35
Yi tk'ol Ryos banl tibaj Jacow le ama'l Betel
1 Itzun bantz nintzun jilon Ryos tetz Jacow. Itzun taltz: “Ma jalu' Jacow quilo'k jalen Betel,* Gn 28:11-17. nin ba'n cẍnaje' chone'j. Ej nin tul yi jun ama'la'tz ba'n tzaban jun patbil atx'ixwatz tan inc'u'laje'n. Yi in wetz, in yi Ryos yi inchaj wib tzawutz nicy' yi awele'n tzaj ojk swutz awutzicy Esaú.” 2 Bene'n tzun tlol Jacow scyetz cyakil yi najal scyuch' cyakil yi e' wunak yi xomche'-tz te'j:
—Or tele'n tzaj itcy'al cyakil yi e'chk iryosil yi colij ita'n. Ej nin or tx'ajwok itib, ncha'tz tx'ixpwok len be'ch itetz. 3 Na cho'n kaben jalen Betel, nin cho'n sbnixok jun patbil tx'ixwatz wak'un tan tak'le'n k'ej yi inRyosil yi ocnak tan wuch'eye'n nicy' yi na sotz tzaj inc'u'l. Ej nin i' yi jun yi xomquen tunin swe'j alchok tunin na na'j nint.
4 Baj saje'n tzun chik'oltz tetz Jacow cyakil yi e'chk chiryosil. Ncha'tz baj saj chik'ol yi e'chk tc'u'l chiẍchin. Bene'n tzun Jacow tan mukle'n xe jun wi' bakch yi attz nakajil Siquem. 5 Itzun te yi cyele'n tzaj Jacow, nin saj jun chin xo'w tan Ryos scye'j cyakil yi e' wunak yi najlche'-tz tulak yi e'chk tal tnum yi ate'-tz nakajil Siquem. Cha'stzun tej qui nin chinimsaj chic'u'l tan chisaje'n tan chitz'amle'n nin tan chibiyle'n cu'n Jacow scyuch' yi e' nitxajil.
6 Cho'n tzun cyopone'n Jacowtz scyuch' cyakil yi e' yi xomche' te'j le tnum yi na bi'aj Luz. Yi jun tnuma'tz ncha'tz na bi'aj Betel. Nin cho'n attz cwent Canaán. 7 Itzun te yi wi't baj cyopone'ntz le jun tnuma'tz nintzun oc Jacow tan banle'n jun patbil xtx'ixwatz, nin oc tk'ol yi bi'tz tetz El-betel,† “El-betel” na elepont “Ca'l Ryos”. ya'stzun tulejtz na i yi nicy' yi tele'n ojkuj swutz yi stzicy, cho'n ẍchajol tib Ryos swutz le jun ama'la'tz. 8 Ncha'tz tul yi jun ama'la'tz, cho'n quime'n yi jun xna'n yi na bi'aj Débora yi mos Rebeca. Cho'n tzun mukxe'ntz cya'n tzak' jun wi' bakch yi attz nakajil Betel. Nin oc tk'ol Jacow yi bi' yi jun ama'la'tz tetz “Yi jun wi' bakch kale baje't bis o'kl.”
9 Itzun nicy' yi tele'n tzaj Jacow Padan-aram, nin yi nicy' yi na xon i' tbe', nin ẍchaj tib Ryos swutz, nin tak' yi banltz tibaj. 10 Na je tal i'e'j:
“Yi ara bi' i'tz Jacow,
poro sbne' opon tunintz
nk'e'tz Jacow sbne',
ma na Israel sbne'.”‡ Gn 32:28.
Itzun te yi nsken wi't je' xtx'ixpul Ryos yi bi' Jacow, 11 nintzun taltz tetz:
“I ina'tz yi Ryos yi na chin xcye'
tan kojle'n nin yi imbanl tibaj jun.
Ẍchijalok tzun wi'nin anitxa'.
Nin ẍchijalok wi'nin axonl.
Nin tan aẍ ljale't wi'nin nación,
nin chin wutzile'n nin ẍchibne' e'chk nacióna'tz.
Ncha'tz ẍchijalok rey ẍchixo'l yi e' axonl.
12 Ej nin cyakil yi luwar yi wak'nak
tetz Abraham nin tetz Isaac.
Ncha'tz swak'e' tzatz.
Ej nin yil ẍquim atz
swak'e' scyetz yi e' axonl.Ӥ Gn 17:4-8.
13 Itzun yi wi't jilone'n Ryos tetz Jacow tul yi luwara'tz aje'n nin bantz. 14 Bene'n tzun Jacow tan ticy'le'n tzaj jun c'ub, nin cu tawaltz. Txicl tzun tulejtz chi na ban tawle'n jun tkan ca'l. Cho'n tzun cwe'n tawaltz le ama'l kale jilone't Ryos tetz. Bene'n nin bantz tan xanse'n yi jun c'uba'tz nin baj je' kojol aceit tu win tibaj. 15 Ncha'tz nin oc tk'ol bi' yi jun ama'la'tz tetz Betel.* Gn 28:18-19.
Yi quime'n Raquel
16 Icy'e'nt nintzun e' bantz swutz yi jun ama'la'tz yi na bi'aj Betel. At tzaj nintzun mu'ẍt yi chibe' tan cyopone'ntz jalen Efrata yi tule'n yos tu Raquel. Chin q'uixc'uj nin bantz yi tule'n yos tuch'. 17 Itzun te yi at Raquel swutz yi wi'tzbil q'uixc'uj tan tule'n yos tuch', jilone'n tzaj tzun yi xe'iyum tetz. Itzun taltz: “Quil cxob na yi ni', i'tz jun awal xicy.” 18 Poro jalt cuntunin tan quime'n Raquel tan bi'l yi q'uixc'uj. Pentlen tunin tzun na molne' yi talma' Raquel, yi toque'n cyen yi bi' yi ni' ta'n, nin oc tk'ol tetz Benoni.† Yi bi'aj “Benoni” na elepont “Wal ak'ol bis swetz”. Ma yi Jacow nin oc tk'ol yi bi'tz tetz Benjamín.‡ Yi bi'aj “Benjamín” na elepont “Yi incy'ajl, yi wi'nin ok'le'n wutz wa'n,” nka “chin c'ulutxum nin”.
19 Ya'stzun bantz yi quime'n Raquel. Cho'n mukxe'n cyentz cya'n tbe' nicy' yi na chixon tan cyopone'n Efrata. Yi jalu' yi jun tnuma'tz na bi'aj Belén. 20 Yi wi't mukxe'n Raquel nintzun je cyen banol Jacow jun nich tibaj yi mu'ẍ ama'l kale mukxe't. Ya'stzun yi jun nicha'tz yi na chajon yi ama'l kale mukxe't Raquel.
21 Nintzun e' cu' Israel junt tirtz tbe'. Cho'n tzun cyopone'ntz swutz len yi Torre cwent Edar.
22 Itzun te yi chinajewe'n tul yi jun luwara'tz nintzun e' witbej quib Rubén tu Bilha. Yi jun Bilha-a'tz i' jun ca'p txkel yi taj tane'n. Yi tbital Jacow, yi taj Rubén, yi xtxolbile'j wi'nin tzun ẍchi'che'n c'u'l bantz.
Yi e' cy'ajl Jacow
Coblaj cu'n tzun cy'ajl Jacow bantz. 23 Yi e' cy'ajl Jacow yi e' jal te'j Lea i'tz: Rubén yi bajx cy'ajol, Simeón, Leví, Judá, Isacar tu Zabulón. 24 Ma e' yi e' jal te'j Raquel i'tz: Ẍep tu Benjamín. 25 Nin e' yi e' jal te Bilha, yi mos Raquel i'tz: Dan tu Neftalí. 26 Nin e' yi e' jal te'j Zilpa, yi mos Lea, i'tz: Gad tu Aser. Ya'stzun yi e' cy'ajl Jacow yi e' itz'ij nicy' yi ate' tzaj Padan-aram.
Yi quime'n Isaac
27 Bene'n tzun Jacow jalen Mamre tan tilwe'n yi wutzile'n taj. Yi jun tnuma'tz ncha'tz na bi'aj Arba nka Hebrón. Ya'stzun yi tnum kale najewe't Abraham, nin kale najle't Isaac yi taj Jacow.§ Gn 13:18. 28 At tzun Isaac tul jun cient tu jun mutx' yob yi quime'n. 29 Nsken nintzun bi'ẍin Isaac yi quime'n. Yi quime'n, cho'n tzun topone'n talma' kale opnake't yi cyalma' e' tacy'e'x i'. Mukxij tzun yi wankil cya'n Esaú tu Jacow yi cob cy'ajl i'.