1 Rom-yi te kolea-auli Sisaria mulurumeliinga bili Konillias. Yunu Rom ami-yi wan-andret nukurum yili. Ami-yimanga talape akiliinga bili “Italli Ami-Yi Talapele”. 2 Yunu kene yunga pulu lelemú yambuma kene enini Juda-yambuma mólu. Yambu-lupama molkuliinga Pulu Yili mundu-mong teku liiku ai siku yunga ungele piliiring yambuma muluring. Yunu-ni méle mólu turum yambuma liipa tapunjupa ku-moni sipa, taki-taki Pulu Yili-kene popu topa ung nirim.

3 Walsenga ipinjali ena tre killok mele Konillias yunu Pulu Yili-kene popu topa ung nimba mulurum kene uru-kalkale-mele tepa kanurum. Pulu Yili-nga angkella te omba yunu mulurumna urumele kanurum. Angkellale-ni yunundu nimba mele: “Konillias.” nirim.

4 Konillias pung-pungu nimba yunu nem-nemi nimba kanupa kene walsipa nimba mele: “Auliele, nambi tímuye?” nirim.

Angkellale-ni pundu topa kene nimba mele: “Nu-ni Pulu Yili-kene popu tokunu ung nikunu, yambu-korupama liiku tapunjukunu, telláliinga Pulu Yili-ni kanupa kaí piliilimú. 5 Ekupu nu-ni yi mare Jopa taon-ndu pangi liiku mundukunu kene, akuna yi te molemáliinga bili Saimon, yunga bi te Pita, “Yu upili.” niangi. 6 Saimon-Pita yunu pelemú lku-pulu-yilinga bili Saimon-ko nilimele. Yunu kung-kao kiluma tepa mimi tepa ku-moni liilimú yili, yunga lkuli numú-kusa kéluna angiliimú.” nirim. 7 Angkella kanili-ni aku-sipa nimba kene yunu kelepa purum. Kanu-kene Konillias-ni yunga kendemande-yi tale kene, yunu liipa tapunjurum ami-yi te kene “Eni wai.” nirim. Ami-yi akili yunu Pulu Yili-nga ungele piliirim yiliko. 8 Konillias-ni eninindu ulu wendu urum akili mele pali nimba sipa kene, “Eni Pita liiku meku wangi pai.” nimba Jopa taon-na liipa mundurum.

9 Enini puku kupulanum-na sing-lku pekuliinga, ulsulam-uikundu anju puku ai-tangili Jopa taon-na nondupa pungí puring. Ai-tangili Pita Pulu Yili-kene popu topa ung nimbándu lku imuna ola purum. 10 Kanu-kene Pita engle kolopa ‘Langi te nolkanje kapula.’ nimba piliipa mulurum. Yambuma langi koela kaluring kilia nokupa molupa kene, yunu uru-kumbu mele te tepa kanurum kene, 11 mulúna anju-yandu pupa, mulumbale aima auli te, ekendu-ekendu pundu angerenga ambulupa kene táka-nimba mana mania liipa mundurum. 12 Mulumbale akuna sukundu ⸤bo-⸥kung lopa owa mélema kene kera wambiye kene méle-takara lupa-lupama pali piring kanurum.

13 Kanu-kene ung te omba kene yunundu nimba mele: “Pita, ola molkunu méle ne pelemelé imanga te toku nui.” nirim.

14 Pita-ni pundu topa kene nimba mele: “Auliele, aima naa nombú! Nu-ni kanuku kis piliillu mélema kene, “Kalaru mulúli.” nillu mélema kene, oliu Juda-yambumandu “Naa nai.” niku ung-mani sirinu mélema na naa noliu naa nombú, mólu!” nirim.

15 Alsupa wale tale-sipa ung kanili wendu omba kene yunundu nimba mele: “Pulu Yili-ni kake tenjilimú mélemandu nu-ni “Kalaru molemú.” ni naa ni.” nirim.

16 Elsele-ni aku-siku wale yupuku tombulku niringli kene enaliinga mulumbalele kelepa mulúna olandu purum.

17 Pita numanu kimbu-sipa kene ‘Uru-kumbu mele tepu kanokur ilinga pulele nambulkanje?’ nimba piliipa mulurum kene Konillias-ni liipa mundurum yi kanuma oku yambu marendu ‘Saimon-nga lkuli téleye?’ niku walsiliiku oku kene, yunga lku keri-puluna oku angiliiring. 18 Akuna angiliiku walsiku kene, “Saimon-Pita andi molemúye?” niring.

19 Pita yunu uru-kumbu mele tirimeliinga ‘Pulele nambulkanje?’ nimba numanu kimbu-sipa mulurum kene Minéle-ni yunundu nimba mele: “Yi yupuku nu korulsiliiku andi okumele. 20 Akiliinga nu ola molkunu mandu pukunu, numanu pulele liiku naa mundukunu enini kene pani pa. Na-ni yi kanuma liipu mundundu-na andi okumele.” nirim.

21 Pita mandu pupa kene yimandu nimba mele: “Eni koruku okomele yili na. Eni nambimuna úngiye?” nirim. 22 Yi kanuma-ni pundu toku niku mele: “Rom-ami-yi wan andret nokulemú yi Konillias-ni oliu liipa mundumu-na úmulu. Konillias yunu yi sumbi-niliele, yunu Pulu Yili-kene mundu-mong tenjilimú yili. Juda-yambuma-ni pali “Yunu yi kaiéle.” nilimele. Pulu Yili-nga angkella te-ni yunundu nimba mele: “Saimon-Pita ung te nipili nu-ni piliani akiliinga ‘Yunu upili.’ ni.” nirim.” niring. 23 Pita-ni nimba mele: “Eni wasie piamili, lkundu wai.” nirim.

Kanu-kene peku kene, ipulam-ui yunu enini-kene purum kanu-kene ⸤Yesos piliiku muluring⸥ Jopa taon akuna Juda-yi mare yunu-kene wasie tapú-toku puring. 24 Enini puku kupulanum-na sing-lku pekuliinga, ipulam-ui kolea-auli Sisaria suku puring. Konillias-ni ‘Ekupu ya suku ungí.’ nimbaliinga yunga anginipili lapalii kene pulu lirim yambuma kene “Sukundu-sukundu wai.” nirim kene, enini liiku máku toku nokuku muluring. 25 Pita lku kanuna lkundu pumba purum kene Konillias omba Pita-nga kimbu-puluna tamalu pepaliinga yunga bili paka tonjupa kape nirim. 26 Akiliinga-pe Pita-ni yunundu nimba mele: “Na Pulu Yili mólu. Na we-yili. Nu ola mului.” nirim.

27 Ung nilsiliikulu lkundu puringli kene yambu pulele liiku máku toku muluring kanurum. 28 Yunu-ni eninindu nimba mele: “ ‘Juda-yambuma kene yambu-lupama kene tiluna naa molai.’ nilimele ung-manele eni piliikimili. Na Juda-yili molupuliinga ung-mani ili piliiliáliinga eni yambu-lupa molemelena na naa olka, akiliinga-pe Pulu Yili-ni na liipa ora símu akili i-sipa mele: Yunu-ni nandu nimba mele: “Yambuma apuruku ‘Te kis, kalaru mululiele.’ niku tiluna naa muluni kene kapula naa temba.” nim. 29 Akiliinga, na “Ui.” niku walsíngi kene eninga ungele liipu su naa sipu úndu. Nambimuna nandu “Ui.” níngiye?” nirim.

30 Konillias-ni pundu topa kene nimba mele: “Ena angere omba pukumu, ekupu ena tre killok tekem akili mele, ui yukuwakanga aku-sipa ipinjali tre killok-na nanga lku ilinga na Pulu Yili-kene popu topu ung nimbu mulurundu kene walsekale nanga kumbi-kerina yambu te mulumbale tondulu talang puliele pakupa omba angiliipaliinga 31 nimba mele: “Konillias, nu-ni Pulu Yili-kene popu tokunu ung nillu kanili yunu-ni piliipa liipaliinga, yambu-korupama liiku tapunjullu akili kanupa kaí piliilimú. 32 Ekupu nu-ni yi mare Jopa taon-ndu pangi liiku mundukunu kene, akuna yi te molemú, yilinga bili Saimon, yunga bi te Pita, “Yunu upili.” niai. Pita yunu kung kao kilu tepa mimi tepa ku-moni liilimú yi Saimon-nga lku kanuna molemú, yunga lkuli numú-kusa kéluna angiliimú.” nirim. 33 Aku-sipa nirim-na piliipuliinga na-ni sumbi-sipu nu mulurununa yi marendu nu “Puku lii-pai.” nirindeliinga nu oku lííngi, nu kapula únu. Ekupu oliu Pulu Yili-kene wasie ombu molemulu yambuma ‘Pulu Yili-ni nu ung nimba sim-ma oliu yandu niku sani.’ nimbu, piliimuláliinga ombu molemulu.” nirim.

34-35 Konillias-ni aku-sipa nirim kene Pita-ni piliipaliinga, Konillias-nga lku kanuna muluring yambu kanumandu pulu monjupa nimba mele: “Ui na piliipu kene, ‘Pulu Yili-ni Isrel-yambuma mendepulu numanu monjulemú.’ nimbu piliirindu. Akiliinga-pe ekupu piliikerale, yunu-ni yambu-talapemanga pali yambu tilu-tilu niku yunu-kene mundu-mong teku liiku ai siku ulu-pulu kaíma sumbi-siku telemele yambuma kanupa kaí piliipa ‘Nanga kumbi-kerina kapula oku molangi.’ nilimú lam, akili ekupu piliiker.

36 “Pulu Yili-ni kórunga-ui Isrel-yambumandu “Enini nokupa konjumba yi te liipu mundumbu.” nimba makó turum yili talkunga urum yi nuim Krais Yesos yunu yambumanga pali Yi-Auliele, akili-ni oliu Pulu Yili-kene numanu tiluna pupili kapula-kapula molomulú kupulanumele akisinjirim temani kaiéle yambuma muluringna Pulu Yili-ni nimba liipa mundurum. 37 Ui kolea Judia distrik koleamanga pali ulu wendu urum-ma eni nanga ung nikerale piliikimili yambuma-ni kórunga piliiku pora silimele. Ui Jon-ni yambumandu “Numanu topele toku kene no liai.” nimba ung-mani akili nimba sirim. Penga Yesos kolea Gallalli distrik yunga uluma pulu monjupa tirim. 38 Kopungu-wel te pengí imuna onde leku kanjiring mele Pulu Yili yunga kongunale tembandu Pulu Yili-ni kolea Nasaret yi Yesos Mini Kake Tiliele sipa Yesos ‘Tondulu pupili.’ nirim. Kanu-kene Pulu Yili Yesos-kene mulurum kilia Yesos koleamanga andupaliinga ulu kaíma tepa, ⸤kurumanga nuim⸥ depollale-ni ambulurum yambuma “Kaí molangi.” nirim. ⸤Akili eni piliiku pora silimele.⸥

39 “Juda-yambumanga koleama pali kene eninga kolea-auli Jerusallem kene yunu-ni ulu tirim-ma pali oliu yunu lumbili andurumuluma-ni mongale-ni kanupu mulurumulu. Enini ‘Yunu kulupili.’ niku unji-perana ⸤toku⸥ ku toku panjiring kene kulurum kanili. 40 Akiliinga-pe yunu ena tale yambu-ónu-koleana pirim, yupuku-sipaliinga Pulu Yili-ni topa makinjipa kene “Yambuma-ni nu kanangi mokeringa mului.” nirim. 41 Yambuma pali yunu lomburupa ola mulurum akili naa kanuring. Ui Pulu Yili-ni ‘Kanangi.’ nimba makó turum yambuma-ni mindi kanuring; oliu Yesos lomburupa ola mulurum kene yunu-kene wasie langi nombu mulurumulu yambuma-ni mindi yunu kanurumulu.

42 “Yunu-ni oliundu nimba mele: “Eni yambuma temani kaiéle toku siku, ‘Pulu Yili-ni na ‘Yambu kona molemelema kene kolemelema kene eninga pali kot tenjipa piliimba yili mulupili.’ nirim.’ niku yambuma aku-siku niku sai.” nirim. 43 Pulu Yili-ni “Ninjai!” nimba ung nimba sirimuma piliiku yambuma niku siring yima-ni pali uinga yunu ma-koleana naa upili yunga ungele niku siku kene niku mele: “ ‘Yesos yunu sika ⸤Pulu Yili-nga Málale molupa, sika yunu mana mania omba nanga ninjipa alko topa kulunjurum, na nokupa konjumba⸥.’ niku tondulu munduku piliingí yambuma Pulu Yili-ni Yesos-nga bili piliipa Yesos yunu-ni yambumanga nimba tinjirimeliinga piliipa kene yambu kanumanga ulu-pulu-kis tiringma ‘We mania pupili.’ nimba kanupa konde tenjimba.” niring.” nimba Pita-ni aku-sipa nirim.

44 Pita-ni aku-sipa nimba mulupili Mini Kake Tiliele omba Pita-ni ung nirim piliiku muluring yambumanga numanuna sukundu purum. 45 Pulu Yili-ni Mini Kake Tiliele uinga yi-nuim Kraisele piliili Juda-yambuma sirim akili mele penga aku-sipa yambu-talape-lupa muluring kanuma sirim kilia kanukuliinga Krais piliili Juda-yi Pita-kene wasie tapú-toku uring yima-ni aima suru niring. 46 Yambu-lupa kanuma Mini Kake Tiliele liiringma-ni bo-ung lupa-lupama leku Pulu Yili kape niring piliikuliinga yi kanuma-ni ‘Mini Kake Tiliele omba eninga numanumanga pumu lam.’ niku piliiring. Ui yi nuim Krais piliili Juda-yambumanga numanuna mindi Mini Kake Tiliele purum kanili.

Kanu-kene Pita-ni nimba mele: 47 “Oliu yi-nuim Kraisele piliili Juda-yambuma Mini Kake Tiliele liirimulu akili mele ekupu yambu-talape-lupa ima kepe Mini Kake Tiliele liikimele akiliinga nae-ni “Enini no naa liangi.” nimba “Mólu” kapula nimbáye?” nirim. 48 Aku-sipa nimba kene yunu-ni nimba mele: “Eni Yesos Krais walsiku yunga bina no liai.” nirim. No liiku pora siku kene enini Pita-ndu niku mele: “Nu isili-ui naa pui. Ena talse nu oliu-kene wasie molkunu kene penga pani.” niring kene yunu enini-kene ena talse we mulurum.