Lii Lolo Beꞌa nèti Lamatua Yesus
madhutu sasuri
Yohanis
1
Yesus èèna, cee?
1 Dhu uru tèka, abhu mema le Lii Holo-Nori Ama Lamatua.
Lii Holo-Nori Ama Lamatua neꞌe, nuka Dhèu èci.
Dhèu neꞌe bera-bera dènge Ama Lamatua.
Aa Nèngu ne, Ama Lamatua kahèi.
2 Lodꞌo liru dènge rai-haha dhae jꞌajꞌi mèka,
Dhèu neꞌe abhu mema le sama-sama dènge Ama Lamatua.
3 Lamatua pajꞌajꞌi aaꞌi mèu-mèu, pake Lii Holo-Nori Nèngu neꞌe ka.
Abhu boe ngaa èci sa dhu jꞌajꞌi, ladhe Dhèu neꞌe tao boe.
4 Nèngu ne, kapua mamuri.
De dhèu dhu abhu mamuri dhu lèke,
rèngu mamuri nèti Nèngu ka.
Nèngu èci èèna ka dènge Saraa dhu pasaraa,
sèna ka dhèu dhu mamuri ètu dꞌara Saraa neꞌe,
bisa rèdhi dènge mèu.
5 Saraa ne, heo madhore maroga;
aa maroga bisa boe paꞌabhe Saraa ne.
Te Saraa ne heo taruu.
6 Abhu dhèu leo èci, ngara na Yohanis. Ama Lamatua pua-paleha ne kahèi,✡ Mateos 3:1, Markus 1:4, Lukas 3:1-2 7 sèna ka jꞌajꞌi sakasii ho lole dènge dhèu lula-nèti Saraa ne. Ho sèna ka dhèu aaꞌi-aaꞌi bisa parcaya Lamatua, lula lii padhai Yohanis ne.
8 Yohanis ne, bukan Saraa èèna. Te ngaa Lamatua pua ne ho laꞌe peka-padhai dènge dhèu lula-nèti Saraa ne. 9 Te Dhèu dhu jꞌajꞌi Saraa tareꞌa-reꞌa èèna, neo mai asa rai-haha ne. Saraa neꞌe ka dhu dꞌelo pamèu-mèu jꞌara-jꞌara hia dhèu aaꞌi-aaꞌi.
10 Masi ka Nèngu tao nare aaꞌi mèu-mèu ngaa-ngaa ètu rai-haha ne, te ngaa dhèu ètu rai-haha tadhe boe Ne, lodꞌo Na pea ètu rai-haha ne. 11 Masi ka Nèngu mai pea dènge dhèu unu Na, te ngaa dhèu seꞌe roꞌo boe sèmi rare Ne. 12 Masi ka sèmi èèna, te ngaa ladhe dhèu sèmi rare aa parcaya Ne, Nèngu hia si hak sèna ka jꞌajꞌi ana-ana Ama Lamatua. 13 Èèna nuka sèmi rara iisi hari rèngu. Te ngaa rara iisi hiu ne, sama boe dènge bhèni rara iisi ana. Aa nèti boe dadꞌèi dhèu mone dhu neo abhu kolo. Te rèngu jꞌajꞌi ana-ana Ama Lamatua, lula Lamatua pangèdꞌu si mamuri hiu.
14 Hèia, ‘Lii Holo-Nori Lamatua’ ne,
rara iisi Ne jꞌajꞌi dhèu rai-haha.
Nèngu mamuri ètu talora aae èdhi.
Èdhi ladhe tèdhi dadedha Na.
Dadedha Na sèmi èèna, lula Nèngu ne Ana mesa Ama Lamatua.
Nèngu dꞌèi padꞌelo dꞌara hua iia Na mi èdhi,
lula dꞌara Na sèmi èèna ka.
Aa aaꞌi-aaꞌi dhu Na peka-padhai lula-nèti Ama Lamatua, lèke tareꞌa-reꞌa.
15 Yohanis ne, lole lula-nèti Dhèu neꞌe ka. Na rodhe, peka na, “Nanene, ee! Nèngu neꞌe ka dhu jaꞌa lole èèna, peka na, ‘Bèli-camèdꞌa Dhèu èci mai. Nèngu ne, kapai risi eele nèti jaꞌa. Lodꞌo dhu dhae rara iisi mèka jaꞌa ne, Nèngu dhu mema-mema le!’ ”
16 Yohanis padhai lii sèmi èèna, lula Dhèu ne dꞌèi titu kèna padꞌelo dꞌara hua iia Na. Aa Na tao taruu-taruu sèmi èèna hia mi èdhi. 17 Uru-uru sèra, Musa ka dhu papuru Atora Ama Lamatua mi bèi-baki èdhi. Te ngaa lodꞌo limuri ne, Dhèu ne, nuka Yesus Kristus ka dhu padꞌelo dꞌara hua iia Ama Lamatua mi èdhi. Aa aaꞌi-aaꞌi dhu Na lole lula-nèti Ama Lamatua, lèke mola-mola. 18 Abhu mèka ca dhèu sa hèi dhu rèdhi Ama Lamatua. Te ngaa Ana Pasue Mone mesa Na èèna ka dhu padꞌelo mi èdhi, dꞌara Ama Lamatua. Ana ne, ètu baboa Ama Na. Te Nèngu ne, nuka Ama Lamatua kahèi.
Yohanis tuka sarani peka-padhai lula-nèti Lamatua Yesus
(Mateos 3:1-12, Markus 1:1-8, Lukas 3:1-18)
19 Ca tèka, ama-ama dhèu Yahudi ètu kota Yerusalem pua pèri-pèri ama agama, dènge pèri-pèri dhèu nèti suku Lewi dhu tema lalau-laloꞌo ètu Èmu Kapua Manèngi-Mangajꞌi Ama Lamatua. Hèia rèngu lasi asa cabèka loko Yarden* Era dhu Yohanis sarani dhèu ne, rare nèti ayat 28. sèna ka karèi Yohanis tuka sarani, na, “Èu neꞌe ka, Kristus dhu Ama Lamatua padhadha tèke neo hia mai èèna, do?”
Hèia na peka dènge dhèu se, nèngu ne, cee. 20 Yohanis peka mola-mola, aku nèngu na, “Aadꞌo. Jaꞌa ne, Kristus boe.”
21 Ka ra karèi hari, peka na, “Ladhe sèmi èèna, èu ne, cee? Elia, do?”
Na dhaa, peka na, “Aadꞌo kahèi.”
Hèia ra tatuꞌi hari, aku rèngu na, “Tao-tao èu ne, dhèu nèti lii padhai Lamatua dhu Na padhadha tèka èèna, do?”
Na dhaa, peka na, “Aadꞌo kahèi.”✡ Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 18:15, 18, Meliaki 4:5
22 Ka dhèu se karèi hari, peka na, “Ladhe sèmi èèna, èu ne, cee? Peka ku laa! Te jiꞌi lèpa, aa hudꞌi peka ku dènge ama-ama dhu pua jiꞌi mai!”
23 Hèia na peka madhutu ngaa dhu Yesaya suri tèke, na,
“Jaꞌa ne, nuka dhèu dhu paꞌoo-parodha ètu dꞌara mamoo, dhu peka na,
‘Dhèu aaꞌi-aaꞌi hudꞌi paꞌèra mema, sèna ka pabeꞌa jꞌara,
ho sèmi mere mamai Lamatua!
Pamera jꞌara ho soru Ne.’ ”✡ Yesaya 40:3
24 Ètu talora aae dhèu dhu mai nèti Yerusalem seꞌe, abhu kahèi pèri-pèri dhèu nèti partei agama Parisi. 25 Dhèu se karèi Yohanis, na, “Sèmi neꞌe. Ladhe èu ne Kristus boe, Elia boe, aa dhèu nèti lii padhai Lamatua èèna boe, nga tao ka èu sarani dhèu? Èu abhu hak nèti mia?”
26 Ka Yohanis bꞌala, peka na, “Jaꞌa ne, sarani dhèu dhoka pake èi di. Te ngaa abhu le ca Dhèu ètu talora aae miu dhu miu tadhe boe. 27 Nèngu èèna kapai risi nèti jaꞌa, masi ka jaꞌa ajꞌa-nori uuru dhèu. Jꞌajꞌi ènu Na, jaꞌa nia boe sa hèi.”† Madhutu lii Yunani dhu uru tèka, peka na, “lècu dhari salapa na, jaꞌa nia boe sa hèi.” Sasoa na Yohanis dhèu haha. Masi ka jꞌajꞌi ènu nèti Lamatua Yesus di, nia boe sa hèi.
28 Jꞌara se aaꞌi-aaꞌi ra jꞌajꞌi ètu Betania, ètu cabèka loko Yarden. Yohanis dènge ana-ana madhutu na aaꞌi-aaꞌi, sarani dhèu ètu era èèna.‡ Betania ne, leo nèti rae Betania dhu padètu dènge kota Yerusalem. Te ngaa era èèna, reꞌa mèu boe ètu mia. Dhèu dꞌèlu-mèu pangee na Betania ne, nuka rai Basan ètu sebhe dhimu dano Galilea, te Yosefus suri ngara era ‘Batanea’ kahèi. Yosefus ne, dhèu Yahudi dhu suri sejara Israꞌel hia dhèu paredha Roma.
Lamatua Yesus sama sèmi Ana Kahibꞌi-kalèbho Ama Lamatua
29 Asa bèli èèna, Yohanis ladhe nèdhi Yesus kako mai asa nèngu. Hèia na padhai lii, peka na, “Ladhe ku Dhèu nèi! Nèngu èèna ka, Ana Kahibꞌi-kalèbho Ama Lamatua dhu jꞌajꞌi korban, sèna ka saku eele sasala-sasigo dhèu ètu rai-haha ne. 30 Dhèu neꞌe ne ka dhu jaꞌa peka le dènge miu medꞌa, na, ‘Bèli-camèdꞌa abhu ca Dhèu dhu cèu mai. Nèngu kapai risi nèti jaꞌa, lula Nèngu karèi uru jꞌara nèti jaꞌa.’ 31 Uru èèna, jaꞌa keꞌa mèka, na, Nèngu ne, Kristus. Masi ka sèmi èèna, jaꞌa keꞌa le, na, jaꞌa hudꞌi patadhe Ne dènge dhèu Israꞌel aaꞌi-aaꞌi. Nèti èèna ka, jaꞌa mai ho sarani dhèu pake èi.
32-33 Ama Lamatua pua jaꞌa sèna ka sarani dhèu pake èi. Na peka dènge jaꞌa kahèi, na, ‘Èèna na Dhèu èci mai asa èu. Èle èèna, Roh Jaꞌa puru mai asa Nèngu. Dhèu èèna ka dhu bèli-camèdꞌa nèti Roh Jaꞌa dhu Mola-Mèci, sèna ka pangèdꞌu koasa mi dhèu Jaꞌa.’ Lodꞌo Dhèu ne mai, jaꞌa tadhe mèka Ne. Te ngaa ropa ladhe kèdhi Roh Lamatua puru mai nèti sorga nuka sèmi koro jꞌaha, hèia pea ètu Nèngu, ka jaꞌa heka tadhe Nèngu, na, ‘Nèngu èèna, kèna!’ 34 Jaꞌa kèdhi jꞌara se dènge musi madha jaꞌa unu ku. Ka jaꞌa lole dènge miu, na, ‘Dhèu dhu mai èèna, Ana Ama Lamatua!’ ”
Lamatua Yesus pili nare ana madhutu dhu partama
35 Asa bèli èèna, Yohanis dhu titu dènge ana madhutu na, dhèu dua. 36 Ropa Yohanis ladhe nèdhi Yesus kako re era èèna, ka na peka, “Ladhe ku laa! Te Nèngu ne ka Ana Kahibꞌi-Kalèbho Ama Lamatua dhu bèli-camèdꞌa jꞌajꞌi korban!”
37 Hèia ana madhutu Yohanis dhèu dua dhu tadèngi lii padhai na, tèke eele ne, ho lasi madhutu Yesus. 38 Ka Yesus kabibꞌa asa kabodho, hèia ladhe nèdhi si, na, rèngu madhutu Ne. Hèia Na karèi si, aku Nèngu na, “Tasamia? Parluu, do?”
Te ngaa dua ra karèi ne, “Rabi pea ètu mia?” (Ètu dꞌara lii Aram rèngu, ‘Rabi’ sasoa na, ‘Ama Mese’.)
39 Ka Yesus dhaa, na, “Mai sèna ka mèdhi unu mi.” Hèia lasi madhutu Ne, ka rèdhi era pea Na. Rèngu dꞌai nèi, pe dꞌara hake èpa nihia sa. Ka ra pea dènge Ne toke dꞌai lodꞌo cèna.
40 Nèti rèngu dua ra dhu tadèngi lii padhai Yohanis, ka lasi dènge madhutu Yesus, èci ngara na Anderias. Nèngu ne, ari Simon Petrus. 41 Ropa dꞌai èmu, ka Anderias laꞌe dènge tenge aꞌa na Simon, ka na peka, aku nèngu na, “Aꞌa, ee! Jiꞌi paraga le dènge Mesias!” (Madhutu lii rèngu, ‘Mesias’ sasoa na, ‘Kristus, nuka Dhèu dhu Lamatua padhadha tèke karèi nèti uru ka, ho neo hia mai.’) 42 Ka Anderias lere nèti aꞌa na asa Yesus.
Hèia Yesus ladhe nèdhi ne, ka Na lii, aku Nèngu na, “Èu ne, Simon. Ama mu, ka Yohanis. Mulai nèti doe neꞌe dhèu paroa èu, ‘Kefas’” (‘Kefas’, èci èèna ka dènge ‘Petrus’, sasoa na ‘hadhu’.)§ Ngara Kefas ne, nèti lii Aram kefa. Sasoa na ‘hadhu’. Ngara Petrus, nèti lii Yunani petra. Sasoa na ‘hadhu’ kahèi.
Lamatua Yesus paroa nare Pelipus dènge Natanel
43-44 Ètu era èèna, abhu dhèu leo èci, ngara na Pelipus. Rae èta-èsu na Betsaida. Petrus dènge Anderias nèti rae èèna kahèi.
Asa bèli èèna, Yesus neo laꞌe asa propensi Galilea. Hèia Na laꞌe paraga dènge Pelipus, ka Na gale ne, aku Nèngu na, “Mai madhutu Jaꞌa sèna ka jꞌajꞌi dhèu Jaꞌa!”
45 Ka Pelipus laꞌe tenge Natanel, hèia na peka, aku nèngu na, “Angalai, ee! Jiꞌi paraga le dènge Dhèu dhu Musa suri tèke ètu dꞌara Atora Lamatua. Dhèu rèti lii padhai Lamatua uru-uru sèra suri kahèi lula-nèti Dhèu neꞌe ne. Dhèu ne, ngara na Yesus, nèti rae Nasaret. Ama Na, ngara na Yusuf.”
46 Te ngaa Natanel dhaa, na, “Dhèu Nasaret!? Abhu boe jꞌara hua iia èci sa dhu cèu nèti nèi, nga!”
Ka Pelipus lii, peka na, “Wee! Baku sèmi èèna. Lati ho mèdhi unu mu!”
47 Ropa Natanel kako mai, Yesus ladhe nèdhi le, ka Na peka, “Nèngu ne dhèu dꞌara mola! Te dꞌara na dhu neꞌa boe pakapodꞌe. Nèngu ne, dhèu Israꞌel tareꞌa-reꞌa!”* Ètu neꞌe Yesus karihu lii. Te lodꞌo Ama Lamatua hia mèka ngara ‘Israꞌel’ mi Yakob, sasoa ngara Yakob èèna, ‘dhèu monya’. (Ladhe ètu Lii Lolo dhu Uru Tèka 27:1-40, 32:22-32.) Madhutu aꞌabhu Yesus ètu neꞌe, na, Natanel ne dhèu Israꞌel leko-leo nèti Yakob. Te Natanel ne, dhèu dꞌara mola.
48 Ka Natanel karèi, “Tasamia ka Ama tadhe jaꞌa?”
Hèia Yesus bꞌala, aku Nèngu na, “Sèmi neꞌe. Jaꞌa kèdhi le èu, ropa èu dhu ae ètu mamaho ajꞌu èèna.† Lii Idhonesia peka na, ‘ajꞌu ara’, madhutu lii Yunani sukei. Te ngaa Alkitab peka mi ajꞌu èci ètu nèi dhu dhèu raꞌa hua na. Ètu Idhonesia cabèka dhimu dhèu raꞌa boe hua ‘ara’. De ajꞌu ara ètu dꞌara Alkitab lii Idhonesia sama boe dènge ajꞌu ara ètu neꞌe. Lodꞌo èèna, Pelipus dhae dhiu mèka paroa èu.”
49 Hèia Natanel dhaa, peka na, “Ama Mese ne, tatu Ana Ama Lamatua! Aa tatu Ama Dhèu Aae jiꞌi dhèu Israꞌel kahèi!”
50 Yesus karèi ne, peka na, “Tao-tao èu ne lèka Jaꞌa, lula deo na Jaꞌa peka na, ‘Jaꞌa ladhe kèdhi èu, ropa èu dhu ae ètu mamaho ajꞌu èèna,’ si? Sanèdꞌe, te bèli-camèdꞌa pe èu mèdhi jꞌara-jꞌara dhu kapai risi eele hari!
51 Tareꞌa! Jaꞌa peka mema. Bèli-camèdꞌa miu ladhe mèdhi liru bhoke tèke. Hèia ana-ana pajuu Lamatua ètu sorga caꞌe-puru re baboa Jaꞌa. Te Jaꞌa ne, Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa.”‡ Ètu Lii Lolo dhu Uru Tèka 28:10-17, Yakob dhu nii ètu Betel. Ètu dꞌara nii neꞌe ladhe nèdhi ana-ana pajuu Ama Lamatua caꞌe-puru langa èci dhu Yakob pangare na, “hèbꞌa èmu asa sorga”.
✡1:6 Mateos 3:1, Markus 1:4, Lukas 3:1-2
*1:19 Era dhu Yohanis sarani dhèu ne, rare nèti ayat 28.
✡1:21 Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 18:15, 18, Meliaki 4:5
✡1:23 Yesaya 40:3
†1:27 Madhutu lii Yunani dhu uru tèka, peka na, “lècu dhari salapa na, jaꞌa nia boe sa hèi.” Sasoa na Yohanis dhèu haha. Masi ka jꞌajꞌi ènu nèti Lamatua Yesus di, nia boe sa hèi.
‡1:28 Betania ne, leo nèti rae Betania dhu padètu dènge kota Yerusalem. Te ngaa era èèna, reꞌa mèu boe ètu mia. Dhèu dꞌèlu-mèu pangee na Betania ne, nuka rai Basan ètu sebhe dhimu dano Galilea, te Yosefus suri ngara era ‘Batanea’ kahèi. Yosefus ne, dhèu Yahudi dhu suri sejara Israꞌel hia dhèu paredha Roma.
§1:42 Ngara Kefas ne, nèti lii Aram kefa. Sasoa na ‘hadhu’. Ngara Petrus, nèti lii Yunani petra. Sasoa na ‘hadhu’ kahèi.
*1:47 Ètu neꞌe Yesus karihu lii. Te lodꞌo Ama Lamatua hia mèka ngara ‘Israꞌel’ mi Yakob, sasoa ngara Yakob èèna, ‘dhèu monya’. (Ladhe ètu Lii Lolo dhu Uru Tèka 27:1-40, 32:22-32.) Madhutu aꞌabhu Yesus ètu neꞌe, na, Natanel ne dhèu Israꞌel leko-leo nèti Yakob. Te Natanel ne, dhèu dꞌara mola.
†1:48 Lii Idhonesia peka na, ‘ajꞌu ara’, madhutu lii Yunani sukei. Te ngaa Alkitab peka mi ajꞌu èci ètu nèi dhu dhèu raꞌa hua na. Ètu Idhonesia cabèka dhimu dhèu raꞌa boe hua ‘ara’. De ajꞌu ara ètu dꞌara Alkitab lii Idhonesia sama boe dènge ajꞌu ara ètu neꞌe.
‡1:51 Ètu Lii Lolo dhu Uru Tèka 28:10-17, Yakob dhu nii ètu Betel. Ètu dꞌara nii neꞌe ladhe nèdhi ana-ana pajuu Ama Lamatua caꞌe-puru langa èci dhu Yakob pangare na, “hèbꞌa èmu asa sorga”.