahende o ngaruni i̱naga wini biaruni degedago. Ainde i̱ wane kira ogolabo baba libunaga waneigini bu karunibi ina mandagi holoma̱yanaga tihondo mbirale mbira agilego buliyabe. 44 Mbira bulene nawidago ainde habo nalolene bi mbira dege lo wibiya. Ani lo wialu bi ogoni mo mitangi bia helonaga ege to̱le̱ dugu hangabiya, lene.
45 Ani layagola Yagaba ibugua bi ogoni mitangi biaabo holenaga tubari ege to̱le̱ mbira dugu hengene. 46 Ani hongowa ibu damene bu hearuhondo lamialu, Ege to̱le̱ dewaore dugu yu ibalu wima irigi hadaba, layagola tigua ani biai hene. Mani ani biai howa Yagaba ibu damenerubi Labana ibu damenerubi bibahende ege to̱le̱ dewa dugu wima irigi ho heagoria tomo timbuniore dawalu ti mandagi biruwa nene. 47 Ani biruwa Labana ibugua ege to̱le̱ dugu wima irigi hene wiago mini Yaga Sahaduda wialu Yagabahanda ege to̱le̱ uruni mini Galede laga wini.* Mini kira gilibu ngagoni irane ogo. Ege to̱le̱ dugu wima irigi hene ogoni bi lo wiyagonaga tubari nga, lalu gilibu nga. Mini mbira Yaga Sahaduda ogoni Aramia bi. Mini mende Galede ogoni Hiburu bi. 48 Labana ibugua lalu, Ege to̱le̱ dugu wima irigi ho ngago ogoni habo nalolene bi áyu lo wiribagonaga tubari ogoni iya mitangi biaabo holobaya wiaabo helo, lene. Ani lene winigo wali agali heneru tigua ege to̱le̱ dugu wima irigi hene ogoni mini Galede laga wini. 49 Ani wialu Labana ibugua lalu, Iya haru mandagi nahe haga hagabu kabago iyame mana bialu kabaruni Anduane Homogo ibunime handape halu helo hameledo, lene. Ani layagola dindi ogoni mini mendebi wialu nde Misiba laga hene.† Misiba ogoni inanaga bi lalu, Handayaho Holene, bi mende mamagealime heyu howa handapeho holene laga. 50 Labana ibugua la dege bialu, Í̠na i̱ wane kira o bedago labohondo mana ko bialu hariyaguabi wali maru biru ngaruni dabu bialu piriyaguabi bi áyu lo wiribago wali agalime manda nabi heaguabi mana iyame bialu kabaruni bibahende Ngode Datagaliwabe kagome handai ho kagoni manda bibe, lene. 51 Ani lowa Labanahanda Yagabahondo laabo halu lalu, Ege to̱le̱ uruni iya kabago hengeneha dugu wima irigi hene ngaru handalu ege to̱le̱ mbiraore luni amu heyu kagobi handabe. 52 Ainde ege to̱le̱ luni amu heyu kagobi maru o dugu wima irigi haribagobi ogonilabo kirabali habo nalolene bi lo wiribagonaga tubari ogoni holebira. I̱na ege to̱le̱ ogoni bolangua halu í̠ kegohayagi wai bule naibaguago í̠nabi nde ogoni bolangua halu i̱ kogohayagi wai bule naibabe, lene. 53 Ani lowa lalu Labana ibugua ibu mamalirunaga Ngode Datagaliwabenaga minini howa lalu, Abarahamanaga Ngode Datagaliwabe kagomebi Nahonaga Ngode Datagaliwabe kagomebi mana iyame bialu kabaru tiga tigaore ngadagua mo tale bilo, lene.‡ Naho ibu Labana mamali howa ogoni ibu Abarahama hamene mbira hene. Ani layagola Yagaba ibuguabi nde ibu aba Aisagahanda Ngode Datagaliwabe kago mitangi bialu lotu laga henegonaga minini howa lalu, Í̠na laredagua i̱na buleorebero, lalu bi lo wini. 54 Ani lo wialu ibugua hari bare ogoriani Anduane Homogohondo nogo mbira bo lomabu delene. Nogo bo lomabu delayagonaga mbirini wiaru ibu dameneru nole ibidaba lene. Ogoni nalu mbiraga ogoningi ti bibahende hari bare ogoriani ho palu hene. 55 Palialu gao layagola Labana ibu heyalu ibu wane kira biagobi ibu aguane hearubi yu nu̱nu̱ lai halu hondo halimu lalu ibuni dalu dai bini.
*31:47: Mini kira gilibu ngagoni irane ogo. Ege to̱le̱ dugu wima irigi hene ogoni bi lo wiyagonaga tubari nga, lalu gilibu nga. Mini mbira Yaga Sahaduda ogoni Aramia bi. Mini mende Galede ogoni Hiburu bi.
†31:49: Misiba ogoni inanaga bi lalu, Handayaho Holene, bi mende mamagealime heyu howa handapeho holene laga.
‡31:53: Naho ibu Labana mamali howa ogoni ibu Abarahama hamene mbira hene.