Yesu Kerisi Yi Bengö Nivesa Sën Lukas Kevu
1
Lukas Kevu Ḳapiya Sënë Vu Teopilus
1 Oo mehö böp Teopilus*, seraḳ ni bë alam nġahi kwaj nevo nġaa sën töḳ vu he lo, bedekevu loḳ ya ḳapiya vorot. 2 Desepa loḳ alam sën denelë nġaa pin agi raḳ malaj vu muġinsën lo ayej, bedekevu yoh vu. Alam sënë hir huk bë denanër Anutu yi ġaġek ranġah, om deturin vu he. 3 Rëḳ mu sa kwaġ nevo ving bë maḳ mëm sëḳ ḳevu niröp rot beġevonġ nök vu honġ, in sa nado ving sir hus ading beseloḳ tepëḳ in nġaa pin sën yö vu agu meyam lo degwa mehero vu sir. 4 Nebë saga in bë ġejaḳ ġaġek sën detahu honġ loḳ lo ni nivesa nabë sënëḳ yönon rot.
Angër Nër Vu Sakaria Bë Venë Rëḳ Geḳo Nalu Jon
5 Mehö-neḳo-seriveng ti nedo loḳ buk sën Herot* tu alam Yuda hir mehö-los-bengö lo. Arë nebë Sakaria, balam sën Abia neġin sir lo ti yi. Gevenë arë nebë Elisabet, geyi degwa vu Aaron. 6 Luho denevonġ nġaa niröp ggëp Anutu mala. Denesepa loḳ horek los Anutu yi ġaġek pin gesu denevuu ti rë. Nġaa nipaya ti su neggëp vu luho rë. 7 Rëḳ luho naluj ma, gElisabet nare babu seḳë, beluho atov ya.
8 Lob yah verup Abia yi alam hir buk bë degeġin huk dub-vabuung ayo, lob Sakaria yi buk bë gevonġ, lob ḳo raḳ menevonġ menare Anutu mala. 9 Yiḳ deggooin yi raḳ loḳ alam-deneḳo-seriveng vahi yoh vu sën denevonġ lo, in bë doḳ na Mehöböp yi dub ayo vabuung mebesi nġaa bereggu nivesa berup na vu Anutu. 10 Alam nġahiseḳë desup sir meyam vare denejom raḳ ggëp dob, log loḳ ya nevesi nġaa reggu nivesa verup neya. 11 Lob Sakaria lë geMehöböp yi angër ti verup nare jepö sën nġaa reggu nivesa yi lo nenga vesa. 12 Lë angër, lob lëk meḳenu ya, geggöneng rot. 13 Rëḳ angër nër vu yi bë, “Sakaria, su ġeġöneng! Anutu nġo honġ venġevsën ggovek ya, om venëm Elisabet rëḳ geḳo hurmahen maluh ti vu honġ. Lob ġetahi ggev jaḳ yi nabë Jon. 14 Rëḳ ayom nivesa, gekwam vesa rot. Ata rëḳ geḳo yi, lob alam nġahiseḳë rëḳ kwaj vesa rot in yi medenapisek in. 15 Lob rëḳ natu ggev mebare Mehöböp mala. Su rëḳ nanum wain los bël niwëëk rë, gaḳ yö rëḳ nahën doḳ bare ata ayo, log Anon Vabuung rëḳ doḳ nam gërin ayo. 16 Lob rëḳ gërin alam Israel nġahiseḳë denom vu hir Anutu sën hir Mehöböp lo. 17 Rëḳ natu mehö niwëëk los ġayeheng nabë sën Elia wirek lo benamuġin, loḳ mëm Mehöböp tamuin yi menam. Rëḳ gevonġ mamer, lob alam hib los hurmahen degelë sir nivesa. Log rëḳ gërin alam-ġaġek-keyëhsën ayoj bedesepa doḳ alam-yohvu kwaj nivesa. Log rëḳ gevonġ huk in mehönon borot medegero sir in Mehöböp rëḳ nam.”
18 Lob Sakaria nër yah vu angër bë, “Sëḳ jaḳ ġaġek sënë ni nabë yönon nabë va? Sa atov ya, besa venëġ atov ya ving.”
19 Loḳ angër nër yah vu bë, “Sa Gabriel, besa nare Anutu mala, bAnutu yö vonġ sa yam niröp in bë sa nanër vu honġ, meġevonġ bengö nivesa sënë nök vu honġ. 20 Om gwenġo rë! Sa ġaġek sënë rëḳ anon jaḳ doḳ buk sën Anutu ggooin raḳ vorot lo. Rëḳ su ġevonġ ving sayeġ rë, om rëḳ ġenġoo jaḳ kwam, gesu rëḳ ġebengwënġ rë, rot bena berup doḳ buk sën nġaa pin agi anon jaḳ lo, lom mëm.”
21 Log alam medo deneġin Sakaria hus ading rot, lob kwaj ya nġahi, in ya nedo rot loḳ dub ayo vabuung. 22 Loḳ luḳ yom, lob su yoh vu bë bengwënġ rë. Lom deraḳ ni bë töḳ vu nġaa agga ti loḳ dub ayo vabuung. Lom yiḳ netato nġaa raḳ nema mu vu sir, in avi mir. 23 Loḳ Sakaria ggovek yi huk, log yah meya ben.
24 Ggovek, loḳ mëm venë Elisabet nalu loḳ, beyö neggëp begganġ ayo yoh vu kwev nemadvahi beggëp neḳo Mehöböp arë raḳ bë, 25 “Mehöböp vonġ nebë sënë vu sa. Sa naluġ ma besa niġ nemum, rëḳ ma geMehöböp kwa vo sa besemu sa.
Angër Nër Vu Maria Bë Rëḳ Geḳo Nalu Yesu
26 Elisabet nalu loḳ bekwev nemadvahi bevidek ti ggovek ya, loḳ mëm Anutu vonġ angër Gabriel ya distrik Galilea nyëġ böp ti arë nebë Nasaret. 27 Ya vu avëh avö ti sën deggooin yi raḳ ggovek menedo vu mehöti arë nebë Yosep. Yi degwa vu Davit*. Gavëh avö arë nebë Maria. 28 Gabriel ya vu yi benër bë, “Honġ-e! Anutu kwa vonġin honġ, menelë honġ nivesa. Mehöböp nedo ving honġ.”
29 Maria nġo ġaġek sënë, lob ayo ya nġahi rot, gekwa nevo bë, “Maḳ ġaġek va ti sënë?”
30 Loḳ angër nër vu yi bë, “Maria, su newam jaḳ. Anutu ahë nivesa vu honġ. 31 Om gwenġo rë! Rëḳ nalum doḳ, lob gweḳo nalum maluh ti. Lob ġetahi ggev jaḳ nabë Yesu. 32 Rëḳ natu Mehöböp los bengö, lob denanër yi nabë Anutu Kesuusën nalu. Log Anutu rëḳ gevonġ yi natu mehö-los-bengö doḳ nah yi degwa Davit ben. 33 Rëḳ natu Yakop yi mewis lo hir mehö-los-bengö degwata. Lob rëḳ natu alaj megeġin sir degwata los degwata.”
34 Loḳ Maria loḳ tepëḳ yah vu angër bë, “Nġaa sënë rëḳ anon jaḳ nabë va, in senġo nahën nado gesa su raḳ maluh ti rë?”
35 Loḳ angër nër yah bë, “Anon Vabuung rëḳ jaḳ nök honġ, gAnutu Vavunë Kesuusën niwëëk rëḳ gebom honġ. Om rëḳ denanër hurmahen sën gweḳo agi vu tamusën nabë vabuung, los denanër nabë Anutu Nalu. 36 Om gwenġo agi rë! Honġ ngwë Elisabet atov ya, rëḳ nalu aġuu loḳ nare ahë. Wirek og alam denenër yi bë nare babu seḳë, rëḳ gwëbeng og nalu loḳ bekwev nemadvahi-bevidek-ti ggovek ya. 37 In Anutu yoh vu bë gevonġ nġaa pin.”
38 Loḳ Maria nër bë, “Mehöböp yi hur avëh sa, om yö gevonġ noh vu sën ġenër aga.” Lob mëm nedo gangër ya.
Maria Ya Nelë Elisabet
39 Maria kedi loḳ buk saga bepevis meya begganġ-bu ti ggëp Yuda hir nyëġ ḳedu, 40 beya meloḳ ya Sakaria yi begganġ benër hes vuheng raḳ Elisabet. 41 Hurmahen nare loḳ Elisabet ayo, gElisabet nġo Maria aye, lob hurmahen neggee loḳ ayo rot. Lob Anon Vabuung loḳ yam ggërin Elisabet ayo, 42 lob tahi niwëëk bë, “Anutu semu honġ kesuu avëh pin. Besemu hurmahen sën nare loḳ ayom aga ving. 43 Sa nebë va om sën Mehöböp ata yam vu sa-ë? 44 Om gwenġo rë, sa hanġo ayem loḳ ya nengaġ, lob hurmahen sën loḳ nare sayoġ agi kwa vesa beggee. 45 Yönon, Mehöböp rëḳ semu honġ in ġevonġ ving ġaġek sën nër vu honġ lo.”
Maria Yi Raro
46 Lob Maria nër bë:
“Sa nehaḳo Mehöböp arë raḳ loḳ ayoġ.
47 Lob sanoġ nepisek in Anutu sën ḳo sa yah vu yi lo.
48 In sa og nġaa meris,
rëḳ setu yi hur avëh besemu sa.
Om vu gwëbeng sënë gevu tamusën, og alam pin rëḳ denanër nabë Anutu semu sa.
49 In Anutu Mehö Niwëëk ata vonġ nġaa böpata rot vu sa, garë tu vabuung.
50 Yi semusemu neggëp ving alam sën deneggurek babu lo,
genesepa loḳ naluj lo meneya meneya rot.
51 Nema nevonġ huk niwëëk,
log netii alam sën deneḳo sir raḳ loḳ ayoj lo, meya denepalët loḳ.
52 Nedahun alam-los-bengöj niwëëk wëëk,
geneḳo alam sën su los arëj rë lo raḳ.
53 Nevo nġaa nivesa vesa vu alam sën deneraḳ vu in nġaa lo, bedeneḳo beggovek,
rëḳ alam sën los bengöj-ggoreksën lo, og netii sir yah los nemaj meris.
54 Neloḳ vu yi hur Israel,
in yö nahën kwa nevo yi ġaġek
55 sën nër wirek vu hil dobahë Abraham lo bë
rëḳ kwa gevonġin yi losho yi mewis sën rëḳ deberup vu tamusën lo,
beyö gëp degwata.”
56 Lob Maria nedo ving Elisabet yoh vu kwev löö, loḳ yah meya ben.
Elisabet Ḳo Nalu Jon
57 Lob Elisabet yi buk ggovek ya bë geḳo nalu, lob ḳo nalu aġuu. 58 Lob yi alam sën sir begganġ-bu ti lo losho alam sën sir degwa ti lo denġo bë Mehöböp semu yi böpata rot, lob kwaj vesa ving yi.
59 Log buk nemadvahi-bevidek-luu ggovek ya, geti netu löö, lob deyam in bë degerah* hurmahen navi. Devonġin bë detahi ama arë Sakaria jaḳ yi, 60 rëḳ hurmahen ata nër bë, “Ma! Hil tahi Jon jaḳ yi.” 61 Loḳ denër yah vu yi bë, “Rëḳ mu honġ alam ti su arë nebë saga rë-o.” 62 Rëḳ ma, lob detato raḳ nemaj vu ama bë vonġin bë tahi ggev re jaḳ nalu, 63 lob tato bedeḳo taperë mahen ti yam bekevu raḳ bë: “Arë nabë Jon.” Lob kwaj ya nġahiseḳë rot.
64 Lob mëm Sakaria kwa nivesa loḳ yah pevis, bemëm daggen sepëp raḳ benevengwënġ, beneḳo Anutu arë raḳ. 65 Lob alam sën sir begganġ-bu ti lo deggöneng rot, beya denër nġaa pin sënë ya meyoh vu distrik Yudea nyëġ ḳedu pin. 66 Lob alam pin sën denġo bengö lo debë loḳ ya yuj, bemedo mekwaj nevo, medenenër vu sir bë, “Maḳ hurmahen sënë rëḳ jig lob gevonġ nabë va?” Lob Mehöböp nemalain yi meneġin.
Sakaria Yi Raro
67 Lob Anon Vabuung loḳ yam ggërin ama Sakaria ayo bevonġ menër ġaġek ranġah nebë:
68 “Hil ġaḳo Mehöböp arë jaḳ, hil Israel hil Anutu.
In yam vu yi alam in bë doḳ vu sir begeḳo sir vër in hir nġaa nipaya nyëvewen.
69 Genevonġ mehö niwëëk ti verup loḳ yi hur Davit* yi mewis
in bë geḳo hil nom vu yi.
70 Yoh vu ġaġek sën nevonġ verup yi alam vabuung lo avij bedenenër ranġah yö vu agu rot beyam lo.
71 Bë: Rëḳ geḳo hil vër in alam sën denesis beġö vu hil
los alam sën denelë hil paya lo nemaj.
72 Nevonġ yam in bë ġaġek kwa-vonġinsën sën nër vu hil ḳenud lo lo anon jaḳ,
genevonġ in bë ġaġek vabuung sën joo vu sir wirek lo anon jaḳ.
73 Ġaġek sën nenër los yönon vavunë vu hil dobahë Abraham nebë:
74-75 Rëḳ geḳo hil vër in alam sën denesis beġö vu hil lo pin nemaj
gehil su rëḳ aġönengin sir rë,
loḳ mëm hil bare mala menatu yi alam vabuung los yohvu meġaḳo arë jaḳ noh vu buk pin vu dob.
76 Log honġ, hur mahen-e! Alam rëḳ denanër honġ nabë Mehöböp los ġayeheng yi mehö-nenër-ġaġek-ranġahsën ti honġ.
In rëḳ ġenamuġin megwetonġin Mehöböp yi aggata,
77 lob Anutu-yi-alam dejaḳ ni nabë vonġin kevoh hir nġaa nipaya na,
gegeḳo sir nah vu yi.
78 Nġaa sënë rëḳ berup in hil Anutu kwa vonġin hil,
lom rëḳ gevonġ Mehö-ranġah-yi nam vu hil nabë sën hes neverup monbuk menetum raḳ hil.
79 Rëḳ nam in gevonġ beranġah jaḳ in alam sën
denedo loḳ malaḳenu bevonġin denadiiḳ lo,
gerëḳ geḳo hil vahi betato aggata vu hil in hil medo nivesa los ayod gëp revuh.”
80 Loḳ hurmahen sënë rig meböp raḳ, lob töḳ vu kwa besepa loḳ nġaa nivesa. Loḳ mëm ya nedo nyëġ-yumeris rot beya verup loḳ buk sën töḳ yam tato yi vu alam Israel.