13
Pei vonina miibiina.
(Mak 4:1-9; Luk 8:4-8)
1 Marana sago Yesu numa ikiibutawei ma inae ku toka da baranai imakiipika da iti beyebeyena. 2 Ma wawaya peyarisi Yesu kurina iriyei ma koroto irakata sasara da Yesu ku waka igeru ma tepanai imakai. Ma wawaya kikirai imiimiiri.* Luk 5:1-3 3 Ma sisiya peyarisi miibiiyai ivonesi. Ivona bo, “Wawaya sago ikiibau pei vonina kubiine. 4 Ma pei ivivi busagha da viya ketiyai iririgha ma kiu ipisi da ikam yavui. 5 Ma viya ku tano wakiwakimina iririgha, ma kana tano ke ghamana. Ma yaghiyaghinai ituwepa. Ma kana tano tetepakina kubiine, 6 madegha irarana da nani peina kudubina isivisivi ma ikaragavovori, iyamna ramramsi kegha. 7 Ma pei viya iyiyo ku kamosi iririgha na yavata igogo ma iyiyo nani peina ipanigudagudai. 8 Ma pei viya ku tano biibiina iririgha ma igogo da sago sago duma iuwa bubuna da pei sago na amena 100 ma sago 60 ma sago 30 iterei.” 9 Ma Yesu ivonesi bo, “Wawaya ere tinimi na aku sisiya kovi yana bogai.”
Avi kubiine Yesu miibiiyai ivivi beyebeyena.
(Mak 4:10-12; Luk 8:9-10)
10 Yesu kana kivikivina ipisi kurina ma ivi tarakiiyanei bo, “Avi kubiine miibiiyai wawaya kurisi kisisiya?”
11 Ma ivonapotesi bo, “Akova gavugavuna kudubina God ina vikiivavona kamonai avi debei kurimi, ma wawaya viya kurisi na ke ati debei. 12 Ma iyavo kava akova gwabisiyai, God ku tepana ina terei da ina sasara. Ma iyavo kava akova gisi vaghina gwabisiyai na nani akovina God ina viitawei.* Mat 25:29; Mak 4:25; Luk 8:18, 19:26 13 Miibiiyai aisisiya kurisi, iyamna ina kitai ma ke inakovi, ini yanei ma ke notana ina viini. 14 Weni wawayisi kamosiyai aviyavisina peroveta Aisaya igirumi na itupuwa. Igiruma bo,
‘Weni wawayisi ini yana ma ini yana ma akovina ke ina viini.
Ina kita ma ina kita ma ke ina kitai.
15 Matasiyai ita kita,
bo tinisiyai iti yana,
ma nuwanuwasi ita votawei,
na ita miiritavire kuriku ma ati yawasisi.
Ma kegha da nuwanuwasi igudui,
ma tinisi itupapotapotai,
ma matasi itapotapotai.’ ”* Isa 6:9-10
16 “Ma tami na koti nuwabiibai, iyamna God ivi biibiinimi da matamiyai kokitakita ma tinimiyai koiyana.* Luk 10:23-24 17 Vonavaghata avonavonemi, rorova mara katamaninai peroperoveta ma God ina wawaya maninisi i kayowana da aviyavisina karako kokitakitai ma koiyanei na ita kitai ma iti yanei, ma ke kovokovoghina.”
Yesu pei vonina miibiina iyamna ivi debei.
(Mak 4:13-20; Luk 8:11-15)
18 “Kovi yana bubuna da pei miibiina ani debei kurimi da konakova bubuni. 19 Pei ketiyai iririgha na nakanani ma iyavo kava God varana biibiina ivi yanei ma iyamna ke itakova bubuni. Aviyavisina nuwanuwasi kamonai na Seitan ipisi da inebosi. 20 Ma pei tano wakiwakiminai iririgha na nakanani ma iyavo kava God varana biibiina ivi yanei ma yaghiyaghinai iviini ma ivi nuwabiibiiyei. 21 Ma ramramsi ke itoru kirakai, tuna kubiine ke ina miiri mara gurina. Wawaya ini kawapatesi ma ini tupaketowanesi vara biibiina itumaghanei kubiine na yaghiyaghinai i nota ina peku ma ina voterei. 22 Pei iyiyo ku kamosi iririgha na nakanani ma iyavo kava God varana biibiina ivi yanei ma dobu yawasina inuwapoya kirakiiyei ma mura ikirokirorowei da God vonana ipanigudagudai ma amena gwabisiyai kegha. 23 Ma pei viya ku tano biibiina iririgha na nakanani ma iyavo kava God varana biibiina ivi yanei ma iakova bubuni. Tuna nakanani ma pei igogo ighae, iuwa da sago sago duma amena 100, 60 bo 30 iterei.”
Yesu inamona ivi miibei.
24 Yesu bade miiba sago ivi sisiyei kurisi. Ivona bo, “God ina vikiivavona na weni nakanani. Tomowa sago whiti peina biibiina ina vao kamonai ivi busagha. 25 Ma didibarai wawaya ikenakena ma kana ghaviya ipisi ma inamona peina vao ku kamona ivi busagha ma inae. 26 Ma pei biibiina igogo ighae ma ivi karei da amena itereterei ma nani kamonai bade inamona igogo ighae.”
27 “Vao badana ina bigabiga inae kurina ma ivonei bo, ‘Bada, pei biibiina kuvoni ma inamona imapatana ipisi da whiti kamonai igogo?’ ”
28 “Ma ivonapotesi bo, ‘Kaku ghaviya iberai.’ ”
“Ma ina bigabiga ivi tarakiiyanei bo, ‘Kekayokayowei da kana ragui bo?’ ”
29 “Ma ivonesi bo, ‘Kegha. Inamona kona ragui na whiti yavata kona kayoragutawei. 30 Kovoterei da inamona yavata ina gogo patapata da kara bori kana mara ina nekiibau. Ma boribori wawayisi ana vonesi da kunona inamona ina ragutawei ma ina bawai ma ina kapuni. Ma muriyai whiti ina borini ma aku ku maghara numana ina tura.’ ”
Pei gisina miibiina.
(Mak 4:30-32; Luk 13:18-19)
31 Yesu miiba sago ivi sisiyei. Ivona bo, “God ina vikiivavona na weni nakanani. Tomowa kii peina iviiya da ina vao kamonai ivoni. 32 Tuna peina na gisi korekorena ma kegha da ina rakata da ini kiidagima da vao kamonai pei peyarina ina ghekuyowesi. Ma kiu ina pipisi da ragharaghanai ina towatowei.”
Yist miibiina.
(Luk 13:20-21)
33 Ma bade miiba sago iterei. Ivonesi bo, “God ina vikiivavona na weni nakanani. Wavine sago yist gisi vaghina iviiya ma parawa ghamana yavata ivoviravirai ma iterei da kapawina irakata.”
34 Ma Yesu aviyavisina ivivi sisiyei koroto kurisi na miibiiyai kava, ke meyani da iti sisiyota. 35 Nakanani ivivi miiba da aviyavisina peroveta igirumi na itupuwa. Igiruma bo,
“Miibiiyai ani sisiya,
Dobu ayamoni ma nani maranai aku nota ateregavui da mara sago nani notasi miibiiyai ani sisiyei kurisi.”* Psa 78:2
Yesu inamona miibiina ivi debei.
36 Yesu koroto iverukuyowesi ma irui ku numa kamona. Ma kana kivikivina ipisi kurina ma ivonei bo, “Bada, kade inamona vao kamonai miibiina na kuta vonavibeyekai.”
37 Ma ivonapotesi bo, “Tomowa pei biibiina ivoni na Wawaya Natusi. 38 Ina vao na dobu. Ma pei biibiina na God natunatuna. Inamona na Devil natunatuna. 39 Vao badana kana ghaviya inamona ivoni na Devil. Bori marana na mara damona ma boribori wawayisi na aneya.”
40 “Ikikava inamona ina ragui ma ku keyama karakaratina ina tawei na nakanani mara damonai ina tupuwa. 41 Wawaya Natusi ina aneya ina vonatawesi da ina vikiivavona kamonai berabero wawayisi ma aviyavisina kava eberaberisi da berabero eberaberai na kudubisi ina ragutawesi. 42 Ina tawesi ku keyama karata makamakii nonowina ma nani dobunai ina tutou ma okesi ina vivitarakikitei. 43 Nani murinai wawaya maninisi i Mamai God ina vikiivavona kamonai ina makai na kii kita ina ruyasegana da madegha nakanani. Wawaya ere tinimi na aku sisiya kovi yana bogai.”
Mane gavugavuna miibiina.
44 “God ina vikiivavona na weni nakanani. Mara sago tomowa sago mane ghamana gavugavuna tano kamonai ipanani. Idogo meyei ma nuwabiibiiyai inae ma ina mura kudubina ivi gimarei. Ma manena iviiya ma inae da nani tanona igimaratawei da mane gavugavuna ivi rapenei.”
Pel miibiina.
45 “Bade miiba sago weni. God ina vikiivavona nakanani ma tomowa sago pel biibiisi iekwekwai da ita gimara. 46 Sago biibii kirakiina ipanani ma inae da ina mura peyarina ivi gimarei. Ma manena iviiya da nani pelna igimaratawei da rapenai.”
Wito miibiina.
47 “Ma miiba sago na God ina vikiivavona nakanani ma wito. Wawaya ivi yoyowi ioru ku okowa ma iyana bogii ma bogiiyai ikonai. 48 Ikona kirakai da wito itupakutukutuvi ma itini da ku kikira. Ma imakiivipikapika ma ivorereghi, iyana biibiisi ku kode iuwana ma beroberosi ivi tawetaweyana. 49 Weni nakanani ina tupuwa mara damonai. Aneya ina nekiibau ma God ina wawaya maninisi kamosiyai na wawaya beroberosi ina viitawesi 50 ma ina tawesi ku keyama karata makamakii nonowina. Nani dobunai ina tutou ma okesi ina vivitarakikitei.”
Vonavaghata katamanina ma vonavaghata vuna.
51 Ma Yesu ivi tarakiiyanesi bo, “Weni miibiisi peyarina koakova bubuni bo kegha?”
Ma kana kivikivini ivona bo, “E, damina kaviini.”
52 Ma ivonesi bo, “Meni vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayina God ina vikiivavona ku kamona ina rui na tuna nakanani ma wawaya ghamana ina mura numa kamonai iti yava bubuni. Ma mura kamonai na buderi katakatamanisi ma bade mura vusi.”
Nasaret damsi Yesu ibarei.
(Mak 6:1-6; Luk 4:16-30)
53 Yesu ina miiba sisiyisi ivi kovini ma ivomiiri inae. 54 Ina ku kwanatu vaghata inekiibau ma ivi karei da i kiki numanai wawaya ivivi beyebeyesi. Ma wawayisi ivi deyei ma ivona bo, “Weni tomowina na ina nuwagiura meni dobunai iviiya? Ma rewapana imapatana iviiya da bera ghamaghamasi eberaberai? 55 Wena takovi, da tuna vonura wawayina natuna, ma ina maduwa na Meri. Titina yoghoyogho na Jemes, Josepa, Saimon ma Judas. 56 Ma bade novunovuna gwabitiyai emakamakai. Ma weni berasi na imapatana iviiya?” 57 Ma ivonavuvurei. Ma Yesu ivonesi bo, “Dobu viruwa wawayisi peroveta evovokaravei, ma tuna mani ina dobuwai bo ina numiiyai na kegha.”* Jon 4:44 58 Tuna kubiine nani dobunai bera ghamaghamasi ke peyarina ita berai, iyamna i vitumaghana kegha.