Baruwa ya Paulo yoandikira
AKOLOSAI
Tanga mbere
Kolosai kala ni mudzi mdide hiko jimbo ra Asia ambao siku hizi ni seemu ya tsi ya Uturuki. Kala ni kilomita 160 kula mudzi wa Efeso ambako Paulo watangaza habari nono kuhusu Jesu (soma chitabu cha Mahendo ga Mitume, sura ya 19). Ela Paulo mwenye kayafundza hiko Kolosai; kundi ra afuasi a Kolosai raandzwa ni mutu yeihwa Epafara.
Wakati Paulo ariphokala jela, Epafara wakpwedza achikutana naye achimuambira kuhusu alimu a handzo ambao kala anayuga afuasi a Jesu. Kahi-kahi za aho afuasi a Kolosai kpwakala na atu a Chiyunani na anjina a Chiyahudi. Phahi hinya alonda kutsanganya mafundzo ga Jesu na dini zao za kare.
Ayahudi kala anaamini kukala aho ni atu ariotsambulwa ni Mlungu. Phahi, hata kama mutu ni mfuasi wa Jesu, kaweza kukubaliwa ni Mlungu bila kutiywa tsatsani na kulunga shariya na mila za Chiyahudi. Ayunani kala anaamini kukala, kpwa vira Mlungu kana dambi, phahi kangeweza kuumba dunia ariyoona ina dambi. Piya kala anaamini kukala mwiri wa mwanadamu una dambi, kpwa hivyo taingewezekana Jesu akale Mlungu na piya aishi duniani, kama mwanadamu.
Paulo anajibu mafundzo higa ga handzo kpwa kugomba ukpweli kuhusu Jesu. Jesu Muokoli ni Mlungu, waumba dunia, na ndiye mkpwulu wa viumbe vyosi. Waishi duniani, wakala mwanadamu, na achifwa kpwa sababu ya dambi zehu ili huswamehewe. Arigohenda Jesu ganatosha tsetsetse. Mutu achimuamini Jesu, Mlungu andamkubali. Takuna haja kutiywa tsatsani wala kulunga shariya au mila yoyosi.
Paulo anaambira afuasi ni lazima ariche ndzimo mbii za asili ya chibinadamu, na badalaye aishi maisha maphya ga kumuhamira Mlungu. Anaeleza higa kpwa kufundza vira ambavyo alume na achetu, avyazi na anache, atumwa na matajiri, ni ahenderane.
Maelezo muhimu kpwa chifupi
Mwadzo 1:1–2
Paulo anashukuru Mlungu na kuvoyera afuasi 1:3–14
Jesu ni mkpwulu wa vyosi 1:15–23
Kazi ya Paulo kpwa afuasi a Jesu 1:24—2:5
Jesu anahupha uhuru na maisha maphya 2:6–23
Ishi maisha maphya kpwa uwezo wa Jesu 3:1–17
Afuasi a Jesu anavyolondwa kusagala 3:18—4:6
Salamu 4:7–18
1
1 Baruwa hino ila kpwangu mimi Paulo, yetsambulwa ni Mlungu kutangaza habari nono kuhusu Masihi Jesu. Mimi phamwenga na mfuasi myangu Timothi hunakulamusani.
2 Nakuandikirani mwimwi atakatifu a Mlungu ambao mu afuasi a Jesu aaminifu murio mudzi wa Kolosai.
Baba Mlungu naakujaliyeni na mkaleto.
Mavoyo na kulavya shukurani
3 Chila mara huchikala hunakuvoyerani, hukumshukuru Mlungu, Baba wa Bwana wehu Jesu Masihi. 4 Hukumshukuru kpwa sababu hwasikira vira mkuluphiravyo Masihi Jesu na vira muamendzavyo atu osi a Mlungu. 5 Munahenda hivyo mana munagodzera kpwa hakika kukala Mlungu andakujaliyani na mambo manono ambago wakutayarishirani kare hiko mlunguni. Mwasikira mambo higa mapema sana mriphosikira habari nono kuhusu Jesu Muokoli, ambazo ni ujumbe wa kpweli. 6 Hizi habari nono ambazo zarehwa kpwenu zinagota chila phatu duniani. Zinagaluza maisha ga atu anji ili aishi maisha ga kumuhamira Mlungu. Piya zinagaluza maisha genu, kuandzira siku ya kpwandza mriphosikira na kuelewa chingʼangʼa Mlungu arivyo na mbazi. 7 1:7 Akolosai 4:12; Filemoni 1:23Mwafundzwa ni Epafara, muhendadzi-kazi myawehu amendzwaye sana. Anamuhumikira Jesu kpwa uaminifu na anakuteryani. 8 Na ndiye ariyehuambira mmendzavyo atu a Mlungu kpwa msada wa Roho Mtakatifu.
9 Hangu huriphosikira habari hizi za kukuhusuni mwimwi, hunaenderera kukuvoyerani. Chisha hunavoya Mlungu akuteryeni kumanya gosi ambago analonda muhende, na mkale na ikima ya chiroho kumanya njiraze. 10 Phahi mundadziishimu dza atu a Mlungu alondwavyo kukala. Namwi mundaenderera kuhenda chila aina ya mahendo manono, na piya mundaenderera kummanya Mlungu vinono zaidi. 11 Na hunakuvoyerani Mlungu akutiyeni nguvuze za ajabu mwenu mioyoni, ili muweze kuvumirira na kukala na raha wakati munagodzera tabu zisire. 12 Namwi mshukuruni Baba Mlungu, yekuhendani mphahe urisi arioutayarishira atakatifue aishio mwangani. 13 Mlungu wahutivya kula kpwa utawala wa Shetani, yani kuishi jizani. Na achihuinjiza mwangani kuishi ufalume wa Mwanawe ammendzaye. 14 1:14 Aefeso 1:7Wahukombola na achihuswamehe dambi zehu, kpwa sababu ya chifo cha Mwanawe ammendzaye.
Jesu ni mkpwulu wa vyosi
15 Takuna mutu awezaye kumuona Mlungu, ela Jesu ni dza iye na nkuhumanyisa vira Mlungu arivyo. Jesu ana uwezo mkpwulu kuriko viumbe vyosi. 16 Mana iye ndiye ariyeumba chila chitu chiricho duniani na dzulu mlunguni. Waumba vitu vionekanavyo na visivyoonekana. Hata viumbe vyosi vya uwezo vyaumbwa ni iye, yani malaika, pepho na hata Shetani. Waumba chila chitu ili chimuogophe. 17 Wakalako kabila viumbe vyosi kuumbwa. Anatawala vitu vyosi na kpwa hivyo chila chitu chinaenderera phatuphe. 18 1:18 Aefeso 1:22,23Analongoza atu amukuluphirao dza viratu chitswa chilongozavyo mwiri. Ndiye chandzo cha maisha maphya ga atue. Tsona ni mkpwulu wa atu osi ndiofufulwa na kuishi hata kare na kare. Phahi Jesu ni mtawala mkpwulu wa chila chitu tsetsetse. 19 Mlungu waonato kukala Mwanawe akale na asiliye yosi tsetsetse. 20 1:20 Aefeso 2:16Mlungu wamhumira kuuyiza uhusiano mnono na viumbe vyosi, virivyo duniani na dzulu mlunguni. Wahumira mlatso wa Mwanawe uriomwagika msalabani kureha amani.
21 Mwimwi ndimwi muriokala maadui a Mlungu, mchitengbwa kure kpwa sababu ya maazo genu na mahendo genu mai. 22 Ela sambi Mlungu wauyiza uhusiano mnono, mana Mwanawe wakala mwanadamu na achifwa. Wahenda hivyo ili akureheni mbereze, atakatifu bila ya lawama wala makosa. 23 Phahi ni lazima muenderere kumkuluphira Jesu. Naro kuluphiro renu naridine, dza nyumba yodzengbwa na msingi wa kudina. Tsona msigaluke, kalani na uhakika wa mambo mrigolagbwa mriphosikira habari nono kuhusu Jesu Muokoli. Habari hizi zagota dunia ndzima, na mimi Paulo ni mmwenga wa hinyo anaozigoteza.
Kazi ya Paulo kpwa afuasi a Jesu
24 Hipha sambi mimi nagaya. Ela nahererwa mana ninagaya kpwa kazi yangu ya kukuteryani mwimwi afuasi ayangu. Mino ni tayari kugaya kpwa vyovyosi ichikala ni lazima, ili nimarigize kazi yangu ya kumuhumikira Jesu, dza viratu iye mwenye arivyogaya. Náhenda hivyo ili nisaidiye afuasi a Jesu, ambao ni dza mwiriwe. 25 Mlungu wanipha kazi ihi ya kuhumikira atue, ili nikutangazireni mafundzoge gosi tsetsetse. 26 Hangu kare Mlungu waika mpangowe wa siri wala tauyamanywa ni vivyazi vyotsapa. Ela sambi siri hizi wazimanyisa atue osi. 27 Mlungu wakata shauri kuhueleza kukala atu asio kala Ayahudi nao andajaliywa na unono wa ajabu wa Jesu. Nao mpangowe wa siri ni hinyu: Jesu a mwenu mioyoni, na kpwa hivyo muna uhakika wa kukala dza iye hiko mlunguni. 28 Phahi hunatangaza ujumbe wa Jesu kpwa atu osi, na hunahumira marifwa gehu gosi kuonya na kufundza chila mutu. Lengo rehu ni kumreha chila mmwenga mbere za Mlungu ammanye na kumuadamira kabisa-kabisa. 29 Ndiyo mana nahenda kazi na chadi changu chosi na kuhumira uwezo mkpwulu aniphao.