8
1 ò o Yeesu wón wà yòora le ɓúee na ɓa le Oliivewa ɓúee wán.
O hã́-bá-fé na ó o Yeesu kã̀nía
2 Mu tá na lée tɔ̃n yìnbíi bùirìi, ó o bĩnía van le *Dónbeenì zĩ-beenì lún yi, á ɓa zã̀amáa ɓueé kĩ́nía wo yi. Ó o lií kará ò o wee kàrán ɓa. 3 Á ho *làndá bìo zéenílowa lè ɓa *Farizĩɛwa ɓuan o hã́a ɓúi na ɓa zù yi là a bá-veere ɓueé zonnáa, á zoó dĩ̀nía wo ɓa nùpua ɓúenɓúen yahó, 4 à ɓa bía nɔn o Yeesu yi: «Nì-kàránlo, o hã́a na kà ɓa zù yi là a báa. 5 À wa làndá yi, ó o *Mɔyiize bò mu henía nɔn wɛn le ká wa wé yú bán hã́awa so síi, à wa lèeka ɓa lè hã huaa ɓúe.* Mi loń Làndá zéeníló vũahṹ (Deutéronome) 17.6-7 Àwa, ũnɛ́n ɓɛ̀n le we mu dã́ní yi?» 6 Ɓa bía bṹn à khũaanáa o Yeesu ɲii yi à yíráa wo kooní yi. Ká a Yeesu màhã́ lií lúnlúrá, ò o wee túa ho tá púnpùró yi lè mí nín-kíza. 7 Bìo ɓa dĩ̀n lan wee tùa wo yi, ó o lií hĩ́nɔn yòó dĩ̀n, ò o bía nɔn ɓa yi: «Yìa dĩǹ yí wó bè-kohó hùúu mi tĩ́ahṹ, à wón wã́a lèe wo lè le huee ho yahó.» 8 Ò o Yeesu bĩnía lií lúnlúrá, á wee túa ho tá púnpùró yi. 9 Bìo ho làndá bìo zéenílowa lè ɓa Farizĩɛwa mu ɲá hɔ̃́n bíoní so, á ɓa wee lɛ́n lè mí nì-kéní kéní, à ɓúaká lè ɓa nì-kĩ́a, á ká a Yeesu là a hã́a ho tĩ́ahṹ. 10 Ó o Yeesu wã́a lií hĩ́nɔn yòó dĩ̀n ò o wee bío là a hã́a: «O, o, hã́a mu, ɓa nùpua mu bò làa wen? O ɓúi mía máa síiní ũ ɲúhṹ le?» 11 Ó o hã́a bía nɔn o Yeesu yi: «Ɲúhṹso, o ɓúi mía máa síiní ho.» Ó o Yeesu wã́a bía nɔn wo yi: «Àwa, á ĩnɛ́n mún máa síiní ũ ɲúhṹ. Fo dà a lɛ́n, ká ũ ɓɛ̀n yí bĩní yí wé bè-kohó.»]
O Yeesu ka lòn khoomu ho dĩ́míɲása cɔ̃́n
12 O Yeesu pá bĩnía bía bìo kà nɔn ɓa zã̀amáa yi: «Ĩnɛ́n ka lòn khoomu ho dĩ́míɲása cɔ̃́n. Yìa tà bò miì, se ɓànso yú mu khoomu na wee na le mukãnì binbirì. O máa kɛń tíbírí yi hùúu.» 13 Á ɓa Farizĩɛwa bía nɔn o Yeesu yi: «Ũnɛ́n wã́a wee mì ho tũ̀iá ũ ɲii, à bṹn à bìo fo wee bío á nùpue yí ko ò o tà yi.» 14 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Hàrí ká ĩ wee mì ho tũ̀iá ĩ ɲii, se bìo á ĩ wee bío ó o nùpue ko ò o tà yi. Lé bìo á ĩ zũ hen na á ĩ ló yi ɓuararáa, á ĩ mún zũ hen na á ĩ wee va yi. Ká minɛ́n bán yí zũ ĩ léeníi, á mún yí zũ hen na á ĩ wee va yi. 15 Minɛ́n wee fĩ̀ ɓa nùpua cítíi fĩ̀ló sìí, ká ĩnɛ́n wón máa cítí nùpue. 16 Ká ĩ lá ko à ĩ fĩ̀ cítíi, á ĩ cítíi mu ɲúhṹ á à wé. Lé bìo mu yínɔń ĩnɛ́n ĩ dòn á à fĩ̀ le cítíi mu. Mu lé ĩnɛ́n lè ĩ Maá na tonkaa mi á à páaní ì fĩ̀ le. 17 Mi làndá vũahṹ yi á mu túara le ká sɛɛ́ràsa nùwã ɲun mà ho tũ̀iá mu bìo dà-kéní bìo yi, se bṹn bìo so á nùpue ko ò o tà yi. 18 Ĩnɛ́n wee mì ho tũ̀iá ĩ ɲii. Á ĩ Maá na tonkaa mi mún wee mì ho tũ̀iá ĩ ɲii.» 19 Á ɓa tùara a yi: «Mìn maá mu wi wen?» Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Mi yí zũ mi, á mún yí zũ ĩ Maá. Ká mi lá zũ mi, se mi mún lá à zũń ĩ Maá.» 20 O Yeesu bía hɔ̃́n bíoní so ká a wee kàrán ɓa nùpua le *Dónbeenì zĩ-beenì lún yi, mu hãmu kúeeníi lahó nìsã́ní. Nùpue yí wìira a lé bìo ó o pã̀ahṹ dĩǹ yí dɔ̃n.
O Yeesu wee bío mí varó mín Maá cɔ̃́n bìo
21 O Yeesu pá bĩnía bía bìo kà nɔn ɓa yi: «Ĩnɛ́n ǹ lɛ́n á mi ì càráa mi. Ɛ̀ɛ ká mi màhã́ à hí lè mi bè-kora. Hen na á ĩnɛ́n wee va yi, á minɛ́n yí dà máa va yi.» 22 Á ɓa *zúifùwa wee bío mín yi: «O wi ò o ɓúe míten lée? Bìo ó o màhã́ le hen na mínɛ́n wee va yi á warɛ́n yí dà máa va yi.» 23 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Minɛ́n ló ho tá yi. Ká ĩnɛ́n ló ho wáayi. Minɛ́n bìo sã̀ ho dĩ́míɲá na kà yi, ká ĩnɛ́n wón bìo yí sã̀ ho yi. 24 Lé bṹn te bìo á ĩ le mi ì híráa lè mi bè-kora. Mu bon, hen ká mi yí tà le ĩnɛ́n lé yìa wi fɛ́ɛɛ, á mi ì hí lè mi bè-kora.» 25 Á ɓa tùara a yi: «Ũnɛ́n lé o yɛ́n?» Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Ĩ wee bío mu na mia fɛ́ɛɛ hàrí mu ɲúhṹ ɓúɛɛníi. 26 Ĩ dà à bío bìo cɛ̀rɛ̀ɛ mi dã́ní yi, á dà à fĩ̀ le cítíi mi bìo cɛ̀rɛ̀ɛ wán. Ká yìa tonkaa mi lé ho tũ̀iá poni ɓànso, á bìo á ĩ ɲá a cɔ̃́n, bṹn lé bìo á ĩ wee bío na ho dĩ́míɲása yi.»
27 Ɓa yí zũ ká lé o Maá Dónbeenì ó o wee bío bìo. 28 Ó o Yeesu wã́a bía nɔn ɓa yi: «Ká a *Nùpue Za á mi can le ɓùɛɛnì wán hóonía fárá, bṹn ká mi ì zũń ká ĩnɛ́n lé yìa wi fɛ́ɛɛ. Á mi ì zũń ká ĩ yí máa wé bìo woon ĩten. Bìo á ĩ Maá bía nɔn miì, bṹn lé bìo á ĩ wee bío. 29 Ĩ Maá na tonkaa mi á wi làa mi, o yí día mi ĩ dòn, lé bìo á ĩ wee wé bìo sĩ a yi fɛ́ɛɛ.» 30 Bìo ó o Yeesu wee bío kà, á ɓa nùpua cɛ̀rɛ̀ɛ dó mí sĩa wo yi.
Le Dónbeenì tũ̀iá poni wee wé ó o nùpue kɛń míten
31 Ó o Yeesu wã́a bía nɔn ɓa zúifùwa na dó mí sĩa wo yi: «Ká mi wee bè ĩ bíonì yi, se mi màhã́ lé ĩ nì-kenínia bìo bon. 32 Mi ì zũń ho tũ̀iá poni binbirì na ló le Dónbeenì cɔ̃́n. Lé bṹn ǹ wé á mi ì kɛń miten.» 33 Á ɓa bía nɔn wo yi: «Warɛ́n lé o *Abarahaamu mɔ̀nmànía. Wa yí wó a ɓúi wobáaní yí mɔn. Á lée webio nɔn á ũnɛ́n bíaráa le wa à kɛń waten?» 34 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: Nùpue lée nùpue na wee wé mu bè-kora wón ka lòn wobá-nìi mu bè-kohó níi yi. 35 Á mi zũ le o wobá-nìi bìo yí sã̀ ho zĩ-ɲúhṹ yi fɛ́ɛɛ. Ká a za na ton ho zĩ-ɲúhṹ yi, wón bìo sã̀ ho yi fɛ́ɛɛ. 36 Ká le Dónbeenì Za wã́a wó mia lè ɓa nùpua na wi míten, á mi ì wé miten binbirì. 37 Ĩ zũ le mi lé o Abarahaamu mɔ̀nmànía, ɛ̀ɛ ká mi màhã́ wee cà à mi ɓúe mi, lé bìo á bìo á ĩ wee kàrán làa mia yí máa zo mia. 38 Bìo á ĩ Maá zéenía làa mi, lé bṹn á ĩ wee bío, ká minɛ́n ɓɛ̀n wee wé bìo á mìn maá bía nɔn mia.» 39 Á ɓa bía nɔn wo yi: «Warɛ́n wàn maá lé o Abarahaamu.» Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Ká mi lá lé o Abarahaamu zàwa bìo bon, se mi lá wee wé hã wárá na ó o Abarahaamu wó ɓàn síi. 40 Á mi yí máa wé hɔ̃́n, à mi wi mi ɓúe ĩnɛ́n na mà ho tũ̀iá poni nɔn mia, hìa na á ĩ ɲá ĩ Maá Dónbeenì cɔ̃́n. Bṹn ó o Abarahaamu yí wó. 41 Mi wee wé mìn maá wárá.» Á ɓa bía nɔn wo yi: «Wàn maá lé le Dónbeenì mí dòn. Wa yínɔń zĩní zàwa.» 42 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Ká mìn maá lá lé le Dónbeenì, á mi lá à wań mi, lé bìo á ĩnɛ́n ló le Dónbeenì cɔ̃́n ɓuara. Ĩ yí ɓuara ĩten. Lé lerɛ́n tonkaa mi. 43 Bìo nɔn á mi yí máa zũńnáa hã bíoní na á ĩ wee bío na mia kúará lé mu yɛ́n? Lé bìo á mi yí wi mi ɲí hã. 44 Yìa lé mìn maá lé o *Satãni. Á mìn maá sĩi bìo lé bṹn á mi wi à mi wé. O lé o nì-ɓúe hàrí ho dĩ́míɲá lénló pã̀ahṹ. O yí dà máa mì ho tũ̀iá poni, lé bìo á tũ̀iá poni mía wo yi. Hen ká a fã̀ le sabéré, se lé orɛ́n mí bɛɛre sìí ó o wee zéení, lé bìo ó o lé o sabín-fũ̀aalo. Orɛ́n lé yìa á hã sabíoní wee lé yi. 45 Ɛ̀ɛ ká ĩnɛ́n wee mì ho tũ̀iá poni, lé bṹn nɔn á mi yí tàráa ĩ bíoní yi. 46 Minɛ́n tĩ́ahṹ, ó o ɓúi so dà a bío le ĩ wó bè-kohó le? Ká ĩ wee mì ho tũ̀iá poni, á lée webio nɔn mi yí tàráa ĩ bíoní yi? 47 Bìa na lé le Dónbeenì zàwa binbirí wee wé ɲí le Dónbeenì bíoní. Ɛ̀ɛ ká minɛ́n yínɔń le Dónbeenì zàwa, lé bṹn nɔn mi yí máa ɲínáa le bíoní.»
O Yeesu le mínɛ́n po a Abarahaamu
48 Á ɓa *zúifùwa bía nɔn wo yi: «À bṹn wa tũ̀iá sĩ à wa bío le fo lé o *Samarii nìi† Samarii nìi: Ɓa zúifùwa cɔ̃́n á ɓa Samariisa yí máa ce le Dónbeenì yahó. Ɓa yí máa bè le Dónbeenì làndá yi. Ɓa von o Yeesu lè le yèni mu hen á là làa wo., á wa mún tũ̀iá sĩ à wa bío le o cĩ́ná wi foǹ.» 49 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Ĩnɛ́n á cĩ́ná mía yi. Ĩ Maá lé yìa á ĩ wee kɔ̃̀nbi. Ká minɛ́n bán wee zùań miì. 50 Ĩnɛ́n yí máa bío le nùpue dé cùkú miì. O ɓúi wi á à bío le ɓa dé ho miì, á lé wón mún lé o cítí-fĩ̀. 51 Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: Yìa tà bò ĩ bíoní yi, á ɓànso máa hí máa cén.»
52 Á ɓa zúifùwa bía nɔn wo yi: «Hã laà na kà wán, á wa wã́a láa mu yi kɛ̃́nkɛ̃́n le o cĩ́ná wi foǹ. O *Abarahaamu húrun, á le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛrowà húrunka. À ũnɛ́n pá wee bío le ká yìa tà bò ũ bíoní yi á ɓànso máa hí máa cén. 53 Ũnɛ́n ɓɛ̀n wee leéka le ũ ɲúhṹ so wi po a Abarahaamu le? Wón húrun, á le Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛrowà mún húrunka, á ũnɛ́n ɓɛ̀n wee leéka le fo lée wée?»
54 Ó o Yeesu bía: «Ĩ lá wee dé ho cùkú ĩten yi, se mu ɲúhṹ mía. Yìa wee dé ho cùkú miì lé ĩ Maá, yìa mi le o lé mìn Dónbeenì. 55 À mi ɲɔǹ yí zũ a. Ká ĩnɛ́n wón zũ a. Ĩ lá le ĩ yí zũ a, se ĩ lé o sabín-fũ̀aalo lè mi bìo síi. Ɛ̀ɛ ká ĩ zũ a, á wee bè o bíoní yi. 56 Mìn maá Abarahaamu hĩ́a wee leékaa le mí ì mi ĩ ɓuenló, ó o zã̀makaa mu bìo yi. Ó o ɓɛ̀n mɔn ĩ ɓuenló, á sĩi wan mu bìo yi.» 57 Á ɓa zúifùwa bía nɔn wo yi: «Ũnɛ́n na lúlúio máa yí ho ɓúará-ɲun làa pírú á mɔn o Abarahaamu wen?» 58 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: O Abarahaamu á à bío le mí ì te, à bṹn à ĩnɛ́n wi.»
59 Á ɓa wã́a sèekaa hã huaa le mí ì lèeka làa wo á à ɓúe. Ó o Yeesu sà míten ló le *Dónbeenì zĩ-beenì lún yi lée wà.