1 Walse, ⸤kóru muluring⸥ ena-Sambat tenga, Yesos kene yu lumbili andúlima kene rais-wit puniemanga oku puring kene yu lumbili anduli yima-ni rais-wit mong mare nungíndu lkeku liiku kilu turing. 2 Aku-siku tiring kanuku kene Perisi-yima-ni Yesos yunundu niku mele: “Kána! ⸤Kóru molemulu⸥ ena-Sambateliinga ‘Kongun naa teai.’ nimba pelemú ung-manele nambimuna nunga lumbili anduli yima-ni ung-manele toku pula toku kene aku-siku tekemeleye?” niring.

3 Yesos-ni pundu topa kene nimba mele: “Eni Pulu Yili-nga bukna sukundu ⸤anda-kolepa yi nuim king⸥ Depit-ni tirim mele nimba molemú temanele kanuku kene temaneliinga pulele naa piliilimiliye? Depit kene yunu-kene wasie puring yima kene enini engle-ni kolku kene, 4 Depit Pulu Yili mulurum sell-lkuna lkundu pupa, Pulu Yili-nga kumbi-kerina lirim pllawa kalúlima liipa nomba, yunu-kene wasie puring yima sirim nuringko kanili. Pllawa kaluli kanumandu Pulu Yili-ni ung-mani sipa kene nimba mele:

5 “Mania Omba Mana-Yi Au Talurum Yili-ni Sambat enama nokulemáliinga ⸤Sambat ena kene yambuma molku kunjingíndu tingí mele kapula nimbá kanili⸥.” nirim.

6 Penga walse, kóru mululi ena-Sambat tenga, Yesos omba Juda-yambuma máku toku Pulu Yili-nga ungele piliiring lkuna lkundu pupa kene ung-bo tonjupa mani sirim. Lku kanuna yi te mulurum, yunga ki-bokundu kamu kolupa kukurum. 7 Kanu-kene akuna muluring Perisi-yima kene, Pulu Yili-nga ung-manimanga puluma piliiku ung-bo tonjuku mani siring yima kene, enini ‘Yesos-ni ulu te tepa kis-simba kene yu kot tenjimulú.’ niku ulu te tepa kis-simba te ⸤taki-taki koruku molku kene⸥ ‘⸤Kóru molemulu⸥ ena-Sambatele kene yu-ni yili tepa kaí tembanje.’ niku yunu lakuku kanuku muluring. 8 Enini numanale-ni piliiring akili piliipaliinga Yesos-ni ki kolupa kukurum yi kanilindu nimba mele: “Yambuma molemelena oku ola angiliui.” nirim kene yili yunu akuna omba ola angiliirim.

9 Kanu-kene Yesos-ni yimandu nimba mele: “Eni i-sipu walsipu piliiker. ‘Sambat ena kene ulu nambulka ulu te kapula temulúye? ‘Sambat enaliinga ung-manele-ni “Teai.” nilimú mele teamili.’ nimbu yambuma liipu tapunjumulú kene kapula mola yambuma tepu kis-simulú kene kapulaye? ‘Naa kolangi. Kona pangi.’ nimbu temulále kapula mola topu konjumulále mandaye?’ nimbuliinga walsiker.” nirim. 10 Aku-sipa enini walsipa kene yunu-ni enini pali nem-nemi nimba kanupa kene ki kukuli yi kanilindu nimba mele: “Nunga kili sunu si.” nirim kene yili-ni yunga kili sunu sirim kene ki kolupa kukurumele alsupa kamu kaí lirim.

11 Aku-sipa tirim kanuku kene arerembi lakuku kolku eni-enini anju-yandu tombulku niku mele: “Tepa kis-sikimeliinga yunu nambulka teamiliye?” niku muluring.

12 Penga walse sumbulsuli Yesos yunu Pulu Yili-kene popu topa ung nimbándu ma-pangi tenga ola pupa Pulu Yili-kene popu topa ung nimba mulupili kolea tangurum.

13 Ipulam-ui yunu lumbili andúlimandu “Wai.” nimba kene ‘Eninga yi engkaki-rurepu nanga kongunale tenjangi liipu mundambu.’ nimba kene yi akuma makó topa kene eninindu nimba mele: “Eni ‘Nanga kongunale tenji-pangi.’ nimbuliinga liipu mundukur yima.” nirim.

14 ⸤Yi rurepu makó turum kanumanga bima i-sipa mele:⸥ Saimon (yunga bi te Pita) yunu kene, Pita angin Endru kene, Jemis kene, Jon kene, Pillip kene, Batollomiu kene, 15 Matyu kene, Tomas kene, Alpias-nga málu Jemis kene, “Oliu Juda-yambuma oliuliu gapman molamili.” niring talape-yi Saimon kene, 16 Jemis málu Judas kene, Judas-Iskeriot, Yesos penga liipa ele-túma sirim yili kene, ⸤yi akuma ‘nanga kongun tenji-pangi liipu mundukur.’ nimba makó turum yima⸥.

17 Kanu-kene yunu kene, yunu-ni “Nanga kongunale tenji-pangi.” nimba liipa mundurum yi kanuma kene, ma-pangina mania uring kene yunga lumbili anduring yambu pulele kene, kolea Judia distrik muluring yambu pulele kene, kolea-auli Jerusallem piring yambu pulele kene, numú-kusa kéluna lirim kolea-auli Taya kene Saidon-selenga piring yambu pulele, yambu akuma yunu mulurumna sukundu-sukundu oku liiku máku turing. 18 Yunu temani-kaí topa, ung-mani sipa tirimele piliingíndu uring kene, yunu-ni enini kuru turum yambuma ‘Tepa kaí tipili.’ niku uring. Eninga yambu mare numanuna kuru kis mulurumuma tepa kaí tirim-ko. 19 Kuru tuli yambuma tepa kaí tili tondulale yunu-kene pípili mulurumeliinga enini uringma pali ‘Yunu ambulumulú.’ niku yunu mulurumna nondupa-nondupa uring. Kanu-kene oku yunu ambuluring kene tondulu kanili-ni enini pali tepa kaí tirim.

20 Kanu-kene Yesos mania molupa yunga lumbili anduli yima olandu-sipa kanupa kene eninindu nimba mele:

23 “⸤Yambuma-ni eni aku-siku mele telemeláliinga⸥ eni mulú-koleana pungí kene kanuna ⸤Pulu Yili-ni⸥ eni méle kalupa konjumbaliinga ⸤yambu kanuma-ni eni aku-siku teku kis-singí⸥ kene numanu lakuku siku, numanu aima kaí pípili molai. Yambuma-ni ekupu eni mindili silimele mele akili, aku-siku eni naa molangi kóru-ui Pulu Yili-ni “Ninjai!” nimba ung nimba sirimuma piliiku yambuma niku silsiliiku anduring yambuma we-yambuma-ni enini kepe mindili siringko kanili.

24 “Akiliinga-pe eni kamako lelemelema,

27 ⸤Aku-sipa nimba kene Yesos-ni we muluring yambumandu nimba mele:⸥ “⸤Akili na lumbili andúlimandu niker⸥ akiliinga-pe na-ni ung nikerele piliiku molemele yambuma, enindu ung te kene wasie niambu piliangiko.

32 “Ulu-pulu-kis telemele yambuma kepe enini anju-yandu kondu kolemele kanili piliiku kene eni yandu kondu kolemele yambuma mindi kondu kulungéle kapula mólu. Eni kanuku kis piliilimili yambuma pali kondu kolai.

35 “⸤Ulu-pulu-kis telemele yambuma enini anju-yandu telemele akili eni ulu te ola-kilia teangiko.⸥ Eni eninga ele-tu yambuma kepe kondu kolku, teku konjuku, pundu angnjiku, teangi. ‘Enini penga walse alsuku aku-siku yandu teai.’ ni naa niku, we teai. Aku-siku tingí kene Pulu Yili-nga kangambulama molku kene, yunu-ni eni méle pulele kalomba liingí. Pulu Yili yunu-ni mana-yambuma-kene aku-sipa mele tepa molemúko. Yunu teku kis-silimele yambuma kene, yunundu ‘Angke’ naa niku we molemele yambuma kene kanuma tepa konjulimú. 36 Eninga Lapa Pulu Yili teku kis-silimele yambuma kepe yunu aku-sipa kondu kolupa we tepa konjulimú mele eni teku kis-singí yambuma aku-siku kondu kolku teku konjai.” ⸤nirim⸥.

37 “Eni yambuma telemele uluma naa apurungí kene ⸤Pulu Yili-ni⸥ eni ulu telemelema naa apurumbako. Eni anju yambuma-ni telemele mele apuruku kanuku kene “Teku kis-sikimili. Tekemele mele ⸤Pulu Yili-ni⸥ kanupa kis piliipili.” naa ningí kene ⸤Pulu Yili-ni⸥ eni telemele mele apurupa kanupa kene “Teku kis-sikenu. Tekenu mele kanupu kis piliiker.” naa nimbáko. Yambuma-ni eni-kene teku kis-singí uluma ‘Mania pupili.’ niku kanuku konde tinjingí kene ⸤Pulu Yili-ni⸥ eninga ulu-pulu-kisma ‘Mania pupili.’ nimba kanupa konde tenjimbako. 38 Eni yambuma penga kepe ‘Pundu naa tupili.’ niku mélema we singí kene yunu-ni eni aku-sipa we simbako. Mélema simbandu koltale naa simba; lakupa pulele simba. Eni anju singí kanupa kene eni yandu aku-sipa simbako.” nirim.

39 Yesos-ni eninindu ung-eku te topa sirimuko. Akili i-sipa mele:

“Mong kis lili yi te-ni mong kis lili yi te kupulanum manda ki ambulupa memba pulkaye? Wasie-nele mai-angina kapula naa tolkaye? 40 Ung-bo tunjuliele-nga ungele piliiku mululi yambuma eninga ung-bo tunjuliele toku mania naa mundulimele. Ui ung-bo tonjupa mani simba ungma piliiku puku pora silimele kene penga mindi eninga ung-bo tunjuliele-kene wasie kapula-kapula mele molemele.

41 “Nu-ni angenanga mongselenga nurupalu te lelemú kanollu akiliinga-pe nunga mongselenga unji auli te lelemále naa kanollu akili nambimuna telluye? 42 Nunga mongselenga unji auli lelemále naa kanuku kene angenandu “Ang, nunga mongselenga nurupalu te lelemále wendu liinjambu.” nambi-sikunu nilluye? Topele-mapele tuli yambale, nu-ni nunga mongselenga lelemú unji auliele ui wendu liikunu kene penga kanuku kongnjukunu angenanga mongselenga lelemú nurupalale kapula wendu liinjani.” ⸤nirim.⸥

43 ⸤Kanu-kene Yesos-ni ung te wasie nimba kene ung-eku talse topa kene nimba mele:⸥

“Unji-kaiéle-ni mong kis te kapula naa tomba; unji kisele-ni mong kaí te kapula naa tombako. 44 Unji mong te kanuku kene mong turum unji kanili bi kapula silimele. ‘Ámu nambu.’ niku, takeme kapula olku toku naa nolkemela. Mola ‘Me te nambu.’ niku, silipú kapula meku naa nolkemela. Ámu lupako takeme lupako kanuku, me lupako silipú lupako kanolemele kanili. 45 Aku-sipa mele, yambu kaí te-ni yunga numanuna ulu kaí pelemúma telemú, akiliinga-pe yambu kis te-ni yunga numanuna ulu kis pelemúma telemú. Yambu te yunga numanuna pelemú ungma mindi kerina nilimú.” ⸤nirim.⸥

46 “Na-ni niliu ungma piliiku liiku naa teku kene eni nandu “Auliele” we nambimuna nilimeleye?” ⸤nimba kene penga yunu-ni ung-eku te wasie topa yambumandu nimba mele:⸥

47 “Nanga ung ima piliiku liiku tingí yambuma eni yi te molemú mele niambu: 48 Yi te yunu-ni yunga lkuli ‘Gi nimba angiliipili.’ nimba we ma kene okea kene ukupa wendu mundupa kene, akuna mania ku-polu tepa ola takurum. Lkuli aku-sipa takupa kunjurumeliinga penga no topa lkuli aima topa kalalu sipa tirim kene topa tekisi naa tekisipa gi nimba we angiliirim.

49 “Akiliinga-pe nanga ung ima piliiku liiku naa tingí yambuma eni yi te molemú mele niambu: Yi te yunga lkuli we ma tondulu naa púlina ola walu-sipa takurum. Penga no topa lku kanili walsekale topa kalalu sirim.” nirim.